Laatste zomernacht door Maarten 't Hart

Titel Laatste zomernacht Schrijver Maarten 't Hart Jaar eerste uitgave 1977 Uitgever De Arbeiderspers Druk 1e Samenvatting Er is een groepje studenten biologie op excursie bij een moeras. Het verhaal begint als Anton en George richting het moeras lopen. Anton merkt op dat Ingeborg en Pieter iets hebben. Dan wordt meteen duidelijk dat George het een tijd terug heeft uitgemaakt met Ingeborg. Anton is op zoek naar vuurbuiken. George kijkt met Jakob naar een paring van twee vlinders. Jakob merkt op dat twee parende avondroodpijlstaarten bij net zo bij elkaar passen als George en Ingeborg. ' "Avondroodpijlstaart en welriekende nachtorchis horen bij elkaar als… als…" Hij kon geen passende vergelijking bedenken, tenminste niet dadelijk, maar na een kort ogenblik zij hij triomfantelijk: "Als Ingeborg en jij." ' (uit: laatste zomernacht, p.15) Jakob vraagt waarom George het heeft uitgemaakt, maar George wil hier geen antwoord op geven. Hij komt nu Marijke tegen en al snel blijkt dat hij een zwak voor haar heeft. Ook zij vraagt waarom hij het heeft uitgemaakt met Ingeborg. George wil er niets over zeggen. George begint met haar te flirten, maar Marijke stelt het niet op prijs. Marijke verteld dat ze Anton misleid heeft om zo te voorkomen dat hij vuurbuiken vindt. Als George en Marijke op de pont terug staan, zien ze een bloeiend waterdrieblad. Marijke vindt het erg mooi. En George flirt meteen: "Als je bloeiend waterdrieblad ziet mag je elkaar een zoen geven." (uit: laatste zomernacht, p.43) Hij is er zelf verbaasd over. Op de boerderij gaat hij naar Anton. Deze heeft geen vuurbuiken, maar gewone padjes gevangen. Hij vraagt of George even op de padjes wil letten tot Ingeborg komt. Dan kan zij ze zien, want zelf gaat hij nog even zoeken naar vuurbuiken. Als Ingeborg komt, doen ze een wedstrijdje. Wie het verste een padje kan laten springen. Dan komt Pieter binnen, en begint zomaar George te slaan. George doet niets terug. Later bedenkt hij dat hij Ingeborg toch nog wel terug wil. Hij gaat weer naar het moeras. Daar komt hij Marijke tegen en die draagt het gedicht Haar laatste brief van Nijhoff voor: Verwijt me niet dat ik lichtzinnig was omdat is liefgehad heb zonder trouw en zonder tranen heenging. Want een vrouw komt nooit, als zij bij boorbaat niet genas, de wond te boven ener tederheid die op toekomstig leven is gericht. Ik moest mij wel hernemen tot een plicht waartoe ik onbemerkt was voorbereid. (uit: laatste zomernacht, p.60, 61) Anton gaat weer vuurbuiken zoeken en Marijke en George doen een wedstrijdje. George moet vanaf de pont Anton in de richting van de vuurbuiken dirigeren en Marijke moet Anton van de vuurbuiken afleiden. Het lukt George niet om Anton te helpen, hij ligt te denken aan hem en Ingeborg. Uiteindelijk valt hij in slaap. 's Ochtends vroeg wordt hij door Marijke wakker geschreeuwd. Ze gaan samen op een hek achter de boerderij naar de zonsopgang kijken. George vertelt aan Marijke waarom hij het heeft uitgemaakt met Ingeborg. Zijn vader was vermoordt door de Duitsers, en Marijke's vader was een Duitse officier. Toen ze dat aan hem vertelde heeft hij het uitgemaakt. Ingeborg komt aanlopen. Marijke loopt erop af. Samen lopen ze weg. Dit betekent voor George, dat hij geen van beide meer zal kunnen krijgen. George gaat naar het moeras. Daar ziet hij Anton. Anton heeft nog steeds geen vuurbuiken gevonden. Samen gingen ze terug. Ze hadden allebei gefaald.
Beschrijving van de personages George: De ikpersoon uit het boek. Hij is een wat schuchtere bioloog en heeft een serieuze relatie met Ingeborg gehad. Het had iets verhevens, zoals hij het zelf noemt. Ze hadden veel dingen gemeen. Dit was wat hij aantrekkelijk vond aan haar. Zijn vader is in de tweede wereldoorlog vermoord door de Duitsers. Dit heeft hem erg aangegrepen. Hij heeft niet veel herinneringen aan hem, alleen een foto en een brief. George heeft gezworen zijn vader altijd trouw te blijven. Daardoor is hij sterk anti-Duits. In het verhaald heeft hij een oogje op Marijke. Hij flirt met haar, maar kan niet tussen Marijke en Ingeborg kiezen. George heeft niet echt een belangstelling voor één onderwerp, hetgeen hem ergert. Ingeborg: Zij heeft een tijd lang een relatie gehad met George. Ze vertoont veel gelijkenissen met hem. Alleen haar vader was een Duitse officier in de oorlog. Ook zij is haar vader in zekere zin trouw gebleven. In dit verhaal heeft ze een relatie met Pieter. Marijke: Zij is bevriend met Ingeborg en verliefd op Pieter. Ze probeert George weer aan Ingeborg te koppelen, zodat Pieter weer vrij komt. Ze heeft een passie voor waterdrieblad (een waterplant) en weet wat van poëzie. In het verhaal praat ze over een gedicht van Nijhoff. Ze vindt het zielig wanneer padjes in een bak worden meegenomen. Pieter: Hij is zeer agressief. Als hij Ingeborg en George samen ziet begint hij George ineens te slaan. Anton: De enige in dit verhaal die niet iets met liefde te maken krijgt. Het is geen flirtend type. Het is misschien een beetje een sukkelig type. Aangezien hij stottert en een bril heeft. Titel verklaring Er zijn meerdere verklaringen mogelijk: Het is de laatste (zomer)nacht van de excursie. Het is de laatste (zomer)nacht dat George de kans heeft om Ingeborg terug te winnen. Opbouw Het boek heeft geen hoofdstukken. Het is een aaneen doorlopend verhaal. Alleen op het moment dat George wakker wordt, blz.71, lijkt een nieuw hoofdstuk te beginnen. Het is niet genummerd, maar na het in slaap vallen zijn een aantal witregels. Het wakker worden begint op een nieuwe pagina. Plaats Het speelt in een laagveen gebied. Met veel water in de buurt. Misschien een polder. Tijd Het verhaal speelt ergens tussen 1965 en 1975. Dit omdat George en Ingeborg in de hongerwinter (1945) geboren zijn. Ik heb het idee dat zij in de twintig jaar zijn. Aangezien geen van hen een vaste relatie heeft of getrouwd is. Dit duidt er op dat ze nog niet al te oud zijn. Het speelt in de maand mei of juni. Want dat is de bloeitijd van waterdrieblad. Het verhaal duur ongeveer zeven uur. Namelijk van ± elf uur 's avonds tot ± zes uur 's ochtends. Want als het verhaal begint is het al donker en als het eindigt is er net een zonsopgang geweest. Perspectief Het is een ik-figuur, gezien vanuit de ogen van George.
Verhaal verloop Het verhaal is chronologisch. De verteltijd is gelijk aan de vertelde tijd. Thema Het niet kunnen vergeten van een oude liefde, maar deze ook niet terug willen. George kan Ingeborg niet vergeten, maar ook wil hij haar niet terug. En Marijke vindt hij wel leuk, maar ze kan nooit zo goed zijn als Ingeborg is geweest. Motieven Anton. Hij gaat telkens terug om vuurbuiken te zoeken. Marijke. Het hele verhaal door is George met Marijke aan het flirten. De pont. Deze speelt een cruciale rol in het verhaal. De pont scheidt het moeras en de slaapboerderij. In het verhaal is Marijke aan de ene kant van het water en Ingeborg aan de andere kant. George zit dan op de pont midden op het water. Hij twijfelt dan of hij voor het verleden (Ingeborg) of de toekomt (Marijke) moet kiezen. Nijhoff. Meerdere keren worden delen uit gedichten van hem genoemd. 'laatste', Het gedicht van Nijhoff heet: 'Haar laatste brief'. De herinnering aan zijn vader is alleen zijn 'laatste brief'. Het is de 'laatste zomernacht' van de excursie. Informatie over de schrijver Maarten 't Hart is geboren op 25 november 1944 in Maassluis. Hij is streng gereformeerd opgevoed en is in zijn jeugd erg geïsoleerd geweest van andere kinderen Hij is enig kind en zijn ouders zijn overleden toen hij in de twintig was. Maarten heeft biologie gestudeerd in Leiden en is gepromoveerd op "A Study of a Short Term Behaviour Cycle" in 1978. Na 1978 heeft hij het meeste succes gehaald met schrijven met o.a. zijn boek een Vlucht Regenwulpen die ook is verfilmd. De eerste twee boeken van Maarten verkochten heel slecht. De uitgever overwoog geen nieuw werk meer van hem uit te geven. Maar toen schreef hij een boek over ratten, dat wel aansloeg. Veel hoofdfiguren in boeken van Maarten zijn schuchtere biologen, dit waarschijnlijk omdat hij zelf ook biologie gestudeerd heeft. Zijn boeken zijn vaak autobiografisch geaard. Genre Het is een novelle wat tot proza behoort. Omdat niet iedereen erg uitgebreid beschreven wordt en het boek ook niet erg dik is.
Mening Ik vond het boek wel aardig. Niet goed en ook niet slecht. Het boek bestaat alleen maar uit gedachten van George en gesprekken die hij met mensen voert. Dus veel gebeurt er niet. En ik vind een boek vaak leuk als er echt veel gebeurt zoals in 'de kroongetuige', ook van Maarten 't Hart.