Gegevens van het boek

Auteur: Dimitri Verhulst (geboren in 1972)

Titel: De zomer hou je ook niet tegen

Voor het eerst gepubliceerd in: 2015

Omslagontwerp: Femke Tomberg

Uitgever: Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek, Amsterdam, 2015, 1e druk

Aantal pagina’s: 94

Genre: novelle

Samenvatting van het boek

Pierre Vantoren is een jonge zestiger. Hij is kennelijk gescheiden - dat wordt uit het verhaal niet geheel duidelijk - en heeft een volwassen dochter. Hij heeft vroeger een affaire gehad met een twaalf jaar jongere vrouw bij wie hij (waarschijnlijk) een zoon verwekt heeft. Deze zoon is de nu vijftienjarige en zwaar gehandicapte Sonny. Pierre “ontvoert” Sonny op de vooravond van zijn zestiende verjaardag uit de verpleeginstelling waar hij verblijft en neemt hem mee naar Frankrijk om hem daar op de top van een heuvel zijn levensverhaal te vertellen. Ze maken een tussenstop in Parijs, waar ze naar een bistro - Bistrot Balthazar - gaan omdat Pierre daar vroeger vaak met Sonny’s moeder gegeten heeft.

Bij de heuvel aangekomen - in de buurt van Avignon - sleept Pierre Sonny de berg op. Pierre heeft genoeg proviand bij zich om het hun gemakkelijk te maken. Pierre wijst Sonny vervolgens de Mont Ventoux aan, een belangrijke berg die ooit door de dichter Petrarca beklommen werd. Pierre heeft hier veel herinneringen liggen. Sonny’s moeder en Pierre verbleven vaak in deze omgeving. Pierre vertelt Sonny vervolgens hoe hij diens moeder ontmoette.

Een jaar of twintig daarvoor ontmoette Pierre Sonny’s moeder op een operacolloquium in Amsterdam. Na afloop gingen ze met enkele muziekcollega’s de stad in om er te eten, te drinken en te dansen. Pierre en Sonny’s moeder - Pierre wist op dat moment haar naam niet eens - belandden daarna in de hotelkamer van Pierre en vreeën de sterren van de hemel. Die nacht was overigens niet de nacht dat Sonny verwekt werd. De volgende dag moest Sonny’s moeder met het vliegtuig naar Italië. Pierre bracht haar naar Schiphol. Daarna keerde hij terug naar zijn hotel.

Na de affaire met Sonny’s moeder keerde Pierre terug naar zijn toenmalige vriendin, maar hij besefte al gauw dat hij smoorverliefd was geworden op de moeder van Sonny. Hij ging de adressenlijst van de deelnemers aan het Amsterdamse colloquium na en kwam haar naam tegen. Ze was actrice en verbonden aan een theatergezelschap. Hij wilde haar voorstelling in Gent gaan bekijken, maar ze was hem voor en had zijn mailadres te pakken weten te krijgen. Toen begonnen hun beste maanden. Sonny’s moeder geloofde niet in toeval. Ze zei dan altijd: “De zomer hou je ook niet tegen”. Ze had een druk bestaan als actrice, maar hield intens van Pierre. Ze gingen samenwonen en genoten intens van elkaars gezelschap.

Pierre beschouwt zichzelf als een mislukte vader. Op de belangrijkste momenten in het leven van zijn dochter was hij er niet. Dat ziet hij nu wel in. Het zat gewoon niet in hem. Sonny’s moeder wilde een kind hebben. Pierre zag daar niets in. Hij had het al een keer meegemaakt en zoals gezegd had hij er niet veel van gebakken. Op dat moment besefte Pierre ook dat zijn relatie met Sonny’s moeder voorbij was. Sonny’s moeder en hij gingen uit elkaar. Drie maanden later was ze zwanger. Of het kind van Pierre was heeft hij nooit aan haar gevraagd. Pierre was wel bij de geboorte aanwezig. Hij zag direct dat Sonny zwaar geestelijk gehandicapt was.

De artsen gaven Sonny een levensverwachting van vijftien jaar. Sonny’s moeder kon niet goed omgaan met zijn handicaps. Ze bezocht hem steeds minder vaak in het tehuis. Na zeven jaar werd Sonny’s moeder ziek. Een vlekje onder de oksel groeide uit tot een fatale ziekte en drie maanden later was ze dood. Pierre heeft zich lange tijd schuldig aan haar dood gevoeld. Misschien bezocht hij Sonny daarom wel zo regelmatig.

Na dit verhaal verteld te hebben stelt Pierre vast dat Sonny inmiddels zestien jaar geworden is. Het verhaal was zijn verjaardagsgeschenk aan Sonny. Niet dat Sonny er veel van gevolgd heeft natuurlijk. Dat snapt Pierre wel. Pierre is van plan de volgende dag weer terug naar België te rijden.

Beoordeling van het boek

Verhulst is een bekende Belgische schrijver en dichter. Hij publiceerde verhalen en gedichten in allerlei literaire tijdschriften. Door zijn romans kreeg hij gaandeweg steeds meer bekendheid. In 2006 publiceerde hij zijn roman “De helaasheid der dingen” die een groot succes was en in 2009 verfilmd werd. Verhulst ontving ook diverse prijzen. Dit boekenweekgeschenk is op dit moment zijn laatste productie.

Ik vind dit een zeer pakkende novelle. Dat komt, denk ik, door het pakkende Vlaamse taalgebruik en de directheid en openheid waarmee Verhulst alles beschrijft. Hij schuwt niet om dingen bij de naam te noemen. Zo noemt hij de leegheid van het bestaan als een realiteit waar iedereen in het leven mee te maken heeft of nog zal krijgen. Ook is Verhulst heel open over de zware handicaps die Sonny heeft. Hij schuwt niet om de daarmee samenhangende problemen, zoals de vaak weinig affectieve verpleging in tehuizen, te noemen. Melancholiek is Verhulst ook. Bijvoorbeeld als hij mijmert over hoe lekker de croissants vroeger waren. Echte croissants, met liefde gebakken en zo heel anders dan de vaak kleffe in massa gebakken exemplaren van tegenwoordig.

Er staan een hoop interessante en filosofische teksten in het boekje. Ik noem er enkele: “Monogamie is een interessante attitude voor onze partner, voor zichzelf is een mens daar altijd net iets soepeler in” / “Ik ben een man van vele sleutelbossen” / “Een man met twee vrouwen is dubbel zo eenzaam”/ “Ze keek met de honger van het leven tot op de laatste snik” / “Het bed was al gedekt voor de geheimen van een ander” / “Vrouwen zijn moeders, mannen zijn zonen”.

De titel van deze novelle is ontleend aan een citaat van de vrouwelijke hoofdpersoon, namelijk Sonny’s moeder (die merkwaardigerwijs de hele novelle anoniem blijft). Zij gelooft niet in toeval. Dat Pierre en zij elkaar weer opnieuw zouden ontmoeten, stond voor haar vast. Net zoals appels op een gegeven moment wel van de bomen moeten vallen, zo houd je ook een seizoen als de zomer niet tegen. Het is een wetmatigheid waaraan je je niet kunt onttrekken.