Schuld

Feitelijke gegevens

• 3e druk, 2015
• 226 pagina's
• Uitgeverij: De Fontein

Flaptekst

Eén waarschuwing... Zorg dat jouw naam niet op de lijst staat!

Op een school plegen drie jongeren kort na elkaar zelfmoord. Er lijkt geen enkele overeenkomst tussen de drie te zijn: ze zitten niet in dezelfde klas en ze kennen elkaar amper. De politie bestempelt het als een trieste samenloop van omstandigheden. Maar dan krijgt de 16-jarige Tess een briefje dat alles verandert: Jij bent de volgende... Wanneer Tess alles probeert te ontrafelen, doet ze een schokkende ontdekking. Nu moet ze vrezen voor haar eigen leven. Maar niemand gelooft haar. 

Eerste zin

Ze is dood. Geen twijfel mogelijk. Haar grote blauwe ogen staren me verbijsterd aan, alsof ze het zelf ook niet kan geloven. Het spijt me echt dat dit zo moest lopen, denk ik, en ik ga op haar bureaustoel zitten.

Samenvatting

Het boek bestaat uit zwarte (perspectief van de slachtoffers) en rode tekst (perspectief van de dader). De samenvatting hieronder gaat alleen over de zwarte tekst.

Een week na de zelfmoord van een meisje, Leila, op een middelbare school komt Kate, een klasgenoot van Leila, op voor een brugklasser die door een vijfdeklasser, Max, in elkaar wordt geslagen. ’s Middags staat er een foto op Instagram en Twitter van de ruzie tussen Kate en Max. Vanaf dat moment heeft Kate het idee dat ze door iemand in de gaten wordt gehouden. Haar vriendje Luuk, helpt haar om het incident met Max even te vergeten.

De volgende dag blijkt dat Kate’s moeder voor controle naar het ziekenhuis moet, nadat ze borstkanker heeft gehad. Kate heeft het gevoel dat haar ouders haar niet alles vertellen. Als Kate op school aankomt blijkt dat iedereen de foto van haar en Max heeft gezien. Britt, haar beste vriendin, vindt dat al die aandacht haar eigen schuld is omdat ze volgens haar nooit had moeten ingrijpen. Dan krijgt Kate een brief met de tekst: ‘Hallo Kate, heb je er spijt van?’. Kate denkt dat Max de brief heeft gestuurd. Als de rector Kate wil spreken is ze bang dat ze iets fout heeft gedaan. Hij wil haar echter alleen spreken over het incident met Max. Kate vertelt alles en de rector zegt dat de ouders van Tom, de brugklasser, aangifte willen doen bij de politie. Hij geeft Kate de keus of ze ook wil getuigen. Na dit gesprek ziet ze een tweede brief liggen bij haar fiets met de vraag of ze al bang is. Ze denkt nog steeds dat de brief van Max komt.

Als Kate naar een feestje fietst, waar Britt ook is, heeft ze het idee dat ze onderweg gevolgd wordt door een jongen. Als er een auto aankomt, fietst hij echter de andere kant op. Op het feestje wordt ze door een jongen, Kevin, herkent van de foto met Max. Hij blijft haar lastigvallen waardoor Kate hem een knietje geeft. Britt verklaart haar weer voor gek en ze krijgen ruzie. Kate besluit daarom meteen naar Luuk te gaan om daar te blijven slapen. De volgende ochtend wordt Kate weggestuurd door Luuk omdat hij nog aan een werkstuk moet werken. Kate voelt zich heel erg en besluit een foto op Instagram te posten met de tekst: ‘I can’t, I’m done, I give up.’ Nadat ze in slaap valt op de bank heeft ze een nare droom over haar moeder. Als ze wakker wordt hoort ze de deurbel. Ze denkt dat het Luuk is…

Yara hoort maandag op school dat een meisje, Kate, zelfmoord heeft gepleegd. Ze kent haar eigenlijk niet. Haar beste vriendin denkt dat Kate alleen aandacht wilde, na het plaatsen van die foto. Als Yara thuiskomt zit er een brief in de post met de tekst: ‘Beste Yara, weet je eigenlijk zelf wel wie je bent?’. Yara neemt aan dat die van haar kleine broertje Finn komt en wordt boos op hem. Hij ontkent dit echter.

Op school loopt ze per ongeluk tegen een jongen, Kevin, ze maakt een praatje met hem. Als Romee vraagt met wie ze stond te praten, valt Yara tegen haar uit. Bij thuiskomt heeft Yara weer ruzie met haar ouders. ’s Nachts wordt Yara wakker met het gevoel dat er iemand naast haar bed staat. Als ze uit het raam kijkt ziet ze een zwarte schaduw, dit blijkt haar vaders grasmaaier te zijn. Toch voelt ze zich niet helemaal op haar gemak.

De volgende dag op school doet Romee nogal kribbig tegen Yara en ze lijkt Yara te ontwijken. Kevin vraagt of ze met hem wil afspreken, maar Yara zegt dat ze geen tijd heeft. Dan ziet ze een brief op haar fiets liggen waarin wordt gezegd dat ze er onschuldig uitziet als ze slaapt. Ze besluit ermee naar de politie te stappen, maar die neemt haar niet serieus. Ze voelt zich erg alleen door de ruzie met haar ouders en Romee.

Ze besluit rondjes door de stad te fietsen. Ondertussen krijgt ze een berichtje van Kevin maar als hij vraagt of ze zin heeft om vrijdag naar de film te gaan antwoord ze: ‘Geen zin. Nu niet. Nooit niet. Sorry…’ Plotseling hoort ze iemand achter haar kuchen. Als ze omkijkt voelt ze dat ze wordt neergeslagen. Als ze wakker wordt staat er een jongen over haar heen gebogen. In de verte hoort ze gerommel en ineens ziet ze een fel licht…

Tess die op weg is naar huis ziet de politie en ambulance bij het spoor staan, een man vertelt haar dat iemand voor de trein is gesprongen. Als ze thuiskomt hebben haar ouders een proefles bij de hockeyclub voor haar geregeld omdat ze zich 3 maanden na de verhuizing nog steeds niet helemaal thuis voelt. Bij het maken van huiswerk vindt Tess een briefje met de tekst: ‘Jij bent de volgende…’. Ze trekt zich er niets van aan.

De volgende dag op school zet de leraar haar voor schut, waardoor ze bijna moet huilen. Als ze haar fiets wil pakken, schiet de fiets bijna tegen een jongen, Luuk, aan. Hij vraagt of alles goed met haar goed. Tess is blij dat eindelijk iemand aardig tegen haar doet. Als ze thuiskomt hoort ze van haar moeder dat een meisje van haar school gisteren zelfmoord heeft gepleegd op Centraal Station. Tess schrikt. Dan ziet Tess nog een brief in haar schooltas zitten, waardoor ze met haar moeder naar de politie gaat. De politie denkt echter dat het een grapje is van een klasgenoot en stelt haar gerust.

In de krant ziet Tess een artikel over de golf van zelfmoorden op haar school. Ze vraagt zich af waarom de drie meisjes zelfmoord wilden plegen, en besluit dit te gaan onderzoeken.

Bij de proefles op de hockeyclub komt ze Luuk weer tegen. Zijn vrienden, Kevin en Max, zijn er ook. Als Tess het veld komt oplopen wordt ze door iedereen genegeerd en de trainer klinkt geïrriteerd. Pas als Tess laat zien hoe goed ze is, zijn ze onder de indruk. Na de training ze een briefje aan haar fiets zitten met de tekst: ‘Domme trut!!! Ik hou je overal in de gaten…’. Voor het eerst is ze bang.

Als ze thuiskomt houden de zelfmoorden Tess bezig. Ze besluit langs te gaan bij Romee, de beste vriendin van Yara, maar die weet haar weinig nieuws te vertellen en weet niets van brieven af. Ze vertelt Tess wel dat Yara een jongen had ontmoet, Kevin. Vervolgens fietst ze naar Britt, de beste vriendin van Kate. Ook Britt weet niets van brieven. Ten slotte fietst ze naar het laatste adres. Tess komt binnen met een smoes en mag de kamer van Leila doorzoeken. Leila’s moeder verlaat gaat weg waardoor Tess alleen in huis is. Britt stuurt haar intussen een berichtje waarin ze zegt dat ze Luuk om meer informatie zou kunnen vragen over eventuele brieven die Kate ontving. Ze realiseert zich dan dat Luuk er waarschijnlijk meer mee te maken heeft. Plotseling wordt ze vastgepakt en heeft iemand zijn handen om haar nek waardoor ze geen adem meer krijgt. Als ze wakker wordt ziet ze een jongen die ze herkent, namelijk een vriend van Luuk, in de kamer staan. Hij vertelt dat hij Leila’s oudere broer is, Michael, en hij zegt tegen haar dat zij degene is die Leila heeft vermoord.

Het blijkt dat Tess en Leila via een chatsite met elkaar praatten. Door deze gesprekken kreeg Leila, die werd genegeerd en gepest, weer zin in het leven. Maar toen ze met elkaar afspraken, is Tess nooit komen opdagen. Hierdoor wil Michael wraak nemen op Tess door haar te doden. Hij vertelt haar dat hij een overdosis slaappillen bij haar heeft toegediend. Langzaam voelt Tess zich steeds slapper. Als Michael wegloopt lukt het Tess nog net om 112 te bellen.

Een jaar later blijkt dat Michael voor alle zelfmoorden verantwoordelijk wordt gehouden. Hij is alleen onvindbaar. Vanuit het perspectief van Michael krijgt de lezer te horen dat hij van een brug is gesprongen en zelfmoord heeft gepleegd. Tess is goede vriendinnen met Britt geworden.

In het dagboek van Leila stond waarom de 5 meisjes schuldig waren. Aan elk van hen heeft Leila een brief geschreven. Kate was schuldig omdat ze tijdens een voetbaltoernooi Leila als laatste koos en haar vervolgens de hele middag heeft genegeerd. Yara was schuldig omdat ze Leila op het lijstje ‘Ranking the nerds’ had gezet, waardoor Leila hele vervelende reacties over zich heen kreeg. Noa en Danique stonden op het lijstje omdat ze Leila elke hockeytraining hebben genegeerd en belachelijk gemaakt.

 

 

Personages

Kate

Kate is een impulsief en behulpzaam meisje met een groot gevoel voor rechtvaardigheid. Ze durft voor zichzelf en anderen op te komen, maar ze trekt zich wel wat aan van wat anderen van haar vinden. Als haar beste vriendin Britt boos op haar is, voelt ze zich snel in de steek gelaten en eenzaam en reageert ze geïrriteerd. Ze houdt er niet van als alle aandacht op haar is gericht. Ondanks dat ze niet van aandacht houdt plaatst ze wel foto's van zichzelf op Instagram. Na de ruzie met Max voelt ze zich bekeken en is ze snel angstig. Ook maakt ze zich zorgen over haar moeder, die ter controle naar het ziekenhuis moet. Dit laat ze echter niet merken. Wanneer ze bij Luuk is vergeet ze alles om zich heen. Na het krijgen van de brieven is ze nog angstiger dan eerst. Ze let op details als ze haar slaapkamer binnenkomt en heeft het idee dat iemand haar achtervolgt. Ze twijfelt aan zichzelf en schaamt zich voor het feit dat ze zo bang is. Ze heeft schouderlang blond haar.

Yara

Yara zit in haar puberfase waarbij ze zich verzet tegen haar ouders en haar broertje Finn irritant vindt. Ze trekt zich weinig aan van wat anderen van haar vinden en lijkt erg zelfverzekerd, maar ze is wel gekwetst als Romee afstandelijk doet. Ze schrikt snel. Ook valt ze uit tegen haar vrienden en ouders zonder dat daar echt een reden voor is. Ze vertelt haar ouders niet wat er aan de hand is of wat ze voelt. Daar voelt ze zich te oud voor. Door haar gedrag lijkt ze arrogant te zijn. Ze heeft een smal gezicht en sluik blond haar.

Tess

Drie maanden na de verhuizing heeft Tess nog steeds haar plekje niet gevonden. Hierdoor is ze erg op zichzelf. Ze is verlegen en twijfelt aan zichzelf. Door middel van chatten kan ze zichzelf wel uiten. Ze heeft veel lef en durft op onderzoek te gaan. Pas nadat ze de derde brief heeft ontvangen, heeft ze het gevoel dat iemand haar achtervolgt. Tot het laatste moment blijft ze vechten. Ze heeft dus een groot doorzettingsvermogen. Ze heeft schouderlang blond haar.

Leila

Leila pleegt zelfmoord omdat ze wordt gepest en genegeerd. Ze heeft schouderlang blond haar en sproetjes en lijkt een beetje mollig. Ze neemt het de 5 meisjes kwalijk dat ze haar verdriet en eenzaamheid niet hebben opgemerkt en haar daardoor nog meer hebben gekwetst. Het gevoel wat bij haar overheerst is eenzaamheid.

Michael

Michael hield zoveel van zijn zusje, dat hij wraak wil nemen op de meisjes. Hij is niet erg sociaal. De jongens van de hockeyclub vinden hem maar vervelend. Zijn gemaakte plan is voor hem leidend en hij probeert hier niet van af te wijken. Zijn verlangens en gevoel overheersen soms zijn verstand waardoor zijn plan soms bijna de mist in loopt, bijvoorbeeld wanneer hij besluit naar Yara's slaapkamer te gaan. Door de fouten die hij maakt wordt hij steeds onzekerder. Hij heeft blond haar en sproeten.

Quotes

"Ik ben vandaag gewoon weer naar school gegaan. Ik glimlach tegen iedereen en doe alsof er niks aan de hand is. Maar ondertussen denk ik alleen maar aan de brief die ik heb bezorgd. Het gaat weer beginnen..."

Bladzijde 93

"Opeens moet ik aan Leila denken. Voordat ze doodging, bleef zij vaak als laatste over met gym. En bij het schoolvoetbaltoernooi zat ze aan de kant. Natuurlijk had ik medelijden met haar, maar wat had ik moeten doen? "

Bladzijde 47

"Ik heb geen zin om weer door har genegeerd te worden. Naar wie moet ik dan? Het blijft stil in mijn hoofd. Opeens kan ik mijn tranen niet langer tegenhouden. "

Bladzijde 128

Thematiek

Zelfdoding / zelfmoord
Het thema van dit boek is zelfmoord. Leila pleegt zelfmoord omdat ze zich niet gehoord en gezien voelt. Ze wijst de 5 meisjes als schuldigen aan en schrijft een brief naar hen allemaal. Michael besluit door de zelfmoord van zijn zusje wraak te nemen op de meisjes, die zich van geen kwaad bewust zijn. Of de meisjes echt schuldig zijn aan de zelfmoord van Leila valt moeilijk te zeggen. Veel factoren zijn hierop van invloed, maar het is wel van belang te erkennen dat kleine "grapjes", zoals het lijstje 'Ranking the Nerds', toch grotere gevolgen kunnen hebben dan je op het eerste gezicht denkt. Dit boek laat zien dat sociale media deze gevolgen versterken, omdat een bericht massaal gedeeld kan worden, zoals gebeurd met de foto van Max en Kate. Daarnaast is het van belang dat als je problemen hebt, je dit met je ouders of school bespreekt. Zowel Kate, als Yara en Tess verzwijgen belangrijke informatie voor hun ouders omdat ze zich schamen of geen gezeur aan hun hoofd willen, terwijl juist deze gebeurtenissen tot zelfmoord zouden kunnen leiden. Dit verhaal bespreekt dus een zwaar en zeer belangrijk thema.

Motieven

Angst
Angst is een belangrijk motief in 'Schuld'. Michael vermoord de meisjes niet direct, maar geeft hen eerst brieven, waardoor ze steeds banger en achterdochtiger worden. Met deze angst kunnen ze bij niemand terecht: de politie neemt het niet serieus en ze schamen zich teveel voor hun angst om het aan hun ouders te vertellen. Niet alleen de meisjes zijn bang, ook Michael zelf is bang. Bang om fouten te maken en hierdoor zijn plan te verpesten.

Wraak
Michael wil wraak nemen op de 5 meisjes omdat zij volgens hem schuldig zijn aan de zelfmoord van Leila. Hij wordt gedreven door de brieven die Leila heeft geschreven aan de meisjes.

Eenzaamheid
Eenzaamheid komt meerdere malen terug in het verhaal. Leila voelde zich enorm eenzaam omdat ze door iedereen werd genegeerd. Fysiek pesten speelde bij Leila eigenlijk geen rol. Het was vooral het geestelijke aspect van het pesten dat heeft geleid tot de zelfmoord. Kate, Yara en Tess voelden zich op een gegeven moment ook erg eenzaam. Kate, omdat ze ruzie had gemaakt met Britt en omdat Luuk haar had weggestuurd. Yara, omdat ze ruzie had gemaakt met Romee en haar ouders en Tess omdat ze na 3 maanden nog steeds geen goede vrienden had gemaakt en ze haar ouders niet in vertrouwen durfde te nemen. Vooral bij Kate waren de gevolgen van eenzaamheid merkbaar, omdat ze de foto met de tekst, 'I can't, I'm done. I give up...' op Instagram had geplaatst.

Pesten
Leila pleegt zelfmoord omdat ze werd gepest. Niet alleen Leila wordt in dit verhaal gepest, maar ook Tom (de brugklasser) door Max, een meisje bij gym omdat niemand haar wil kiezen en Tess omdat niemand haar echt lijkt te zien.

Motto

Life's like a movie, write your own ending. - Jim Henson

Hoe je je leven vormgeeft, bepaal je zelf. De manier waarop je met gebeurtenissen omgaat, bepaalt wie je bent. Ook al zijn die gebeurtenissen nog zo verschrikkelijk, jij bent degene die er wat aan kan veranderen en die die gebeurtenissen kan omzetten naar iets positiefs. 

 

Opdracht

Voor Nout

 

Trivia

In 2017 won Mel Wallis de Vries voor de vijfde maal, ditmaal voor dit boek 'Schuld', de Prijs van de Jonge Jury.

Titelverklaring

De titel 'Schuld' slaat op de zelfmoord van Leila. Michael houdt Kate, Yara, Tess, Noa en Danique verantwoordelijk voor de dood van zijn zusje Leila, omdat ze haar hebben genegeerd en gepest. 
Daarnaast is Michael zelf ook schuldig. Hij wil wraak nemen op de 5 meisjes en wil hen een voor een vermoorden en het laten lijken op zelfmoord. Hij is dus schuldig aan moord. 

 

Structuur & perspectief

Het boek is verdeeld in 4 delen. Elk deel is gescheiden door een rode pagina met daarop één naam. Degene die op de pagina staat is in dat deel aan het woord samen met de dader. Daarnaast wordt elk deel gescheiden door een zwarte pagina met daarop een lijstje van 6 namen. Elke keer dat er iemand is overleden, is diegene doorgestreept. In totaal bestaat het boek uit 38 hoofdstukken. Daarnaast is er nog een hoofdstuk dat beschrijft hoe de situatie een jaar later is en een hoofdstuk met brieven uit Leila's dagboek voor de 5 scholieren. 

Het verhaal is geschreven vanuit de ik-persoon. Dader en slachtoffer wisselen elkaar af, waardoor er sprake is van een meervoudig perspectief. Deze wisseling in perspectief komt duidelijk naar voren doordat de teksten vanuit de dader zijn geschreven in het rood, terwijl de teksten van de slachtoffers zwart zijn. Doordat er sprake is van een meervoudig perspectief krijg je als lezer steeds kleine aanwijzingen vanuit verschillende hoeken, waardoor het verhaal als het ware een puzzel wordt. Deze structuur zorgt dus voor extra spanning bij de lezer. 

 

 

Decor

Het verhaal speelt zich af in Amsterdam. Het grootste deel van de gebeurtenissen vindt plaats op school, op Het Spinoza Lyceum en bij de meisjes thuis. Kate wordt thuis vermoord, doordat ze de deur opendoet voor Michael. Wanneer Yara door Amsterdam fietst en niet meer weet waar ze is, wordt ze door Michael op het spoor gelegd bij het Centraal Station. En Tess wordt bijna vermoord in de kamer van Leila. En de hockeyclub speelt ten slotte ook een grote rol. Luuk, Kevin, Max en Michael hockeyen allemaal. Ook Britt, Leila, Yara, Noa en Danique spelen hockey.

Het verhaal speelt zich duidelijk af in de moderne tijd, een wereld veel sociale media. Dit verhaal laat zien wat de gevolgen kunnen zijn van een (fout) gebruik van sociale media en pesten. Personen kunnen zich diep gekwetst voelen wanneer hun naam verschijnt op een lijstje (zoals bij Leila is gebeurd) of wanneer er foto's zonder toestemming op Instagram worden geplaatst. Mel Wallis de Vries laat dit op een realistische manier zien. 

De gebeurtenissen volgen elkaar snel op. Tussen de zelfmoord van Leila en de moord op Kate verloopt ongeveer anderhalve week. Tussen de moord op Kate en de moord op Yara een week en tussen Yara en het voorval met Tess zelfs maar 2 dagen. Er verlopen dus ongeveer 3 weken in het verhaal. Aan het eind van het boek is er sprake van een tijdsprong (een versnelling). De lezer krijgt te zien hoe de situatie een jaar later is. 

Stijl

De schrijfstijl van Mel Wallis de Vries is niet gecompliceerd. Ze maakt gebruik van korte, bondige zinnen, waardoor het boek makkelijk leesbaar is. Dialogen en gedachten van personages worden veelal weergegeven in spreektaal. Doordat het boek opgedeeld is in 4 delen en de tekst vanuit de dader, Michael, rood is gekleurd, is het voor de lezer duidelijk welk personage het woord heeft en blijft verwarring uit. 

Door bepaalde personages, zoals Kevin en Luuk, bij elk meisje te laten voorkomen, krijgt de lezer het idee dat zij iets met de moorden te maken hebben. Dit is heel erg slim gedaan, omdat het einde op deze manier een verrassing blijft voor de lezer. 

Mel Wallis de Vries schrijft op zo'n manier dat je je als lezer met de personages kan identificeren. Zo zit Yara in de puberende fase en is Tess eenzaam. Dit zijn eigenschappen en onderwerpen die voor iedereen herkenbaar zijn. Zelfs de gevoelens van Michael zijn op sommige momenten herkenbaar. Hij hield zoveel van zijn zusje Leila dat hij de meisjes wil straffen zodat Leila's dood niet geheel zinloos was. 

Slotzin

Ik buig voorover en laat me vallen. Vrij. Eindelijk.

Beoordeling

Ik vond dit boek leuk en vooral spannend om te lezen. Het boek is niet moeilijk om te lezen omdat de zinnen vrij kort zijn. Dat het boek is opgedeeld in delen zorgt ervoor dat het niet moeilijk is voor de lezer om de verschillende personages uit elkaar te houden. Het einde is zeer verrassend en slim vormgegeven.

Iedereen die dit boek leest zal snappen waarom het van belang is dat er aandacht is voor pesten en zelfmoord. Ik zou dit boek dan ook zeker aanraden aan tieners en eventueel jongvolwassenen. Voor volwassenen is dit boek waarschijnlijk te kinderlijk. Mel Wallis de Vries heeft nog meer jeugdthrillers geschreven, zoals 'Klem', 'Vals' en 'Shock'. Als je dit boek leuk vond om te lezen, vindt je deze misschien ook wel leuk. 

Recensies

"Met Schuld staat een thriller van formaat, een verhaal dat je kippenvel bezorgt."
https://www.hebban.nl/rec...ver-schuld

"Schuld, weer een spannende jeugdthriller met een mooie opbouw, alleen zijn sommige personages niet heel aangenaam om over te lezen door hun wat kinderachtige gedrag. Gelukkig maakt Mel dit goed met een fenomenaal slot waar je nog lang over na zult denken."
http://www.youngadultbook...ie-schuld/

Bronnen

Officiële website van Mel Wallis de Vries.

http://www.melwallisdevries.nl/