Titel: Mijn zoon heeft een seksleven en ik lees mijn moeder Roodkapje voor
Auteur: Renate Dorrestein
Eerste druk: 2006
Genre: Psychologische roman
Aantal bladzijden: 304 bladzijden
Hoofdstukken: 7, het zijn de maanden van november tot
mei
Illustraties: Bij elk nieuw hoofdstuk staat een tekening die zijn gemaakt door Peter Vos
Samenvatting:
November
Het begint dat Heleen wordt opgebeld door de buurvrouw van haar moeder. Ze wil dat ze onmiddellijk naar de flat toe komt, omdat er wat erg is gebeurt met haar moeder. Als Heleen daar aankomt, blijkt het dat haar moeder een herseninfarct heeft gehad. Ze is heel erg in de war, en ze kan niet duidelijk maken wat ze wil. Als ze op een geven moment aan het zoeken is naar iets, maar ze kan niet duidelijk maken wat het is, realiseert Heleen hoe ernstig de situatie is. Het blijkt dat Heleen haar moeder op zoek was naar een sigaret, die ze mevrouw noemt. Die nacht blijft Heleen bij haar moeder slapen, en haar moeder is helemaal niet blij mee.
De volgende dag gaan ze naar een ziekenhuis om een hersenscan te maken. Margriet krijgt het voor elkaar om zichzelf in het toilet op te sluiten en schreeuwt moord en brand als Heleen haar wil komen redden. Door deze actie komen ze te laat op de afspraak, en moeten ze een hele dag wachten, totdat er misschien wel iemand uitvalt. De diagnose is dat ze een herseninfarct heeft gehad, waardoor ze een spraakstoornis heeft en ook in het ziekenhuis moet worden opgenomen. Heleen gaat nog wat spullen ophalen in haar moeders huis en loopt ook nog even langs de buurvrouw, die vertelt dat Margriet ook nog een schildpad bij het bingospel gewonnen had die ze in het gootsteenkastje verborgen hield. Inderdaad vindt Heleen de schildpad en ze weet niet goed wat ze er mee moet doen, dus neemt ze hem maar mee naar huis.
December
Margriet wordt opgenomen in het ziekenhuis, en Heleen probeert haar elke dag te bezoeken. Ze ziet er vaak tegenop, want ze staat elke keer in de file, en ze kan er geen touw aan vastknopen wat haar moeder bedoelt. Heleen heeft een advies opgevolgd om al haar gebeurtenissen en gedachtes op te schrijven in een schrift, zodat ze een soort van uitlaatklep heeft. Een keer neemt Heleen de schildpad mee om haar moeder wat op te vrolijken. Margriet is zo blij dat ze wat heeft dat ze herkent, dat ze niet wil dat de schildpad weggaat. Het is nog een hele klus voor Heleen om hem weg te krijgen.
Na een tijdje komt Heleen d’r zus over van de States, Francien. Ze schrikt hevig als ze haar moeder ziet.
Wanneer Peter een keer met haar meegaat en op de terugweg bij een wegrestaurant stilhoudt, vermoedt Heleen dat hij wil gaan zeggen dat hij een ander heeft. Ze vrijen al een half jaar niet meer met elkaar. Ze heeft er vanwege de overgang geen zin meer in. Maar nee, hij wil slechts vragen of ze hun moeder zullen opnemen in hun huis. Daar schrikt Heleen ontzettend van; dat wil ze namelijk absoluut niet.
Margriet wordt overgeplaatst naar een verzorgingstehuis in Utrecht. Daar maakt Heleen kennis met de verzorger Bill (door moeder Kont genoemd). Bill vraagt of Heleen ook bij het kerstdiner wil zijn. De afdeling eet samen, en ze zingen kerstliedjes. Haar moeder zit met een zilveren kroontje op als een oude vrouw in een stoel.
Januari
In dit hoofdstuk heeft Heleen wat minder tijd voor haar moeder, omdat de piektijd van haar bedrijf in aangekomen. Ze moet mensen informeren en rondleiden door het bedrijf. Omdat haar man ook nog eens de griep krijgt, moet ze nog meer tijd in het bedrijf steken. Hierdoor heeft ze weinig tijd voor haar moeder en daar voelt ze zich schuldig over. Op een gegeven moment heeft Peter een telefoonlijn in Margriet haar kamer aangesloten, en wordt Heleen op zijn minst 14 keer gebeld op een dag.
Ondertussen zit ze met de problemen rond de overgang. Ze heeft last van een droge vagina, en ze heeft ook veel minder zin in seks met haar man. Ze wil er wat aan doen, maar ze wordt steeds belemmerd.
Op haar 75e had Margriet 100.000 gulden gewonnen en ze had haar kleinkinderen altijd beloofd dat ze een wereldreis mochten maken. Dat heeft Storm na zijn eindexamen gedaan en hij sms-t nu vanuit Australië naar zijn zusje Lizzy dat hij verliefd is geworden. Heleen hoort het met enige angst (veilig vrijen!) en jaloezie aan.
Van de logopediste in het verzorgingstehuis moet Heleen eenvoudige verhalen aan haar moeder gaan voorlezen en ze heeft een boek van haar dochter over Roodkapje te pakken gekregen. Het is ook het boek dat Heleen zelf van haar moeder heeft gekregen.
Februari
Het wordt voorjaar, op 14 februari krijgt Lizzy een valentijnskaart en een roos. Heleen is blij, ze hoopt voor haar dochter dat ze een vriendje krijgt. De bezoeken in het tehuis gaan gewoon door. Op een dag besluit Heleen naar de kapper te gaan. Ze ontspant zich helemaal door deze behandeling, omdat ze dat echt even nodig had. Ze begint daarna na te denken over de periode die komt als Margriet uit het tehuis moet. Ze gaat op een dag een zorginstelling bezoeken en ziet allerlei dingen waarover ze liever nog niet wil nadenken. Haar moeder heeft een vorm van dementie veroorzaakt door een hersenbloeding en dat is een andere vorm dan dementie veroorzaakt door Alzheimer. Wanneer ze weer thuis is, maakt ze aantekeningen in een schrift met een kolom Voor en een kolom Tegen.
Verder maakt Heleen zich bezorgt over haar dochter. Die besteedt wel heel veel tijd in het dierenasiel. Ze krijgt een vermoeden dat Lizzy een verhouding wil met de veel oudere beheerder die getrouwd is en kinderen heeft. Wanneer ze haar dochter op een dag ophaalt bij het asiel en thuiskomt, ligt er een briefje van Peter dat ze naar het ziekenhuis moet komen, want Margriet is gevallen en heeft haar heup gebroken. Als ze weer uit de narcose komt, is Margriet erg in de war en weet ze niet wie Peter is.
Maart
Margriet wordt weer teruggebracht naar het verzorgingstehuis en moet daar weer gaan revalideren. Het liefst zou Heleen aan de dokter willen vragen haar moeder te laten inslapen, maar dat durft ze niet. Als ze op een dag vertrekt, ziet ze een mobiel op het parkeerterrein liggen. Het is hetzelfde mobieltje als ze zelf heeft en ze steekt het onnadenkend in haar handtas. Het levert een aantal vreemde situaties op, want ze gaat sms-jes en voicemail berichten van de eigenares Sabine afluisteren. Ze is eigenlijk onderweg om een beetje overspannen te raken en dat komt mede doordat ze weer een aantal verpleegtehuizen heeft bezocht, waardoor ze steeds met dementerende mensen in contact komt. Peter weet hier niks van. Haar man betrapt haar als ze bezig is met het afluisteren van de voicemail berichten en eigenlijk heeft ze geen verklaring voor haar vreemde handelen. Samen met Peter fietst ze naar het asiel, waar Arend en Lizzy een protestdemonstratie organiseren tegen de sluiting. Peter vindt het allemaal prachtig wat Lizzy doet, maar Heleen blijft nare gevoelens tegen Arend houden. Op de terugweg gaan ze met zijn drieën pannenkoeken eten en dan wordt Heleen op de mobiel van Sabine gebeld. Dat is natuurlijk heel vreemd dat er dan in het display een naam van een man verschijnt en Peter lijkt enige argwaan te gaan koesteren tegen Heleen. Immers, seks is er al bijna een jaar niet meer bij vanwege de dr.v van Heleen.
Terug op de snelweg gaat weer de telefoon van Sabine en Heleen bestelt op die telefoon een aantal pizza’s. Het lijkt inderdaad alsof ze overspannen raakt en ze zet haar auto op een parkeerterrein langs de weg. Ze valt in slaap en uren later wordt ze wakker. Als ze thuiskomt, helpt Peter Lizzy met een werkstuk op internet. Hij vindt het maar verdacht dat ze zo laat komt en hij suggereert opnieuw dat ze misschien een verhouding heeft.
April
Heleen gaat samen met de bedrijfsleider naar een jaarlijkse markt op hun bedrijf aan te prijzen. Jammer genoeg is er weinig vraag naar hun bedrijf, en ze vinden het zonde dat ze überhaupt zijn gegaan. De volgende dag doen ze samen een test om te kijken of de schildpad nog leeft door hem in een emmer met water te gooien. Maar omdat hij zinkt als een baksteen zal hij wel dood zijn.
Margriet is weer hersteld van de heupoperatie en heeft een zogenoemde loopdrang. Dat wil zeggen dat ze op elk moment van de dag wil lopen. Maar aangezien Margriet ook spataderen heeft, is de loopdrang niet bevorderlijk voor haar spataderen en moet er misschien nog een operatie aan te pas komen. Heleen moet ook binnenkort beslissen waar zij haar moeder hierna wil plaatsen.
Op een gegeven moment gaat Heleen naar de flat van haar moeder om die te ontruimen. Dit valt haar emotioneel best zwaar. Ook maakt ze nog even een praatje met de buurvrouw die duidelijk geen besef heeft van de situatie waar Margriet in zit. Door dit gesprek komt ze erachter dat haar moeder de schildpad Dick heeft genoemd, naar haar vader. Terwijl ze aan het opruimen is, haalt ze herinneringen op die ze heeft van haar vader. Ook treft ze een fotoalbum aan.
Ook in deze maand is Lizzy jarig. Omdat Heleen wat mensen om haar heen wil heeft ze allemaal mensen uitgenodigd op het feestje van haar dochter. Die is er niet zo blij mee, maar ze heeft zelf ook iemand uitgenodigd. In het begin lijkt het alsof diegene niet komt, maar als Arend ineens komt opdagen ( de beheerder van het asiel), dan blijkt dat diegene te zijn die Lizzy had uitgenodigd. Heleen haalt gelijk allemaal dingen in haar hoofd. Zal die man een verhouding hebben met mijn dochter? Is wel helemaal gek in zijn hoofd? Ze raakt zo overstuur dat ze een schaal met dipsaus pakt en het zo naar zijn achterhoofd gooit.
De volgende dag wordt e gelijk door Peter naar de huisarts gebracht en die zegt dat ze duidelijk overspannen is en raad haar aan een ontspanningskuur te nemen. Als ze voor de spiegel staat, komt een van de belangrijkste flashbacks naar voren: Heleen is als kind door haar moeder (weliswaar per ongeluk) verbrand met een strijkbout, wat een ernstige brandplek op haar borst heeft veroorzaakt. Het was altijd een reden van verwijdering tussen haar en haar moeder geweest, want ze had de brandplek altijd in het bijzijn van haar moeder moeten bedekken. Dat had de afstand tussen haar moeder en zichzelf geschapen.
Bij een bezoek in het tehuis ontmoet Heleen ook Sabine, de eigenares van het mobieltje. Daarvoor had Peter het voorwerp al teruggebracht naar de receptie van het tehuis. Heleen had zich al allemaal voorstellingen gemaakt van de vrouw, en ze was dan ook zeer teleurgesteld dat het een vrij tuttige vrouw blijkt te zijn die al op leeftijd is.
Mei
Het begint dat de belangrijkste werknemer op het bedrijf ontslag neemt, omdat hij voor zichzelf wil beginnen. Dit is belangrijk gemis voor het bedrijf.
De verzorgers in het tehuis bellen haar op met de mededeling dat haar moeder de crematie van een bewoonster, Mevrouw van Dam wil bezoeken. Dit is trouwens ook de moeder van Sabine.
Heleen moet mee en het is eigenlijk best komisch: ze zijn door verkeersoponthoud te laat met de rolstoeltaxi en Margriet zet tijdens de crematie met haar onsamenhangende gepraat de plechtigheid op zijn kop. De zoon van Mevrouw Van Dam vraagt hun zelfs de plechtigheid eerder te verlaten. Het bezoek aan het crematorium brengt Heleen wel dichter bij de dood van haar moeder. Wanneer ze de papieren uit de flat van haar moeder nog een doorleest, ziet ze dat haar moeder een "zorgverklaring" heeft opgesteld, waaruit blijkt dat ze geen medische handelingen wil, wanneer ze bijvoorbeeld in een coma zou raken. Heleen denkt dat ze dit papier kan gebruiken om de dokter in het tehuis zover te krijgen dat ze euthanasie op haar moeder kan laten uitvoeren. Maar de arts haalt haar snel uit de droom. Dat kan helemaal niet, ook niet met zo’n verklaring. Dat is een bittere pil voor Heleen. Nou lijkt het net alsof Heleen haar moeder heel graag dood heeft, maar in het boek is het zo beschreven, dat je echt serieus met haar meedenkt. En de dokter zet je inderdaad met beide benen weer op de grond.
Ze gaat weer naar huis en ze mist haar dochter Lizzy opnieuw. Ze gaat weer hysterisch naar haar op zoek: op het asiel is ze deze keer niet te vinden, wel in een dierenwinkel met Ben, een leuke zoon van Corinne, aan wie ze Lizzy wel zou willen koppelen. Als echter ook blijkt dat Arend in de winkel achter bezig is, krijgt ze weer een waas voor haar ogen en gooit opnieuw iets naar zijn hoofd: deze keer is het een grote glazen vissenkom.
Gelukkig was hij mis.
Dan gaat het verhaal ineens over in een schrijvende Heleen. Peter heeft een cruise voor haar geregeld waarbij ze de evenaar passeren en zodat ze wat kan ontspannen. Heleen vindt het heerlijk!
In het schrift heeft ze nog maar en bladzijdes over om de gebeurtenissen in op te schrijven. Het dagboek dat ze aan het schrijven is, lijkt iets op dat van Bridget Jones. Maar dat is fictie en de liefde tussen haar en Peter is werkelijkheid: zij het met vallen en opstaan. Ze realiseert zich wel dat ze bij thuiskomst van de cruise een tehuis zal moeten zoeken voor haar moeder: Margriet is al geopereerd aan haar spataderen en wanneer er ergens bij de vier tehuizen waar ze staat ingeschreven een plaatsje vrijkomt, zal ze haar moeten verhuizen naar de nieuwe kamer.
Vertelsituatie:
Het verhaal wordt verteld door Heleen. Het is in het ik-perspectief geschreven. Je leest hoe zij aankijkt tegen haarzelf ( dus ook haar lichaam), tegen haar moeder, tegen haar huwelijk en tegen haar kinderen. Aan het eind van het boek wordt duidelijk dat Heleen alles heeft opgeschreven in een schrift, maar het verhaal is gewoon in tegenwoordige tijd geschreven. Je leest alleen de gedachten van Heleen, dus je moet er maar van uitgaan dat Lizzy bijvoorbeeld echt verliefd is op Arend. Je weet ook niet hoe Peter tegen de situatie van Heleens moeder aankijkt. Dit is wel jammer, maar niet echt een missend onderdeel in het boek.
Tijd:
In het verhaal verloopt ongeveer een half jaar. Het boek is dan ook in hoofdstukken gedeeld die steeds een maand voorstelden. Het verhaal wordt chronologisch verteld, met een paar flashbacks. Een voorbeeld is het moment waarin Heleen in haar schrift schrijft hoe ze vroeger aan de brandplek op haar borst is gekomen. Toen ze klein was had ze per ongelijk macaroni op haar nieuwste jurk gemorst, ze moest zich omkleden en van haar moeder moest ze haar mooi, maar superstrakke, blauwe rokje aan. Terwijl moeder Margriet het rokje aan het strijken was hing Heleen aan moeders arm, moeder ‘duwde’ haar weg, Heleen viel, nam de strijkbout mee en die kwam recht op haar borst terecht…
Het verhaal speelt gewoon in de tegenwoordige tijd af.
Ruimte:
Het verhaal speelt zich op veel verschillende plekken af. Het begint in het flat van Margriet als Heleen daar komt nadat de buurvrouw haar heeft opgebeld in paniek omdat er iets ‘ergs’ is gebeurt met haar moeder. Later in het verhaal gaat Heleen de flat leeghalen als het blijkt dat Margriet er niet meer terug komt. Heleen zelf woont in een dorp, een grote boerderij met een kas eraan. Heleen bezoekt haar moeder ook vaak in het verzorgingstehuis waar Margriet in zin.
Personages:
Heleen is de vrouw waar het allemaal om draait in het boek (ook de ik-persoon). Het is een vrouw van een jaar of vijftig die midden in de overgang zit. Ze heeft een lieve man en twee kinderen die rond de achttien en veertien jaar oud zijn. Twee pubers dus. Ook is ze door de overgang heel onzeker over haar zelf. Vind haar man Peter haar nog wel aantrekkelijk genoeg? Is ze geen slechte moeder? Ze heeft een zorgzaam karakter. Dat komt denk ik, omdat ze toen ze klein was ‘afgestoten’ was door haar moeder. Dat kwam omdat een strijkbout per ongelijk op haar borst was gevallen en ze daarom niet meer (in moeders ogen) aantrekkelijk genoeg was. Maar toch vind Heleen dat ze elke dag naar haar moeder toe moet gaan in het zorgcentrum, omdat haar moeder verder niemand heeft die langs kan gaan, want al haar andere oude vriendinnen ‘kunnen niet komen.’ Van het steeds op en neer reizen wordt Heleen erg moe en raakt ze erg gestresst.
De moeder van Heleen, Margriet is ook een belangrijk persoon in het verhaal. Ze is een jaar of tachtig en wilde altijd al een beetje specialer en aparter zijn dan andere mensen. Ze woont in haar eigen flat, waar ze erg trots op is. Ze heeft veel vriendinnen van bijvoorbeeld de bingo. Een avond had ze succes bij de bingo en had ze een schildpad gewonnen die ze Dick noemde, naar haar overleden man. Na het herseninfarct veranderde het hele leven van Margriet. Ze raakte in de war, kon niet goed uit haar woorden komen en ze raakte dement. Vroeger wou ze anders zijn, nu moet alles geordend en perfect zijn. Als dat niet zo is raakt ze in de war.
Peter is de man van Heleen. Hij is ook ongeveer een man van middelbare leeftijd en is erg lief en zorgzaam. Ook wordt hij beschreven als een knappe man, die genoeg aandacht van de dames krijgt. Heleen en Peter hebben samen een plantenbedrijf. In dit bedrijf stopt Peter veel liefde, maar toch geeft hij Heleen nooit te weinig. In deze tijd is Heleen erg gestresst en kan niets hebben. Maar toch staat hij altijd voor zijn vrouw klaar
Verder heb je ook nog de kinderen van Heleen en Peter, Lizzy en Storm. Storm is op een lange fietsvakantie naar Australië, en hij heeft daar een vriendinnetje gevonden die Carli heet. Lizzy is ongeveer 14 jaar, en die heeft het erg leuk op school. Haar vrije tijd spendeert ze in het asiel waar Heleen niet altijd tevreden mee is, omdat daar ook de 40-jarige Arend werkt. Heleen vermoed dat Lizzy op Arend verliefd is.
Thematiek:
Er zijn een aantal thema’s waar Renate Dorrestein gebruik van maakt in dit boek. Een belangrijke is de relatie tussen moeder en dochter. Heleen die nooit een al te goede relatie met haar moeder heeft gehad moet opeens de zorg voor haar op zich nemen. Iets zijn wat haar moeder nooit echt voor haar geweest was. Ze zoekt naar goed verzorgingshuis, maar voelt zich ondertussen schuldig om haar moeder weg te stoppen. Niet alleen de relatie tussen Heleen en Margriet slaat op dit thema, maar ook de relatie tussen Heleen en haar dochter Lizzy, die ze op allerlei manieren probeert te beïnvloeden.
Het tweede belangrijke thema is de problemen voor een vrouw in de overgang. De titel geeft heel mooi het gevoel aan van Heleen weer, ze zit tussen haar kinderen (jeugd) en haar demente moeder in. Ze merkt dat haar lichaam fysiek achteruit gaat en is bang dat haar man haar daardoor niet meer aantrekkelijk vindt en daarom zelfs vreemd gaat.
Ook speelt schuldgevoel een belangrijke rol; hoewel ze de zorg voor haar moeder op zich neemt, heeft ze toch steeds het gevoel tekort te schieten. Ze wil haar moeder ook weer niet in huis nemen, maar aan de andere kant vindt ze dat ze niet zo over haar moeder zou moeten denken.
Stijl:
De stijl van dit boek was heel apart. Het was wel goed door te lezen, maar er werd niet echt in het boek gepraat. Er kwamen geen citaten in voor, dus geen aanhalingstekens. Ze vormt de zin steeds zo, dat ze er geen aanhalingstekens in hoeft te zetten. Dat was wel heel anders omdat ik dan nog nooit in een ander boek had gelezen. Maar het gaf wel een apart effect. Verder is het heel duidelijk geschreven. Bij sommige boeken heb je wel eens dat je maar een hoofdstuk kan lezen en dat je hem daarna moet wegleggen omdat je anders niks meer opneemt. Maar met dit boek heb je dat echt niet. Je bent juist benieuwd wat Margriet haar volgende actie is.
Literatuurgeschiedenis:
Renate Dorrestein werd op 25 januari 1954 in Amsterdam geboren. Ze groeide op in een rooms-katholiek gezin. Haar vader was advocaat, haar moeder is voor haar huwelijk onderwijzeres geweest. Al op de lagere school begon Renate met schrijven.
In 1972 behaalde ze haar gymnasiumdiploma aan het Keizer Karel College in Amstelveen, waarna ze besloot niet te gaan studeren, maar te gaan werken. Ze werd verslaggeefster bij het weekblad Panorama en reisde daarvoor de hele wereld af. In 1977 verliet ze dit tijdschrift en werkte in de daaropvolgende jaren voor verschillende andere bladen, waaronder Opzij, Viva en De Tijd. In deze periode was de Tweede Feministische Golf in Nederland op z’n hoogtepunt. Met haar columns en artikelen beoogde Dorrestein de wereld wakker te schudden en te provoceren. Ook hielp zij in 1986 de Anna Bijns Stichting op te richten, die elke twee jaar een speciale prijs uitlooft voor 'de vrouwelijke stem in de letteren'.
De zelfmoord van haar zusje in 1979 heeft op haar persoonlijkheid en haar schrijverschap een enorme invloed gehad, net als later de ziekte ME, die haar ruim tien jaar lang het leven moeilijk maakte.
Eigen mening:
Ik vond het echt een leuk boek, omdat er veel in gebeurde en het was ook wel grappig geschreven. De stijl was heel apart omdat er geen aanhalingstekens in werden gebruikt. Verder bleef het verhaal de hele tijd interessant. Bij sommige ‘literatuur’ schrijvers heb je wel eens een hele bladzijde met onzinnig gebrabbel (tenminste dat vind ik). Bij Renate Dorrestein heb je dat dus echt niet. Het is lekker vlot geschreven. Serieus op tijden dat het echt moet maar meestal wel grappig geschreven. Ik vond het goed bedacht hoe Heleen op sommige situaties reageerde, zoals een echt persoon ook zou doen. Ik zou het zeker aan andere mensen willen aanraden die niet zoveel van lezen houden, omdat ik dit niet echt een literatuur boek vind. Het is dus goed door te lezen. Ik vond het gewoon een heel leuk, interessant en goed boek!
Auteur: Renate Dorrestein
Eerste druk: 2006
Genre: Psychologische roman
Aantal bladzijden: 304 bladzijden
Hoofdstukken: 7, het zijn de maanden van november tot
mei
Illustraties: Bij elk nieuw hoofdstuk staat een tekening die zijn gemaakt door Peter Vos
Samenvatting:
November
Het begint dat Heleen wordt opgebeld door de buurvrouw van haar moeder. Ze wil dat ze onmiddellijk naar de flat toe komt, omdat er wat erg is gebeurt met haar moeder. Als Heleen daar aankomt, blijkt het dat haar moeder een herseninfarct heeft gehad. Ze is heel erg in de war, en ze kan niet duidelijk maken wat ze wil. Als ze op een geven moment aan het zoeken is naar iets, maar ze kan niet duidelijk maken wat het is, realiseert Heleen hoe ernstig de situatie is. Het blijkt dat Heleen haar moeder op zoek was naar een sigaret, die ze mevrouw noemt. Die nacht blijft Heleen bij haar moeder slapen, en haar moeder is helemaal niet blij mee.
De volgende dag gaan ze naar een ziekenhuis om een hersenscan te maken. Margriet krijgt het voor elkaar om zichzelf in het toilet op te sluiten en schreeuwt moord en brand als Heleen haar wil komen redden. Door deze actie komen ze te laat op de afspraak, en moeten ze een hele dag wachten, totdat er misschien wel iemand uitvalt. De diagnose is dat ze een herseninfarct heeft gehad, waardoor ze een spraakstoornis heeft en ook in het ziekenhuis moet worden opgenomen. Heleen gaat nog wat spullen ophalen in haar moeders huis en loopt ook nog even langs de buurvrouw, die vertelt dat Margriet ook nog een schildpad bij het bingospel gewonnen had die ze in het gootsteenkastje verborgen hield. Inderdaad vindt Heleen de schildpad en ze weet niet goed wat ze er mee moet doen, dus neemt ze hem maar mee naar huis.
Margriet wordt opgenomen in het ziekenhuis, en Heleen probeert haar elke dag te bezoeken. Ze ziet er vaak tegenop, want ze staat elke keer in de file, en ze kan er geen touw aan vastknopen wat haar moeder bedoelt. Heleen heeft een advies opgevolgd om al haar gebeurtenissen en gedachtes op te schrijven in een schrift, zodat ze een soort van uitlaatklep heeft. Een keer neemt Heleen de schildpad mee om haar moeder wat op te vrolijken. Margriet is zo blij dat ze wat heeft dat ze herkent, dat ze niet wil dat de schildpad weggaat. Het is nog een hele klus voor Heleen om hem weg te krijgen.
Na een tijdje komt Heleen d’r zus over van de States, Francien. Ze schrikt hevig als ze haar moeder ziet.
Wanneer Peter een keer met haar meegaat en op de terugweg bij een wegrestaurant stilhoudt, vermoedt Heleen dat hij wil gaan zeggen dat hij een ander heeft. Ze vrijen al een half jaar niet meer met elkaar. Ze heeft er vanwege de overgang geen zin meer in. Maar nee, hij wil slechts vragen of ze hun moeder zullen opnemen in hun huis. Daar schrikt Heleen ontzettend van; dat wil ze namelijk absoluut niet.
Margriet wordt overgeplaatst naar een verzorgingstehuis in Utrecht. Daar maakt Heleen kennis met de verzorger Bill (door moeder Kont genoemd). Bill vraagt of Heleen ook bij het kerstdiner wil zijn. De afdeling eet samen, en ze zingen kerstliedjes. Haar moeder zit met een zilveren kroontje op als een oude vrouw in een stoel.
Januari
In dit hoofdstuk heeft Heleen wat minder tijd voor haar moeder, omdat de piektijd van haar bedrijf in aangekomen. Ze moet mensen informeren en rondleiden door het bedrijf. Omdat haar man ook nog eens de griep krijgt, moet ze nog meer tijd in het bedrijf steken. Hierdoor heeft ze weinig tijd voor haar moeder en daar voelt ze zich schuldig over. Op een gegeven moment heeft Peter een telefoonlijn in Margriet haar kamer aangesloten, en wordt Heleen op zijn minst 14 keer gebeld op een dag.
Ondertussen zit ze met de problemen rond de overgang. Ze heeft last van een droge vagina, en ze heeft ook veel minder zin in seks met haar man. Ze wil er wat aan doen, maar ze wordt steeds belemmerd.
Op haar 75e had Margriet 100.000 gulden gewonnen en ze had haar kleinkinderen altijd beloofd dat ze een wereldreis mochten maken. Dat heeft Storm na zijn eindexamen gedaan en hij sms-t nu vanuit Australië naar zijn zusje Lizzy dat hij verliefd is geworden. Heleen hoort het met enige angst (veilig vrijen!) en jaloezie aan.
Van de logopediste in het verzorgingstehuis moet Heleen eenvoudige verhalen aan haar moeder gaan voorlezen en ze heeft een boek van haar dochter over Roodkapje te pakken gekregen. Het is ook het boek dat Heleen zelf van haar moeder heeft gekregen.
Het wordt voorjaar, op 14 februari krijgt Lizzy een valentijnskaart en een roos. Heleen is blij, ze hoopt voor haar dochter dat ze een vriendje krijgt. De bezoeken in het tehuis gaan gewoon door. Op een dag besluit Heleen naar de kapper te gaan. Ze ontspant zich helemaal door deze behandeling, omdat ze dat echt even nodig had. Ze begint daarna na te denken over de periode die komt als Margriet uit het tehuis moet. Ze gaat op een dag een zorginstelling bezoeken en ziet allerlei dingen waarover ze liever nog niet wil nadenken. Haar moeder heeft een vorm van dementie veroorzaakt door een hersenbloeding en dat is een andere vorm dan dementie veroorzaakt door Alzheimer. Wanneer ze weer thuis is, maakt ze aantekeningen in een schrift met een kolom Voor en een kolom Tegen.
Verder maakt Heleen zich bezorgt over haar dochter. Die besteedt wel heel veel tijd in het dierenasiel. Ze krijgt een vermoeden dat Lizzy een verhouding wil met de veel oudere beheerder die getrouwd is en kinderen heeft. Wanneer ze haar dochter op een dag ophaalt bij het asiel en thuiskomt, ligt er een briefje van Peter dat ze naar het ziekenhuis moet komen, want Margriet is gevallen en heeft haar heup gebroken. Als ze weer uit de narcose komt, is Margriet erg in de war en weet ze niet wie Peter is.
Maart
Margriet wordt weer teruggebracht naar het verzorgingstehuis en moet daar weer gaan revalideren. Het liefst zou Heleen aan de dokter willen vragen haar moeder te laten inslapen, maar dat durft ze niet. Als ze op een dag vertrekt, ziet ze een mobiel op het parkeerterrein liggen. Het is hetzelfde mobieltje als ze zelf heeft en ze steekt het onnadenkend in haar handtas. Het levert een aantal vreemde situaties op, want ze gaat sms-jes en voicemail berichten van de eigenares Sabine afluisteren. Ze is eigenlijk onderweg om een beetje overspannen te raken en dat komt mede doordat ze weer een aantal verpleegtehuizen heeft bezocht, waardoor ze steeds met dementerende mensen in contact komt. Peter weet hier niks van. Haar man betrapt haar als ze bezig is met het afluisteren van de voicemail berichten en eigenlijk heeft ze geen verklaring voor haar vreemde handelen. Samen met Peter fietst ze naar het asiel, waar Arend en Lizzy een protestdemonstratie organiseren tegen de sluiting. Peter vindt het allemaal prachtig wat Lizzy doet, maar Heleen blijft nare gevoelens tegen Arend houden. Op de terugweg gaan ze met zijn drieën pannenkoeken eten en dan wordt Heleen op de mobiel van Sabine gebeld. Dat is natuurlijk heel vreemd dat er dan in het display een naam van een man verschijnt en Peter lijkt enige argwaan te gaan koesteren tegen Heleen. Immers, seks is er al bijna een jaar niet meer bij vanwege de dr.v van Heleen.
Terug op de snelweg gaat weer de telefoon van Sabine en Heleen bestelt op die telefoon een aantal pizza’s. Het lijkt inderdaad alsof ze overspannen raakt en ze zet haar auto op een parkeerterrein langs de weg. Ze valt in slaap en uren later wordt ze wakker. Als ze thuiskomt, helpt Peter Lizzy met een werkstuk op internet. Hij vindt het maar verdacht dat ze zo laat komt en hij suggereert opnieuw dat ze misschien een verhouding heeft.
April
Heleen gaat samen met de bedrijfsleider naar een jaarlijkse markt op hun bedrijf aan te prijzen. Jammer genoeg is er weinig vraag naar hun bedrijf, en ze vinden het zonde dat ze überhaupt zijn gegaan. De volgende dag doen ze samen een test om te kijken of de schildpad nog leeft door hem in een emmer met water te gooien. Maar omdat hij zinkt als een baksteen zal hij wel dood zijn.
Margriet is weer hersteld van de heupoperatie en heeft een zogenoemde loopdrang. Dat wil zeggen dat ze op elk moment van de dag wil lopen. Maar aangezien Margriet ook spataderen heeft, is de loopdrang niet bevorderlijk voor haar spataderen en moet er misschien nog een operatie aan te pas komen. Heleen moet ook binnenkort beslissen waar zij haar moeder hierna wil plaatsen.
Op een gegeven moment gaat Heleen naar de flat van haar moeder om die te ontruimen. Dit valt haar emotioneel best zwaar. Ook maakt ze nog even een praatje met de buurvrouw die duidelijk geen besef heeft van de situatie waar Margriet in zit. Door dit gesprek komt ze erachter dat haar moeder de schildpad Dick heeft genoemd, naar haar vader. Terwijl ze aan het opruimen is, haalt ze herinneringen op die ze heeft van haar vader. Ook treft ze een fotoalbum aan.
De volgende dag wordt e gelijk door Peter naar de huisarts gebracht en die zegt dat ze duidelijk overspannen is en raad haar aan een ontspanningskuur te nemen. Als ze voor de spiegel staat, komt een van de belangrijkste flashbacks naar voren: Heleen is als kind door haar moeder (weliswaar per ongeluk) verbrand met een strijkbout, wat een ernstige brandplek op haar borst heeft veroorzaakt. Het was altijd een reden van verwijdering tussen haar en haar moeder geweest, want ze had de brandplek altijd in het bijzijn van haar moeder moeten bedekken. Dat had de afstand tussen haar moeder en zichzelf geschapen.
Bij een bezoek in het tehuis ontmoet Heleen ook Sabine, de eigenares van het mobieltje. Daarvoor had Peter het voorwerp al teruggebracht naar de receptie van het tehuis. Heleen had zich al allemaal voorstellingen gemaakt van de vrouw, en ze was dan ook zeer teleurgesteld dat het een vrij tuttige vrouw blijkt te zijn die al op leeftijd is.
Mei
Het begint dat de belangrijkste werknemer op het bedrijf ontslag neemt, omdat hij voor zichzelf wil beginnen. Dit is belangrijk gemis voor het bedrijf.
De verzorgers in het tehuis bellen haar op met de mededeling dat haar moeder de crematie van een bewoonster, Mevrouw van Dam wil bezoeken. Dit is trouwens ook de moeder van Sabine.
Heleen moet mee en het is eigenlijk best komisch: ze zijn door verkeersoponthoud te laat met de rolstoeltaxi en Margriet zet tijdens de crematie met haar onsamenhangende gepraat de plechtigheid op zijn kop. De zoon van Mevrouw Van Dam vraagt hun zelfs de plechtigheid eerder te verlaten. Het bezoek aan het crematorium brengt Heleen wel dichter bij de dood van haar moeder. Wanneer ze de papieren uit de flat van haar moeder nog een doorleest, ziet ze dat haar moeder een "zorgverklaring" heeft opgesteld, waaruit blijkt dat ze geen medische handelingen wil, wanneer ze bijvoorbeeld in een coma zou raken. Heleen denkt dat ze dit papier kan gebruiken om de dokter in het tehuis zover te krijgen dat ze euthanasie op haar moeder kan laten uitvoeren. Maar de arts haalt haar snel uit de droom. Dat kan helemaal niet, ook niet met zo’n verklaring. Dat is een bittere pil voor Heleen. Nou lijkt het net alsof Heleen haar moeder heel graag dood heeft, maar in het boek is het zo beschreven, dat je echt serieus met haar meedenkt. En de dokter zet je inderdaad met beide benen weer op de grond.
Ze gaat weer naar huis en ze mist haar dochter Lizzy opnieuw. Ze gaat weer hysterisch naar haar op zoek: op het asiel is ze deze keer niet te vinden, wel in een dierenwinkel met Ben, een leuke zoon van Corinne, aan wie ze Lizzy wel zou willen koppelen. Als echter ook blijkt dat Arend in de winkel achter bezig is, krijgt ze weer een waas voor haar ogen en gooit opnieuw iets naar zijn hoofd: deze keer is het een grote glazen vissenkom.
Gelukkig was hij mis.
In het schrift heeft ze nog maar en bladzijdes over om de gebeurtenissen in op te schrijven. Het dagboek dat ze aan het schrijven is, lijkt iets op dat van Bridget Jones. Maar dat is fictie en de liefde tussen haar en Peter is werkelijkheid: zij het met vallen en opstaan. Ze realiseert zich wel dat ze bij thuiskomst van de cruise een tehuis zal moeten zoeken voor haar moeder: Margriet is al geopereerd aan haar spataderen en wanneer er ergens bij de vier tehuizen waar ze staat ingeschreven een plaatsje vrijkomt, zal ze haar moeten verhuizen naar de nieuwe kamer.
Vertelsituatie:
Het verhaal wordt verteld door Heleen. Het is in het ik-perspectief geschreven. Je leest hoe zij aankijkt tegen haarzelf ( dus ook haar lichaam), tegen haar moeder, tegen haar huwelijk en tegen haar kinderen. Aan het eind van het boek wordt duidelijk dat Heleen alles heeft opgeschreven in een schrift, maar het verhaal is gewoon in tegenwoordige tijd geschreven. Je leest alleen de gedachten van Heleen, dus je moet er maar van uitgaan dat Lizzy bijvoorbeeld echt verliefd is op Arend. Je weet ook niet hoe Peter tegen de situatie van Heleens moeder aankijkt. Dit is wel jammer, maar niet echt een missend onderdeel in het boek.
Tijd:
In het verhaal verloopt ongeveer een half jaar. Het boek is dan ook in hoofdstukken gedeeld die steeds een maand voorstelden. Het verhaal wordt chronologisch verteld, met een paar flashbacks. Een voorbeeld is het moment waarin Heleen in haar schrift schrijft hoe ze vroeger aan de brandplek op haar borst is gekomen. Toen ze klein was had ze per ongelijk macaroni op haar nieuwste jurk gemorst, ze moest zich omkleden en van haar moeder moest ze haar mooi, maar superstrakke, blauwe rokje aan. Terwijl moeder Margriet het rokje aan het strijken was hing Heleen aan moeders arm, moeder ‘duwde’ haar weg, Heleen viel, nam de strijkbout mee en die kwam recht op haar borst terecht…
Het verhaal speelt gewoon in de tegenwoordige tijd af.
Ruimte:
Het verhaal speelt zich op veel verschillende plekken af. Het begint in het flat van Margriet als Heleen daar komt nadat de buurvrouw haar heeft opgebeld in paniek omdat er iets ‘ergs’ is gebeurt met haar moeder. Later in het verhaal gaat Heleen de flat leeghalen als het blijkt dat Margriet er niet meer terug komt. Heleen zelf woont in een dorp, een grote boerderij met een kas eraan. Heleen bezoekt haar moeder ook vaak in het verzorgingstehuis waar Margriet in zin.
Personages:
Heleen is de vrouw waar het allemaal om draait in het boek (ook de ik-persoon). Het is een vrouw van een jaar of vijftig die midden in de overgang zit. Ze heeft een lieve man en twee kinderen die rond de achttien en veertien jaar oud zijn. Twee pubers dus. Ook is ze door de overgang heel onzeker over haar zelf. Vind haar man Peter haar nog wel aantrekkelijk genoeg? Is ze geen slechte moeder? Ze heeft een zorgzaam karakter. Dat komt denk ik, omdat ze toen ze klein was ‘afgestoten’ was door haar moeder. Dat kwam omdat een strijkbout per ongelijk op haar borst was gevallen en ze daarom niet meer (in moeders ogen) aantrekkelijk genoeg was. Maar toch vind Heleen dat ze elke dag naar haar moeder toe moet gaan in het zorgcentrum, omdat haar moeder verder niemand heeft die langs kan gaan, want al haar andere oude vriendinnen ‘kunnen niet komen.’ Van het steeds op en neer reizen wordt Heleen erg moe en raakt ze erg gestresst.
Peter is de man van Heleen. Hij is ook ongeveer een man van middelbare leeftijd en is erg lief en zorgzaam. Ook wordt hij beschreven als een knappe man, die genoeg aandacht van de dames krijgt. Heleen en Peter hebben samen een plantenbedrijf. In dit bedrijf stopt Peter veel liefde, maar toch geeft hij Heleen nooit te weinig. In deze tijd is Heleen erg gestresst en kan niets hebben. Maar toch staat hij altijd voor zijn vrouw klaar
Verder heb je ook nog de kinderen van Heleen en Peter, Lizzy en Storm. Storm is op een lange fietsvakantie naar Australië, en hij heeft daar een vriendinnetje gevonden die Carli heet. Lizzy is ongeveer 14 jaar, en die heeft het erg leuk op school. Haar vrije tijd spendeert ze in het asiel waar Heleen niet altijd tevreden mee is, omdat daar ook de 40-jarige Arend werkt. Heleen vermoed dat Lizzy op Arend verliefd is.
Thematiek:
Er zijn een aantal thema’s waar Renate Dorrestein gebruik van maakt in dit boek. Een belangrijke is de relatie tussen moeder en dochter. Heleen die nooit een al te goede relatie met haar moeder heeft gehad moet opeens de zorg voor haar op zich nemen. Iets zijn wat haar moeder nooit echt voor haar geweest was. Ze zoekt naar goed verzorgingshuis, maar voelt zich ondertussen schuldig om haar moeder weg te stoppen. Niet alleen de relatie tussen Heleen en Margriet slaat op dit thema, maar ook de relatie tussen Heleen en haar dochter Lizzy, die ze op allerlei manieren probeert te beïnvloeden.
Het tweede belangrijke thema is de problemen voor een vrouw in de overgang. De titel geeft heel mooi het gevoel aan van Heleen weer, ze zit tussen haar kinderen (jeugd) en haar demente moeder in. Ze merkt dat haar lichaam fysiek achteruit gaat en is bang dat haar man haar daardoor niet meer aantrekkelijk vindt en daarom zelfs vreemd gaat.
Ook speelt schuldgevoel een belangrijke rol; hoewel ze de zorg voor haar moeder op zich neemt, heeft ze toch steeds het gevoel tekort te schieten. Ze wil haar moeder ook weer niet in huis nemen, maar aan de andere kant vindt ze dat ze niet zo over haar moeder zou moeten denken.
Stijl:
De stijl van dit boek was heel apart. Het was wel goed door te lezen, maar er werd niet echt in het boek gepraat. Er kwamen geen citaten in voor, dus geen aanhalingstekens. Ze vormt de zin steeds zo, dat ze er geen aanhalingstekens in hoeft te zetten. Dat was wel heel anders omdat ik dan nog nooit in een ander boek had gelezen. Maar het gaf wel een apart effect. Verder is het heel duidelijk geschreven. Bij sommige boeken heb je wel eens dat je maar een hoofdstuk kan lezen en dat je hem daarna moet wegleggen omdat je anders niks meer opneemt. Maar met dit boek heb je dat echt niet. Je bent juist benieuwd wat Margriet haar volgende actie is.
Literatuurgeschiedenis:
Renate Dorrestein werd op 25 januari 1954 in Amsterdam geboren. Ze groeide op in een rooms-katholiek gezin. Haar vader was advocaat, haar moeder is voor haar huwelijk onderwijzeres geweest. Al op de lagere school begon Renate met schrijven.
De zelfmoord van haar zusje in 1979 heeft op haar persoonlijkheid en haar schrijverschap een enorme invloed gehad, net als later de ziekte ME, die haar ruim tien jaar lang het leven moeilijk maakte.
Eigen mening:
Ik vond het echt een leuk boek, omdat er veel in gebeurde en het was ook wel grappig geschreven. De stijl was heel apart omdat er geen aanhalingstekens in werden gebruikt. Verder bleef het verhaal de hele tijd interessant. Bij sommige ‘literatuur’ schrijvers heb je wel eens een hele bladzijde met onzinnig gebrabbel (tenminste dat vind ik). Bij Renate Dorrestein heb je dat dus echt niet. Het is lekker vlot geschreven. Serieus op tijden dat het echt moet maar meestal wel grappig geschreven. Ik vond het goed bedacht hoe Heleen op sommige situaties reageerde, zoals een echt persoon ook zou doen. Ik zou het zeker aan andere mensen willen aanraden die niet zoveel van lezen houden, omdat ik dit niet echt een literatuur boek vind. Het is dus goed door te lezen. Ik vond het gewoon een heel leuk, interessant en goed boek!
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden