Herfstlied door Simone van der Vlugt

I. Zakelijke gegevens
De auteur: Simone van der Vlugt
Titel: Herfstlied
Uitgever: Anthos
Jaar: 2009
Bladzijden: 276

II. Eerste reactie
Het is een heel spannend verhaal, waardoor je het boek het liefst in een keer uitleest, en het moeilijk is om weg te leggen.

III. Verdieping
a. Samenvatting
Nadine van Mourik is een 36-jarige journaliste bij het Leids Dagblad. Ze verzorgt de kunstpagina. Ze heeft een 16-jarige puberdochter Mariëlle die eigenlijk haar eigen gangetje wil gaan. Vijf jaar ervoor is haar man Christiaan bij een auto-ongeluk om het leven gekomen. Daarna heeft ze nog een relatie met een man gehad, maar die werd daarna ook weer verbroken. Ze heeft een vriendin Sigrid (actrice) die nog al eens een one- night- stand wil. Samen hebben ze het best naar hun zin, shoppen lekker en nemen mannen op de korrel.
Nadine wil graag schrijfster worden en heeft een cursus gevolgd. De leden van die schrijfcursus ontmoet ze regelmatig in een café. Ze steunen elkaar maar ze zijn ook een beetje jaloers op elkaar.
Het begint met de moord op een meisje Melissa, dat door de moordenaar in een café wordt ontmoet en later wordt neergeslagen en gewurgd. Leiden is ontzet. Op de redactie komt het bericht binnen en de jonge vrouw die vermoord is, heeft wel iets weg van Nadine. Bij de bijeenkomst van het schrijversvriendenclubje ontmoet Nadine een knappe man Eelco. Hij is uitgever en wel gecharmeerd van haar: hij schuift haar zijn visitekaartje toe met de mededeling “bel me.” Dat doet ze en ze kan hem vertellen over het manuscript dat ze heeft klaarliggen. Ze heeft een thriller geschreven. Hij vraagt het hem toe te sturen en na een paar dagen heeft ze al commentaar terug. Hij vindt het goed, maar zijn uitgever heeft een ander soort boeken in het fonds. Het lijkt een dooddoener, maar hij kan haar wel in contact brengen met de uitgever Aurora. Dat gebeurt en Nadine wordt bovendien verliefd op Eelco. Dat vertelt ze ook aan haar vriendin Sigrid.
Intussen heeft de lezer al vanaf het begin kennis kunnen maken met de latere dader. Die zegt dat hij/zij erg verliefd is op Nadine en eigenlijk niemand in haar buurt kan velen. Het komt allemaal doordat de moeder van de ik-figuur hem/haar in de jeugd verlaten heeft, waardoor er een soort verlatingsangst bij de verteller is ontstaan. Hij/Zij zal voorkomen dat Nadine aan een ander zal toebehoren. Dat wekt natuurlijk spanning bij de lezer, die in de gaten krijgt dat de “verkeerde vrouw” (Melissa) vermoord is.
Eelco blijft Nadine benaderen. Die heeft steeds meer moeite met haar dochter die haar eigen weg wil gaan en niet wil vertellen met wie ze omgaat. Op een keer leest Nadine op MSN een
een bericht van een zekere Ruben. Mariëlle wil niet vertellen wie dat is, maar door een toeval komt Nadine erachter dat dit Ruben Offermans is, de 26-jarige leraar Nederlands van Mariëlle. Die heeft ze wel eens ontmoet en ze belt hem op om te zeggen dat ze hem onmiddellijk wil spreken. Hij zegt dat hij te ver gegaan is en dat hij Mariëlle met rust zal laten. Het was eigenlijk maar een spelletje. Nadine zal dan geen aanklacht indienen.

Bij het vriendenclubje valt het minder goed dat Nadine haar boek zal worden uitgegeven. Aurora ziet er namelijk wel wat in, wanneer ze het een en ander zal verbeteren. Het boek zal “Littekens” gaan heten. Vooral Joëlla (potentieel gezien de meest belovende schrijfster van het groepje) maakt hatelijke opmerkingen. Van Tom, een andere man uit het clubje, hoort Nadine dat die Joëlla terecht heeft gewezen. Hij lijkt erg gecharmeerd van Nadine te zijn en dat maakt hem een verdachte met de wetenschap van de stukjes van de ik/verteller.
De ik-verteller geeft aan dat de zijn/haar moeder terugkeerde naar Nederland maar dat dit voor hem/haar te laat was. Hij/zij nam wraak op haar door haar op een metrostation ongemerkt voor het treinstel te duwen.
Niet lang daarna wordt ook Joëlla dood gevonden. Maar dat gebeurt allemaal na een gezellige barbecue die Nadine organiseert vanwege het uitgeven van haar boek. Diverse gegadigden voor de dadertitel zijn op het feest aanwezig: (Tom immers ook al een jaloerse schrijver, Joëlla zelf, Ruben Offermans die plotseling tijdens de barbecue binnenkomt vallen, Arnout, de collega -journalist van Nadine, Eelco) Diverse mensen hebben op het vreetfeestje gepraat met Joëlla en Mariëlle heeft dit vastgelegd op de videocamera (voor later) Maar kort daarna wordt Joëlla vermoord: eigenlijk op dezelfde manier als Melissa in het begin van het boek. Eerst geslagen met een stoeptegel, daarna gewurgd. Tom wordt even verdacht, want hij is het laatste die gezien is met Joëlla in een uitgaanscafé. Wanneer de aanbiedingsfolder voor “Littekens” uitkomt, wil Nadine die trots laten zien aan Tom, maar die reageert vreemd. Hij lijkt wel jaloers en wordt daarmee toch weer meteen verdacht. Hij is immers min of meer verliefd op Nadine en doet ook jaloers naar Eelco.
De ik-verteller is dan al op bezoek geweest bij Eelco. Met een pistool is Eelco bedreigd zonder dat hij de dader heeft kunnen zien, dat hij voortaan uit de buurt van Nadine moet blijven, omdat hij er anders aan moet geloven. De verteller heeft met een hese stem (vanwege het vele roken) gesproken, waardoor Eelco niet kon weten wie hem heeft bedreigd. (blz. 155)
In oktober komt het boek uit en tijdens de DDDD van de Bijenkorf moet Nadine signeren, maar er komt niet veel publiek op af. Dat valt haar tegen. Wat evenmin leuk is, is dat Eelco niet meer bij haar komt. Ze weet niet waarom dat is. Op een dag vertelt hij haar dat hij haar niet meer wil ontmoeten en Nadine vindt dat vreselijk. Ze dacht dat hij zo’n aardige man was. Sigrid lijdt met haar mee: mannen zijn toch maar rotzakken.
Het boek “Littekens”weet toch zijn weg te vinden naar de kopers. Er komt vrij snel een tweede druk. Haar collega Arnout gaat een studie maken van oude krantenberichten, omdat in de zaak met de twee gedode meisjes weinig vordering komt. Hij bestudeert oude moordzaken en denkt een aanwijzing te kunnen vinden. Hij vertelt Nadine van zijn bevindingen.
De ik-verteller gaat op bezoek bij Mariëlle die hem/haar binnenlaat. Het is dus in ieder geval een bekende van Nadine. Ze kijken naar de video-opnamen van de barbecue. Daarop staan gesprekken tussen de dader en Joëlla. Na dat bezoek dringt de verteller het huis opnieuw binnen om de videoband en de camera mee te nemen. Tijdens dat bezoek komt Mariëlle weer thuis en die vindt het maar allemaal heel erg vreemd.
Arnout wordt door Nadine uitgenodigd om de opening van de Boekenweek (maart) mee te maken. Eelco zal er waarschijnlijk ook zijn en Nadine wil hem liever niet meer ontmoeten, daarom kan Arnout mee als haar beschermer. Ze doen ook nog de gedichtenwandeling in Leiden, waarbij ze voor het gedicht “Herfstlied”van Paul Verlaine blijven stilstaan.
De ik-verteller geeft aan dat hij/zij ook een kaartje heeft bemachtigd voor het Boekenbal en dat hij/zij er ook naar toe zal gaan. De spanning wordt daarmee opgevoerd.
Tijdens het bal ontmoet Eelco toch Nadine. Hij wil haar aanspreken, maar krijgt een beuk van haar beschermer Arnout. Eelco moet haar lekker met rust laten, zegt hij tegen hem.
Nadine spreekt Eelco later op de wc en die vertelt haar dat hij een tijdje ervoor een ontmoeting heeft gehad met iemand die hem op straffe van de dood verbood met haar nader contact te hebben. Nadine begrijpt het nu wel. Toch wil ze liever weg van het Boekenbal. Arnout neemt haar mee, maar als ze weggaan, komt er een ambulance aanrijden. Er is iets gebeurd.
Thuisgekomen merkt Nadine dat Mariëlle niet thuis is en dat Renate haar vriendinnetje niet weet waar ze is. De volgende morgen wordt Nadine door de politie gebeld met de mededeling dat Eelco is neergestoken tijdens het Boekenbal. Ze moet zich melden en hoort dat hij dood is.
Zij en Arnout worden gehoord, maar ook Ruben Offermans was aanwezig. Ze wil eigenlijk het liefst weg, want ze weet niet waar Mariëlle is. Ze kan op een zeker moment zomaar weglopen uit het bureau en gaat naar huis, maar Mariëlle is nergens te vinden. Dan hoort ze van Arnout dat haar dochter aangereden is en dat de dader doorgereden is. Ze ligt in het LUMC op IC. Ze heeft rare strepen in haar hals die de dokter niet direct kan verklaren.
Ze wordt eerst nog beademd, maar daarna komt ze gelukkig bij en kan aan Nadine doorgeven wie haar aangereden heeft. De verbazing van Nadine is groot.
De ik-verteller heeft inmiddels aangegeven dat hij/zij Eelco heeft neergestoken en dat hij/zij Mariëlle aangereden heeft en dat ze gewurgd had moeten worden. Maar er was een andere auto aankomen rijden.
De ontknoping nadert nu haar einde. Nadine rijdt naar het huis van de dader en snuffelt in enkele spullen. Ze vindt in de afvalcontainer een plastic tas met bebloede schoenen en neemt die mee. Ze wordt steeds achtervolgd door een witte Peugot. Arnout heeft zo’n type auto. De lezer denkt dat Arnout waarschijnlijk de dader is. Ze belt de politie en vertelt dat ze de bebloede schoenen heeft. Ze rijdt daarna naar huis en merkt dat er iemand in haar huis zit. Dat is Sigrid. Die wil dat Nadine met haar “meegaat.” Die weet dat Sigrid weet dat zij weet dat Sigrid de dader (en de ik-verteller ) is. Sigrid heeft een mes en wil beiden de dood in jagen. Ze steekt genadeloos toe.
In het laatste hoofdstuk zit Sigrid in de cel. Ze bekent dat ze verliefd was op Nadine. Ze lijdt aan Borderline-syndroom en verlatingsangst. Ze had samen met Nadine gelukkig willen worden. Gelukkig is Arnout op het allerlaatste moment tussenbeide gekomen waardoor Nadine nog leeft. Ze krijgt 20 jaar met tbr en . ze verwacht dat ze over 12 jaar vrij zal komen. (Dat zal niet gebeuren, want tbr verhoedt dat) Vanuit de cel ziet ze dat Nadine in interviews heeft gezegd dat ze een relatie heeft met Arnout. Haar populariteit als schrijfster is erg gestegen. Sigrid denkt dat ze elkaar nog hard nodig hebben.

b. Verhaaltechnieken
Het is een vlot lopend verhaal, waarin diverse daders in aanmerking komen voor de gepleegde misdaden en dat als een echte “pageturner” kan worden beschouwd.

Er wordt in het verhaal gebruik gemaakt van een dubbele verteller en een ik-perspectief. Daardoor kan de schrijfster het geslacht van de dader lang verborgen blijven. Aan het eind van het boek wordt een cliffhanger gebruikt wat een bekende techniek is in thrillers.

c. Thematiek en motieven
Het boek kent een aantal thema’s:
- jaloezie
- wraak
- liefdesrelaties

Het motief van de schrijfster is dit gedicht. het bovenste is de vertaling.

Herfstlied
De lange snikken
Van de violen
Van de herfst
Verwonden mijn hart
In lome
Monotonie.
Benauwd
En doodsbleek, als
De klokken luiden
Herinner Ik me
Dagen van weleer
En ik ween
En ik ga weg
Waar kwade wind
Me heenvoert
Van hier naar daar
Net zoals
Een dood blad

Chanson d'automne
Les sanglots longs
Des violons
De l’automne
Blessent mon cœur
D’une langueur
Monotone.
Tout suffocant
Et blême, quand
Sonne l'heure,
Je me souviens
Des jours anciens
Et je pleure
Et je m'en vais
Au vent mauvais
Qui m'emporte
Deçà, delà,
Pareil à la
Feuille morte.
(Paul Verlaine)

d. Literatuurgeschiedenis
Dit boek valt onder de stroming Romantiek.

IV. beoordeling
Ik vind het leuk dat de spanning van het verhaal zo hoog opgevoerd wordt, en dat het zo lang wordt vastgehouden. Ik vind het ook wel leuk dat je door het lezen van het verhaal steeds iemand anders als dader verdenkt, maar het dan plotseling een heel ander persoon blijkt te zijn.