De vriendschap Connie Palmen
Malmberg Den Bosch, 2001 Samenvatting: Deel 1. Kit, een gevoelig meisje van 10, zit in 1965 op de basisschool in Zuid Nederland en op een dag leert ze Ara kennen. Ze bewondert Ara al meteen en hoewel Ara totaal anders is dan Kit, worden ze vriendinnen. Kit is erg taalbehendig, Ara is woordblind. Kit is klein en iel, Ara is groot en dik. Iedereen vindt Ara vreemd, maar voor Kit is ze haar grote voorbeeld. Kit verteld in dit deel over haar jeugd, hoe het thuis was en over belevenissen met Ara. Deel 2. Kit wordt voor het eerst ongesteld en ze vindt het vreselijk. Ara vindt het juist puur natuur en zegt dat ze “zuiver wordt van binnen”. Kit krijgt een relatie, voor het eerst, met Matthias. Maar toch heeft ze er moeite mee als hij haar aanraakt. Alleen Ara mag dat. Als Kit 18 is, blijft haar menstruatie weg, en pas een jaar later gaat ze naar het ziekenhuis en wordt ze daar d.m.v. een eendenbek ontmaagd. Ze krijgt ook meteen een verwijzing naar de psychiater, waar ze mee moet gaan praten omdat ze een eetprobleem heeft. Volgens hem heeft Kit er moeite mee als vrouw begeerd te worden. Dan wordt Kit voor het eerst dronken, en ze zoekt in de drank haar uitweg. Ara is verslaafd aan eten en Kit aan drinken. Met Matthias gaat het uit.
Deel 3. Kit studeert in Amsterdam af in filosofie. Ze heeft tien jaar een minnaar gehad, maar als hij haar verlaat, heeft ze niet eens liefdesverdriet. Ze drinkt te veel en is ongelukkig. De vriendschap met Ara is nog steeds heel belangrijk, maar ze wonen niet meer zo dicht bij elkaar. Ara krijgt een relatie met Bing, een chinees. Dan krijgt Kit ook een relatie met Thomas, ze is voor het eerst echt verliefd. Thomas lijkt erg op Ara. Als Kit, na te lang in de zon liggen, verbrand en Ara haar verzorgt, beseft ze veel en maakt ze het uit met Thomas, die voor zijn werk naar Amerika moet. Aan het eind van het boek, in 1985 schrijft Kit een lange brief aan Ara, waarin ze haar gedachtes kenbaar maakt. Kit wordt een stuk zelfstandiger en kijkt anders en kritischer naar de verhouding tussen Ara en haar. Ze wil niet meer dat Ara zoveel macht over haar heeft. Als Ara Kit niet verlaat, zal Kit Ara ook niet verlaten. Persoonlijke mening: Ik vond het een goed leesbaar en begrijpelijk boek. De verhaallijn was goed te volgen en het taalgebruik was duidelijk. Ik vond het vooral fijn dat de verhaallijn in chronologische volgorde beschreven was, zonder flashbacks en dat soort dingen. Ik vond het een ontroerend en realistisch boek, veel dingen waar meisjes mee zitten tijdens hun kindertijd en puberteit kwamen erin voor, wat het ook heel herkenbaar maakt. Thematiek en interpretatie [ Interpretatie ] Volgens mij is het belangrijkste thema vriendschap, dit geeft de titel ook al aan. De thema’s die verder nog in het boek spelen zijn verslaving, tegenstellingen, emoties en relaties. Vriendschap is het belangrijkste thema, want in dit boek wordt de ontwikkeling van de vriendschap tussen Kit en Ara beschreven. De andere thema’s die in het boek besproken worden spelen een rol in die vriendschap en hebben met Ara en Kit te maken. Kit en Ara zijn allebei precies het tegenovergestelde van elkaar, maar toch zijn ze bevriend ‘tegenpolen trekken elkaar aan’. En beiden zijn ze ook verslaafd, Ara aan eten (dit blijkt al heel snel want Ara is heel dik) en Kit aan roken (vanaf haar twaalfde al), drinken (vanaf ongeveer haar achttiende wanneer ze door een vriendin aan haar ‘liefste vijand’ wordt voorgesteld) en aan haar studie, ‘ze wilt een wetenschapper worden die van verslaving haar obsessie maakt’. Dan heb je ook nog de emoties, Kit is een heel erg emotioneel meisje, ze huilt vaak en kan zomaar in huilen uitbarsten. Ara daarentegen, laat bijna bijna geen emoties zien, in het boek huilt ze wel één keer en Ara eet om haar emoties niet te hoeven tonen. En relaties, Kit is erg goed in vrienden maken, ze is erg populair, maar in relaties met jongens is ze niet goed, ze houdt er niet van om als vrouw begeerd te worden en kan ook bijna niet door mannen aangeraakt worden, wel heeft ze bijna tien jaar lang een minnaar (dat is dan ook de eerste man die haar heeft kunnen aanraken zonder dat ze verstijfd). Ara is niet heel erg goed in vrienden maken, maar houdt er wel van om aangeraakt te worden en ze is wel goed in het onderhouden van relaties met mannen, later heeft ze een vaste relatie met Bing. [ Thematiek ] De titel beschrijft dus dat het belangrijkste thema vriendschap is. Het boek is verdeeld in 3 delen, met elk een eigen titel, deze titels beschrijven de belangrijkste verschillen tussen de twee in dat deel, en elk deel speelt zich weer in een andere leeftijdsgroep af. Deel 1: Dingen en woorden. In het eerste deel worden Kit en Ara beschreven als ze bij elkaar in de klas komen, Kit is dan tien, en Ara is ongeveer twaalf. Dingen en woorden verwijst naar waar ze goed in zijn. Kit is goed met woorden, Ara is goed met dingen, Ara is zelfs woordenblind. In dit deel sluiten Ara en Kit bloedbroederschap, dat was het enige dat Ara ervan kon overtuigen dat zijn Kit’s enige vriendin is. Kit kan namelijk met iedereen goed overweg, en Ara vertrouwde haar daarom niet, maar waarom als zij het zo goed met iedereen kan vinden kiest ze voor Ara? Ara is goed met dieren en natuur, samen met Kit hebben zij een plek in het bos omgedoopt tot het Land van Moer, dat is een plek die alleen zij weten en waar ze vaak komen. Kit krijgt voor haar twaalfde verjaardag een dagboek, zo kan ze dus goed met woorden zijn. Deel 2: Eten en drinken. Nu is Kit ongeveer 19 en Ara ongeveer 21. Ara is verslaafd aan eten, ze eet om zich te onderscheiden van anderen en om haar emoties niet te hoeven tonen. Kit heeft een eetprobleem, ze had medicijnen gekregen om weer ongesteld te worden waardoor ze dikker is geworden, waarna Kit vond dat ze moest afvallen en zo dus geobsedeerd is geraakt door eten, ze dacht de hele dag door aan eten en aan het aantal calorieën dat een voedingsproduct bevat. Na haar eetprobleem raakt ze verslaafd aan drank. Drank is haar liefste vijand en ze drinkt niet om de drank maar om het effect, het laat haar makkelijker praten en ze wordt er losser van. Ze maakt voor het eerst kennis in een discotheek door Marga, die Kit haar eerste alcoholische drankje gaf, een Cuba Libre. Kit kan goed studeren en wilt wetenschapper worden die van verslaving haar obsessie maakt. Deel 3: Werk en liefde. Kit is nu 30 en Ara 32. Ara is de enige die Kit heeft kunnen aanraken. Jongens hebben Kit nooit aan kunnen raken zonder dat ze verstijfde, ze vindt het vreselijk om als vrouw begeerd te worden. Bruno is de eerste die Kit heeft kunnen aanraken. Bruno is tien jaar lang Kit’s minnaar geweest maar dat is uitgegaan toen hij een vrouw vond die haar leven met hem wilde delen. Kit is niet de persoon om zich te binden en te trouwen. Daarna kreeg Kit met Thomas, Thomas leek in veel opzichten op Ara, Kit wilde Thomas dan ook net zo als dat ze Ara wilde. Maar na ongeveer een jaar verbreekt Kit de relatie met Thomas. Ara heeft al meer dan tien jaar een relatie met Bing. Ara heeft samen met Bing een dierenasiel waar Ara politie- en blindengeleidehonden traint. Kit heeft veel studies gedaan en het laatste hoofdstuk van dit deel is een proefschrift in de vorm van een brief aan Ara waarin het gaat om verslavingen. [ Personages en thematiek ] Kit en Ara spelen de belangrijkste rol in dit boek. De vriendschap tussen Ara en Kit staat centraal in dit boek.
[ Motieven ] Het motief in dit boek is tegenstelling. Ara en Kit zijn in alles tegenpolen van elkaar. Ara is heel dik, Kit is heel dun. Ara is goed met dieren en natuur, Kit met woorden. Ara is zelfs dyslectisch terwijl Kit één van de beste uit de klas is met taal. Kit is verslaafd aan drinken (drank) en Ara is verslaafd aan eten. Kit is heel emotioneel, Ara is zo goed als emotieloos. Kit kan heel goed leren en is tot haar 30e wel student, Ara is een dierenasiel begonnen en traint daar politie- en blindengeleidehonden. Kit is heel slecht in liefde, nooit vaste relaties, Ara is wel goed in relaties. [ Titel, ondertitel/motto en de relatie met de thematiek ] De titel ‘De vriendschap’ geeft het thema weer. Het draait om de vriendschap tussen Ara en Kit. De ondertitel is een gedicht van Ischa Meijer: Soep op het vuur
is
als
een goede vriend in huis
extra lekkere soep
is
als nieuwe familie
Dit gedicht is ook meteen het motto van het verhaal. Het gaat over vriendschap: hoe beter de soep, hoe hechter de band. Ara en Kit worden zo goed bevriend dat ze elkaar precies kunnen aanvoelen zelfs als ze ver bij elkaar vandaan wonen. Ischa Meijer was de man van Connie Palmen die kort voor het verschijnen van 'De Vriendschap' overleed. Het is dus ook een eerbetoon aan hem.