Feitelijke gegevens van het boek
Titel: Het wederzijds huwelijksbedrog
Auteur: Peter Langedijk
Eerste uitgave: 1714
Genre: Toneelstuk, blijspel
Verwachtingen en eerste reactie
Ik kon voor deze tijdsperiode maar uit een paar verschillende verhalen kiezen. Ik besloot ‘Het wederzijds huwelijksbedrog’ te kiezen omdat het onderwerp mij leuker leek dan de andere verhalen. Het gaat over een liefdesrelatie, en ik vond het wel een grappig onderwerp, omdat het niet erg ouderwets was; er zou in de huidige tijd ook een soortgelijke roman kunnen worden geschreven. Ik had verder met niet zo veel verwachtingen over het boek.
De samenvatting
Eerste bedrijf
Lodewijk, een arme edelman, is met zijn vriend Jan teruggekeerd naar zijn geboortestad Utrecht om familie te zoeken. Ze zijn erg arm, en verdienen alleen maar geld door te kaarten. Lodewijk heeft een meisje gezien op de Maliebaan waar hij verliefd op is geworden, en slentert door Utrecht op zoek naar haar woonplaats. Lodewijk denkt dat ze rijk is, waardoor hij op het idee komt om zich voor te doen als een rijke graaf bij haar, en Jan als een baron, zodat zij een relatie met hem wil aangaan. Als hij dan met haar trouwt, wordt hij rijk. Ze ontdekken waar zij woont en verblijven in de herberg tegenover haar huis. Als ze elkaar ontmoeten, doet Charlotte ook alsof ze rijk is. Ondertussen krijgt ze een brief van haar broer Karel waarin staat dat hij terug naar Utrecht komt om zijn vrouw Sofie te introduceren. Doordat hij wil dat zijn familie een goede indruk maakt op Sofie, stuurt hij hen 1000 gulden.
Tweede bedrijf
Charlotte en Lodewijk zijn van plan om met elkaar te trouwen doordat ze allebei denken dat de ander rijk is, terwijl ze beiden arm zijn. Er worden meerdere scenes opgevoerd om te laten zien hoe rijk ze wel niet zijn. Zo laat Lodewijk ‘per ongeluk’ een brief vallen waarin staat dat nog 2000 pond tegoed heeft bij iemand. Ook verzint Charlotte een list om meer geld te krijgen; een vriend van haar doet zich voor als juwelier en verkoopt haar valse ring voor 800 gulden aan Lodewijk. Charlottes moeder, Konstance, is tevreden dat Charlotte met een edelman gaat trouwen. Er is alleen een probleem; de bruidsschat. Daarom besluiten ze te doen alsof Konstance haar schaakt.
Derde bedrijf
Jan is boos op Lodewijk dat hij 800 gulden heeft besteed aan een ring, omdat ze nog steeds arm zijn. Om te bewijzen dat Charlotte echt rijk is, vraagt Lodewijk het aan de waard van de herberg, die vertelt dat ze een groot bedrag gaat erven van haar Indische oom. Lodewijk is onder de indruk, en om opnieuw te bewijzen dat hij rijk is, doet hij alsof Jan hem door een weddenschap geld schuldig is, maar dat het ‘maar’ 1000 gulden is en hij het dus laat zitten. Lodewijk krijgt van Klaartje, de huishoudster van Charlotte, een brief geschreven door Charlotte waarin ze afscheid van hem neemt doordat haar moeder haar niet laat trouwen met hem. Klaartje adviseert dat hij haar moet schaken. Terwijl Lodewijk een kaart terug aan het sturen is, bekent Jan zijn liefde naar Klaar en zegt dat hij met haar wil trouwen; dan worden ze beide barones. Lodewijk stuurt een brief aan Charlotte dat hij nog steeds met haar wil trouwen.
Vierde bedrijf ontknoping
Karel komt zonder zijn vrouw naar Utrecht om te zien wat de situatie van zijn familie is. Hij wordt op de hoogte gesteld van het geplande huwelijk van Charlotte en Lodewijk, maar hij vertrouwd Lodewijk niet helemaal en wil met hem praten. Klaartjes vriend, Hans, komt erachter dat Jan haar ten huwelijk heeft gevraagd en wordt boos. Klaartje wil dan toch weer met Hans trouwen, maar Jan blijft praten over hoe goed hun leven eruit zou zien als barones. Hans en Jan vechten, en Jan wint, waardoor hij met haar mag trouwen. Hij verscheurt de trouwbelofte tussen Klaartje en Hans.
Vijfde bedrijf
Als Karel terugkomt met zijn vrouw Sofie, herkent hij Jan als een van zijn gedeserteerde soldaten die ervan door was gegaan met zijn paard. Jan wordt afgevoerd naar de gevangenis, en moet bekennen dat hij inderdaad geen baron is. Lodewijk moet ook bekennen, en als hij zijn echte naam vertelt, blijkt hij de broer te zijn van Sofie. Sofie vindt dat Charlotte alsnog met Lodewijk moet trouwen, want ook al is hij arm, hij is nog steeds een edelman. En Konstance heeft toch meer dan genoeg geld? Het blijkt dat ook Karel zijn vrouw heeft laten geloven dat zijn familie rijk is. Sofie vergeeft Karel, en Karel helpt Lodewijk aan een officiersplaats in het leger zodat hij later toch kan trouwen met Charlotte. Jan wordt vrijgelaten, en gaat er zo snel mogelijk vandoor. Klaartje heeft dus niemand om mee te trouwen, sinds Jan weg is en Hans zich verraden voelt.
Personages
Ik heb alle personages als flat characters getypeerd doordat de vertelde tijd te kort is om van karakterverandering te spreken en de personages niet worden uitgediept.
Lodewijk van Kaalenhuizen (flat character): Lodewijk is een arme, Utrechtse edelman. Ondanks dat hij Charlotte heeft bedrogen, lijkt hij een beschaafde, sympathieke man. Hij wilde Charlotte namelijk niet alleen gebruiken voor haar geld; toen hij wist dat ze arm was, deed hij nog steeds moeite om met haar te trouwen. Hij heeft een speaking name: van Kaalenhuizen, oftewel een kaal huis, oftewel dat hij arm is.
Charlotte Adelpoort (flat character): Charlotte is de vriendin van Lodewijk. Net zoals Lodewijk is ze van adel, maar wel arm. Dit komt doordat haar familie veel schulden heeft. Ook zij heeft een speaking name, doordat er ‘adel’ in haar achternaam voorkomt en ze ook van adel is. Net zoals Lodewijk was ze niet alleen bij hem voor zijn geld; ze wilde namelijk nog steeds met hem trouwen toen ze ontdekte dat hij arm was.
Jan (flat character): Jan is een vriend van Lodewijk. Hij is een gedeserteerde soldaat. Hij volgt het plan van Lodewijk, maar doet het ondertussen ook omdat hij met Klaartje wil trouwen.
Het boekverslag gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
Stel, je bent docent en een leerling is heel erg zenuwachtig voor een spreekbeurt. Wat doe je? 
REACTIES
1 seconde geleden