Dochter van Eva door Carry Slee

Samenvatting De ikpersoon, een meisje van in het begin elf en aan het eind achttien jaar, woont samen in een huis met haar moeder, vader en zus Els. Haar vader behandelt haar altijd als een jongen, later als meisje. Het meisje vindt haar moeder helemaal niet aardig, dus gaat ze op zoek naar een andere moeder. Als ze ziek wordt, trekt ze in bij haar mentrix, omdat haar moeder niet voor haar kan zorgen. In Eva, haar mentrix, denkt ze een nieuwe moeder gevonden te hebben. Het boek eindigt net na dat ze gezakt is voor haar eindexamen. Dan beseft ze dat Eva geen moeder voor haar kan zijn maar dat ze al een moeder heeft: ”Ik heb al een moeder. Want ook al kon mama geen moeder zijn: ik was haar dochter.” Personages - Het meisje Het meisje is een puber en in het boek ergens tussen de elf en achttien jaar. In ieder geval gaat het over haar middelbare school-periode. Omdat ze ongesteld wordt is ze niet meer de jongen van haar vader. Ze moet zich van haar vader vanaf dat moment als een meisje gaan gedragen. Ze is erg op zoek naar een nieuwe moeder, eigenlijk een nieuw leven. Ze gaat bij haar moeder weg en daarmee lijkt het of ze minder angstig is geworden. Ze is heldhaftig en komt voor zichzelf op. Maar ze zit nog steeds in de knel met haar gevoelens en weet vaak niet wat ze met zichzelf en anderen aanmoet. Er zijn in het boek nog vier belangrijke bijpersonen:
- Haar zus Els Els is de zus van de ikpersoon (het meisje) en ze is altijd haar grote voorbeeld. Zij deed alles goed, was lief en had een perfect leven. Els is twee jaar ouder dan het meisje. Ze is heel goed op school, ze heeft een goede reputatie, in tegenstelling tot het meisje en er zijn veel mensen die haar aardig vinden. Ze wordt misbruikt door haar vader. - Haar 'nieuwe moeder' Eva. Over Eva kom je eigenlijk weinig te weten. Alleen dat ze een zoontje heeft, een schildercursus geeft en heel aardig is. De naam Eva betekent 'de leven gevende'. Het zou kunnen betekenen dat ze het meisje een nieuw leven had moeten geven, maar of het bewust gekozen is weet ik niet. - Haar moeder Haar moeder is psychiatrisch patiënt. In het boek zegt ze vaak dat ze liever dood was dan zo met de vader, het meisje en Els te leven. In het onderstaande fragment komt dat ook weer naar voren. Ze maakt iedereen in het huis gek en geeft het meisje overal de schuld van. Dit komt in het verhaalfragment op de volgende pagina ook goed naar voren. - Haar vader De vader van het meisje is een onbetrouwbaar persoon, hij gaat vaak vreemd en bedriegt iedereen. Hij kan niet met zijn handen van vrouwen afblijven, en ook zijn eigen dochter Els heeft hij enkele keren misbruikt. Zijn onbetrouwbaarheid komt in het verhaalfragment op de volgende pagina goed naar voren. Verhaalfragment over de gezinssituatie om te laten zien hoe het er in het huis van het meisje aan toegaat: ‘We hebben helemaal geen goed slot meer op de deur,’ zei mama. ‘We kunnen de deur net zo goed wagenwijd open laten staan. Je hebt je sleutels helemaal niet verloren. Die heb je je laten ontfutselen door een of ander wijf met wie je de koffer in bent gedoken. Die wrijft zich nu in haar handen. Let op mijn woorden, zodra we onze hielen lichten komt ze de boel hier leeghalen.’ ‘Jammer dat je het doorhebt,’ zei papa. ‘Ik had juist gehoopt dat ze jou zouden weghalen.’ ‘Als jij zo doorgaat, komen ze me zeker weghalen,’ zei mama. ‘Maar dan wel tussen zes planken.’ ‘Je moet me beloven dat je niks laat merken,’zei mama. ‘Ik ben erachter gekomen dat je vader het houdt met die toverkol.’ Ik wist meteen dat mama het over de eerste vrouw van papa had. Laatst had mama de trouwfoto van papa’s eerste huwelijk in zijn portefeuille gevonden. Mama zei dat ze wel wist waarom papa die foto bij zich droeg. Hij knoeide ermee als hij zogenaamd heel lang op de wc zat. Hij was toch wel heel diep gezonken dat hij dat op de foto van zo’n toverkol deed. Tijd In het verhaal wordt niet duidelijk in welke tijd het plaatsvindt, wel weet je zeker door enkele verwijzingen dat het na de tweede wereldoorlog plaatsvindt. Wel staat er in het boek Moederkruid dat de ouders van het meisje net na de oorlog getrouwd zijn, dus ze zullen wel niet veel later kinderen gekregen hebben. Verder is het verhaal een onderbroken chronologie, sommige stukken uit het leven van het meisje worden weggelaten, dit komt doordat die delen uit het leven van het meisje niet belangrijk waren voor het verhaal.
Plaats De verhalen spelen zich af in Amsterdam. Eerst in een kleine bovenwoning in een Amsterdamse achterstandswijk, later in een flat in een betere buurt. Daarna komt het meisje te wonen bij Eva in een huis aan een gracht. Dan woont ze kort bij haar zus in een flat en uiteindelijk op een zolderkamer waar ze op zichzelf woont. Perspectief Het verhaal heeft een ikpersoon perspectief, je maakt het leven van de hoofdpersoon mee vanuit haarzelf. Het boek gaat veel over de emoties van de hoofdpersoon, dus dit perspectief is goed gekozen; het heeft als effect dat je je heel goed kan inleven. Titelverklaring Het meisje zoekt het hele boek door naar een nieuwe moeder: Eva. Dochter van Eva betekent dat het meisje graag de dochter had willen zijn van Eva. Aan het eind van het boek, wanneer Eva haar verstoten heeft beseft ze dat ze al een moeder heeft, al is die geen goede moeder voor haar geweest. Thema Het thema van dit boek is mijns inziens: ‘mishandeling door de ouders leid tot grote verwarring in de puberteit’. het meisje wordt geestelijk mishandelt door haar beide ouders. Haar vader denkt dat ze een jongen is, totdat ze ongesteld wordt en dan kijkt hij niet meer naar haar om. Haar moeder geeft haar overal de schuld van en kleineert haar. Hierdoor gaat het meisje kijken naar andere dingen, probeert het beter te krijgen door zogenaamd een andere moeder te gaan zoeken. Ze zoekt een uitweg uit de hel van haar ouders. Losstaande Tekstdelen Tweemaal wordt de normale tekstloop onderbroken omdat er een gedicht wordt voorgedragen door iemand. In het boek staat dat het meisje geïnteresseerd is in gedichten en zelf ook gedichten maakt. Het eerste gedicht vertelt eigenlijk goed hoe ze in het leven staat, namelijk in alles alleen. Het is een gedicht van Edgar Allan Poe: Alone

From childhood’s hour I have not been
As others were – I have not seen
As others saw – I could not bring
My passions from the common spring. From the same source I have not taken
My sorrow; I could not awaken
My heart to joy at the same tone; And all I loved, I loved alone
Het tweede gedicht introduceert een nieuwe personage in het boek, namelijk Arnout. Deze personage helpt het meisje uit haar dilemma en zorgt ervoor dat zij weer verder kan. In het boek De Toegift speelt hij een aanzienlijke rol. Dit is een gedicht van Charles-Pierre Baudelaire: Word dronken
Men moet altijd dronken zijn. Zo is het: dat is het enige
waarom het gaat. Om niet de vreselijke last van de tijd te voelen, die Uw
schouders breekt en buigt naar de aarde, moet U aan één stuk dronken zijn. Maar hoe? Van wijn, poëzie of deugd, het staat U vrij. Maar dronken moet U zijn. Motieven In het boek komen abstracte motieven voor: liefde, haat, hoop, angst, schuldgevoelens. - Liefde is de liefde die het meisje zoekt, ze krijgt geen liefde bij haar moeder dus gaat ze op zoek naar iemand die haar wel liefde kan geven. - Haat, er is veel haat in het gezin, de moeder haat de vader en haat de kinderen, de vader haat de moeder ook. - Hoop, want het meisje en Els blijven hopen op beterschap van hun moeder en daarmee op een beter leven. - Angst, omdat ze voortdurend in angst zitten hoe hun moeder zal reageren op de dingen die de meisjes doen. - Schuldgevoelens, omdat de meisjes ingeprent wordt dat zij de schuld van alles zijn, net als hun vader. Einde van het boek Het boek eindigt met een niet geslaagde operatie, want ze zocht het hele boek een nieuwe moeder maar aan het eind beseft ze, dat ze al een moeder had, hoewel een slechte moeder maar wel een moeder. Dit zou een argument kunnen zijn voor een gesloten einde, maar ik denk dat het een open einde heeft, omdat ze er ook aan denkt hoe ze nu verder kan leven en omdat er een vervolg is op dit boek: De Toegift.
Indeling Dochter van Eva heeft een hoofdstukindeling, de hoofdstukken zijn genummerd en variëren sterk in lengte, soms hoofdstukken van 30 pagina’s dan weer van één halve pagina. Ook is het boek opgedeeld in vier delen, met afwijkend aantal hoofdstukken maar ongeveer gelijk aantal bladzijden. Ook de delen zijn genummerd van één tot en met vier. Schrijfster Carry Slee werd in 1949 geboren in Amsterdam. Carry Slee schrijft voor alle leeftijden. Ze schrijft klare taal. De situaties die ze beschrijft zijn heel herkenbaar en de personages zijn zo goed uitgewerkt dat de lezer zich gemakkelijk kan identificeren. Haar boeken zijn altijd spannend en zo geschreven dat je ze in een keer uit wilt lezen. Behalve onder haar eigen naam schrijft Carry Slee boeken met een meer poëtisch karakter onder het pseudoniem Sofie Mileau. Eigen Mening Ik vond het een verdrietig boek om te lezen, omdat een moeder haar kinderen betrok bij haar eigen psychische problemen. Ik vond het interessant om te zien hoe ‘het meisje’ met haar situatie omging, want in principe waren dit wel traumatische ervaringen voor haar. Verder vond ik het een goed boek, maar niet goed genoeg om er boven uit te springen en te worden bestempeld met het woord: Literatuur.