Feitelijke gegevens
- 2e druk, 2013
- 268 pagina's
- Uitgeverij: Uitgeverij Prometheus
Flaptekst
Joris van Casteren is de nieuwsgierigste schrijver van Nederland. Hij bijt zich vast in ogenschijnlijk terloopse gebeurtenissen die achteraf bepalend blijken te zijn voor de tijd waarin we leven.
In het been in de IJssel beschrijft Van Casteren een van de wonderlijkste voorvallen van de laatste jaren. In de zomer van 2005 vindt een visser een menselijk onderbeen in de IJssel. Het is onduidelijk wie de eigenaar is van het been. De media pikken het op, artikeltjes verschijnen, de zaak lijkt gesloten.
Maar Van Casteren kan het been niet vergeten. Van wie zou het zijn geweest, en zou de eigenaar nog leven? Bij toeval blijkt jaren later dat het DNA van het been overeenkomt met het DNA van een man die in 2005 spoorloos verdween in het Duitse Düsseldorf. Van Casteren gaat op onderzoek uit: hij duikt in politiearchieven, bezoekt de begraafplaats waar het been te ruste is gelegd, reist af naar Duitsland en probeert in contact te komen met familieleden en vrienden. Zal het hem lukken het raadsel op te lossen?
Het been in de IJssel is een schitterend verslag van een speurtocht naar het lichaam en de ziel van een ogenschijnlijk gewone man, die onder de sublieme pen van Van Casteren opnieuw tot leven komt.
Eerste zin
Het is dinsdagavond 23 augustus 2005 en ik kijk naar de televisie.Samenvatting
In de zomer wordt in 2005 ter hoogte van Wijhe een onderbeen in de IJssel gevonden. De vinder, een visser, meldt de vondst onmiddellijk bij de politie. De politie besluit naar de plek te gaan, en haalt het onderbeen uit het water. Op dat moment is er niet bekend van wie het onderbeen is. Om dit te onderzoeken, worden er allerlei onderzoeken op het been uitgevoerd.
Na allerlei onderzoeken, is het onbekend wie de eigenaar van het been is. Er is zelfs niet bekend of de eigenaar van het been nog in leven is. Daarnaast is er nooit een restant van het lichaam gevonden, waardoor men vrijwel niks meer met het onderbeen kan. Omdat er in Nederland allerlei regels aan dit soort dingen verbonden zijn, wordt besloten om het onderbeen te begraven. Met behulp van een gemeente wordt het onderbeen begraven. Omdat het kan zijn dat de eigenaar van het been ooit bekend wordt, worden tijdens de ceremonie en begrafenis foto’s gemaakt. Het kan namelijk zijn dat de nabestaanden, of het slachtoffer zelf als het nog in leven is, de foto’s van het begrafenis willen zien.
Enkele jaren later komt er echter een doorbraak in de zaak. Via Interpol wordt er een DNA-match gevonden met de 38-jarige Duitse Stephen Hensel. Stephen Hensel komt uit Duitsland en er is nauwelijks iets bekend over hem. Joris van Casteren besluit op onderzoek uit te gaan. Hij vraagt zich af hoe een been vanuit Duitsland zo’n 300 kilometer verder in Nederland terecht kan komen. Daarnaast vraagt hij zich af of Hensel nog in leven is.
Joris van Casteren besluit op onderzoek uit te gaan. Al snel komt hij in contact met de familie van Hensel, die al eerder aangegeven hebben dat het teruggevonden been niet opgegraven hoeft te worden. Ze willen het been namelijk niet herbegraven in Duitsland. Langzaamaan komt Joris van Casteren met allerlei onderzoekers in contact. Daarnaast komt hij ook in contact met familie en vrienden van Stephan Hensel.
De vrienden en familie van Stephen Hensel beschrijven hem als een aardige en vrolijke man. Hij leidt een goed leven. Hij is werknemer bij een reddingvestmaker en heeft veel vrienden om zich heen. Na wat onderzoek komt Joris van Casteren er echter achter dat Stephen Hensel zich in een leven van drank, drugs en hoeren bevindt. Stephen Hensel gaat nog wel elke dag netjes naar zijn werk, maar bevindt zich tegelijkertijd ook in een wereld die niemand verwacht had.
Uiteindelijk komt Joris van Casteren erachter dat Stephen Hensel zelfmoord gepleegd heeft. In Düsseldorf is hij van een brug gesprongen. Waar de rest van het lichaam is, is niet bekend. Waarschijnlijk is zijn onderbeen losgeraakt toen het lichaam in een scheepsschroef terecht kwam.
Personages
Joris van Casteren
Joris van Casteren is de schrijver van dit verhaal. Als hij in 2005 het krantenbericht over het gevonden onderbeen leest, is hij met stomheid geslagen. Hij vraagt zich af hoe alleen een onderbeen gevonden kan worden. Daarnaast vraagt hij zich af of degene van wie het been is nog in leven is. Hij besluit onderzoek te gaan doen. In de eerste instantie schiet hij nergens mee op, omdat het niet bekend is van wie het been is. Als er echter een DNA-match gevonden wordt, kan Joris van Casteren verder gaan met zijn onderzoek. Hij houdt interviews met onderzoekers en familie en vrienden van Stephen Hensel. Langzaamaan kan hij steeds meer verslag doen van het verhaal achter het gevonden onderbeen.
Stephen Hensel
Stephen Hensel is een man die in 2005 spoorloos verdween uit Düsseldorf. Niemand weet waar hij zich bevindt. Als het onderbeen van Stephen Hensel gevonden wordt, is het voor zijn familie duidelijk dat hij niet meer in leven is. Ze vermoeden zelfs dat hij zelfmoord gepleegd heeft. De schrijver van dit verhaal, Joris van Casteren, gaat op zoek naar het verhaal achter Stephen Hensel. Hij komt erachter dat de 38-jarige man in het eerste opzicht een prettig leven leidt. Hij heeft leuke familie, veel vrienden en een goede baan bij een bedrijf dat reddingvesten maakt. Als Joris van Casteren in het leven van Stephen Hensel gaat graven, komt hij erachter dat Stephen Hensel zich ook in een leven van drugs, drank en hoeren bevindt.
Quotes
"Het lukt mij niet het been te vergeten. Wat zou er gebeurd zijn? Is de eigenaar inderdaad ergens van een brug gesprongen? Waarom is de rest van zijn lichaam niet gevonden? In het voorjaar van 2006 wordt in Frankfurt informatiespecialist Armin Meiwes uit de Duitse plaats Rotenburg ander Fulda tot levenslang veroordeeld voor het slachten en opeten van een ingenieur uit Berlijn. " Bladzijde 14
"Halverwege de brug blijf ik staan. Een paar meter lager stroomt het water razendsnel voorbij. Zou Hensel hier hebben gestaan? Zou hij, indien hij is gesprongen, zich op ferme, daadkrachtige wijze van de brug hebben gestort? Of ging het meer zoals bij Japi, uit Nescio’s De uitvreter: ‘Hij sprong niet, hij stapte.’ Wat zou er in Hensel zijn omgegaan? " Bladzijde 154
"Als Hensel dit bericht heeft geschreven- omdat zowel Natalie als de watersportbeurs wordt genoemd is het niet onlogisch dit te veronderstellen – zou dat betekenen dat hij tien dage na zijn verdwijning nog in leven was. Het was overigens niet zaterdag 22 januari maar maandag 17 januari toen hij in Dä Spiegel in het bijzijn van Ehrmann met Natalie sprak, maar een mens kan zich vergissen. " Bladzijde 226
"Alles wat in dit boek staat is waar gebeurd. De mensen die ik beschrijf bestaan echt, of hebben echt bestaan. Ze worden bij hun echte naam genoemd, tenzij ze niet meer met hun echte naam in dit boek terecht wilden komen, of wanneer ik vermoedde dat ze dat mogelijk niet wilden." Bladzijde 257
Thematiek
Zelfdoding / zelfmoordZelfdoding/zelfmoord is het thema van het verhaal. In 2005 wordt er in de rivier de IJssel een onderbeen gevonden door een visser. Er volgen vele onderzoeken om het slachtoffer te achterhalen, maar het been blijft ongeïdentificeerd. Pas enkele jaren later wordt er bij een bedrijf een DNA-match gemaakt. Het been blijkt van de 38-jarige Duitse Stephen Hensel te zijn. De schrijver van dit verhaal, Joris van Casteren, besluit op onderzoek uit te gaan. Hij wil namelijk weten wie de persoon achter het gevonden onderbeen is. Nadat Joris van Casteren met verschillende familieleden en vrienden van Stephen Hensel gepraat heeft, komt hij erachter dat hij zelfmoord gepleegd heeft. Stephen Hensel is van een brug afgesprongen om zelfmoord te plegen. Naar alle waarschijnlijk is het lichaam vervolgens in een scheepsschroef terecht gekomen, waarna het onderbeen van het lichaam afgesneden is.
Motieven
Vriendschap
Joris van Casteren gaat met de vrienden van Stephen Hensel praten. Hij komt erachter dat de vrienden van Stephen Hensel altijd veel om hem gegeven hebben.
Rouwverwerking
Rouwverwerking speelt een grote rol in het verhaal. Omdat het onderbeen ongeïdentificeerd bleef, is het ergens in Nederland begraven. Omdat niet bekend was van wie het onderbeen was, konden er geen nabestaanden aanwezig zijn. Als later bekend is dat het onderbeen van Stephen Hensel is, krijgen zijn ouders de keuze om het onderbeen weer op te graven en opnieuw te begraven in Duitsland. Ze zeggen dat ze al lang over de dood van hun zoon heen zijn, en dat ze het onderbeen niet terug hoeven. Het lijkt alsof in Duitsland de dood van Stephen Hensel al volledig verwerkt is.
Familiebanden/familiebetrekkingen
Joris van Casteren gaat met de familie van Stephen Hensel praten. De familie van Stephen Hensel doet laks over zijn dood en doen zich voor alsof het niks meer met hen doet. Hier schrikt Joris van Casteren erg van.
Trivia
Dit verhaal is waargebeurd. In 2005 is er echt een onderbeen in de IJssel gevonden. Joris van Casteren besloot hier vervolgens onderzoek naar te doen.
Titelverklaring
De titel ‘Het been in de IJssel’ is eenvoudig uit te leggen. In 2005 vindt een visser in de rivier de IJssel een menselijk onderbeen. Het is onduidelijk van wie dit onderbeen is, waardoor er uitvoerige onderzoeken uitgevoerd worden. Uiteindelijk blijkt er een DNA match te zijn, met een Duitse man die in 2005 spoorloos vermist geraakt is. De schrijver Joris van Casteren doet onderzoek naar deze zaak, en vertelt in dit verhaal hoe de onderzoeken verlopen zijn. Daarnaast doen de nabestaanden van de in 2005 vermiste man ook een verslag in het boek, waardoor de lezer een compleet beeld van de vermiste man krijgt.
Structuur & perspectief
Het verhaal is vanuit het ik-perspectief geschreven. Als lezer lees je de gedachten en handelingen van Joris van Casteren.
Onderstaand een quote van het gebruikte perspectief:
‘’s Avonds loop ik over de Reeperbahn. Hier heeft het been dus ook gelopen. Onduidelijke figuren bedelen om geld, portiers van peepshows vragen of ik binnenkom. ‘Heute nicht,’ zeg ik telkens. In een Thais restaurant toets ik het nummer in van Marco Brosch, Hensels vroegere vriend.’ – bladzijde 112
Het verhaal is opgedeeld in delen, die vervolgens zijn opgedeeld in hoofdstukken. In totaal zijn er 11 delen die te herkennen zijn aan een Romeins cijfer. De hoofdstukken zijn te herkennen aan één of meerdere woorden, die voornamelijk aangeven waar het hoofdstuk zich afspeelt.
Decor
Het verhaal speelt zich op veel verschillende plaatsen af, omdat Joris van Casteren in zowel Nederland als Duitsland onderzoek doet. Het been is in de rivier de IJssel bij Wijhe gevonden.
De vermiste man van wie het been is komt zelf uit het Duitse Düsseldorf. Het verhaal speet zich dus voornamelijk in Wijhe en Düsseldorf af.
Wanneer het verhaal zich precies afspeelt is niet bekend. Het been is in 2005 aan de IJssel gevonden. De schrijver van dit verhaal, Joris van Casteren, gaat echter pas later op onderzoek uit. Wanneer hij dus nabestaanden en onderzoekers heeft opgezocht is niet bekend. Dit zal uiteraard na 2005 geweest zijn.
Stijl
Op de schrijfstijl van Joris van Casteren is niet veel aan te merken. Het verhaal is op een eenvoudige manier geschreven. Er worden geen moeilijke woorden of zinsstructuren gebruikt, waardoor het verhaal heel eenvoudig te lezen is.
Omdat het verhaal een verslag van een waargebeurde gebeurtenis is, wordt er ook geen gebruik van veel details gebruikt. De lezer loopt dus geen leesvertraging op.
Onderstaand een quote van de gebruikte schrijfstijl:
‘Behalve zelfmoordenaars en verongelukten is er nog een categorie waterlijken: zij die na te zijn omgebracht in het water worden gegooid, al dan niet verzwaard, zoals in het bekende geval van André Brilleman, voormalig kickbokser en lijfwacht van hasjhandelaar Klaas Bruinsma, die in 1985, dubbelgevouwen in een met beton volgegoten olievat in het Amsterdam-Rijnkanaal werd gegooid.’ – bladzijde 44
Slotzin
Het is meer versmolten met de oorspronkelijke eenheid waar het niet meer dan een onderdeel van was.Beoordeling
Van te voren wist ik niet wat ik van dit verhaal kon verwachten. In 2005 heb ik nooit bewust meegemaakt dat er een menselijk been in de IJssel gevonden is, waardoor ik van te voren eerst op moest zoeken of het verhaal überhaupt waar gebeurd was. Het bleek inderdaad te kloppen dat in 2005 een been in de IJssel was gevonden. Vol verwachtingen begon ik aan het lezen van dit verhaal, en de verwachtingen zijn waar geworden.
Ik vond het verhaal zo interessant, dat ik het in één dag uitgelezen heb. Het is mooi hoe Joris van Casteren door weet te zetten, en in contact komt met allerlei mensen die bij de onderzoeken betrokken zijn geweest. Joris van Casteren heeft Nederland en Duitsland door gereisd, om in contact te komen met de onderzoekers en nabestaanden van de vermiste man. Met veel details heeft hij het verhaal op papier gezet, waardoor het voor de lezer duidelijk is wat er precies gebeurd is.
Al met al vond ik het dus een erg interessant boek. Het verhaal is goed geschreven, waardoor je het nauwelijks weg kan leggen. Ik raad dit boek iedereen aan!
Recensies
" Desondanks levert Van Casteren een prestatie van formaat. Het boek is een soort literaire bedevaart waarbij eerst het been maar later de mens Hensel centraal staat. De auteur doet werkelijk alles wat in zijn macht ligt om de herkomst van het been te achterhalen en geeft op die manier dat been in wezen terug aan de rechtmatige eigenaar. " http://mustreads.nl/recen...-casteren/
"Het been in de IJssel is een schoolvoorbeeld van goede, literaire journalistiek. Het boek heeft de suspense van een misdaadroman, want uiteindelijk wil iedereen weten van wie dat been was en hoe het in Wijhe terecht is gekomen. Maar daarnaast is Van Casteren een gedreven journalist die precies wil onderzoeken wat er is gebeurd" http://www.tzum.info/2013...de-ijssel/
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden