De bezige Bij, Amsterdam 1992, eerste druk, 411 pagina’s (eerste uitgave 1992)
Titelverklaring
Ruimte van Sokolov is een psychologische thriller. De titel slaat op het feit dat Sokolov een hele tijd werkzaam geweest is in de ruimtevaart als metallurgisch ingenieur. Ook slaat de titel op het feit dat Sokolov die alcoholist wordt, alleen maar in zijn roes ligt te filosoferen over de ruimte, over allerlei natuurkundige wetten en over het Joodse geloof. En de ruimte slaat op het feit dat hij telkens opnieuw zijn morele bezwaren verruimd, totdat hij op een gegeven moment zo crimineel is als Lev. Motto
Het boek heeft 2 motto’s. Het eerste komt uit Goethe’s Faust: “Niets zult ge zien in de eeuwige lege verte. De stap niet horen die ge doet, Geen steunpunt vinden voor uw voet.” Het tweede motto is afkomstig uit Crimes en Misdemeanors van Woody Allen: “Geloof je niet dat God alles ziet? God is een luxe die ik me niet kan veroorloven.” Over de schrijver
Leon de Winter is van Joodse afkomst en dat is duidelijk te merken in zijn boeken. Heel vaak zijn de hoofdpersonen in zijn boeken van Joodse afkomst en doen daar in eerste instantie niets mee. Later in het boek worden ze zich dan langzaam bewust van hun Jood-zijn.
Hoofdpersonen
1. De belangrijkste persoon in dit boek is natuurlijk de Rus Sasja Sokolov. (voluit: Aleksandr Iwanowitsj Sokolov) Deze Jood maakt een belangrijke ontwikkeling door in dit boek. Namelijk de ontwikkeling van moreel man naar immorele crimineel. Deze man, eerst een topfunctionaris, daarna alcoholist en stratenveger en later rijke zakenman, wordt heel erg beinvloedt door zijn vriend Lev. 2. De tweede hoofdpersoon is Lev. (voluit: Lesjawa Ljovka) Deze crimineel wordt als karakter niet echt uitgediept. Hij is in het begin al een recalcitrant type en dat blijft hij. Verder is het een grote crimineel, die over lijken gaat om zijn eigen hachje te redden. Zelfs als hij daarbij zijn beste vriend moet vermoorden. Over de relatie tussen deze twee personen wordt nog het een en ander verteld elders in dit verslag. Samenvatting
Sasja Sokolov woont als klein jongetje in moskou. Hij ontdekt dat hij joods is maar niemand mag het weten, want dat zou gevaarlijk kunnen zijn. Hij gaat in moskou naar een school voor hoogbegaafden en leert daar Lesjawa, kortweg Lev kennen. Eerst zijn geduchte concurrent, later zijn beste vriend. Ze gaan samen de ruimtevaartkunde in en komen te werken aan dezelfde raket. Deze raket ontploft bij lancering door sabotage. Vanaf dan takelt het leven van Sokolov af. Zijn vrouw en kind verlaten hem, hij raakt aan de drank en hij verliest het contact met Lev. Sokolov besluit gebruik te maken van het feit dat hij joods is en bemachtigt een uitreisvisum naar Israel. Hij belandt in TelAViv. Daar aangekomen blijkt het voor hem onmogelijk om de juiste baan te vinden en hij wordt uiteindelijk straatveger. Hier begint dan eigenlijk pas het boek. Terwijl hij stomdronken aan het werk is, wordt er voor zijn neus een man neergeschoten. Hij meent de dader te herkennen, namelijk Lev. Maar hij verwerpt deze gedachte meteen weer, omdat hij hem 5 jaar geleden voor het laatst gezien heeft. Een paar weken later ligt Sokolov weer eens helemaal zat in zijn kamer, als plotseling de deur opengaat en zijn vriend Lev binnekomt. Lev, een hele rijke zakenman, neemt Sokolov mee en helpt hem afkicken. Vervolgens biedt hij Sokolov aan om voor hem te komen werken. Sokolov, die eerst verschrikkelijk twijfelt omdat hij de zaakjes van Lev niet helemaal vertrouwt, stemt uiteindelijk toe. Zo wordt het leven van Sasja Sokolov langzamerhand weer wat beter. Zeker nadat hij ook nog de Joodse vrouw Tanja ontmoet heeft, die net als hij uit Rusland gevlucht is. Tanja is echter pro-Joods en vindt dat zij en Sokolov alleen een relatie kunnen beginnen als hij zich heeft laten besnijden. Zo ligt hij dan dus een paar weken later in het ziekenhuis om dit uit te laten voeren. Lev komt weer eens opduiken en zegt dat Sokolov iemand voor hem moet vermoorden, omdat deze persoon zowel Sokolov als hij ernstig zou kunnen schaden. Sokolov stemt in omdat hij zich schuldig voelt tegenover Lev, die hem al zoveel geholpen heeft. Sokolov sluipt ’s nachts het ziekenhuis uit, heeft dus een alibi, gaat naar die persoon toe en vermoordt deze. Daar ontdekt hij vij toeval dat Lev hem ook had willen vermoorden, met een tijdbom die gelijk af zou gaan zodra deze was ingesteld. Hij stopt deze bom dan onder de auto van Lev en gaat terug naar het ziekenhuis. Het boek eindigt met het feit dat Lev dood is en Sokolov heel rijk door een wederzijdse levensverzekering die ze op elkaar afgesloten hadden. Hij leeft nog lang en gelukkig. Het boek is geschreven in een lastige schrijfstijl met veel flash-backs en veel gefilosofeer. Dit maakt het, samen met het moeilijke taalgebruik, niet makkelijk om dit boek te lezen. Je moet voor dit boek echt rustig gaan zitten om niet de draad kwijt te raken. Het verhaal speelt in de tijd van het communistische Rusland en in de Golfcrisis. De motieven zijn: 1. Band met de Joodse traditie
2. Angst
3. Schuldgevoel
4. Vriendschap tussen twee uitersten (thema) Toelichting: 1. De band met de Joodse traditie is, omdat zowel Sokolov als Lev Joods bloed blijken te hebben. 2. De angst van Sokolov voor Lev, maar tegelijkertijd de grote bewondering. Ook de angst voor de verwoestingen die een buitenstaander aan kon richten en zo hun carriere kon verwoesten. 3. Sokolov heeft zich altijd schuldig gevoeld over het feit, dat hij Lev ten tijden van de ontploffing van de raket toch een soort van heeft verraden. Hij had namelijk tegenover zijn vrouw de veronderstelling gemaakt dat Lev de raket gesaboteerd had. Deze uitspraak heeft Lev uiteindelijk de kop gekost. (deze uitspraak bleek later juist te zijn) 4. Sokolov heeft vooral het goede, het bange en het morele in zich. Lev heeft vooral het kwade in zich en deinst nergens voor terug. Het verband tussen de titel en het thema nr.4 is dus eigenlijk de morele ruimte. Sokolov heeft weinig morele ruimte terwijl Lev juist heel veel heeft en probeert overal zijn slag uit te slaan. Er zit een hele belangrijke ontwikkeling in dit verhaal. Deze betreft de relatie tussen Sokolov en Lev en Sokolov zelf. In het begin is het namelijk zo, dat Sokolov Lev als zijn idool beschouwt. Langzamerhand krijgt Sasja zo zijn twijfels, wegens de ontploffing van de raket en de moord. Aan het einde komt hij er achter dat Lev over lijken gaat om zijn eigen hachje te redden en hem, Sokolov, getuige van de moord die Lev pleegde, probeert te vermoorden om zo alle bewijzen opgeruimd te hebben. Sokolov zelf zie ik veranderen doordat hij eerst een angsthaas is. Hij wil alles helemaal legaal en heeft veel morele bezwaren. Na verloop van tijd zie je dat deze morele bezwaren toch wel veel minder worden. Hij gaat bij Lev in dienst terwijl hij ernstig vermoedt dat deze zaakjes eigenlijk niet zo legaal zijn. En aan het einde pleegt hij zelfs een moord voor Lev en vermoordt hij Lev daarna ook nog eens. Bovendien leeft hij dan voort op Lev’s oneerlijk verkregen centen. Sokolov verandert dus langzaam in Lev. En verruimt zijn morele bezwaren totdat hij net zo erg is en net zo crinmineel als Lev. Recensies
Vrij Nederland van 19-12-1992 door Carel Peeters. Citaat : “Voor de vierde keer heeft Leon de Winter een roman geschreven, waarop ik op grond van de tekst op de achterkant benieuwd was. Het belooft immers een adembenemende roman over vriendschap en de grenzen van het moraal te zijn. En voor de vierde keer kom ik bedrogen uit.” Elsevier van 02-01-1993 door Doeschka Meijsing. Citaat: “De Ruimte van Sokolov is een rasechte thriller (..) Het enige wat afbreuk doet aan de kacht van de roman, is dat de Winter wel de moord-plot een spannende draai geeft, maar op de vragen van het boek omtrent sokolvs persoon geen bevredigend antwoord geeft. Zo mist de dwingend opgeroepen moraal in de roman een klinkend einde. En mist de Winter een kans. HP/DE TIJD van 20-11-1992 door Jaap Goedegebuure. Citaat: “Wie dacht dat met het vorig jaar verschenen Supertex een absoluut dieptepunt bereikt was, komt bedrogen uit, want De Ruimte van Sokolov bewijst dat het nog larmoyanter en goedkoper kan.” NRC Handelsblad van 20-11-1992 door Reinjan Mulder. Citaat: “Maar toch is De Ruimte van Sokolov een opvallend goed boek dat een ereplaats verdient in de Nederlandse literatuur. Ik ben het eens met de laatste recensie. Hierin wordt het boek namelijk positief ontvangen. Ik vind dit zelf een heel goed boek, met een heel spannende verhaallijn. Het is wel een heel moeilijk boek en af en toe zitten er wel ietwat langdradige stukken tussen, maar wat bijvoorbeeld Jaap Goedegebuure van HP/De Tijd meldt over dit boek vind ik echt onzin. Dit is een hartstikke goed boek met hele goede en sterke passages erin. Al met al is te concluderen dat dit boek niet door alle pers evengoed aangenomen is. Er is heel erg veel commentaar op dit boek, vooral wegens de lange passages. Hier kan ik inkomen maar om het boek zoals die Jaap Goedegebuure zo hard af te kraken, vind ik echt te gek voor woorden ! Ikzelf heb dit boek echt in een sneltreinvaart uitgelezen en vond vooral die ontwikkeling die Sokolov onderging erg interessant. En aan het einde dat Lev Sokolov wil vermoorden is echt een meesterlijk slot. Dat had ik echt niet verwacht en dat Sokolov daarna Lev vermoordt al helemaal niet. Ik raad dit boek echt aan iedereen aan, die bereid is een wat moeilijker en dikker boek te lezen. Ik geef toe dat niet iedereen dit boek even leuk zal vinden als ik maar ik vind dit toch wel een boek dat je gelezen moet hebben.
Ruimte van Sokolov is een psychologische thriller. De titel slaat op het feit dat Sokolov een hele tijd werkzaam geweest is in de ruimtevaart als metallurgisch ingenieur. Ook slaat de titel op het feit dat Sokolov die alcoholist wordt, alleen maar in zijn roes ligt te filosoferen over de ruimte, over allerlei natuurkundige wetten en over het Joodse geloof. En de ruimte slaat op het feit dat hij telkens opnieuw zijn morele bezwaren verruimd, totdat hij op een gegeven moment zo crimineel is als Lev. Motto
Het boek heeft 2 motto’s. Het eerste komt uit Goethe’s Faust: “Niets zult ge zien in de eeuwige lege verte. De stap niet horen die ge doet, Geen steunpunt vinden voor uw voet.” Het tweede motto is afkomstig uit Crimes en Misdemeanors van Woody Allen: “Geloof je niet dat God alles ziet? God is een luxe die ik me niet kan veroorloven.” Over de schrijver
1. De belangrijkste persoon in dit boek is natuurlijk de Rus Sasja Sokolov. (voluit: Aleksandr Iwanowitsj Sokolov) Deze Jood maakt een belangrijke ontwikkeling door in dit boek. Namelijk de ontwikkeling van moreel man naar immorele crimineel. Deze man, eerst een topfunctionaris, daarna alcoholist en stratenveger en later rijke zakenman, wordt heel erg beinvloedt door zijn vriend Lev. 2. De tweede hoofdpersoon is Lev. (voluit: Lesjawa Ljovka) Deze crimineel wordt als karakter niet echt uitgediept. Hij is in het begin al een recalcitrant type en dat blijft hij. Verder is het een grote crimineel, die over lijken gaat om zijn eigen hachje te redden. Zelfs als hij daarbij zijn beste vriend moet vermoorden. Over de relatie tussen deze twee personen wordt nog het een en ander verteld elders in dit verslag. Samenvatting
Sasja Sokolov woont als klein jongetje in moskou. Hij ontdekt dat hij joods is maar niemand mag het weten, want dat zou gevaarlijk kunnen zijn. Hij gaat in moskou naar een school voor hoogbegaafden en leert daar Lesjawa, kortweg Lev kennen. Eerst zijn geduchte concurrent, later zijn beste vriend. Ze gaan samen de ruimtevaartkunde in en komen te werken aan dezelfde raket. Deze raket ontploft bij lancering door sabotage. Vanaf dan takelt het leven van Sokolov af. Zijn vrouw en kind verlaten hem, hij raakt aan de drank en hij verliest het contact met Lev. Sokolov besluit gebruik te maken van het feit dat hij joods is en bemachtigt een uitreisvisum naar Israel. Hij belandt in TelAViv. Daar aangekomen blijkt het voor hem onmogelijk om de juiste baan te vinden en hij wordt uiteindelijk straatveger. Hier begint dan eigenlijk pas het boek. Terwijl hij stomdronken aan het werk is, wordt er voor zijn neus een man neergeschoten. Hij meent de dader te herkennen, namelijk Lev. Maar hij verwerpt deze gedachte meteen weer, omdat hij hem 5 jaar geleden voor het laatst gezien heeft. Een paar weken later ligt Sokolov weer eens helemaal zat in zijn kamer, als plotseling de deur opengaat en zijn vriend Lev binnekomt. Lev, een hele rijke zakenman, neemt Sokolov mee en helpt hem afkicken. Vervolgens biedt hij Sokolov aan om voor hem te komen werken. Sokolov, die eerst verschrikkelijk twijfelt omdat hij de zaakjes van Lev niet helemaal vertrouwt, stemt uiteindelijk toe. Zo wordt het leven van Sasja Sokolov langzamerhand weer wat beter. Zeker nadat hij ook nog de Joodse vrouw Tanja ontmoet heeft, die net als hij uit Rusland gevlucht is. Tanja is echter pro-Joods en vindt dat zij en Sokolov alleen een relatie kunnen beginnen als hij zich heeft laten besnijden. Zo ligt hij dan dus een paar weken later in het ziekenhuis om dit uit te laten voeren. Lev komt weer eens opduiken en zegt dat Sokolov iemand voor hem moet vermoorden, omdat deze persoon zowel Sokolov als hij ernstig zou kunnen schaden. Sokolov stemt in omdat hij zich schuldig voelt tegenover Lev, die hem al zoveel geholpen heeft. Sokolov sluipt ’s nachts het ziekenhuis uit, heeft dus een alibi, gaat naar die persoon toe en vermoordt deze. Daar ontdekt hij vij toeval dat Lev hem ook had willen vermoorden, met een tijdbom die gelijk af zou gaan zodra deze was ingesteld. Hij stopt deze bom dan onder de auto van Lev en gaat terug naar het ziekenhuis. Het boek eindigt met het feit dat Lev dood is en Sokolov heel rijk door een wederzijdse levensverzekering die ze op elkaar afgesloten hadden. Hij leeft nog lang en gelukkig. Het boek is geschreven in een lastige schrijfstijl met veel flash-backs en veel gefilosofeer. Dit maakt het, samen met het moeilijke taalgebruik, niet makkelijk om dit boek te lezen. Je moet voor dit boek echt rustig gaan zitten om niet de draad kwijt te raken. Het verhaal speelt in de tijd van het communistische Rusland en in de Golfcrisis. De motieven zijn: 1. Band met de Joodse traditie
2. Angst
3. Schuldgevoel
4. Vriendschap tussen twee uitersten (thema) Toelichting: 1. De band met de Joodse traditie is, omdat zowel Sokolov als Lev Joods bloed blijken te hebben. 2. De angst van Sokolov voor Lev, maar tegelijkertijd de grote bewondering. Ook de angst voor de verwoestingen die een buitenstaander aan kon richten en zo hun carriere kon verwoesten. 3. Sokolov heeft zich altijd schuldig gevoeld over het feit, dat hij Lev ten tijden van de ontploffing van de raket toch een soort van heeft verraden. Hij had namelijk tegenover zijn vrouw de veronderstelling gemaakt dat Lev de raket gesaboteerd had. Deze uitspraak heeft Lev uiteindelijk de kop gekost. (deze uitspraak bleek later juist te zijn) 4. Sokolov heeft vooral het goede, het bange en het morele in zich. Lev heeft vooral het kwade in zich en deinst nergens voor terug. Het verband tussen de titel en het thema nr.4 is dus eigenlijk de morele ruimte. Sokolov heeft weinig morele ruimte terwijl Lev juist heel veel heeft en probeert overal zijn slag uit te slaan. Er zit een hele belangrijke ontwikkeling in dit verhaal. Deze betreft de relatie tussen Sokolov en Lev en Sokolov zelf. In het begin is het namelijk zo, dat Sokolov Lev als zijn idool beschouwt. Langzamerhand krijgt Sasja zo zijn twijfels, wegens de ontploffing van de raket en de moord. Aan het einde komt hij er achter dat Lev over lijken gaat om zijn eigen hachje te redden en hem, Sokolov, getuige van de moord die Lev pleegde, probeert te vermoorden om zo alle bewijzen opgeruimd te hebben. Sokolov zelf zie ik veranderen doordat hij eerst een angsthaas is. Hij wil alles helemaal legaal en heeft veel morele bezwaren. Na verloop van tijd zie je dat deze morele bezwaren toch wel veel minder worden. Hij gaat bij Lev in dienst terwijl hij ernstig vermoedt dat deze zaakjes eigenlijk niet zo legaal zijn. En aan het einde pleegt hij zelfs een moord voor Lev en vermoordt hij Lev daarna ook nog eens. Bovendien leeft hij dan voort op Lev’s oneerlijk verkregen centen. Sokolov verandert dus langzaam in Lev. En verruimt zijn morele bezwaren totdat hij net zo erg is en net zo crinmineel als Lev. Recensies
Vrij Nederland van 19-12-1992 door Carel Peeters. Citaat : “Voor de vierde keer heeft Leon de Winter een roman geschreven, waarop ik op grond van de tekst op de achterkant benieuwd was. Het belooft immers een adembenemende roman over vriendschap en de grenzen van het moraal te zijn. En voor de vierde keer kom ik bedrogen uit.” Elsevier van 02-01-1993 door Doeschka Meijsing. Citaat: “De Ruimte van Sokolov is een rasechte thriller (..) Het enige wat afbreuk doet aan de kacht van de roman, is dat de Winter wel de moord-plot een spannende draai geeft, maar op de vragen van het boek omtrent sokolvs persoon geen bevredigend antwoord geeft. Zo mist de dwingend opgeroepen moraal in de roman een klinkend einde. En mist de Winter een kans. HP/DE TIJD van 20-11-1992 door Jaap Goedegebuure. Citaat: “Wie dacht dat met het vorig jaar verschenen Supertex een absoluut dieptepunt bereikt was, komt bedrogen uit, want De Ruimte van Sokolov bewijst dat het nog larmoyanter en goedkoper kan.” NRC Handelsblad van 20-11-1992 door Reinjan Mulder. Citaat: “Maar toch is De Ruimte van Sokolov een opvallend goed boek dat een ereplaats verdient in de Nederlandse literatuur. Ik ben het eens met de laatste recensie. Hierin wordt het boek namelijk positief ontvangen. Ik vind dit zelf een heel goed boek, met een heel spannende verhaallijn. Het is wel een heel moeilijk boek en af en toe zitten er wel ietwat langdradige stukken tussen, maar wat bijvoorbeeld Jaap Goedegebuure van HP/De Tijd meldt over dit boek vind ik echt onzin. Dit is een hartstikke goed boek met hele goede en sterke passages erin. Al met al is te concluderen dat dit boek niet door alle pers evengoed aangenomen is. Er is heel erg veel commentaar op dit boek, vooral wegens de lange passages. Hier kan ik inkomen maar om het boek zoals die Jaap Goedegebuure zo hard af te kraken, vind ik echt te gek voor woorden ! Ikzelf heb dit boek echt in een sneltreinvaart uitgelezen en vond vooral die ontwikkeling die Sokolov onderging erg interessant. En aan het einde dat Lev Sokolov wil vermoorden is echt een meesterlijk slot. Dat had ik echt niet verwacht en dat Sokolov daarna Lev vermoordt al helemaal niet. Ik raad dit boek echt aan iedereen aan, die bereid is een wat moeilijker en dikker boek te lezen. Ik geef toe dat niet iedereen dit boek even leuk zal vinden als ik maar ik vind dit toch wel een boek dat je gelezen moet hebben.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden