Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2016
• 360 pagina's
• Uitgeverij: Meulenhoff

Flaptekst

Eerste zin

Volgens de statistieken heeft een man van vijfentachtig op deze laatste dag van het jaar ongeveer tachtig procent kans om 31 december 2015 te halen. Ik vaar op gegevens van het Nationaal Kompas Volksgezondheid.       Ik ga mijn best doen, maar dus niet zeuren als het dagboek, waar ik morgen mee begin, het eind van het jaar niet haalt. Een kans van 1 op 5

Samenvatting

Hendrik Groen heeft een jaar (2014) overgeslagen en  begint weer met het maken van zijn dagboekaantekeningen over de in 2013 opgerichte Omanidoclub (oud-maar-niet-dood). 
Natuurlijk houdt hij in zijn dagboek ook de actualiteit van 2015 bij:
- januari : de aanslag op de redactie van Charlie Hebdo
- er sterven in de loop van jaar BN' ers:  o.a. couturier Frans Molenaar, de Twee Pinten
- de nieuwe bezuinigingen op de zorg en de kritiek op de politiek
- de Provicinale Statenverkiezingen (Hendrik heeft kritiek op 50+ van Henk Krol)
- de hittegolf in de zomermaanden
- het hijskraanongeluk met de brug in Alphen aan de Rijn
- het steeds groter wordende aantal Syrische bootvluchtelingen
-de uitschakeling van Oranje voor het EK van 2016
- de IS-aanslagen op vrijdag 13 november in Parijs (erg diep gaat hij er trouwens niet op in)

Verder gaat het dagboek natuurlijk vooral over de fysieke toestand van de leden van de club
- Evert  zit in een rolstoel  en  heeft  suiker, maar hij blijft een stevige drinker
- Antoine en Ria  vormen  het  klassieke duo van  de  lamme  en  de blinde: hij  heeft reuma, zij  ziet slecht.
-  Edward is na een  beroerte  zo goed als onverstaanbaar.  
- Geert heeft  een stoma en een slaapstoornis.
- Leonie  (nieuw lid) bibbert heel erg en is incontinent. 
- Hendrik zelf is kortademig, loopt  slecht, lekt urine  en heeft  van  tijd tot  tijd jicht. Ook wordt hij vergeetachtig.
- Alleen Graeme is nog in zeer  goeden  doen

De uitjes met de club gaan onverdroten door:
- een bezoek aan de Huishoudbeurs
- ze eten in de wereldkeuken of maken chocolaatjes tijdens een workshop
- ook andere maanden gaan ze graag uit eten met elkaar
- een bezoek aan de Zaanse Schans, een toeristische attractie
- Hendrik bereidt een driedaags uitstapje naar Brugge voor : het worden leuke dagen in ju i met o.a. een bezoek aan het Frietmuseum waar de friet overigens niet te vreten is.
- Vlak voor Kerst organiseert de bewonerscommissie een busreis naar Aken om de kerstmarkt te bezoeken.

De Omanidoclub besluit in april zich met een aantal leden beschikbaar te stellen voor de bewonerscommissie die met de directrice vergadert. Vier leden komen later in die commissie en gaan met mevrouw Stelwagen om de tafel. Het heeft vooralsnog weinig succes. De directrice "neemt alles mee "naar het Bestuur. Ook mevrouw Lacroix, de kunstenares, komt in de commissie. Ze is goed in vragen stellen en heeft bestuurlijke ervaring.

Dan gaat het ineens slechter met Evert Duiker: hij heeft te horen gekregen dat hij darmkanker heeft en hij wil geen behandeling. Hendrik is van slag: Evert is zijn beste maatje. Hij gaat daarom ook mee uit logeren bij diens zoon omdat Evert van plan is het slechte nieuws aan zijn familie te vertellen. Een maandje later vertelt hij het ook aan de andere leden van de club. In november overlijdt Evert. Hij heeft het einde niet afgewacht, maar zelfmoordpillen gespaard, zodat hij zelf kon bepalen wanneer hij ging. Het wordt een passende begrafenis.

Ook bij de directrice Mevr. Stelwagen heeft nieuws: ze krijgt een hogere functie en neemt ontslag. Ze wordt opgevolgd door een zakelijker directeur Van de Kerkhof. Hendrik begint haar op een zekere manier aardig te vinden. Met Van de Kerkhof valt weinig te beginnen. Die wijst categorisch alle ideeën af. 

Hendrik geeft in dit deel ook prijs hoe zijn dochtertje is overleden: "De dag van het overlijden van mijn  kleine meisje. Een  kinderfietsje gaat een halve meter te veel naar  rechts of  naar links en komt op een schuine  helling naar een  slootje. Ik keek  schoolschriften na en  mijn vrouw hing de was  op. We dachten beiden dat de  ander op  haar lette. "

Zo is er weer een jaar voorbijgegaan. Hendrik zinspeelt erop dat hij nog aan een ander deel of zelfs aan een roman zal beginnen. Intussen hebben ze ook weer twee nieuwe leden toegelaten om het gat van Evert op te vullen: een Tuk die ze Okkie noemen en mevrouw Heineman.

Personages

Hendrik Groen

Groen is de verteller. Hij is een gepensioneerd hoofdonderwijzer, Zijn vrouw zit al jaren in een inrichting. Hij heeft een dochtertje verloren. Hij heeft besloten om het dagboek te schrijven om nog iets van het leven te maken. Hij probeert wel altijd een beetje te schipperen.Hij durft niet hard tegen de directrice in te gaan. Wel is hij behulpzaam bij het lot van Evert die door darmkanker is getroffen. . Als die toch sterft, is hij van slag.Het duurt een tijdje voordat hij over het verlies heen is.

Evert Duiker

Evert is een man die misschien wel het meeste gevoel voor humor heet. Hij zegt vaak keihard wat hij vindt. Hij is suikerpatient maar blijft gewoon door drinken. Het gevolg is dat zijn onderbeen wordt geamputeerd. Maar hij zit niet bij de pakken neer.Dan hoort hij dat hij darmkanker heeft en hij wil zich niet laten behandelen. Hij zorgt voor zelfmoordpillen en maakt er zelf een einde aan.

Mevrouw Stelwagen

Stelwagen is directrice van het tehuis. Hendrik heeft eerst een hekel aan haar, maar aan het einde van haar loopbaan vlak voor ze weggaat merkt hij dat ze niet erg slecht is geweest en menselijke trekjes heeft. Haar opvolger is minder betrokken en veel zakelijker.

Leonie

Leonie wordt het nieuwe lid van de club in plaats van de overleden Eefje. Ze heeft onvermoede talenten, vindt Groen, omdat ze jaren in besturen heeft gezeten. Ze laat zich niet afschepen door de directrice

Quotes

"De directrice, mevrouw Stelwagen, kijkt er inmiddels niet meer van op als ik haar een krantenartikel geef of anderszins ongevraagd adviseer.       Stelwagen kent geen ander belang dan eigenbelang: een goede reputatie voor haarzelf. Die is gediend met rust in haar tent en met tevreden bewoners. Zij weet dat ik dat weet. Zij weet ook dat ik een kleine achterban heb die ze niet moet onderschatten, en dat doet ze dan ook niet" Bladzijde 8

"Nog even over 2014.       Langzaam herstelde Omanido zich van het overlijden van Eefje en het terugtreden van Grietje. In het late voorjaar pakten we de uitstapjes weer op. Een nieuwe ketting met pareltjes. Toen bleek dat we die nieuwe uitjes en nieuwe inspiratie nodig hebben om niet weg te sukkelen in lamlendigheid. We hebben afgesproken dat het ons geen tweede keer zal overkomen dat we zomaar een paar maanden weggooien. Doden, ook zeer dierbare, mogen in ons geval geen excuus zijn." Bladzijde 12

"k citeerde laatst De Gaulle, die zei: ‘Oud worden is schipbreuk lijden’. De heer Henk Krol heeft in zijn onovertroffen subtiliteit ook een bootmetafoor bedacht: ‘Het kabinet is een zinkend schip dat zich drijvend probeert te houden door ouderen overboord te gooien.’ Henk Krol, u weet wel, de man die de pensioengelden voor zijn werknemers niet afdroeg. Voor het eerst van mijn leven heb ik de afgelopen dagen politiek actiegevoerd met de leus: ‘Wees wijs. Stem niet op Krol.’ Evert vond ‘Mol Krol’ krachtiger" Bladzijde 52

"‘Ik heb er een nachtje over geslapen, maar het heeft geen zin om nog langer te doen alsof er niks aan de hand is: ik heb kanker. Ik heb nog een paar maanden te gaan. Een half jaar misschien.’        Ik denk dat ik alleen maar met mijn hoofd schudde of iets onbenulligs zei, bijvoorbeeld: ‘Dat kan niet.’        Evert had de uitslag gekregen van onderzoeken die twee weken geleden waren gedaan, en die was duidelijk: darmkanker in een vergevorderd stadium. Evert weigert een chemokuur en bestraling.        ‘Ze kunnen hooguit nog pappen en nathouden, maar daar heb ik geen zin in."" Bladzijde 92

"Net terug van zwemmen. Het was heerlijk op wat klein ongemak na. Ik kon natuurlijk geen luier in mijn zwembroek dragen, dus ik ben vlak voor het zwemmen naar de wc gegaan en heb de kleine lekkage daarna genegeerd.       Een probleem van technische aard was dat na veertig jaar de rek nogal uit het elastiek van mijn zwembroek was. Met twee veiligheidsspelden van Ria kon ik het probleem provisorisch verhelpen. Bij de pijpjes bungelde nog wel af en toe het een en ander buiten de broek, dat moest ik dan onder water ongezien terugstoppen. Gelukkig zwommen de dames met het hoofd boven water om de haartjes droog te houden" Bladzijde 139

"Om het dreigende gat op te vullen en de lenigheid van geest te bewaren heb ik mezelf een nieuwe uitdaging gesteld: ik ga in januari aan een roman beginnen. Ik heb tot nu toe alleen nog maar bedacht dat mijn boek zal gaan over twee oudere mannen. Oude mannen zijn nou eenmaal mijn specialiteit. Ze zullen onontkoombaar een beetje op Evert en Hendrik lijken. Ik noem ze waarschijnlijk Ahrend en Nico, naar mijn beide opa’s. Samenlopen van omstandigheden zullen het Ahrend en Nico niet makkelijk maken, maar het leven zal daardoor alleen maar meer de moeite waard worden.        Ik krijg er zin in." Bladzijde 208

"Het was voor mij de verkeerde volgorde. Ik ben iemand die graag het lekkerste voor het laatst bewaart en had dus graag beide kerstdiners om willen ruilen. Het feestmaal met mijn vrienden op eerste kerstdag was bijna volmaakt en het diner van gisteren met de andere bewoners stak daar wat bleekjes bij af. Terwijl het objectief gezien zeker een ruime voldoende scoorde. Moet je wel, net als ik, van varkenshaasje met roomsaus houden, want dat staat sinds jaar en dag op het menu. Mooi rosé gebakken en om die reden door verschillende mensen teruggestuurd naar de keuken." Bladzijde 220

Thematiek

Zin van het bestaan / zin van het leven

Het dagboek gaat over ouderdom, de fysieke en mentale aftakeling an de mens, de kritiek op de bejaardenzorg ( zie daarvoor de motieven) maar eigenlijk is het ook een opvatting over de zin van het bestaan. Wat moet een mens met het leven aan als hij ouder wordt. De les van de Omanidoclub is probeer wat van het leven te maken.

Motieven

Vriendschap

Er zijn diverse vriendschappen bij de leden va n de Omanidoclub Maar de belangrijkste vriendschap is die tussen Evert en Hendrik. Ze blijven het tot aan de dood van Evert.

Jaloezie

De leden van de Omanidoclub worden jaloers bekeken door de overige bewoners van het tehuis.

Machtsverhoudingen

De directrice gebruikt haar macht om steeds de regels aan te scherpen. Ze probeert alles in handen van haar en haar bestuur te houden. Ze wil ook de reglementen niet aan de bewoners beschikbaar stellen. Maar in deel 2 gaat ze weg en dan blijkt haar houding nog mee te vallen vergeleken met haar opvolger, die zich nog formeler opstelt dan zij.

Dood

De dood staat in dit deel weer centraal. Naast de dood van bekende mensen is de dood van vriend Evert het belangrijkst. Hij lijdt aan darmkanker en pleegt euthanasie.

Ouderdom

Omdat de personages vooral oude mensen in een verzorgingstehuis zijn, is het motief ouderdom natuurlijk volop aanwezig. VDe meeste mensen zijn gebrekkig en mankeren iets. Maar dood zijn ze nog niet.

Maatschappijkritiek

Hendrik laat doorlopend merken dat de overheid verkeerd omgaat met de bejaarden in ons land. Hij uit vaak kritiek op de regering maar ook op partijen als 50+ van Henk Krol.

Dementie en geheugenverlies

Grietje lijdt nog steeds aan Alzheimer en ze weet vrijwel niets meer Af en toe bezoekt Hendrik haar nog wel eens. Ze herkent hem niet meer.

Euthanasie

Evert Duiker neemt pillen in als hij het moment gekomen vindt om niet verder te lijden.

Motto

Er is geen motto

Opdracht

Er is geen opdracht

Trivia

Dit boek is een vervolg op het eerste verschenen geheime dagboek van Hendrik Groen. "Pogingen iets van het leven te maken." Hendrik Groen is een pseudoniem, maar de uitgeverij wil nog niet zeggen wie erachter schuilgaat.

Op 26 april 2016 wordt in het NRC bekend gemaakt dat de Amsterdamse striptekenaar Peter de Smet achter het pseudoniem Hendrik Groen schuil gaat.

Titelverklaring

De titel staat in de laatste zin van dit tweede dagboek. Het is een deel van de bekende uitdrukking: "Zolang er leven is, is er hoop." Die geldt natuurlijk in de eerste plaats voor de verteller. Hij heeft een moeilijk jaar achter de rug. Hij lekt urine, vergeet steeds meer en meer, loopt moeizaam en hij breekt zijn arm. Maar het ergste wat hem overkomt, is de dood van zijn vriend Evert die aan darmkanker lijdt en uiteindelijk euthanasie pleegt.

Met antidepressiva en veel hulp van de leden van de "Omanidoclub" komt hij er aan het eind van het jaar er weer bovenop. En zolang er leven is .....

Structuur & perspectief

De structuur is hetzelfde als in deel 1.

Er is opnieuw een dagboek dat bijgehouden wordt door Hendrik Groen die nu 85 jaar is.
Daarom is er natuurlijk weer dezelfde ik-verteller die afwisselend in de o.t.t. en o.v.t. vertelt.

Decor

Het decor is weer het verzorgingstehuis  in Amsterdam- Noord waar Hendrik met zijn medebewoners verblijft. Af en toe zijn er uitstapjes naar andere bestemmingen, vooral in Nederland en ook een keer een driedaagse trip naar Brussel. Ook bezoeken ze een keer de Kerstmarkt in Aken

De tijd die beschreven wordt is van 31 december 2014 tot en met 31 december 2015.

Stijl

De stijl van het dagboek is vooral ironisch en sarcastisch. Het gehele dagboek door relativeert Hendrik Groen de gebeurtenissen van de medebewoners om hem heen.  Dat is erg grappig om te lezen en dat verklaart ook wel het succes van de boeken van Hendrik Groen.

Kijk voor voorbeelden van deze stijl vooral naar de citaten die elders vermeld staan.

Slotzin

 Het dieptepunt is gepasseerd. Ik ben op de weg terug en geniet al weer met driekwart volle teugen. Gemiddeld een zeventje en ik tik soms al even de acht aan. Bijvoorbeeld straks, op oudejaarsavond. Geert heeft stiekem een duizendklapper aan het balkon van Ria en Antoine gehangen en de champagne staat koud. Graeme heeft een quiz bedacht. Okkie gaat ons een Turks dansje leren. Om twaalf uur omhelzen we elkaar houterig en licht aangeschoten, maar liefdevol.        Een nieuw jaar waarin je het weer zelf moet doen, Groen, het leven heeft geen zijwieltjes. Vooruit met de geit. Zolang er leven is

Beoordeling

De stijl van het boek is net zo hilarisch als deel 1. Met sarcasme en ironie kijkt verteller Hendrik Groen naar de gebeurtenissen en bewoners om zich heen. Maar het is natuurlijk wel allemaal een beetje meer van hetzelfde. Dat werkt op den duur herhalingen tot gevolg. De verrassing is daarom in dit tweede deel minder dan in deel 1. Er zijn mededelingen gedaan in de media dat er een derde deel op komst is. Dat zal toch een andere kant op dienen te gaan. Ook zou dat misschien wel het beste zijn als dit eventuele derde deel het laatste zou zijn. De dood van Hendrik Groen zou dan een fraai literair einde aan de reeks dagboeken zijn.

Recensies

"Het lijkt of dit deel wat haastig in elkaar is gezet. Sommige zaken die in het dagboek aangekondigd worden, komen niet of nauwelijks terug. Zo heeft Hendrik het goede voornemen in het begin van het jaar om elke dag iets weg te gooien, maar je leest niet wat hij elke dag wegdoet. Of totaal out of character: Hendrik organiseert een uitje naar de Huishoudbeurs. Een ander voorbeeld: Hendrik is doodsbang voor de tandarts en hoort dat hij een paar dagen later een kies moet laten trekken. Het lijkt of dit deel wat haastig in elkaar is gezet. Sommige zaken die in het dagboek aangekondigd worden, komen niet of nauwelijks terug. Zo heeft Hendrik het goede voornemen in het begin van het jaar om elke dag iets weg te gooien, maar je leest niet wat hij elke dag wegdoet. Of totaal out of character: Hendrik organiseert een uitje naar de Huishoudbeurs. Een ander voorbeeld: Hendrik is doodsbang voor de tandarts en hoort dat hij een paar dagen later een kies moet laten trekken. Niets daarover." http://www.tzum.info/2016...-leven-is/

"Maar wie is het dan wel? Enkele Groen-watchers zijn ervan overtuigd dat het Arnon Grunberg moet zijn, die immers als Marek van der Jagt al eens ‘opnieuw’ debuteerde. Maar het oubollige, een tikje onhandig geschreven proza van Groen maakt dat hoogst onwaarschijnlijk. Grunberg schreef ook onder pseudoniem een fenomenaal boek. Pogingen om van het leven iets te maken en Zolang er leven is zijn nogal vlak. Vergeleken met Groen was Simon Carmiggelt een vlijmscherpe polemist." http://www.nrc.nl/handels...en-1582472

"Die gelijkmoedigheid van Groen is bevreemdend. Nooit is hij écht van slag, woedend, incorrect of niet te volgen, zoals wij allen van tijd tot tijd. Hij is niet alleen niet oud, hij is ook niet van vlees en bloed. 'Gisteren ben ik op visite geweest bij mijn vrouw.' Die zit in een psychiatrische inrichting. 'Het is goed zo.' Na een uurtje gaat Groen weer terug naar huis, met de trein. 'Al met al nog een hele onderneming.' Die berusting is tot daar aan toe - maar dat hij haar niet bij de naam noemt, kán niet." http://www.volkskrant.nl/...~a4216247/

"Op internet las ik hier en daar dat Zolang er leven is chaotischer is, en steekjes laat vallen. Bepaalde verhaallijnen zouden bijvoorbeeld niet goed zijn uitgewerkt, zoals de gebroken arm van Hendrik. Daar ben ik het niet mee eens. Na ik dit had gelezen heb ik erop gelet, en er wordt wel degelijk van tijd tot tijd een vervolg gegeven aan deze verhaallijn. Er zijn echter dringender zaken die op dat moment de aandacht van zowel Hendrik als de lezer vragen, en dat vind ik juist zo knap gedaan. De balans tussen vermaak en serieus zijn is goed verdeeld. Jantje lacht, Jantje huilt, zou je kunnen zeggen. " https://tessaheitmeijer.c...-leven-is/