Feitelijke gegevens

• 5e druk, 1999
• 137 pagina's
• Uitgeverij: Cossee

Flaptekst

Eerste zin

Vroeger speelden we het.

Samenvatting

De tweeling Klaas en Kees speelt regelmatig met hun jongere broertje Gerson het spel zwart. Het spel zwart houdt in dat ze geblinddoekt bepaalde grafstenen op de begraafplaats achter het huis moeten vinden.  Dagelijks wordt dit spel gespeeld en de kinderen krijgen er steeds meer handigheid in.

Op een dag gaan de kinderen en hun vader Gerard met hun oude autootje op pad naar opa en oma. De kinderen houden ontzettend veel van hun opa en oma en hebben er dan ook veel zin in. Onderweg besluit Gerard een omweg te nemen, want de kinderen vinden het zo leuk om langs de perenbomen te rijden. Zodra ze langs de perenbomen rijden ontstaat er een discussie. De tweeling beweert dat de perenbomen roze groeien, maar Gerson daarentegen beweert dat de perenbomen wit bloeien. Tijdens het rijden door blijven ze over de kleur van de perenbomen discussiëren en iedereen blijft bij zijn standpunt.

Na een paar minuten naderen ze een kruispunt. Hier rijdt een rood autootje, dat Gerard voorrang had moeten geven, in op hun eigen oude autootje. Gerson zit voorin en raakt helemaal bekneld. Het enige wat hij nog kan roepen is ‘au’. De hond, Daan, is met het ongeluk door de voorruit gevlogen. Gerard heeft alleen glassplinters en wonden in zijn gezicht, Kees heeft een gebroken arm en Klaas mankeert niks. Omdat Gerard en Kees dus wel wat letsel aan het ongeluk hebben overgehouden, worden zij gelijk met de ambulance naar het ziekenhuis gebracht.

Klaas blijft bij Gerson en ziet hoe hij door de brandweer uit de auto gehaald wordt. Onmiddellijk wordt Gerson afgevoerd naar het ziekenhuis en Klaas besluit om mee te gaan met de ambulance. Ook het hondje Daan gaat mee, maar omdat hij uiteindelijk niet het ziekenhuis in mag wordt hij voor het ziekenhuis aan een lijntje vastgezet.

In het ziekenhuis blijkt dat Gerson onmiddellijk geopereerd moet worden. Zijn milt wordt eruit gehaald en zijn gebroken arm wordt vastgezet met pinnen. Daarnaast blijkt dat hij in coma ligt en ook nog eens blind geworden is. Het gezin van Gerson gaat een ontzettend moeilijke tijd tegemoet. Ze besluiten wel om zoveel mogelijk bij hem te zijn, en ook het hondje Daan mag regelmatig op bezoek komen.

Na ongeveer een week goed verzorgd te zijn, komt Gerson ineens uit zijn coma. Het eerste wat hij zegt is dat perenbomen wit bloeien. Het gezin is blij verrast en weet niet zo goed hoe het moet reageren.

Na een tijdje mag Gerson het ziekenhuis verlaten en moet hij thuis om leren gaan met zijn handicap. Hij is dus blind en kan niks meer zien. De tweeling probeert hem zoveel mogelijk te helpen, maar regelmatig ziet Gerson het niet meer zitten. Ook proberen ze nog een keer het spel zwart te spelen. Maar omdat Gerson helemaal niks meer kan zien gebeuren er allerlei ongelukken en besluiten ze om ermee te stoppen.

Na een paar maanden mogen de kinderen bij hun opa en oma gaan logeren. Als ze daar eindelijk zijn spreekt Gerson naar zijn broers uit dat hij voor altijd op die plek wil blijven. Hij voelt zich daar goed en wil eigenlijk niet meer terug naar huis. ’s Avonds besluit hij om een rondje langs het meer te gaan lopen. Zijn oma, Anna, vindt het niet zo een goed idee maar de tweeling en opa vinden dat Gerson ook moet leren om zelfstandig te zijn. Daarom gaat Gerson samen met het hondje Daan een wandeling langs het meer maken.

Hier raakt Gerson uiteindelijk in het water. Hij gooit zijn stok in het water en laat zichzelf vervolgens in het water vallen. Gerson verdrinkt en het hondje Daan ziet hoe zijn baasje verdrinkt.

Uiteindelijk wordt Gerson op de plaats waar hij vroeger altijd speelde begraven. Het gezin moet door proberen te gaan met leven, maar vindt dit ontzettend moeilijk.

Personages

Daan

Daan is het hondje van het gezin. In het verhaal wordt ook nog een stukje vanuit zijn perspectief geschreven.

Gerard

Gerard is de vader van Kees, Klaas en Gerson. Hij veroorzaakt het auto-ongeluk omdat hij een auto van rechts geen voorrang geeft. Hij heeft hier ontzettend veel spijt voor. Verder staat Gerard alleen voor de opvoeding van zijn kinderen. Zijn ex-vrouw heeft hem zonder rede verlaten voor een Italiaanse man en is naar Italië vertrokken. Af en toe vindt hij het erg zwaar om zijn kinderen op te voeden.

Gerson

Gerson is aan het begin van het verhaal dertien en wordt in het verhaal nog veertien. Hij is een ontzettend wijze puber en maakt altijd goede beslissingen. In het verhaal wordt hij blind en dat is iets wat hij erg lastig vindt. Hij kan het maar moeilijk accepteren dat hij niet meer kan zien en is daardoor erg bot tegen andere mensen. Daarnaast is Gerson wel weer erg zorgzaam voor zijn hondje Daan. Uiteindelijk overlijdt Gerson omdat hij verdrinkt.

Kees

Kees is een helft van de tweeling en is ook zestien jaar oud. Klaas is zijn tweelingbroer. In het verhaal heeft Kees zijn arm gebroken met het auto-ongeluk, maar hier heeft hij verder weinig last van. Ook Kees is heel erg zorgzaam voor zijn broer Gerson. Hij wil zelfs zijn school opgeven om voor zijn broer te kunnen zorgen.

Marian

Marian man is de ex-vrouw van Gerard en de moeder van Klaas, Kees en Gerson. Zonder rede is ze vertrokken naar Italië om daar een nieuw leven met een Italiaanse man op te bouwen.

Klaas

Klaas is de eerste deel van een tweeling en is zestien jaar oud. Hij kan het heel erg goed vinden met zijn broer. Verder is Klaas erg zorgzaam voor iedereen en wil hij zo goed mogelijk voor Gerson zorgen.

Anna

Anna is de moeder van Gerard en de opa en oma van Gerson, Klaas en Kees. Anna is ontzettend zorgzaam en doet er alles aan om het haar (klein)kinderen zo fijn mogelijk te maken.

Jan

Jan is de vader van Gerard en de opa en oma van Gerson, Klaas en Kees. Hij komt in het verhaal erg direct over en heeft geen blad voor zijn mond.

Quotes

"Klaas pakte Gersons linkerhand vast. Hij wreef met zijn duim over de bovenkant van die hand. Gerson deed niets terug. Het was vreemd. Als je naar mensen kijkt, als je ze aankijkt, kijk je ze in de ogen. Je staart niet naar de mond of de neus van mensen als je met ze praat of als ze de hand schudt. Zelfs wanneer iemand met dichte ogen in een bed ligt, kijk je hem toch aan." Bladzijde 36

"Het is eind november. Later herfst. Eindelijk is gisteren de steen geplaatst. Tot gisteren lag er gewoon een hoop grond op Gerson. Het plaatsen hebben wij niet gezien, de mensen van het natuursteenbedrijf, twee norse mannen, wilden ons er niet bij hebben. Pas toen alles klaar was, mochten we het begraafplaatsje op." Bladzijde 133

Thematiek

Lichamelijk gehandicapt

Lichamelijke handicap is het thema in dit verhaal. Gerson krijgt te maken met een auto-ongeluk waarna hij in coma raakt. Met een operatie wordt zijn milt verwijderd en krijgt hij allerlei pennen in zijn arm omdat zijn arm gebroken is. Daarnaast is hij ook nog eens blind geworden. Met deze handicap moet hij vervolgens mee leren leven en mee om leren gaan. Iets wat voor hem ontzettend moeilijk is, want zijn hele leven draait ineens om zijn lichamelijke handicap. Ook voor zijn gezin en hondje Daan is het lastig. Ze proberen hem zo goed mogelijk te helpen en hem zo goed mogelijk dingen opnieuw te leren zodat hij later zelfstandig door het leven zou kunnen gaan.

Motieven

Relatie tussen broers

De relatie tussen de broers Kees, Klaas en Gerson is heel erg belangrijk in dit verhaal. Ze hebben nooit ruzie en doen alles voor elkaar. Ze willen elkaar nooit meer kwijt en hebben dan ook een hele hechte band. Ook met tegenslagen blijken ze er nog steeds voor elkaar te zijn. De discussie over de kleur van de bloeiende perenboom is ook een metafoor voor de typische discussies die broers met elkaar kunnen hebben. Het gaat om iets kleins en onbelangrijks, maar uiteindelijk loopt het uit de hand doordat alle haantjes gelijk willen hebben. Je gelijk behalen is ook een soort streven om je mannelijkheid te bewijzen.

Verdriet

Doordat Gerson een auto-ongeluk veroorzaakt heeft, heeft het hele gezin ontzettend veel verdriet. Dit verdriet komt elke keer opnieuw naar voren in het verhaal.

Familiebanden

De familieband tussen het gezin dat te maken krijgt met een ongeluk, is erg belangrijk. Bij elke tegenslag blijkt dat ze elkaar vertrouwen en dat ze op elkaar kunnen bouwen. Het gezin heeft een ontzettend hechte familieband en daardoor lijken ze alle tegenslagen aan te kunnen.

Heden & verleden

Er wordt in dit verhaal een groot onderscheid gemaakt tussen het heden en verleden. Aan het begin van het verhaal kan Gerson nog zien en is hij niet blind. Nadat hij te maken had met een auto-ongeluk is hij onder andere blind geraakt. Dit verandert zijn hele leven en hij vindt deze verandering heel erg. Continu wordt er een vergelijking gemaakt tussen het heden en verleden.

Trivia

Het boek is in 2007 opnieuw uitgegeven als volwassen uitgave.

Titelverklaring

Een gezin met een vader en drie kinderen is op weg naar zijn ouders. Tijdens deze rit rijden ze om omdat de kinderen de perenbomen zo ontzettend mooi vinden bloeien. De kinderen raken vervolgens in een discussie over de kleur waarin de perenbomen bloeien. Het jongste kind, Gerson, vindt dat de perenbomen wit bloeien. De tweeling Klaas en Kees daarentegen vindt dat de perenbomen roze bloeien.

Tijdens deze discussie krijgen ze te maken met een auto-ongeluk waarin Gerson bekneld komt te zitten in de auto. Hij wordt onmiddellijk naar het ziekenhuis gebracht waar blijkt dat hij in coma ligt. Daarnaast heeft hij zijn arm gebroken, is zijn milt verwijderd en is hij blind geraakt. 

Na een week komt Gerson uit zijn coma en het eerste wat hij door de kamer schreeuwt is dat perenbomen wit bloeien. De perenbomen die volgens Gerson wit bloeien spelen een grote rol in dit verhaal. En dat is ook de reden waarom de titel 'Perenbomen bloeien wit' is. Het is de waarheid van Gerson en dat is eigenlijk het enige wat er toe doet.

Structuur & perspectief

Het verhaal is vanuit drie verschillende perspectieven verteld, dus er is gebruik gemaakt van een meervoudig perspectief. Er wordt namelijk uit de perspectieven van de tweeling Klaas en Kees, van Gerson en van de hond Daan verteld. De perspectieven worden constant afgewisseld en zorgen ervoor dat het verhaal op verschillende kanten benaderd wordt.

Het verhaal begint met een informatieve opening. De personages en de gebruikte ruimtes worden geïntroduceerd terwijl het verhaal nog niet echt begonnen is. Je maakt als lezer zijnde dus eerst kennis met de personages en gebruikte ruimtes.
Op het eerste gezicht zou je het niet verwachten, maar het verhaal heeft een open einde. Aan het einde van het verhaal vertelt Gerard tegen Kees en Klaas dat ze hun moeder gaan zoeken. Dit is dus een nieuw begin van een verhaal en als lezer zijnde weet je niet hoe dit af gaat lopen.

Verder is het verhaal opgedeeld in hoofdstukken. Deze hoofdstukken zijn te herkennen aan kopje met één of meerdere woorden op een nieuwe bladzijde. In totaal zijn er veertien hoofdstukken.

Decor

Het verhaal speelt zich ergens in Nederland af. Waar het verhaal zich precies afspeelt is niet duidelijk.

Er is in dit verhaal wel gebruik gemaakt van een belangenruimte. Een belangenruimte is een ruimte waarin de gevoelens en emoties van de personages overeen komen met de gebruikte ruimte(s). In dit geval verdrinkt Gerson in het meer terwijl het buiten keihard regent en onweert. Op dat moment voelen alle gezinsleden zich erg droevig. Ze zijn verdrietig en moeten huilen. De tranen en het gevoel van verdrietig zijn komen overeen met de regen en de onweer. Regen en onweer zorgen namelijk ook voor natheid en donkere schaduwen.

De vertelde tijd van het verhaal is een korte tijd. Er wordt over ongeveer een half jaar verteld. Daarnaast speelt het verhaal zich eind jaren '90 af. Het verhaal speelt zich dus niet af in de huidige tijd.

Stijl

De schrijfstijl van Gerbrand Bakker is te omschrijven als erg beeldend. Er worden ontzettend veel details gebruikt om de emoties en de gebruikte ruimtes te omschrijven. Hierdoor loop je als lezer zijnde leesvertraging op: over één klein moment kan heel lang verteld worden.

Verder is de schrijfstijl niet heel bijzonder en zelfs makkelijk te noemen. Er worden geen moeilijke woorden of zinsconstructies gebruikt. Alles is erg eenvoudig.

Slotzin

Daarna kroop hij tevreden zuchtend weer in elkaar, zijn neus tussen zijn achterpoten.

Beoordeling

Toen ik in de tweede van de middelbare school zat en ik naar mijn docente Nederlands mijn interesse in lezen toe liet merken, raadde ze me dit boek aan. Volgens haar was dit een boek dat je gelezen moet hebben. Onmiddellijk heb ik dat boek toen uit de bibliotheek gehaald en kwam ik erachter dat ze gelijk had. Wat een prachtig verhaal is dit.

Gerbrand Bakker weet met zoveel gevoel een verhaal op papier te zetten, dat het bijna niet in woorden uit te drukken is. Als lezer blijf je het verhaal lezen. Het blijft je van de eerste zin tot de laatste zin boeien en je wordt ontzettend meegetrokken in het verhaal. Het is alsof je zelf in het verhaal zit en de gebeurtenissen rondom jezelf afspelen.

Daarnaast heeft het verhaal een hele mooie opzet. Er is duidelijk nagedacht over de manier waarop de gebeurtenissen zich afspelen. Eerst spelen de kinderen een spel, en vervolgens moeten de ervaringen van dat spel gebruikt worden in het dagelijks leven. Ontzettend mooi en ontroerend. Ik raad dit verhaal dan ook iedereen aan! Zoals mijn docente het zei: dit boek moet iedereen gewoon gelezen hebben. Ook als je eigenlijk helemaal niet van lezen houdt. Dit boek behoort tot één van mijn favoriete boeken.

Recensies

"Bakkers eerste, of zo u wil, tweede debuut, is hoe dan ook de moeite waard. Jarenlang bleef hij een onbekende, met een jeugdroman die niets had gedaan in Nederland en een veelbelovend manuscript in de la. Nu is hier dit kleine oeuvre, eenzaam in het polderlandschap, dat heel veel meer belooft." http://www.gerbrandsdinge...bomen.aspx

"Waarom stelt Perenbomen bloeien wit dan toch teleur? Bakker wijst ons iets te veel op zijn slimmigheden. De vondst van het kinderspelletje en de op handen zijnde blindheid van Gerson wordt al snel geëxpliciteerd." http://www.derecensent.nl...php?id=466

"Wie Perenbomen bloeien wit leest ná Boven is het stil, zal vermoedelijk enigszins teleurgesteld zijn en kan zich afvragen of Bakker een ‘one-issue-auteur’ is. Ook geeft dit boek met terugwerkende kracht een andere kijk op het ‘debuut’ Boven is het stil. Perenbomen is als jeugdroman dus geslaagder: het accent ligt dan meer op het verhaal dan op de kunstgrepen." http://vorige.nrc.nl/kran...polderland

Bronnen

Gerbrand Bakker

http://nl.wikipedia.org/w...and_Bakker