Dochter van Eva door Carry Slee

A. VERWACHTINGEN EN EERSTE REACTIE Ik heb bij dit verslag gekozen voor een combinatie van twee boeken, namelijk 'Moederkruid' en 'Dochter van Eva' van Carry Slee. 'Dochter van Eva' is een direct vervolg op 'Moederkruid', want waar het ene boek stopt begint de andere. Ik had 'Moederkruid' al eens gelezen en vond het wel een mooi boek, toen zag ik in de winkel 'Dochter van Eva' liggen en die leek me ook leuk. Toen ik zag dat het een vervolg was dacht ik laat ik ze dan beide lezen. Ik had van tevoren van 'Moederkruid' weinig verwachtingen, van 'Dochter van Eva' had ik niet gedacht dat het zo'n direct vervolg zou zijn. Maar eigenlijk had ik weinig verwachtingen van het boek. Ik vond het mooie verhalen om te lezen, heel apart zo door de ogen van een kind die probeert haar ouders te begrijpen. B. SAMENVATTING EN ANALYSE ZAKELIJKE GEGEVENS: Auteur: Carry Slee

Titel: Moederkruid & Dochter van Eva
Uitgever: Prometheus Amsterdam
Jaar van eerste uitgave: Moederkruid: 2001, Dochter van Eva: 2002
Aantal bladzijden: Moederkruid: 202, Dochter van Eva: 223 SAMENVATTING: Moederkruid Het boek bestaat uit drie delen. Het eerste deel is een soort inleiding. Het vertelt hoe de ouders van het meisje en haar zusje bij elkaar kwamen. Hun moeder is nog maar 17 als ze in het naaiatelier van de vader van de meisjes komt te werken. Haar baas wordt verliefd op haar en verlaat zijn vrouw. In het tweede deel hebben het meisje (de ik-figuur) en haar zusje het moeilijk. Dit komt voornamelijk door hun ouders. De vader van het meisje ziet het meisje als zijn zoon omdat hij geen tweede dochter wil en ze zijn net met het hele gezin verhuisd, omdat de zaak van hun vader (een kleermakersatelier) failliet is gegaan. Volgens hun moeder horen ze niet in deze buurt thuis en daarom mogen ze niet buiten spelen. Niets in deze buurt deugt en de meisjes moeten dan ook naar een school die behoorlijk uit de buurt ligt, het is een halfuur lopen en hun moeder brengt ze, want ze mogen niet alleen. Ook zijn de meeste winkels in de buurt niet goed genoeg. Na een tijdje blijkt dat ze voorlopig niet weg zullen komen uit de buurt, en mogen de twee zusjes buiten en bij hun vriendinnetjes gaan spelen. Hun moeder verbiedt hen wel om iets te eten als ze bij iemand thuis zijn of zelfs maar op de wc-bril te gaan zitten. Bij het eerste bezoek van het meisje aan het huis van een vriendinnetje is het al mis; ze gaat op de wc-bril zitten. Als haar moeder er achter komt slaat ze door en gaat direct van alles ontsmetten. Ondertussen wordt het meisje door de moeder van een ander vriendinnetje van haar buikpijn afgeholpen, omdat haar eigen moeder dáár geen seconde bij stilstaat. Een tijdje nadat dit allemaal gebeurt, moet het meisje naar de dokter omdat ze bloed in haar plas heeft. Het blijkt dat ze een zeer ernstige nierbekken ontsteking heeft en daarom zes weken in bed moet liggen en thuis verpleegd moet worden. Ook moet ze volkomen zoutloos eten. Haar moeder vindt het allemaal vooral erg vervelend voor zichzelf, omdat ze nu helemaal naar de winkel moet waar ze zoutloos brood verkopen en apart voor haar jongste dochter moet koken. Daarnaast vindt ze dat niemand mag weten wat er met het meisje aan de hand is, want dat zou betekenen dat ze een slechte moeder is. Er mag geen bezoek komen, maar toch komt haar vriendin een keer kijken. Het mag niet te lang want daar zou het meisje alleen maar zieker van worden. Ook de juf van de zondagsschool komt langs, Elsje en het meisje mogen daar van hun ouders naartoe zolang ze maar niet bidden. Na het bezoek van de juf van de zondagsschool gaat de moeder helemaal door het lint. Ze wordt heel boos op Elsje omdat zij het zou hebben doorverteld dat haar zusje ziek is. Langzaamaan verslechtert de relatie tussen de beide ouders. Als na een tijdje ook nog eens de deurwaarder voor de deur staat omdat de zaak van de vader failliet is gegaan, slaan bij de moeder de stoppen door, vooral omdat zij zelf van niets wist. De vader besluit opnieuw te beginnen, en wel in de slaapkamer van het huis, waardoor het bed dus naar de huiskamer verplaatst moet worden, want de moeder wil absoluut niet in een naaiatelier slapen waar de hele dag gerookt wordt. Binnen een maand zit het atelier vol met naaisters, waaronder eentje waar de vader verliefd op wordt, wat natuurlijk weer leidt tot allerlei ruzies. Die komen op een hoogtepunt als de moeder de vader met de betreffende vrouw aantreft in de huiskamer, waar het bed dus staat. Een tijdje daarna vertelt de vader aan het meisje dat hij bij hen weggaat, omdat het zo echt niet langer door kan gaan. Als ze dit aan haar vriendinnetjes vertelt, vinden die het natuurlijk allemaal vervelend voor haar, maar in die buurt gebeurt het veel vaker dat ouders gaan scheiden. Als de vader niet dezelfde dag al weggaat en er zelfs een paar dagen later nog steeds is, krijgt ze ruzie met haar vriendinnen, omdat ze denken dat ze alles verzonnen heeft. Hier begint deel drie. Een paar jaar later. De zusjes worden midden in de nacht wakker gemaakt door hun vader die hen vertelt dat er iets mis is met hun moeder en dat de dokter niet wil komen. Als de meisjes de volgende dag hun moeder gaan wekken om hen naar school te brengen, vertelt ze hen dat ze maar alleen moet gaan, omdat ze zeer ernstig ziek is. Dat hun vader dit niet gelooft is voor de meisjes een beetje vreemd, maar dat maakt niks uit. Niet vragen, maar doen wat je gezegd wordt. Na een paar dagen is het nog niet over en uiteindelijk krijgt de moeder een verwijsbrief voor de psychiater. Als de zusjes na de schooldag thuis komen, wordt het meisje opgewacht door Kitty, een meisje uit de straat dat op een fietsenstalling past. Dat deed ze eerst met een vriendin, maar nu die verhuisd is, moet iemand anders haar helpen. Daar heeft ze het meisje voor uitgekozen. Het meisje heeft eigenlijk niet zoveel tijd, want ze moet naar haar school die ver weg is en bovendien moet ze elke week voor haar moeder een nummertje halen bij de psychiater, omdat de moeder niks anders doet dan in bed liggen en vindt dat ze zelf absoluut geen nummertje kan gaan halen. Na een paar weken mag ze Kitty ook niet meer helpen, omdat ze verliefd op haar is. Met haar moeder gaat het steeds slechter; ze moet steeds zwaardere medicijnen hebben. Ondertussen wordt de vader verliefd op het nieuwe benedenbuurmeisje, dat door de moeder prompt voor hoer wordt uitgemaakt. Daardoor wordt haar vader zo boos dat hij begint de moeder van de zusjes te bedreigen. Daarom gaat de deur op allerlei manieren van binnenuit op slot en moeten de zusjes zich aan een belcode houden. Als hun moeder op een dag niet opendoet rennen ze naar het atelier van hun vader, dat inmiddels verplaatst is naar de andere kant van de straat. Hij gaat naar binnen een ontdekt dat de moeder een zelfmoordpoging heeft gedaan, ze heeft gepoogd haar polsen door te snijden. Als ze weer terugkomt heeft ze van de psychiater een verklaring gekregen om met spoed een woning te krijgen in een andere buurt, omdat deze buurt haar gek gemaakt heeft. Het slot is letterlijk: “We stonden voor ons nieuwe huis. Voor het raam van de tweede verdieping zag ik een vrouw. Ze zwaaide naar ons. Ik wilde terugzwaaien. ‘Geen aandacht aan besteden.’ Mama duwde me gauw het trapportaal in. ‘Denk erom, we bemoeien ons met niemand. Met helemaal niemand.’” Dochter van Eva Het meisje is net verhuisd, naar een betere buurt in Amsterdam. Ze woont samen in een huis met haar moeder, vader en zus Els. Vader behandelt haar altijd als een jongen. Hij had een meisje, dat was Els, dus moest hij ook een jongen hebben. Dat was dan het meisje. Met het meisje kan hij voetballen, stoeien. Dat kan niet met Els, want zij is een meisje. Bij Els komt hij ’s avonds laat in bed liggen, helemaal tegen haar aan. Dat vindt Els nooit leuk, want zij huilt altijd als hij weer weg gaat. Ook als Els zich gaat omkleden kijkt hij altijd met een rare blik naar haar. Zo kijkt hij nooit naar het meisje, want dat is een jongen. Bij het meisje in de flat woont een jongen, Alex. Voor wat geld laat hij haar meekijken als hij met een meisje vrijt. Ze stelt zich dan voor dat zij Alex, is die met het meisje vrijt. Els heeft een vriendje, Freek. Als Els zich een keer voor de ogen van haar vader moet omkleden, komt Freek binnen. Hij schrikt van de blik in vaders ogen. Hij vertelt dit aan Els, en zij besluit om nooit meer zoiets voor haar vader te doen. Ze doet vanaf nu veel afstandelijker tegen hem. Het meisje vindt haar moeder helemaal niet aardig. Ze besluit op zoek te gaan naar een andere. Op de middelbare school ziet ze wel een paar aardige moeders: de lerares Frans, de gymlerares en de rectrix. Maar zij blijken allemaal niet geschikt te zijn. Het meisje heeft al een tijd last van pijn in haar zij. Daarvoor gaat ze naar het ziekenhuis, ze blijkt nierstenen te hebben. Het is niet ernstig, maar ze moet wel goed verzorgd worden. Haar eigen moeder kan dat niet, want ze zou op vakantie gaan en dat laat ze niet verpesten door haar kind. Dus blijft het meisje alleen thuis uitzieken. Haar mentrix, mevrouw Klei, belt haar op, om te vragen of alles goed gaat. En ze vraagt ook of het meisje niet bij haar thuis wil uitzieken, dan is ze niet zo alleen. Natuurlijk wil het meisje dit, dus trekt ze bij mevrouw Klei (“Zeg maar Eva, mevrouw is zo afstandelijk”) in. Eva woont in een mooi huis, op zolder is een atelier waar het meisje mag slapen. Eva heeft ook een zoontje, Joris. Het meisje past vaak op Joris. Op een dag aait Eva over Joris zijn hoofd en zegt: “Jij bent mijn lieve zoon.” En tegen het meisje zegt ze: “En jij bent mijn grote dochter.” Dit was het moment waarop het meisje had gewacht, en vanaf nu houdt ze heel veel van Eva. Eva vindt dat het meisje niet gelukkig is en stuurt haar naar een psycholoog. Eva stuurt haar ook naar een kennis van haar in Egmond, waar het meisje in de paasvakantie kan logeren. Het meisje vindt het daar niet leuk, ze mag daar helemaal niets. Ze wil weer snel terug naar Eva, ze verzint een smoes en gaat terug. Eva is boos omdat het meisje heeft gelogen. Eva wilde het allerbeste voor haar en daarom moest het meisje ergens anders gaan wonen. Els was ondertussen al getrouwd met Freek en daar kon het meisje wel op de zolder wonen. Als ze er een tijdje woont, krijgt het meisje ruzie met Freek over de afwas. Ze besluit weer ergens anders te gaan wonen. Eerst kijkt ze of ze bij haar ouders kan wonen. “Dat kan niet meer, want ik heb nu een heerlijke slaapkamer voor mezelf. Die laat ik me door niemand afnemen,” zei moeder. Ze kan een kamer huren bij Carla, een vriendin van Eva. Die kamer neemt ze, hoewel het erg gehorig is en ’s winters is het er erg koud. De rectrix vraagt of ze er wel kan leren, want ze zat voor haar eindexamen. Dat lukte wel volgens het meisje. Het meisje had toen ze bij Eva woonde een Fins meisje leren kennen, Örsa. Zij komt in de nieuwe kamer van het meisje kijken. Ze zoenen en zitten aan elkaar. Het meisje weet niet wat voor een gevoelens ze heeft. Sinds ze Örsa had leren kennen, stond ze uren voor de spiegel. Ze begint zichzelf erg mooi te vinden, vooral haar borsten. Het eindexamen begon al bijna en het meisje raakte een beetje in paniek omdat ze nog niks had geleerd. Door juffrouw Bont begint ze te denken dat ze helemaal niets hoeft te leren, want alle stof werd toch herhaald. Natuurlijk zakt ze voor haar diploma, ze vindt dit niet zo erg. Ze vindt het erger dat ze juffrouw Bont durfde te vertrouwen. Het meisje besluit op reis te gaan. Ze heeft met Örsa afgesproken in Avignon. Daar heeft Eva samen met de ouders van Örsa een huisje. Alleen Örsa weet dat ze komt. Örsa geeft het meisje een liefdesverklaring, en vraagt of ze ook hetzelfde voor haar voelt. Maar dat is niet zo. Örsa is kwaad op haar en wil niets meer van haar weten. Het meisje gaat nu naar Eva toe, om met haar te praten. Maar als ze bij het huisje is, vraagt Eva wat ze komt doen. Deze plek is namelijk voor Eva alleen en dat wil ze zo houden. Ze gaat weer, hevig teleurgesteld, naar huis. Ze snapte dat ze niet langer meer de dochter van Eva was. Ze dacht: ”Ik heb al een moeder. Want ook al kon mama geen moeder zijn: ik was haar dochter.” ANALYSE: Thema Het thema van het boek is mishandeling, de beide kinderen worden zowel geestelijk als lichamelijk mishandeld. Het meisje wordt dan niet door haar vader mishandeld, maar wel heel erg door haar moeder. Ze worden helemaal gek gemaakt en krijgen overal de schuld van. Ik denk dat het daar allemaal om draait in de boeken. Een belangrijk andere thema is ook zoektocht naar een nieuw leven, in 'Dochter van Eva' is het meisje bijna het hele boek op zoek naar haar ware ik, en probeert op verschillende manieren een nieuw leven te krijgen, maar het wil alleen niet lukken.
Motieven In het boek komen abstracte motieven voor: liefde, haat, hoop, angst, schuldgevoelens. Liefde is de liefde die het meisje zoekt, ze krijgt geen liefde bij haar moeder dus gaat ze op zoek naar iemand die haar wel liefde kan geven. Haat, er is veel haat in het gezin, de moeder haat de vader en haat de kinderen, de vader haat de moeder ook. Hoop, want het meisje en Els blijven hopen op beterschap van hun moeder en daarmee een beter leven. Angst, omdat ze voortdurend in angst zitten hoe hun moeder zal reageren op de dingen die de meisjes doen. Schuldgevoelens, omdat de meisjes ingeprent wordt dat zij de schuld van alles zijn, net als hun vader. Personages Er is in deze boeken maar één hoofdpersoon en dat is de ik-persoon. Hoe de ik-persoon heet wordt in het boek niet duidelijk. In verschillende recensies en verslagen wordt gezegd dat de hoofdpersoon Carry zelf is, maar dat wordt nergens duidelijk. Het meisje is zeker een karakter. Je krijgt alles over haar te weten. Soms blijven er een aantal dingen vrij vaag, die kun je dan zelf invullen. Het meisje maakt een grote ontwikkeling door in de twee boeken, daarom is het makkelijker haar karakter per boek te beschrijven: Moederkruid
Ik denk dat het meisje heel gevoelig is, ze is vooral bang haar moeder te kwetsen. Haar uiterlijk, hoe je eruit ziet, wordt niet echt beschreven, alleen wordt vaak gezegd dat het een 'jongen-meisje' is, want haar vader wilde liever dat ze een jongen was. Het is moeilijk te zeggen of ze heldhaftig of angstig is omdat ze soms heel brutaal is en voor zichzelf opkomt, maar vaak genoeg is ze bang voor haar ouders om iets verkeerd te doen. In het boek 'Moederkruid' is ze tussen 4 en 10 jaar oud. Ik denk dat het een heel lief, gevoelig meisje is. Ze wil graag dat iedereen haar aardig vindt. Dochter van Eva
Het meisje is nu een puber en is in het boek tussen de 12 en 18 ongeveer. In ieder geval gaat het over haar middelbare school-periode. Ze is nu niet meer het jongen-meisje van haar vader, omdat ze ongesteld is geworden. Ze moet zich van haar vader vanaf dat moment als een meisje gaan gedragen. Ze is erg op zoek naar een nieuwe moeder, eigenlijk een nieuw leven. Ze gaat bij haar moeder weg en daarmee lijkt het of ze minder angstig is geworden. Ze is heldhaftig en komt voor zichzelf op. Ze zit nog steeds in de knel met haar gevoelens en weet vaak niet wat ze met zichzelf en anderen aanmoet. In beide boeken zijn er nog 4 belangrijke bijpersonen: - Haar moeder, in het eerste boek lijkt het of haar moeder de belangrijkste in haar leven is. Ze doet er alles aan om haar moeder weer gezond te maken. Zij heeft haar tenslotte ziek gemaakt, zegt haar moeder. In het tweede boek maar het meisje zich los van haar moeder. De moeder is een psychiatrisch patiënt. Ze maakt zichzelf en daarmee ook haar kinderen helemaal gek. Ze wordt in het boek niet beschreven, maar ik zie haar als een huismoeder die de hele dag bezig is met het schoonmaken van het huis en het verzorgen van de kinderen, want ze vindt dat dat haar taak is. Het is een vrouw die geen contact wil hebben met de buitenwereld, omdat alleen zij weet wat goed voor je is. - Haar vader, in het eerste boek lijkt het voor het meisje alsof haar vader haar heel belangrijk vindt, ze is zijn jongen. Maar in het tweede boek komt daar snel verandering in, zodra ze ongesteld is betekent ze niets meer voor haar vader. De vader is een onbetrouwbaar persoon, hij gaat vaak vreemd en
bedriegt iedereen. Hij doet vaak lief voor zijn kinderen maar ondertussen is er iets goed mis. Hij kan niet met zijn handen van vrouwen afblijven, en ook zijn eigen dochter Elsje heeft hij enkele keren misbruikt. - Haar zusje, Elsje. Elsje, in het tweede boek heet ze gewoon Els, is altijd het grote voorbeeld geweest voor het meisje. Zij deed alles goed, was lief en had het perfecte leven (in het tweede boek). In 'Dochter van Eva' gaat het meisje zelfs tijdelijk bij haar wonen. Ze heeft veel steun aan Els. Elsje is een lief meisje, dat een moeilijk leven heeft waar ze met niemand over kon praten, haar vader misbruikte haar en haar moeder was gek. Ze was best heldhaftig en zette zich meerdere malen op tegen haar moeder. Elsje is twee jaar ouder dan het meisje. Ze is goed op school, in tegenstelling tot haar zusje, en er zijn veel mensen die haar aardig vinden. - Haar 'nieuwe moeder' Eva. Eva is een lerares op school en komt pas in het tweede boek naar voren. In het tweede boek is het meisje op zoek naar een nieuwe moeder, die moeder wordt Eva. Ze blijft er een tijd wonen, maar uiteindelijk moet ze toch weer weg. Over Eva kom je eigenlijk weinig te weten. Alleen dat ze een zoontje heeft, schildercursus geeft en heel aardig is. Of Eva een 'speaking name' is is niet duidelijk. Eva betekent 'de leven gevende'. Het zou kunnen betekenen dat ze het meisje een nieuw leven had moeten geven, maar of het bewust gekozen is weet ik niet. De personages uit het gezin (vader, moeder, Els en het meisje) hebben geen goede relatie met elkaar. Vader en moeder gaan scheiden, moeder ziet haar kinderen alleen als last en vader heeft alleen maar oog voor Els zodra het meisje groot is. Els en het meisje hebben wel een goede relatie. Dat moet ook wel als je in zo'n gezin leeft. Perspectief De boeken zijn geschreven vanuit het ik-perspectief. De ik-persoon is ook de hoofdpersoon, maar er wordt geen naam genoemd. Het enige wat bekend is is dat het een meisje is. Ruimte De verhalen spelen zich af in Amsterdam. Eerst in een kleine bovenwoning in Amsterdamse achterwijk, dan in een flat in een betere buurt. Daarna komt het meisje te wonen bij Eva in een huis bij een gracht. Dan kort bij haar zus in een flat en uiteindelijk op een zolderkamer waar ze op zichzelf woont. De ruimtes zijn typerend voor het verhaal, het geeft echt iets extra's. Er worden niet veel ruimtebeschrijvingen gegeven, maar dat hoeft ook niet omdat alles heel duidelijk is. Ik kon me de kamertjes goed voorstellen in de bovenwoning omdat Carry Slee net de typerende dingen vertelt. Tijd De verteltijd van de beide boeken samen is 425 bladzijden, Moederkruid 202 en Dochter van Eva 223. De vertelde tijd is ongeveer 12 à 13 jaar. Het meisje is in het begin ongeveer 4 en aan het einde rond de 16 tot 18 jaar. Het verhaal is helemaal chronologisch. Beide boeken lopen gewoon van het begin tot het eind. Ik kan me geen flashbacks herinneren. Tussen de delen worden wel tijdssprongen gemaakt. In een volgend deel is het meisje soms een jaar of een paar jaar ouder. Verder weinig bijzondere dingen.
Stijl De beide boeken zijn in een eenvoudige stijl geschreven. Geen moeilijke zinnen of veel moeilijke woorden. Carry Slee gebruikt weinig dialogen in beide boeken, maar dit is ook niet nodig omdat het vooral gaat om de gevoelens van het meisje. Carry Slee geeft niet extreem veel ruimtebeschrijvingen, maar dat is ook vaak niet nodig. Titelverklaring Het verklaren van de titel 'Moederkruid' vind ik heel lastig. Ik had zelf geen enkel idee wat het kon betekenen. Toen ik op internet ben gaan kijken vond ik bijna niets alleen de volgende omschrijving: "De titel van dit boek is dus 'Moederkruid' en ik denk zelf dat het komt van het woord onkruid, want zo ziet de moeder haar kinderen. Ze zitten altijd in de weg en door hen wonen ze in de achterbuurt en doordat ze zo doet zien die kinderen haar ook als een obstakel, als onkruid." Met deze verklaring ben ik het wel eens, de moeder van de twee zusjes laat geen enkel moment merken dat ze ook maar een klein beetje liefde voor hen heeft. De enige taak die ze heeft is het verzorgen van de kinderen en dat is een dagtaak, ze kan er geen lol aan beleven. Het verklaren van de titel 'Dochter van Eva' is een stuk makkelijker. Het meisjeis dus op zoek gegaan naar een nieuwe moeder. Ze heeft Eva daar voor uitgekozen. Op een zeker moment in het verhaal zegt Eva tegen haar zoontje: "Mijn mannetje" tegen het meisje zegt ze dan "En jij bent mijn grote dochter". Het meisje is dan helemaal tevreden, Eva heeft haar als dochter gezien dus is Eva haar moeder. Helaas loopt het anders af, maar daar slaat de titel wel op. C. VERWERKINGSOPDRACHT Als verwerkingsopdracht heb ik gekozen voor opdracht 14. De opdracht was maak van het verhaal een krantenbericht. Om het niet te ingewikkeld te maken met elke keer 'het meisje' noem ik het meisje Carry. Liefde boven alles
Liefde boven alles, daar draait het om in de boeken 'Moederkruid' en 'Dochter van Eva' van Carry Slee. Ondanks alle mishandelingen blijven kinderen van hun ouders houden, hoe merkwaardig het ook is. Dat kinderen altijd van hun ouders blijven houden blijkt wel uit het verhaal van Carry en haar zus Els. Carry en Els groeien op in een gezin waar voortdurende haat is tussen de ouders en waar totaal geen aandacht geschonken wordt aan de kinderen. De vader van de meisjes gaat vreemd en misbruikt zijn dochter Els. Hun moeder mishandelt hen geestelijk. Ze maakt haar kinderen helemaal gek door ze wijs te maken dat ze altijd overal de schuld van zijn. De moeder van de meisjes is geestelijk gestoord. Ze kan niet functioneren als moeder, alles wat de kinderen doen is te veel. Ondanks alle ellende die de meisjes hebben houden ze hoop, ze helpen hun moeder zodat ze niet zieker wordt en voor hun vader blijven ze ook lief. Toch verandert hun opstelling zodra ze in de puberteit komen, Els is al vroeg het huis uit en Carry is op zoek naar een nieuw leven. Ze is op zoek naar een nieuwe moeder, een moeder die haar de liefde kan geven die ze nodig heeft. Na een moeizame zoektocht komt Carry uiteindelijk tot de conclusie dat haar moeder geen moeder kan zijn, maar dat zij altijd haar dochter blijft. Ze heeft eindelijk haar "ware ik" gevonden. Dit is een voorbeeld van een situatie waarvan je hoopt dat het een verhaal is, een verzonnen verhaal. Maar helaas is dit de realiteit, er groeien honderden kinderen op in een gezin waar geen liefde gegeven wordt. Een gezin waar kinderen worden mishandeld omdat ze niet aan de verwachtingen van ouders voldoen, omdat ze niet het stoere jongetje van papa zijn, maar een lief meisje. Het is verschrikkelijk dat ouders dit hun kinderen aandoen. Kinderen hebben recht om kind te zijn en een normaal leven te leiden net als al hun vriendjes. D. EINDOORDEEL EN EVALUATIE EINDOORDEEL Ik vond de boeken 'Moederkruid' en 'Dochter van Eva' hele mooie boeken. Het verhaal komt heel echt over. Misschien is het wel waargebeurd, want veel recensies zeggen dat het autobiografisch is of dat het gebaseerd is op haar eigen jeugd. Carry Slee vertelt heel mooi hoe erg de situatie is. Ik ken geen mensen die ook mishandelt zijn of in dezelfde situatie zitten zoals het meisje en haar zus Els. Ik kon me goed inleven in de hoofdpersonen en goed met ze meeleven, hoewel ik met niet kan voorstellen hoe het is om zo te leven. Het lijkt mij dat je het niet lang uit houdt bij een moeder die zo gek is en jou ook helemaal gek maakt, maar toch snap ik wel waarom het meisje in het eerste deel zo bezorgd is, het is toch je moeder en als buitenstaander is het altijd makkelijk om te oordelen, misschien zou ik dan ook wel bij mijn moeder blijven. Ik kon me de personen heel goed voorstellen, de moeder zag ik bijna voor me en ik kan niet begrijpen dat een moeder haar kinderen zoiets aandoet. Het leek vaak of ze helemaal geen liefde heeft voor de kinderen, alsof ze echt een last waren. Die vader kan ik me ook goed voorstellen, echt een rotvent. Of ga weg en ga je eigen gang, maar ik vind het raar dat hij het leven van zijn vrouw en kinderen zo aan het verzieken is door thuis te blijven. Ik kan ook niet begrijpen dat een vader zijn kind kan mishandelen, gewoon onbegrijpelijk! De boeken waren makkelijk om te lezen en ik had ze zo uit, ik was heel benieuwd naar de afloop, hoewel die vrij open is. Het taalgebruik is makkelijk en heel duidelijk. Alles wordt makkelijk maar heel typerend beschreven. Carry Slee heeft de verhalen heel mooi neergezet, heel erg realistisch en ze kwamen ook heel realistisch over. Ik vind het meisje heel bijzonder, ik heb veel respect voor haar. Vooral voor haar optreden in het eerste boek, ze bleef maar proberen haar moeder beter te maken en heeft er werkelijk alles aangedaan ookal werd ze nog zo afgeblaft, omdat ze alles 'fout' deed. Heel knap. Nu ik beide boeken heb gelezen ben ik heel benieuwd hoe het verdere leven van het meisje zou verlopen. Hoe zij met haar kinderen om zou gaan als ze die zou krijgen. Ik vond het wel een heel mooi slot, de zin: 'Want ook al kon mama geen moeder zijn: ik was haar dochter.' Ik vond het hele mooie en heel ontroerende boeken en zou het zeker aanraden om te lezen. EVALUATIE Ook aan dit verslag heb ik met plezier gewerkt. Het waren hele mooie boeken, heel ontroerend. De opdracht was om een verwerkingsopdracht te kiezen uit onderdeel C, het schrijven van een krantenartikel sprak met meteen aan. Ik heb gekeken hoe een krantenartikel over het onderwerp kindermishandeling ongeveer in elkaar zou zitten en ben begonnen. Het was wel lastig om te bepalen welke stukken belangrijk zijn om te vermelden, maar verder ging het aardig goed. Bij dit leesverslag heb ik de samenvattingen geheel van het internet gehaald, het was wel lastig want bij de samenvatting van 'Dochter van Eva' was de schrijver ervan uit gegaan dat de hoofdpersoon Carry was en heeft dus overal Carry ingevuld. De andere onderdelen van de analyse werden bijna niet in verslagen genoemd, behalve de titelverklaring van 'Moederkruid. Ik vond het interessant om te lezen over een kind dat mishandelt wordt. Ik vond het heel ontroerend om te lezen hoe verschrikkelijk die twee zusjes het gehad moeten hebben, ik heb echt respect voor kinderen die het zo lang uithouden bij dat soort ouders.