Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2015
• 250 pagina's
• Uitgeverij: Leopold

Flaptekst

Eerste zin

De eerste keer dat ik Maas zag, regende het.

Samenvatting

Op een donkere herfstdag gaat Lotte uit nieuwsgierigheid stiekem een verlaten nieuwbouwpand binnen. Daar ontmoet ze Maas, een zwerver die maar net iets ouder is dan zij. Lotte is bang voor zijn onverzorgde uiterlijk en seksuele opmerkingen en daardoor geeft ze hem meteen haar medaillon wanneer hij daarom vraagt. Voordat hij het haar terug heeft kunnen geven, komt de politie en Maas ontsnapt net aan de arrestatie door uit het raam te springen, waarbij hij wel gewond raakt. Lotte liegt over zijn naam omdat ze hem wil vinden voor de politie dat doet vanwege haar medaillon.

 

Maas krijgt eten van de oude zwerver Rem en daarna zien hij en Lotte elkaar heel kort en zonder echt contact bij de bioscoop. De volgende dag komt Lotte Rem tegen en ze vraagt hem naar Maas, maar Rem liegt dat hij hem niet kent en vertelt dat daarna aan Maas. 

 

Terwijl Lotte naar een voetbalwedstrijd gaat van Thomas, de jongen op wie ze verliefd is, lift Maas mee met Gavin, een rijke Amerikaan. Die neemt hem mee naar een stripclub en geeft Maas genoeg geld om alleen te zijn met een meisje dat Bodil heet. Maas is er echter met zijn gedachten niet echt bij.

 

Lotte gaat met Thomas mee naar huis en hij flirt met haar, maar omdat ze bang is voor een verkeerde indruk, doet ze alsof ze al plannen heeft wanneer hij haar mee uit vraagt. Ze gaat naar het opvangcentrum voor zwervers om Maas te zoeken en komt daar Rem weer tegen. Ook ontmoet ze Tinka, die met tippelen haar geld verdient.

 

Maas wordt door Gavin in de stad afgezet en slaapt tijdens het noodweer ‘s nachts in een portiek, waar hij de volgende ochtend uit gejaagd wordt. Dan ziet hij Lotte, die aan een stel drugsverslaafde zwervers vraagt waar Maas is. Omdat hij niet wil dat ze in gevaar komt, laat hij op haar school een briefje achter met de vraag of ze hem komt opzoeken.

 

Lotte gaat weer naar het nieuwbouwpand en probeert haar medaillon van Maas af te pakken, maar dat lukt niet. Dan bedenkt Lotte dat ze hem wil helpen aan een baantje om geld te kunnen verdienen. Hij komt maar haar huis, waar ze zijn kleren wast - en hem vervolgens poedelnaakt ziet - en hen kleding van haar vader geeft voor tijdelijk. Hij steelt geld uit de keuken zonder dat ze het merkt. Met dat geld gaat Maas weer naar de stripclub om opnieuw met Bodil te vrijen, op wie hij verliefd is geworden. Maar dan ziet hij dat ze net Gavin als klant heeft gehad.

 

Lotte gaat met Thomas naar een coffeeshop en komt daar de twee drugsverslaafde zwervers weer tegen. Vlak daarna helpt ze samen met Maas Tinka wanneer die een slechte trip heeft en helpt ze Maas aan een krantenwijk. Ze gaan samen naar de verjaardag van Lottes buurvrouw omdat die denkt dat ze verkering hebben en Lotte vertelt Maas dat ze weet van het gestolen geld. Op het feestje zoent Maas haar en tot haar verrassing vindt ze dat fijn.

 

Intussen flirt Lotte steeds meer met Thomas, maar veel meer dan flirten wordt het niet. Ze gast met hem en een groep vrienden naar een feest voor boven de achttien en nadat ze het daar op een zuipen heeft gezet, betrapt ze hem zoenend met een ander meisje. Op datzelfde moment is Maas weer bij Bodil: hij zoent haar, ook al wil ze dat niet, en daarom schopt ze hem eruit en wil ze niet dat hij ooit nog terugkomt.

 

Thomas en Lotte zoenen, nadat hij haar heeft verteld dat het andere meisje niets voor hem betekent. Maas gaat naar Lottes huis en vertelt haar moeder dat ze elkaar kennen van muziekles, gebaseerd op het feit dat hij vroeger pianospeelde. Lotte blowt voor het eerst samen met Thomas en zijn vrienden.

 

Maas gaat weer naar Bodil toe, die nu regelmatig met Gavin afspreekt, en vertelt haar dat hij bij haar wil zijn maar het wel op haar manier wil doen. Hij geeft haar Lottes medaillon als bewijs van zijn belofte. Die nacht wordt hij door twee rijke jongens in elkaar geslagen en beplast. Rem en Tinka vangen hem op en halen Lotte erbij. Wanneer Maas voldoende opgeknapt is, komt hij bij Lotte logeren. Zij is van slag doordat Thomas met haar wil vrijen en een hoop drugs op zijn kamer heeft, en dan ontdekt ze ook nog eens dat Maas haar medaillon niet meer heeft.

 

Lotte stemt erin toe om xtc-pillen een nachtclub binnen te smokkelen voor Thomas. Maas speelt piano op een feestje van het werk van Lottes moeder en daardoor moet hij heel erg terugdenken aan zijn oude leven. Lotte slaagt erin de pillen het feest binnen te smokkelen, maar dan worden ze verlinkt. Lotte ontdekt al snel dat de twee zwervers, Ko en De Dikke, daarachter zitten. 

 

Maas wil ook buiten de club met Bodil de nacht doorbrengen. Lottes vrienden Nout en Emma beginnen zich zorgen te maken om Lottes gedrag en zelf voelt ze zich niet meer zo lekker in haar vel. Ze wil bij Thomas zijn, maar hij houdt afstand. Lotte heeft genoeg van haar schijnverkering met Maas en maakt het uit. Hij weet haar tegen te houden door te beloven dat ze degene te zien krijgt die haar medaillon heeft en regelt een dubbeldate met Bodil.

 

Lotte krijgt van Thomas' vriendin Anouk het advies met heem naar bed te gaan om te voorkomen dat hij het uitmaakt. Anouk geeft haar zelfs een condoom en dat vindt Emma maar niks. Lotte gaat inderdaad tot twee keer toe met Thomas naar bed, maar zonder zich er echt fijn bij te voelen. Rem en Tinka krijgen ruzie over Tinka's prostitutiewerk en Lotte gaat steeds meer drugs gebruiken.

 

Wanneer de dubbeldate aanbreekt, herkent Maas Thomas meteen als een van de twee jongens die hem in elkaar hebben geslagen. Ze gedragen zich, maar Thomas onthult wel dat Bodil een hoertje is. Na het etentje gaat Lotte nog met Thomas en z'n vrienden wat drinken: ze zijn stoned en Anouk zoent Thomas terwijl Lotte wordt gezoend door Björn, Thomas’ beste vriend met wie Anouk verkering heeft. Als Lotte daarna ook nog eens Ko en De Dikke tegen het lijf loopt en door hen pardoes wordt gerekruteerd als hun drugskoerier, voelt ze zich nog ellendiger.

 

Maas gaat met Bodil naar een hotel, maar is er met zijn hoofd niet bij omdat Tinka is verdwenen. De volgende ochtend ontdekt hij dat Gavin de pooier van Bodil is en daarom zo veel tijd met haar doorbrengt en dat Bodil helemaal niets om Maas geeft. Nout en Emma willen niet meer met Lotte omgaan.

 

Lotte vertelt Thomas over Ko en de Dikke en Thomas en Björn slaan de Dikke in elkaar. Ko neemt hem mee naar Maas en die probeert zijn hoofdwond te redden, maar het is te laat: de Dikke overlijdt. De politie komt naar Rem toe om te vertellen dat ze Tinka's lichaam hebben gevonden.

 

Thomas, Lotte, Björn en Anouk gaan naar een feest om daar xtc te verhandelen. Ko vertelt Maas dat Thomas de Dikke heeft vermoord en om Lotte te beschermen, gaan ze ook naar de club toe. Ko slaat Thomas en Lotte is van slag wanneer ze hoort over de Dikke. Maas zoekt haar, maar komt dan ineens Bodil tegen. Ze maakt het uit met hem omdat ze met Gavin naar het buitenland gaat.

 

Maas vertelt Lotte over Tinka en ze is woedend. Björn probeert haar te versieren, ze hoort hoe Thomas en Anouk het met elkaar doen en dan neemt ze zelf ook een xtc-pil. Ze danst en zoent met Anouk, helemaal in de war. Intussen spreekt Maas met Bodil, die weet dat hij een zwerver is, af voor de volgende ochtend vroeg. Ze geeft hem het medaillon terug en kust hem eindelijk.

 

Midden in de nacht komt Lotte naar Maas en Rem toe, compleet overstuur door alle gebeurtenissen. Maas brengt haar thuis en ze zoent hem. Ze hoort dat Tinka is overleden door een combinatie van xtc en alcohol. Dan gaat ze naar Thomas toe en hij geeft toe de Dikke te hebben vermoord en Tinka xtc te hebben gegeven. 

 

Maas gooit een envelop bij Lotte naar binnen met haar medaillon en een krantenartikel waarin staat dat hij samen met zijn vroegere beste vriend een man heeft vermoord door een steenworp en daardoor op straat is gaan leven. Lotte vertelt haar moeder alles.

 

Er komt een meisje naar Maas toe en hij is volmaakt gelukkig.

Personages

Maas

Maas is zeventien en woont al enkele jaren op straat nadat hij er thuis uit is gezet. Toch beschouwt hij zichzelf niet als een echte zwerver omdat hij weigert om geld te bedelen en steeds probeert zijn situatie te verbeteren. Het leven op straat heeft ervoor gezorgd dat Maas zich niet meer echt bezighoudt met zijn gevoelens; hij is hard geworden, doet wat hij moet doen om te overleven en probeert zoveel mogelijk zichzelf te blijven. Als hij eenmaal weet wat hij wil, is hij bereid daarvoor te gaan en wanneer hij echt iets belangrijk vindt, doet hij ook zijn uiterste best om dat goed te laten gaan. Hij kan heel charmant en sympathiek zijn bij de mensen die hij graag mag en is eigenlijk heel kwetsbaar en hoopvol aangelegd.

Lotte

Lotte is een gewoon meisje dat erg in de war is geraakt doordat haar vader uit haar leven is verdwenen. Ze weet niet zo goed meer hoe ze zich moet gedragen en wie ze is, en daardoor gaat ze dingen doen die ze eigenlijk niet wil doen. Zo laat ze zich meeslepen door haar verliefdheid op Thomas en doet mee met drugs en seks om niet te hoeven denken aan alles wat ze niet leuk vindt in haar leven, maar juist daardoor verliest ze helemaal de controle over alles. Ze is in de war, weet niet wat ze wil en wat ze belangrijk vindt en daarom gooit ze simpelweg alle remmen los. Ze kan heel brutaal en eigenwijs zijn als ze echt op haar strepen wil staan, maar is vooral net als Maas heel kwetsbaar.

Emma en Nout

Emma en Nout zijn Lottes beste vrienden en Nout is heimelijk verliefd op haar. Zij kennen een lieve, aardige en rustige Lotte die geen gekke dingen doet, maar Lotte verandert totaal in een meisje dat niet meer braaf wil zijn en daardoor willen haar vrienden niets meer met haar te maken hebben. Ze beseffen echter wel dat zij juist degenen zijn die Lotte moeten helpen.

Thomas

Thomas is een rijke jongen op wie Lotte stapelverliefd is. Hij wil een relatie met haar, maar intussen versiert hij ook andere meisjes. Thomas en zijn vrienden houden zich bezig met een drugshandeltje waar ze Lotte ook bij betrekken en hij is zo arrogant en asociaal dat hij Maas in elkaar slaat wanneer ze elkaar op straat tegenkomen, niet wetend wie de ander is. Thomas is opgevoed als iemand die kan krijgen wat hij maar wil omdat hij daar recht op heeft en weet daardoor niet anders.

Björn en Anouk

Björn en Anouk zijn de beste vrienden van Thomas die met elkaar een relatie hebben. Ze helpen hem bij zijn drugshandel en ze helpen Lotte bovendien om bekend te raken met het wereldje van drugs en seks waar ze in zitten. Anouk is degene die Lotte aanraadt om met Thomas naar bed te gaan om hem niet kwijt te raken en ze doet zich voor als vriendin, maar Lotte voelt zich nooit helemaal bij deze twee op haar gemak. Ze zijn alle twee mensen die niet echt nadenken over het leven dat ze leiden, maar het gewoon doen omdat ze niet beter weten en omdat ze het een leuk leven vinden.

Bodil

Bodil is een prostituee die in een bordeel werkt en op wie Maas verliefd wordt. Ze staat stevig in haar schoenen en wijst Maas dan ook heel kalm af wanneer hij meer wil dan alleen seks, maar Maas is zo vastbesloten en zo verliefd dat hij zijn best doet om haar ook verliefd op hem te laten worden. Bodil heeft echter geen behoefte aan een leven met Maas en houdt hem een beetje aan het lijntje om geld van hem te blijven krijgen en omdat ze hem wel een lieve jongen vindt. Ze geniet ervan dat hij zo lief en romantisch voor haar is, maar uiteindelijk weet ze ook dat dat niet is waarnaar ze op zoek is.

Quotes

"Misschien kon ik hun om geld vragen. Nee, dat deed ik niet. Ik had het met mezelf afgesproken: nooit bedelen. Als ik dat deed, was ik een zwerver en dat wilde ik niet. Ik zou mezelf blijven. " Bladzijde 10

"Mijn ogen vulden zich met tranen. Kwam dat van verdriet of woede? Als ik aan Maas dacht, leek het of ik in een emotionele achtbaan zat. Ik wilde met Thomas mee, ik wilde Maas vergeten." Bladzijde 150

"De laatste toon stierf weg en ik vergat twee tellen adem te halen. Dit was niet zomaar muziek geweest, dit was Maas zoals hij was. Hij gaf nooit antwoord op mijn vragen over wat er hiervoor was gebeurd of waarom hij op straat leefde. Maar deze muziek was duidelijker dan welk antwoord ook. Hij had vreselijk veel pijn. En hij had iemand pijn gedáán." Bladzijde 158

"Ik wilde haar omhelzen. Ik wilde onthouden hoe ze eruitzag, het meisje dat zich met mijn leven bemoeide. Het meisje dat mijn eerste vaste neprelatie was. Van wie ik de moeder had ontmoet. Het meisje dat me had geholpen, meer dan ze zelf wist." Bladzijde 244

Thematiek

Sociale problemen

In dit boek krijg je een heel goed beeld van de sociale problemen die in Nederland spelen. Je komt te weten hoe het is voor zwervers om op straat te leven, wat ze allemaal wel en niet hebben en wat ze moeten doen om te overleven en wat dat met hun persoonlijkheid doet. Je ontdekt hoe het er in het circuit van de prostitutie aan toe gaat en wat het eigenlijk betekent om op straat te maken te hebben met drugs, alcohol en sekscriminaliteit. Daarnaast gaat het ook over de sociale problemen van de gewone mensen, van jongeren: de drang om ergens bij te horen, om iemand te hebben die van je houdt en voor jou wil gaan, om echt iemand te zijn en iets te betekenen voor de mensen om je heen. Het gaat over wat het met je doet om mensen te verliezen en niet te weten wat je eigen plek is in de wereld, om graag willen dat er naar je wordt opgekeken en dat je geliefd en gewild bent. Het gaat over de verschillen tussen rijk en arm, en wat die verschillen kunnen betekenen. Al die sociale problemen komen aan bod in het boek.

Motieven

Straatleven

In het verhaal van Maas is het straatleven heel belangrijk en daar kom je ook alles over te weten in de hoofdstukken die vanuit zijn perspectief geschreven zijn. Het straatleven is niet makkelijk: je weet nooit waar je slaapt, of je überhaupt wel ergens kunt slapen, je weet nooit wat je volgende maaltijd zal zijn en of je überhaupt wel kunt eten, je wordt door de meeste mensen met de nek aangekeken, je moet jezelf vernederen om aan geld te komen, je leidt een totaal ander leven met een totaal andere identiteit dan wat je waarschijnlijk voor ogen had. En het is gevaarlijk, want je maakt snel vijanden vanwege drugs, geld of simpelweg de sociale hiërarchie.

Seks en drugs

Seks en drugs spelen in het straatleven van Maas een belangrijke rol, net als in het leven dat Lotte krijgt wanneer ze een relatie aangaat met Thomas. Seks wordt gezien als een betekenisloos iets, een manier om geld te verdienen of iemand aan je te binden of om goede sier te maken, en dat kan heel hard zijn. Drugs worden op diezelfde manier gebruikt en kunnen iemand als persoon helemaal kapot maken, doden zelfs: dat gebeurt immers met Tinka en De Dikke. Door de drugs wordt het voor Lotte makkelijker zich overal door te laten meeslepen en seks wordt voor haar een manier om bij Thomas te kunnen blijven. Maas krijgt langzaam maar zeker door dat seks niet de manier is om een meisje verliefd op hem te laten worden en hij aanschouwt bijna dagelijks hoe mensen op straat zich proberen te verliezen in drugs, maar daardoor alleen maar verder afzakken.

Motto

Everything will be okay in the end. If it’s not okay, it’s not the end. Deze quote ziet Maas bij Lotte thuis in het toilet en hij blijft hem onthouden omdat het erg goed bij hem past. Steeds als er weer iets naars gebeurt in zijn leven, herpakt hij zich weer en gaat door omdat hij gelooft dat het uiteindelijk goed zal komen. Het verhaal eindigt ook met dat hij denkt dat het eindelijk ten einde is omdat alles voor hem goed is.

Trivia

Maren Stoffels is als research voor dit boek de straat op gegaan in Amsterdam en heeft tijd doorgebracht met een zwerver die al twaalf jaar op straat leefde.

Titelverklaring

De titel staat letterlijk op de laatste bladzijde van het boek: Maas zegt dan dat hij denkt dat dit het einde is. De titel heeft alles te maken met het motto, dat gaat over dat uiteindelijk alles goed zal komen: is dat niet zo, dan moet het einde nog komen. Dit heeft te maken met dat het verhaal inderdaad uiteindelijk op zijn pootjes terecht komt: Lotte en Maas maken een hoop ellende mee, maar worstelen zich erdoorheen en komen het te boven, en uiteindelijk is alles voor Maas zoals het zou moeten zijn en dan is het voor hem dus het einde. Grappig is wel dat je als lezer niet weet welk meisje er op het einde naar Maas toe komt: Lotte of Bodil?

Structuur & perspectief

Ik denk dat dit het einde is heeft verschillende verhaallijnen en in elke verhaallijn gebeurt best wel veel tegelijk, waardoor het soms lastig is om de rode draad goed te blijven herkennen. Waar het in ieder geval om gaat, is dat Lotte en Maas elk hun eigen verhaal hebben en ook steeds dichter bij elkaar komen. In het begin wil Lotte eigenlijk niets van Maas weten, omdat ze hem niet vertrouwt. Langzaam maar zeker laat ze zich echter meeslepen door Thomas en tegelijkertijd laat Maas zich meeslepen door zijn verliefdheid op Bodil. Daardoor komen ze elk in hun eigen wereldje terecht en gaat het van kwaad tot erger met alles wat er gebeurt, tot ze beseffen dat ze elkaar kunnen helpen om de boel weer op de rit te krijgen.

 

Het perspectief wisselt in korte hoofdstukjes tussen Lotte en Maas: allebei vertellen ze wat hen overkomt en wat ze daar eigenlijk van vinden in de vorm van dagboekfragmenten en gedachten, geschreven in de ik-vorm: daardoor krijg je van beide hoofdpersonen een goed beeld.

Decor

Dit verhaal speelt zich af in en rond Amsterdam, op verschillende locaties zoals het huis van Lotte, de plekken waar Maas rondhangt, het opvangcentrum voor zwervers, de clubs waar Lotte naartoe gaat met Thomas en zijn vrienden en het bordeel waar Maas Bodil ontmoet. Al deze plaatsen laten zien hoe ruig het leven kan zijn voor mensen die het niet zo goed getroffen hebben en hoe moeilijk het dan kan zijn om te overleven. De periode die beschreven wordt is niet zo lang, ongeveer een paar weken tot een maand. Sommige gebeurtenissen worden twee keer beschreven vanuit het perspectief van zowel Lotte als Maas en veel dingen spelen zich tegelijkertijd af, waardoor je twee keer over hetzelfde tijdstip leest. Hier en daar zitten tijdsprongen in het verhaal en er is ook een paar keer een flashback wanneer het gaat over hoe Maas en Lotte hun leven leidden voordat ze in hun huidige situatie kwamen.

 

Stijl

De schrijfstijl van Maren Stoffels is gericht op een jeugdig publiek: de hoofdstukken zijn kort en er zit veel vaart in de gebeurtenissen: er gebeuren veel dingen tegelijk waardoor het spannend blijft en je steeds meer wilt weten over de personages en de gebeurtenissen. Daarnaast wordt er veel gepraat en nagedacht door de personages en laat ze door het verhaal zien hoe het is voor mensen om het zwaar te hebben en hoe de maatschappij eigenlijk in elkaar zit voor die mensen.

Slotzin

‘Ik denk dat dit het einde is.’

Beoordeling

Dit boek was behoorlijk wennen in het begin. Ik weet niet zo goed wat ik had verwacht qua schrijfstijl, maar ik dacht toch het meeste aan een verhaal over een gewoon meisje en een straatjongen die smoorverliefd op elkaar worden en alle obstakels overwinnen, heel romantisch en een beetje sprookjesachtig. In de eerste paar hoofdstukken moest ik daarom ook echt even wennen aan de rauwe, behoorlijk seksuele schrijfstijl en ook in het hele verdere boek bleef ik daar moeite mee hebben. Algauw merkte ik echter dat die schrijfstijl een belangrijk doel dient: in het begin is het choquerend, maar daarna zorgt het er vooral voor dat het boek meer diepgang en emotie krijgt. Want juist die rauwe stijl zorgt ervoor dat je wordt meegesleept en dat het wereldje, dat niet bepaald mooi is, tot leven komt.

 

De structuur in dit boek is iets waar ik meer moeite mee had. Vanaf de eerste bladzijde gebeurt er ontzettend veel: het boek telt niet heel veel pagina’s, maar er is wel een continue stroom van gebeurtenissen en ontwikkelingen. Niet alles is even relevant en soms gaat het zo snel dat het erg verwarrend wordt. De hoofdstukken, die elk het perspectief van Lotte of Maas dragen, zijn soms zo kort dat er nauwelijks iets in verteld wordt en dat ze makkelijk samengevoegd hadden kunnen worden: dit had de vaart van het verhaal goed gedaan. Toch blijft de leestrigger door dit hoge tempo wel sterk aanwezig.

Recensies

"Ondanks dat het verhaal zo realistisch en heftig is, weet Maren toch een hoopvol toekomstbeeld te schetsen. " http://www.hebban.nl/boek...n-stoffels

"Omdat je als lezer op sommige punten meer weet dan Maas of Lotte, is het verhaal wel erg spannend. " http://www.youngadultbook...-einde-is/