Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2012
• 452 pagina's
• Uitgeverij: Uitgeverij De Arbeiderspers

Flaptekst

Eerste zin

Welja, parkeer dat ding maar gewoon voor m'n neus.

Samenvatting

Personages

Johannes Vermeer

Johannes Vermeer is opgegroeid in Leiden, waar hij zijn middelbare schooltijd heeft doorgebracht op het Stedelijk Gymnasium. Nadat hij zijn middelbare school afgerond heeft, is hij architectuur gaan studeren. Uiteindelijk is hij afgestudeerd als architect. Zijn hele leven draait om de architectuur. Overal waar hij komt let hij op de gebouwen in de steden. Na een terroristische aanslag doet Johannes Vermeer mee aan een prijsvraag. Bij deze prijsvraag wordt er gevraagd naar een bouwtekening voor het geruïneerde gebouw. De winnaar mag zijn droom verwezenlijken en het zelf verzonnen gebouw laten bouwen.

Isa Verstuijven

Isa Verstuijven is de oude schoolliefde van Johannes Vermeer. Tijdens de middelbare schooltijd was ze ineens verdwenen. Dit komt omdat ze zwanger werd van een kindje. Isa Verstuijven is uiteindelijk toch nog gaan studeren. Uiteindelijk werkt ze bij een materialenadviesbureau. Omdat Johannes Vermeer zich aan het oriënteren is op materialen die hij nodig heeft voor de prijsvraag, komt hij ineens in contact met Isa Verstuijven. Ze spreken (zakelijk) een paar keer af, en komen erachter dat ze nog steeds de bijzondere klik van vroeger hebben.

Celine

Celine is de vriendin van Johannes Vermeer. Celine is weervrouw op de televisie. Ze is erg lief voor haar kind. Voor de rest krijg je in het verhaal niet zoveel van Celine mee. Samen met Johannes heeft Celine een dochtertje. Haar naam is Anna.

Quotes

"Het ontwerp –dat breekt met de klassieke vormen en opgebouwd is uit twee golvende kammen met een smalle kloof in het midden – is ingezonden via het Amsterdamse materialenadviesbureau Verstuijven & Taylor. Dit wil de naam van ontwerper niet kenbaar maken. ’Die wilde niet eens dat het ingezonden werd,’ zegt Isa Verstuijven desgevraagd." Bladzijde 395

"In zijn telefoonscherm ziet Vermeer dat het 5 juli is. Morgen wordt het winnende ontwerp toch pas bekendgemaakt? Maar natuurlijk. Ze gaan de winnaar niet op het laatste moment bellen, niet op de eerste verjaardag van de aanslag. ‘We zijn gebeld met de uitslag.’" Bladzijde 333

"‘Ze zal zo wel komen, Anne, ga maar weer lekker slapen.’ Sinds Zes Juli moet hij haar steeds opnieuw vertellen dat er niet overal om de haverklap autobommen afgaan, en dat je niet onmiddellijk wordt opgeblazen als je een tunnel in rijdt. Al Qaida bedankt." Bladzijde 37

"‘Het is bizar,’ zegt hij, en hij pauzeert, de voorbedachte frasen uit z’n geheugen schrapend. ‘Die hele aanslag heeft me behoorlijk van slag gemaakt… Dus het liefst wilde ik er helemaal niet meer aan denken. Niet meer aan herinnerd worden. Ook voor mijn kinderen’" Bladzijde 221

"Elke ramp heeft onverwachte winnaars. Op een congres heeft hij ooit de Nederlandse jongen gesproken die stomtoevallig op een dinsdagochtend in september aan het filmen was in New York. De beelden van de eerste inslag in de Twin Towers, eindeloos herhaald op alle schermen van de wereld, waren van hem. De rechten garandeerden een onbekommerde voortzetting van zijn leven." Bladzijde 134

Thematiek

Misdaad: algemeen

Misdaad is het thema van dit verhaal. Op 6 juli ontploffen er drie busjes vol met springsstof in de tramtunnel in Den Haag. Later, na nader onderzoek, blijkt dat dit een terroristische aanslag van de terroristische organisatie Al Qaida was. Ineens slaat de sfeer om in Nederland, en beseft iedereen zich dat dat geluk ineens om kan slaan in geluk. Om de verwoeste tramtunnel weer op te bouwen, wordt er een prijsvraag georganiseerd. Degene met de beste en mooiste bouwtekening, mag zijn bouwideeën verwezenlijken. Aangezien Johannes architect is, doet hij onmiddellijk met zijn bedrijf mee. Ineens staat alles in het teken van een bouwtekening. Johannes Vermeer maakt deze bouwtekening met gemengde gevoelens. Hij was tijdens de terroristische aanslag in de buurt en heeft nog hulp geboden aan slachtoffers. Aangezien er 43 doden zijn, heeft hij het gevoel alsof hij de bouwtekening opdraagt aan alle doden. Het hele verhaal staat dus in het teken van de terroristische aanslag op 6 juli.

Motieven

Liefdesrelatie: problemen/echtscheiding

Johannes is gelukkig met zij vrouw Celine. Hun liefde is ook nog eens bekroond met hun mooie dochter Anna. Op een gegeven moment verloopt de relatie tussen hen echter niet zo goed, waardoor Johannes en Celine tijdelijk niet meer bij elkaar wonen. Hoe het precies afloopt is niet duidelijk, omdat Johannes ineens erg veel met Isa omgaat.

Heden en verleden

Heden en verleden is een belangrijk motief in dit verhaal. Het heden in het verleden komen uiteindelijk samen in het verhaal. In het verhaal wordt er continu een afwisseling gemaakt tussen het heden en het verleden. Johannes Vermeer, de hoofdpersoon van het verhaal, vertelt regelmatig over zijn middelbare schooltijd op het Stedelijk Gymnasium in Leiden. Op deze school zit een meisje, Isa, op wie hij ontzettend verliefd is. Uiteindelijk komt hij haar per toeval tegen. Het heden en het verleden komen dus samen, en Isa en Johannes gaan verder waar ze gebleven zijn. Langzaamaan bouwen ze weer een (vriendschappelijke) relatie op. Precies zoals het tijdens hun middelbare schooltijd ook was.

Maatschappijkritiek

Wat erg leuk is in dit verhaal, is dat de schrijver Christiaan Weijts op allerlei dingen uit deze maatschappij kritiek heeft. Het hele verhaal staat hier vol mee. Een voorbeeld is bijvoorbeeld dat hij kritiek heeft dat iedereen tegenwoordig verslaafd is aan zijn smartphone. Op een humoristische manier probeert Christiaan Weijts kritiek op de maatschappij te leveren.

Droom

Droom is een motief in dit verhaal. Johannes Vermeer heeft maar één droom, en dat is de winnaar worden van de prijsvraag. Zijn hele leven staat ineens nog meer in het teken van architectuur. Hij doet er alles aan om zo’n indrukwekkende bouwtekening te maken, dat hij kan winnen.

Motto

Want waaruit bestaat een stad? Uit alles wat er is gezegd, gedroomd, vernietigd, gebeurd. Het gebouwde, het verdwenene, het gedroomde dat er nooit kwam.
- CEES NOOTEBOOM, Labyrint Europa

Dit motto slaat op het verhaal dat over architectuur gaat. De hoofdpersoon van het verhaal, Johannes Vermeer, is zelf architect. Zijn hele leven bestaat uit de architectuur en overal waar hij komt is hij bezig met de steden en de gebouwen.

In het verhaal wordt er door een terroristische aanslag een Haags gebouw geruïneerd. Het mooie gebouw wordt vernietigd en verdwijnt. Johannes Vermeer maakt in het verhaal hierbij een vergelijking met zijn eigen leven: gebouwen worden opgebouwd en vervolgens weer afgebroken. Het leven gaat ook zo: je bouwt iets op, en vervolgens wordt het weer afgebroken. In het verhaal wordt dus continu een vergelijking gemaakt tussen mensenlevens en gebouwen.

Trivia

In het verhaal heeft de hoofdpersonage Johannes Vermeer op het Stedelijk Gymnasium in Leiden gezeten. De schrijver van dit verhaal, Christiaan Weijts, heeft echt op het Stedelijk Gymnasium in Leiden gezeten. Daarnaast is Johannes Vermeer woonachtig in Den Haag, terwijl Christiaan Weijts zelf ook in Den Haag woont. Christiaan Weijts heeft dus elementen uit zijn eigen leven gebruikt, om dit verhaal te kunnen schrijven.

Titelverklaring

Het is niet helemaal duidelijk waarom de titel 'Euforie' heet. In het verhaal komt geluk- en welzijn duidelijk naar boven als element. De hoofdpersonage Johannes Vermeer blijft met de aanslag in zijn hoofd zitten, en beseft dat de bouwtekening voor de prijsvraag het leed van maar liefst 43 doden moet dragen. Hij vindt deze gedachten erg lastig, maar weet dankzij zijn positieve instelling er toch een positieve draai aan te geven. Door zijn euforische stemming weet hij uiteindelijk per ongeluk zijn doel te bereiken en dat is (anoniem) de prijsvraag winnen. Vol enthousiasme en euforie is hij aan de bouwtekening begonnen, waarna hij de prijsvraag uiteindelijk wist te winnen.

De titel is ook op een andere manier op te vatten. Christiaan Weijts gebruikt in dit verhaal veel nietszeggende woorden. De woorden zeggen pas iéts wanneer je het verhaal leest en de verhaallijn begrijpt. De lezer heeft dus de vrijheid om op zijn of haar manier de woorden te interpreteren. Deze vrijheid van interpretatie is groot, terwijl de euforie die Christiaan Weijts gebruikt ook groot is. Een combinatie van de euforie en de vrijheid zorgt er vervolgens voor dat de woorden in de context duidelijk worden. De lezer snapt op die manier pas het verhaal.

Structuur & perspectief

Het verhaal wordt verteld vanuit het hij/zij perspectief.

Onderstaand een quote die de gebruikte schrijfstijl illustreert:
'Televisie maakt je een paar kilo zwaarder,' zegt Celine altijd. Dat mag dan voor het lichaam gelden, de geest wordt er juist ijler en lucide van, is zijn ervaring. Lichtvoetig, een zacht maar krachtig juichen op de achtergrond van zijn gedachten. Vrolijkheid zijns ondanks.' - bladzijde 172

Het verhaal is opgedeeld in hoofdstukken, die te herkennen zijn aan een normaal of Romeins cijfer. De normale cijfers en de Romeinse cijfers worden continu afgewisseld. In totaal zijn er 43 hoofdstukken.

Decor

Het verhaal speelt zich op twee verschillende plekken af. Ten eerste speelt het verhaal zich af in Den Haag. De hoofdpersonage, Johannes Vermeer, woont al zijn hele leven in Den Haag en heeft veel liefde voor de stad opgebouwd. Uiteindelijk mag hij een gebouw bouwen in Den Haag.
Daarnaast speelt het verhaal zich grotendeels af op het Stedelijk Gymnasium in Leiden. Dit is de school waar Johannes Vermeer zijn middelbare schooltijd heeft doorgebracht. Aan de hand van flashbacks wordt de tijd op de middelbare school verteld.

Wanneer het verhaal zich precies afspeelt is niet bekend, omdat er geen duidelijke tijdsaanduiding in het verhaal staat. Aangezien er gebruik wordt gemaakt van mobiele telefonie en computers, zal het verhaal zich in de huidige tijd afspelen. Daarnaast wordt er in het verhaal regelmatig gesproken over de aanslagen. De verteltijd van het verhaal is ongeveer een paar maanden.

Stijl

De schrijfstijl van Christiaan Weijts is opvallend te noemen. Met behulp van mooie, sierlijke en filosofische woorden en uitdrukkingen probeert hij zijn mening over architectuur te beschrijven. Er staan echter zoveel bijzondere woorden in een zin, waardoor de zinnen erg lastig zijn om te lezen.

Onderstaand een voordeel van de gebruikte schrijfstijl:
'Er is een domein van de noodzaak, het harde werken, het overleven, de beperking, de onvrijheid, overgeleverd zijn aan het grillen van het lot, en er is het radicale tegendeel ervan: een domein van de vrijheid, het lanterfanten, het leven geheel naar de eigen keuzes en grillen kunnen vormgeven.' - bladzijde 376

Het verhaal is op een niet-chronologische wijze verteld. In het verhaal worden tijdssprongen gemaakt van het heden naar het verleden. Aan de hand van flashbacks wordt er over de middelbare schooltijd van Johannes Vermeer verteld.

Slotzin

Binnenkort onderzoekt een projectgroep hoe het nu verder moet.

Beoordeling

Van te voren had ik al verschillende recensies op internet gelezen, waardoor ik met hoge verwachtingen begon met het lezen van dit boek. Al snel vond ik het boek tegenvallen.

Het verhaal is erg gericht op de architectuur van gebouwen. De architectuur van gebouwen is iets dat mij niet interesseert, waardoor het onderwerp -voor mij- niet zo heel erg interessant is. Daarnaast trok de schrijfstijl mij niet. Christiaan Weijts probeert alles zo filosofisch en mooi te verwoorden, dat de schrijfstijl me tegen ging staan. Door het gebruik van moeilijke woorden wordt het verhaal namelijk erg lastig om te lezen. Daardoor is het erg lastig om je aandacht bij het verhaal te houden. Zeker als je het onderwerp al niet zo interessant vindt. Daarnaast ben ik van mening dat veel stukken erg langdradig en overbodig zijn. Het boek had veel dunner kunnen zijn als alle overbodige en langdradige stukken eruit gehaald zouden zijn. Er staan stukken in het verhaal die niks toevoegen aan het verhaal. Dit is iets wat ik ontzettend zonde vind.

Wat ik wel erg leuk vond, is dat de schrijver Christiaan Weijts op een humoristische manier kritiek levert op de huidige maatschappij. Vaak kon ik het wel in zijn standpunten vinden. Hij bracht het op zo'n leuke manier dat ik er over na ging denken en hem alleen maar gelijk kon geven.

Al met al vond ik het -ondanks mijn hoge verwachtingen aan het begin- heel erg tegenvallen. Ik zal het boek dan ook niet zo snel aanraden aan anderen. Als je heel erg houdt van architectuur is het misschien leuk om het verhaal te lezen, maar anders raad ik je dit boek echt af.

Recensies

"Dat geëssayeer over allerlei onderwerpen, doordringt ook heel de andere verhaallijn, misschien nog wel sterker, omdat Weijts kennelijk al zijn opinies over actuele onderwerpen uit wil venten. Te veel naar mijn smaak, waardoor steeds de gang uit het verhaal raakt. Mede daardoor is het boek niet alleen dik maar ook breed-uitwaaierend en vooral traag, bij tijd en wijle zelfs saai. " http://klassequaboeken.bl...forie.html

"Euforie is een elitaire roman voor liefhebbers van literatuur, kunst en architectuur; afwisselend geschreven door de auteur in de onvoltooid tegenwoordige tijd en door zijn hoofdpersoon Johannes Vermeer in de onvoltooid verleden tijd. Een prachtige elitaire roman, om precies te zijn, die speelt met genres als het liefdesverhaal en het drama van de antiheld en zijn gestrande ambitie." http://www.dagelijksestan...zen-mikken

"Speciaal vermeld moet het intieme en vaart gevende 'kom mee', soms ingevoegd als Vermeer springt van de ene herinnering naar de andere. Dit alles maakt het Euforie tot een potentieel prachtboek – maar in de praktijk is het te vol, te chaotisch." http://www.8weekly.nl/art...uimte.html

Bronnen

Christiaan Weijts

http://www.christiaanweijts.nl/