Vals licht door Joost Zwagerman

5. Hoofdpersonen
Simon Prins is al vanaf jonge leeftijd geobsedeerd door het hele hoerenbestaan. Hij is een vrij kleurloze figuur die behoefte heeft aan zekerheid en geborgenheid. Hij heeft ook een angst om op te vallen en een angst voor het onbekende, dit is hem door zijn ouders bijgebracht. Simon is student Nederlands, hij heeft een kamer in de Pijp. Simon vraagt veel van Lizzie, hij wil te snel achter de waarheid komen. Daardoor komt het bij hem heel hard aan als hij hoort van Lizzie's leugens. Toch blijft hij bij haar omdat hij van haar houd. Hij mist haar erg als ze weg is. Simon is dus zeer afhankelijk van Lizzie.

Lizzie Rosenfeld is een jonge vrouw die erg argwanend en achterdochtig is. Dit komt omdat zij door haar ouders mishandeld is. Zij snoept heel veel en slaapt nooit. Zij moet veel liegen, ze moet immers haar schaduwbestaan ophouden, ze lijdt aan pseudo logica fantasia en is bang Simon kwijt te raken. De leugens worden een deel van haar leven, maar ze kan zich er niet van bevrijden, want dan is gaar hun relatie kapot. Ze houd veel van Simon maar ze kan niet bij hem blijven omdat hij haar aan haar hoeren bestaan blijft herinneren als ze inmiddels en nieuw leven heeft opgebouwd.

Dit wil je ook lezen:

Zo schrijf je een goed opiniestuk

Verdere personen in het boek en hun relaties met elkaar: Tanja is een goede vriendin en ex-collega van Lizzie. Zij vindt het samen met haar man goed dat Lizzie uit de prostitutie stapt. De man in de mosgroene Opel wordt eerst Eddy genoemd, maar blijkt later Jaap te heten, hij is een schuldeiser van Lizzie. En hij is de rede waarom zij altijd op haar hoede is. Jasper is de ex-man van Lizzie zij is bang voor hem en wil niks met hem te maken hebben toch zoekt zij contact met hem. Jasper lijkt heel aardig maar is het niet. Jasper heeft Lizzie het hoerenbestaan in geholpen. Wesley Coelre is een ex-vriendje van Lizzie. Zij zegt dat hij met veel geld bij haar vandaan is gegaan maar het is andersom. Wesley is juist het omgekeerde van alles wat Lizzie verteld heeft. Janneke is de tante van Lizzie, dit is de enige persoon van de familie met wie ze nog goed contact heeft. Hier vlucht ze ook heen als ze opgehouden is met hoereren en al haar schulden afbetaald heeft. Josje is de nieuwe vriendin van Simon. Hij heeft op haar huisgepast toen hij te veel aan Lizzie werd herinnerd in de onderwaterkamer. Het was voor hem een toevluchtsoord. Daarna gaat Josje hem versieren en hij vindt haar wel aardig maar is Lizzie nog steeds niet vergeten. Nico Weuling is een studiegenoot bij wie hij vaak 's avonds komt studeren. Hij is zeker iemand die nooit naar de hoeren daarom kiest Simon hem uit als vriend. Als Lizzie iets heeft verwaarloost hij Nico. Simon gebruikt Nico eigenlijk.

6. Perspectief
Er is sprake van een personale verteller: de verteller vertelt (bijna) alles vanuit de ogen van Simon. Hij overziet wel het hele verhaal maar dit komt omdat Simon het hele verhaal zelf al heeft meegemaakt. Ik vind dat het vertelperspectief goed gekozen is. De gevoelens van Simon worden zowel van een afstand als van heel dichtbij weergegeven, waardoor er ruimte overblijft voor de lezer om een mening over zijn gedrag te vormen. Het verhaal lijkt door Simon zelf verteld en in het verhaal kijkt hij soms vooruit, zodat je nieuwsgierig word naar het eind. Toch is het verhaal niet door Simon verteld wel zijn gedachten en hoe hij leeft maar in het hij perspectief. Als iemand die alles van dichtbij heeft meegemaakt en het nu na verteld.

7. Structuur
Het boek is niet chronologisch verteld. In hoofdstuk 1 kom je te weten dat hij een relatie heeft met een prostituee, en speelt zich op latere leeftijd van Simon's leven af. Dan vervolgens in hoofdstuk twee wordt er eigenlijk uitgelegd wanneer Simon aan zijn obsessie/fascinatie komt, hoelang hij het al heeft, en hoe hij zich hierover voelt. Vervolgens is hoofdstuk drie weer geschreven in de stijl van hoofdstuk een. De hoofdstukken wisselen zich in het begin dus af. Vanaf hoofdstuk zes speelt het verhaal zich alleen noch maar af vanaf het moment dat hij Lizzie ontmoet heeft. Dus hoofdstuk 2, 4 en 6 zijn flashbacks. Dit is goed gedaan zo hoef je niet Simon's hele leven te weten en toch kom je te weten hoe hij geworden is wie hij is.

8. Tijd
Dit verhaal speelt in het heden en de vertelde tijd is ongeveer een jaar als je de flashbacks niet meerekent. In die flashbacks wordt de jeugd van Simon in Alkmaar beschreven. Afgezien van die terugblikken wordt het verhaal chronologisch verteld. Wel wordt er een paar keer al verteld wat er zal gebeuren, zo weet de lezer al snel dat Lizzie Simon uiteindelijk zal verlaten.

9. Ruimte
Het verhaal speelt zich grotendeels af in Amsterdam. Regelmatig worden straatnamen genoemd. Lizzie woont in de Sarphatistraat en werkt aan de Ruysdaelkade. Simon heeft een etage in ‘de Pijp', waar zij later gaan samenwonen. De flashbacks spelen zich af in Alkmaar, de plaats waar Simon opgroeide. Ook de binnenruimte speelt een belangrijke rol. Simon wordt toegelaten tot het keukentje achter de peeskamer. Dat geeft hem een speciale politie, want daar worden mannen normaal gesproken niet toegelaten. De kamer van Lizzie en de etage van Simon worden door Lizzie gemaakt tot ‘Onderwaterkamer'. Ze sluit zich af van de buitenwereld door de gordijnen dicht te houden en binnen met lichteffecten te werken. Lizzie trekt Simon ook mee in haar onderwater leven.

10. Thematiek
Het thema in het boek is een onmogelijke liefde, waarbij het contrast tussen de harde buitenwereld en het ‘romantische' samenzijn van Lizzie en Simon wordt geschetst. Vooral de raamprostitutie staat symbool voor de buitenwereld. De escortbureaus en Yab Yum zijn hierbij minder aanwezig. De drugsscène verloopt in het boek nog vrij rustig. De relatie tussen Lizzie en Simon wordt vanaf het begin al beheerst door het noodlot. Simon is bang dat zij hem bedriegt en dat zij hem zal verlaten. In zekere zin bedriegt ze hem inderdaad, maar haar leugens zijn eigenlijk bedoeld om hem en ook zichzelf te beschermen. Deze liefde tussen Lizzie en Simon wordt onmogelijk gemaakt door de liefde. Dit lijkt raar maar omdat Simon zo van Lizzie hield maakte hij het haar onmogelijk voor haar om haar leven verder te leiden zoals ze deed en omdat Lizzie zo van Simon hield was het voor hem onmogelijk om tegen haar te zeggen dat moest stoppen met werken en met liegen, doordat ze dit niet uit praten, vreet dit aan ze en maakt dit hun relatie kapot.

11. Motieven
Het ophangen van leugens. Dit is een belangrijke factor in het hele verhaal. Hier gaat uiteindelijk de relatie aan ten onder, maar ironisch genoeg eigenlijk pas nadat Lizzie de waarheid heeft verteld.

De kleur groen, deze staat voor jaloezie en wraak. Voorbeelden zijn onder andere de groene opoefiets van Lizzie, de mosgroene Opel van de drugsdealers die op wraak uit zijn en natuurlijk de Onderwaterkamer van Lizzie die zij helemaal groen maakt. Hiermee in contrast komen ook de kleuren rood en gifpaars herhaaldelijk in het boek terug evenals de witte huidpoeder die Lizzie opdoet als ze gaat werken.

Dubbelleven, niet alleen Lizzie leed een dubbelleven, ook Simon deed dat toen hij jonger was en dikwijls een bezoek bracht aan prostituees. Hij doet het nog steeds als hij in Amsterdam gaat studeren en hij nog steeds de hoeren bezoekt en dit gaat verder als hij wat met Lizzie de prostituee krijgt.

Herinneringen aan zijn katholieke jeugd, deze komen bij Simon naar boven als hij voor het eerst met een prostituee vrijt en later ook wanneer hij met Lizzie het bed deelt. Dit komt waarschijnlijk omdat Zwagerman in een katholiek gezin is opgevoed.

Angst, Lizzie is bang Simon te verliezen en bedriegt hem daardoor, het grappige is eigenlijk dat ook Simon bang is dat Lizzie hem zal verlaten. Verder heeft hier natuurlijk ook de angst van Lizzie voor de buitenwereld mee te maken, een angst waar ook Simon later mee ‘besmet' wordt.

Reinigen, een telkens terugkerend ritueel, waarbij Lizzie een paar uur gaat weken in een heet bad en zich zo hard wast dat er na afloop rode strepen te zien zijn om heel haar huid te reinigen. Ook Simon gaat regelmatig in bad.

12. Titelverklaring
Op de kaft staan vissen. Als je een vis in het water ziet zwemmen, is dit beeld misvormd door de breking van het licht in het water. Als je het probeert in een keer te pakken, door het glas van het aquarium heen kijkend, zou je misgrijpen. Simon probeert ook deze vis te pakken. Deze vis is Lizzie. Maar uiteindelijk grijpt hij mis. Net als de vis in het aquarium. Door de breking van het licht. Vals licht.

Ook het rode licht van de hoerenbuurt is de kleur van de liefde, terwijl echte liefde er niet te vinden is, alleen pure seks. Dit is een illusie dit is vals. Toen Simon verliefd werd op Lizzie en zij op hem, leek het licht niet vals te zijn, maar leugens maakten hun leven tot een schijnwereld. Lizzie en Simon leefden in een "Vals Licht", een relatie die van leugens aan elkaar hing. Ik vind Vals Licht een perfect titel. Vals licht slaat op het thema, het gevoel van de twee hoofdpersonen, op de omgeving. Vals heeft een negatieve klank en geeft dus al aan dat het boek geen goed einde zal hebben.

Het licht in Lizzie's kamer was niet echt ze leefde nooit in gewoon daglicht, maar altijd in kunstlicht, zoals het licht van de rooie lamp, het gewone licht van gloeilampen of het kaarslicht van haar onderwaterkamer. Zo was het begonnen en zo zou het zich herhalen, in vele varianten maar steeds in hetzelfde valse licht van verrukkelijke onschuld.

13. Taalgebruik
Het taalgebruik in dit boek was in het algemeen best makkelijk. De gebeurtenissen waren makkelijk beschreven en het boek las zich goed. Ook past het taalgebruik perfect bij de personages. Van een hoer verwacht je natuurlijk geen uitspraken als 'verdikkeme'. De taal die de mensen in het boek spreken past dus ook echt bij ze.B. SECUNDAIRE INFORMATIE

1. Gegevens over de auteur
Joost Zwagerman wordt op 18 november 1963 geboren in Alkmaar, in een progressief-katholiek milieu waarin zowel ouders als ooms en tantes in het onderwijs werkzaam zijn. Tien jaar groeit hij op als enig kind, dan krijgt hij nog een broertje. De eerste schreden op het schrijverspad zet hij thuis met de 'Zwagergids', een tijdschrift op multovelletjes, dat vier lezers kent: zijn vader en moeder en een oom en tante. Aan Diepzee vertelt hij in 1993: 'Elke week knipte en plakte ik op mijn kamertje artikelen uit bestaande tijdschriften aan elkaar en verzon er zelf dingen bij. Ik fantaseerde interviews met bestaande figuren als Willem Nijholt en Patricia Paay en combineerde dan werkelijk gedane uitspraken met mijn eigen "interview".' Op de middelbare school - drie jaar atheneum, daarna havo - werkt hij jarenlang enthousiast mee aan de schoolkrant, waarvoor hij behalve gedichten en verhalen ook boek- en poprecensies en interviews schrijft. Zijn oud-leraar Nederlands herinnert zich in een interview met De groene Amsterdammer in 1991 dat Zwagerman al in de tweede klas een 'gedreven schrijver' was.

Na de middelbare school doorloopt Zwagerman de pedagogische academie. Met het onderwijzersdiploma op zak besluit hij Nederlands in Amsterdam te gaan studeren, in de veronderstelling dat hij zo dichter bij het literaire vuur komt. In deze tijd publiceert hij qua thema en stijl zeer uiteenlopende verhalen in verschillende literaire tijdschriften. 'Voor elk tijdschrift moet ik iets kunnen schrijven,' vond Zwagerman namelijk.

Zo belandt hij halverwege de jaren tachtig bij uitgeverij De Arbeiderspers. Hoewel hij al voldoende verhalen voor een bundel gereed heeft, laat hij zich overhalen eerst een roman te publiceren. In vier maanden tijd heeft hij De houdgreep gereed, waarmee hij in 1986 debuteert. Het verhaal is gesitueerd in Londen en gaat over de liefde tussen twee Nederlandse jongeren, die zuiver begint, maar bezoedeld raakt door de opdringerige buitenwereld. De literaire kritiek is over het algemeen aangenaam verrast door de 22-jarige debutant. 'De houdgreep is een roman van iemand die al veel in zijn vingers heeft, ook al ontglipt hem nog het een en ander,' vindt bijvoorbeeld Carel Peeters van Vrij Nederland, die Zwagerman 'veelbelovend' noemt. 4. Verwerking van de recensie

Recensie 1
1. Volledige Titelbeschrijving
Titel: Een heilige in het peeskamertje
Uit: De Volkskrant, Datum: 25-10-1991
Auteur: Arnold Heumakers

2. Welke informatie is van belang? De belangrijke informatie in deze recensie heb ik met oranje onderstreept.

2. Welke informatie is van belang? De belangrijke informatie in deze recensie heb ik met oranje onderstreept.

3. Hoe wordt de recensie beoordeeld, positief, negatief en waarom? De recensie is niet super positief of negatief beantwoord, het sleept er een beet je tussenin. De citaten die dit bevestigen zijn met roze onderstreept.

4. Wat is voor jou de waarde van de recensie? De bron heeft wel waarde, maar ik vind dat er niet echt een mening in naar voren komt. Er worden als de mening iets naar voren komt wel goede argumenten genoemd.

Recensie 2

1. Volledige Titelbeschrijving
Titel: Zware jongens in mosgroene Opels: Joost Zwagerman over prostitutie
Uit: NRC Handelsblad, Datum: 08-11-1991
Auteur: Janet Luis

2. Welke informatie is van belang? De belangrijke informatie in deze recensie heb ik met oranje onderstreept.

3. Hoe wordt de recensie beoordeeld, positief, negatief en waarom? De recensie is zeer negatief over het boek. De recensent vind het nep en niet realistische De citaten die dit bevestigen zijn met roze onderstreept.

4. Wat is voor jou de waarde van de recensie? De bron heeft wel waarde, omdat er argumenten worden gegeven voor de negatieve beoordeling.

C Persoonlijke beschouwing
Waarom heb je dit boek gekozen? Ik heb dit boek gekozen omdat het bij mijn onderwerp paste. Dit is denk ik niet zo ook al stond het boek op de lijst met boeken die over drugs gaan. De drugs speelt wel een belangrijke rol, omdat Lizzie doet alsof ze aan de drugs is en dit blijkt niet zo te zijn. Ook speelt dit niet de hoofdrol in het boek het gaat het echt om Lizzie en Simon en hun relatie. Ook speelt de prostitutie speelt ook een belangrijkere rol dan de drugs.

Toch ondanks dat drugs niet de hoofdzaak waren maar de leugens vond ik dit een verschrikkelijk goed boek. Het zijn niet dagelijkse problemen die je tegen komt, maar de problemen van een hoer en wat het is om met een hoer om te gaan. Iedereen vertelt wel eens een leugentje maar dat het van levensbelang kon zijn, zoals voor Lizzie wist ik niet. Toch kon ik wel iets van mezelf in haar herkennen. Je liegt omdat je bang bent dat anderen de waarheid over jou weten en je daardoor in de steek zullen laten.

Het boek komt op mij heel realistisch over, een student wordtverliefd op een hoertje en leeft net als zij in een schijnwereld. Ze leven samen in leugens en de waarheid maakt hun relatie kapot. Toch is de relatie voor hun allebei goed geweest. Ze zijn veel over zichzelf en over elkaar te weten gekomen.

In het boek heb ik eigenlijk meer met Lizzie meegeleefd dan met Simon. Je komt wel veel over Simon te weten maar omdat hij voor Lizzie leeft leef je meer met Lizzie mee dan met Simon. Een heleboel dingen die Lizzie deed zijn herkenbaar, omdat je je niet goed voelt veel snoepen. Liegen om aandacht te krijgen en jezelf te beschermen.

Met beide recensies was ik het niet eens. Ik vond het een heel goed boek en realistisch. Het drugsbestaan ook al zag je het niet heeft wel een belangrijke rol gespeeld het snoepen van Lizzie het niet slapen, het kwam allemaal van de doodsangst die ze had voor de dealers die geld van haar wilden. Aan het eind van het boek kom je er dus achter dat dit allemaal nooit gebeurd was als Lizzie niet in drugs gedeald had.

Ik vond dit echt een goed boek en zou het anderen zeker aanraden.