Oorlogswinter door Jan Terlouw B. Eerste persoonlijke reactie Ik vond het een heel aangrijpend boek omdat de hoofdpersoon zijn gevoelens met
vrijwel niemand kan delen. Ook is het erg spannend omdat, er veel ’s nachts gebeurt en het zich midden in de tweede wereldoorlog afspeelt. Ik interesseer me ook erg voor boeken en films etc. die over de tweede wereldoorlog gaan omdat, het allemaal vrij aangrijpende en schokkende gebeurtenissen zijn geweest en ik vind het zelfs moeilijk om te begrijpen wat er toen niet voor een angst bestaan moet hebben. Ook vind ik het mooi om te lezen als het dorpje waar de hoofdpersoon woont wordt bevrijd. Ook vind ik het heel erg fijn dat het zo duidelijk is beschreven dat ik me helemaal kan inleven en al die aangrijpende gebeurtenissen kan proberen te begrijpen. C. Samenvatting 1. belangrijkste gebeurtenissen: Michiel helpt zijn ouders bij de hulp die zij aan anderen verlenen(groot en deels mensen die helemaal vanuit Friesland of zoiets dergelijks zijn komen lopen voor een paar aardappelen voor hun gezin). Regelmatig komt ´oom´ Ben langs, die geen echte oom van Michiel is. Michiels vader is de burgemeester van Vlank. Op een dag bespreken Michiel en zijn buurjongen Dirk, die bij het verzet zit, het plan van Dirk om met drie anderen een distributiekantoor te overvallen. Dirk geeft Michiel een brief die hij, als er iets misgaat, aan Bertus van Gelder moet geven. Ze hebben niet door dat ze afgeluisterd worden. De overval mislukt maar Michiel krijgt de brief niet op tijd naar Bertus. Bertus wordt de volgende dag opgepakt en Michiel besluit de brief te lezen. In de brief staat dat er in het bos een Engelse soldaat zit die verzorgd moet worden. De Duitsers vinden een dode Duitse soldaat en pakken een aantal mannen op die ze dreigen te doden als de dader zich niet meldt. Dat gebeurt niet en Michiels vader sneuvelt. Michiel moet nu de vliegenier verzorgen en thuis alles regelen. Hij besluit zijn zus Erica een deel van de verzorging van Jack over te laten nemen. Dirk ontsnapt uit de trein naar Duitsland en bereikt hun schuilplaats. Daar vertellen Michiel en Dirk elkaar wat ze hebben meegemaakt. De piloot, Jack, wil weg en Michiel zegt dat hij met 'oom' Ben zal gaan praten omdat die veel connecties heeft in Engeland. Oom Ben neemt de piloot mee. Als hij in het kippenhok zit, beseft Michiel dat de enige, die Dirk kan hebben verraden, 'oom' Ben is. Michiel kan 'oom' Ben en de piloot net op tijd inhalen. Jack ontsnapt aan de dood, 'oom' Ben wordt aan het verzet uitgeleverd en Michiel gaat naar huis. Een paar dagen later wordt het dorp bevrijd. 2.Michiel van Beusekom (11 jaar op 10 mei 1940, en in het boek bijna 16. Hij is de zoon van de burgemeester van het dorp de Vlank aan de noordrand van de Veluwe, vlakbij Zwolle. Michiel zijn probleem is: hij moet een ondergedoken Duitse piloot verzorgen. 3.Hij lost het op door middel van hulp te vragen aan zijn zus, die heeft net een of andere medische cursus gedaan. 4. Eerst is Michiel een stille behulpzame ‘’jongen’’. En later in het boek wordt hij steeds meer een ‘’volwassen man’’, hij neemt zelf steeds vaker moeilijke en zware beslissingen. Mede dankzij de druk van de oorlog, en dat hij bijna niemand in vertrouwen kan en mag nemen. 5.Dirk Knopper: •Dirk pleegt een overval op een distributiekantoor maar wordt opgepakt omdat hij verraden is. Hij is een vriend van Michiel

Jack: •Jack is een Engelse piloot die met een vliegtuig neerstort en door Dirk en Michiel gered wordt. Jack en Dirk hebben een Duitse soldaat vermoord. Oom Ben: •'Oom' Ben doet zich voor als een rustige man en komt vaak langs als vriend van de familie. Michiel vertrouwde 'oom' Ben totdat hij achter zijn verraad komt, 'oom' Ben werkt namelijk voor de Duitsers. Moeder: •Michiels moeder ziet het na haar mans dood niet meer zitten en steunt ontzettend op Michiel. Ze begint zich tegen de Duitsers te verzetten en steunt Michiel, die ook verzet pleegt. Vader: •Michiels vader is burgemeester van Vlank. Hij wordt opgehangen omdat er een Duitser vermoord was en niemand kwam zich aanmelden als moordenaar. Erica: •Ercia is Michiels zus. Zij is een mooie jonge vrouw, die Michiel meehelpt met de verzorging van Jack, met wie ze een relatie krijgt. Schafter: •Schafter wordt gezien als NSB-er, maar is dit niet. Hij is een goede man die zelfs Joden in zijn huis verbergt. 6. Erica: •Erica is Michiels zus. Ze krijgt een relatie met Jack. Ze is het buurmeisje van Dirk. Oom Ben: •'Oom' Ben is niet de echte oom van Michiel en Erica, maar is een vriend van de familie geworden. Hij is een landverrader. Dirk Knopper: •Dirk is de buurjongen van het gezin Van Beusekom en een vriend van Michiel. In de oorlog maakt hij deel uit van het verzet. Jack: •Jack wordt neergeschoten en eerst door Dirk en daarna door Michiel opgevangen. Hij krijgt een relatie met Erica. Schafter: •Schafter wordt door Michiel (en de rest van het dorp) beschuldigd van landverraad, terwijl uiteindelijk blijkt dat hij zelfs joden in zijn huis heeft laten onderduiken. 7. Het verhaal speelt zich af in en om het plaatsje Vlank, waarvan Michiels vader de burgemeester is. Vlank ligt aan de noordkant van de Veluwe en aan de IJssel, dichtbij Zwolle. Voor een deel speelt het in de koude schuilplaats van Jack. 8. Het verhaal speelt in de winter van ´44-´45 in de Tweede Wereldoorlog. Het verhaal duurt een winter lang. 9. Het verhaal is chronologisch op twee lange flashbacks na. Er zijn een aantal sprongen in de tijd. Krijg tog allemaal de klere – Danny de Munk Krijg toch allemaal de klere
Val voor mijn part allemaal dood
Ik heb geen zin om braaf te leren
Ik eindig toch wel in de goot
Kinderen willen niet met me spelen
Noemen me 'Rat', en wijzen me na
De enige, die me wat kan schelen
Die is er nooit, dat is m'n pa
Geen wonder dat mijn pa is gaan varen
Ik mocht niet mee, ik ben te klein
Ik moet het in mijn eentje klaren
Tot ie ooit weer terug zal zijn
REFREIN: Had ik maar iemand om van te houden
Twee zachte armen om me heen
Die mij altijd beschermen zouden
Ik voel me zo verdomd alleen
Ik ben toch ook nog maar een kind
Kan het niet helemaal alleen
Misschien dat ik ooit het geluk nog vind

Maar hoe, dat is een groot probleem
REFREIN
Had ik maar iemand om van te houden
Twee zachte armen om me heen
Die mij altijd beschermen zouden
Ik voel me zo verdomd alleen
Die mij altijd beschermen zouden
Ik voel me zo verdomd alleen
Ik vind eigenlijk dat dit liedje een vreemde keus is maar aangezien het heel moeilijk was passende songteksten te vinden heb ik het maar op m’n eigen manier gedaan. Ik vind deze songtekst bij het boek passen omdat me heel goed kan voorstellen als je in een dip zit, je zit midden in de hongerwinter ’45, je kan niemand vertrouwen, je vader is opgehangen door de Duitsers, en je het allemaal gewoon even niet meer ziet zitten dat je het dan zo bekijkt dat je dan eindelijk iemand kan vertrouwen iemand waarvan je zeker weet dat die gene van je houdt en dat je niet meer altijd alleen belangrijke beslissingen hoeft te nemen. De Internationale (Nederlandse vertaling: Henriëtte Roland-Holst) Ontwaakt, verworpenen der aarde

Ontwaakt, verdoemd in hongers' sfeer
Reed'lijk willen stroomt nu over d' aarde
en die stroom rijst al meer en meer
Sterft gij oude vormen en gedachten, Slaaf geboornen, ontwaakt, ontwaakt! De wereld steunt op nieuwe krachten, begeerte heeft ons aangeraakt. Makkers, ten laatsten male, tot de strijd ons geschaard
en d' Internationale
zal morgen heersen op aard. (x 2) De staat verdrukt, de wet is logen, de rijkaard leeft zelfzuchtig voort
Tot het merg wordt d' arme uitgezogen
en zijn recht is een ijdel woord. Wij zijn 't moe naar ander wil te leven
broeders hoort hoe gelijkheid spreekt: geen recht waar plicht is opgeheven, geen plicht leert zij waar recht ontbreekt. Makkers, ten laatsten male, ... De heersers, door duivelse listen, bedwelmen ons met bloedige damp
Broeders, strijdt niet meer voor ander twisten
Breek de rijen, hier is uw kamp. Gij die ons tot helden wilt maken
0, barbaren, weet wat gij doet! Wij hebben wapens hen te raken

die dorstig schijnen naar ons bloed. Makkers, ten laatsten male, ... Ik heb dit lied gekozen omdat ze in de tweede wereldoorlog veel strijdliederen zongen en het er toch werkelijk bij hoort. Ik vind het erg aangrijpende, intimiderende en gemene teksten omdat er toch een strijdlustig volk naar boven komt wat serieus de rest van het ‘’niet zuivere ras’’ wilde uitmoorden. A.B.V.V.-Mars De dagen waren zwart gelijk de nachten, De vader kende nauwelijks zijn kind, Wij waren blinde paarden in de schachten, En van de wegen het vertrappeld grind. Wij waren de verdrukten en verachten, Wij waren slechts getal en niemands vriend, Wij waren d' afgebeulden en ontkrachten, Tot wij beseften wiek te zijn en wind. Handen in elkaar kameraden, Steeds tot offeren bereid, Altijd eensgezind, vastberaden, Tot het einde van de strijd. Wij wierpen 't hulsel af van het verleden, Ondanks verraad en broodroof, dwang en druk, Wij waren plots vol stalen zekerheden, De schouders bogen niet meer onder 't juk. Veel harten hebben 't felste leed geleden, Veel schone toekomstdromen vielen stuk, Maar zelfbewuster daverden de schreden: Wij werden bouwers van een jong geluk. Handen in elkaar kameraden,... Doch makkers, 't oude vuur mag nog niet doven. Er zijn nog zoveel hoeven te beslaan, Er zijn nog kolen nodig voor de oven, Nog zoveel armen wachten op het graan. Blijft in het wonder van uw kracht geloven, Verenigt u onder éénzelfde vaan, En morgen haalt gij rijker schatten boven, En zaait de zaden van een nieuw bestaan. Bij dit lied heb ik dezelfde mening als hierboven en dit is uiteindelijk gewoon een lied dat iedereen kent, en in weze misbruikt is door de nazi’s. En ten slotte heb ik een gedicht gekozen omdat er geen passende ‘’songteksten’’ Meer bij dit onderwerp waren omdat die heel snel over verloren liefdes gingen en daar was ik niet naar op zoek. Dit gedicht past niet helemaal correct bij het boek, omdat Michiel meer bezig was met zijn eigen zaakjes op orden te brengen dan zich grote zorgen te maken over de rest van Nederland. Maar natuurlijk hoopte ook hij op bevrijding van de geallieerden. Het komt ook niet helemaal overeen omdat ze familie beusekom niet Joods was, maar ze hielpen ze wel vandaar dit gedicht WEES BLIJ Leuk als je bij een ander bent toch. Maar dat kon niet in de oorlog. Sommige zitten ermee. Hitler en de NSB. Dit kan je niet achter je laten. Het was een strijd tussen liefde en haten. De bezettingstijd, Wilhelmina in Engeland. Stiekem een radio de illegale krant. De oorlogswinter en Dolle Dinsdag. Iedereen hoopte dat hij geallieerde zag. De ene hield een staking de ander had geen eten
Dat kan je niet vergeten. Soms moest je onderduiken of in het leger. Er was groot verschil tussen blank en neger. Vijf jaar zijn voorbij gekropen als een slak. Maar Hitler en zijn leger werden zwak. Uiteindelijk wonnen we de strijd al duurde het lang. Je deed wat je wilde en ging je gang. Hitler schoot zichzelf dood na de strijd. Maar herdenken blijft nodig voorde oorlogen die er nu zijn
En voor die tijd.