Geef je mening over deze nieuwe bachelor! 

Doe je vwo en overweeg je een universitaire bachelor? Doe dan mee aan dit korte onderzoek over een nieuwe studie en  maak kans op een cadeaubon van 25 euro.

Meedoen

Beatrijs door Onbekend

Beoordeling 6.5
Foto van een scholier
Boekcover Beatrijs
Shadow
  • Boekverslag door een scholier
  • 4e klas vwo | 1626 woorden
  • 17 maart 2008
  • 48 keer beoordeeld
Cijfer6.5
48 keer beoordeeld

Boek
Auteur
Onbekend
Lezen voor de lijst
Niveau 4 (15-18 jaar)Lezen voor de lijst Niveau 4 (15-18 jaar)
Genre
Mysterie
Middeleeuws verhaal
Taal
Nederlands
Vak
Eerste uitgave
1963
Pagina's
134
Geschikt voor
vwo
Punten
2 uit 5
Oorspronkelijke taal
Nederlands
Literaire thema's
Godsdienst,
Prostitutie

Boekcover Beatrijs
Shadow

De Marialegende Beatrijs - geschreven rond 1270 - wordt algemeen beschouwd als het hoogtepunt van onze middeleeuwse vertelkunst. Het verhaal geeft een goed beeld van de belangrijke rol die Maria in de geloofsbeleving van de middeleeuwse mensen speelde.
 

Drie vormen van liegt beheersen de gebeurtenissen. De lichamelijke liefde die de non Beaterijs tot z…

De Marialegende Beatrijs - geschreven rond 1270 - wordt algemeen beschouwd als het hoogtepunt van onze middeleeuwse vertelkunst. Het verhaal geeft een goed beeld van de belangrijke…

Beatrijs door  Onbekend
Shadow

Oefenen voor je mondelingen?

Komen je mondelingen er aan en wil je oefenen? Probeer onze Boekenquiz. We stellen je open vragen over de gelezen boeken.

ADVERTENTIE
AI, programmeren of data: wat past bij jou?

Bouw de apps van morgen, laat computers zelfstandig leren of verbeter de samenwerking tussen mens en technologie. Met de bachelor Informatica, Artificial Intelligence of Informatiekunde aan de UvA maak jij het verschil in de digitale wereld. Ontdek de mogelijkheden en kom naar de Open Campus Dag op 31 oktober!

Check de opleidingen!
Boekgegevens

Titel van het boek: Beatrijs
Uitgever: Taal & Teken, Leeuwarden
Jaar van uitgave: 1988, derde druk
Genre: Middeleeuwse Marialegende

Samenvatting

Het verhaal begint met een mededeling van de verteller. Het dichten levert hem niet veel geld op, maar dit verhaal vertelt hij toch om de maagd Maria te eren.
Beatrijs in een non die als kosteres in het klooster werkt. Iedereen is trots op haar, omdat ze haar werk goed doet. Beatrijs echter is niet zo gelukkig, omdat ze al vanaf haar twaalfde verliefd is op een jongen. Ze kan haar verlangen naar hem niet meer bedwingen. Op een dag schrijft ze een brief naar de jongen op wie ze verliefd is, waarin ze vraagt of hij naar het klooster wil komen.
De jongeman komt verheugt naar het klooster en hij ziet Beatrijs achter het getraliede raampje van het klooster. De jongeman stelt voor om samen weg te gaan naar een plek waar niemand ze kan vinden. Hij belooft haar mooie kleren en eeuwige trouw. Beatrijs aanvaart deze belofte en na acht dagen besluit ze weg te lopen uit het klooster.
De acht dagen zijn verstreken en Beatrijs twijfelt op ze weg zal lopen. Biddend tegen Maria zegt ze, dat de liefde haar ten val heeft gebracht en dat ze niet anders kan dan een werelds leven leiden. Vervolgens trekt ze haar habijt en haar schoenen uit en legt ze deze op het Maria-altaar. De sleutel van de sacristie hangt ze op voor het Mariabeeld, zodat iedereen kan zien dat ze weg is gelopen.
De jongeman wacht op haar op de afgesproken plek. Hij schenkt haar mooie kleren en schoenen. Beatrijs en de jongeman rijden te paard naar een plek waar niemand ze kan vinden. Ze wonen in een mooie stad die in het dal van de bergen ligt. De jongeman heeft genoeg bezittingen om zeven jaren zijn gezin te kunnen onderhouden. Beatrijs en de jongeman krijgen samen twee kinderen.
De zeven jaren zijn voorbij en de bezittingen raken op. De armoede drijft Beatrijs en de jongeman uit elkaar. Hij verbreekt zijn belofte en vertrekt naar zijn geboortestreek. Beatrijs blijft alleen achter met haar twee buitengewone mooie kinderen. Hopeloos bidt ze tegen Maria en vraagt ze haar om hulp. Zeven jaren lang leeft ze als prostituee, maar iedere dag bidt ze (huilend) tegen Maria. Ze krijgt steeds meer spijt van zondig leven. Hopeloos besluit ze niet langer als prostituee te werken. Dagen lang zwerft ze met haar kinderen door de stad en smeekt ze om brood. Ze vindt weer het klooster waar ze vroeger als kosteres heeft gewerkt. Een weduwe vangt Beatrijs en de twee kinderen op.
De weduwe vertelt Beatrijs dat er een non is die al veertien jaren zeer trouw haar werkt goed verricht. Deze non zou de zuiverste ziel van alle nonnen hebben. Als Beatrijs naar de naam van de ouders van de non vraagt, komt ze er achter dat de weduwe haar bedoelt.
Als Beatrijs op bed ligt krijgt ze een visioen. Haar wordt verteld dat ze gerust kan binnenlopen in het klooster. De deuren staan wijd open. Maria heeft die veertien jaren als kosteres gewerkt in plaats van haar. Beatrijs gelooft dit eerst niet en bidt tot God dat ze het visioen pas opvolgt als het ook nog een tweede en derde keer wordt gedaan. Dit gebeurt ook en nadat zij haar kinderen voorgoed heeft achtergelaten bij de weduwe, gaat ze op weg naar het klooster.
Terug gekomen in de tuin van het klooster ziet ze dat de deuren wijd open staan. Ze vindt haar pij, schoenen en de sleutel terug op dezelfde plek waar ze het had achtergelaten. Ze bedankt Maria en vraagt haar om over haar kinderen we waken. De weduwe zorgt voor de kinderen en de abdis van het klooster zei dat alle kosten worden gevoed. De kinderen leefden een gelukkig leven.
Op een dag komt er een abt naar het klooster om te kijken of er nog schandelijke praatjes rondgingen. Beatrijs durft haar zonden niet op te biechten, omdat de duivel haar schuldgevoelens geeft. Vervolgens krijgt ze een visioen van een jongeman in het wit gekleed. Hij gooit een appel omhoog vangt het weer op om het kind op zijn arm te vermaken. Het kind was echter dood en merkte dus niets van de vermaking. God had er niets aan dat Beatrijs vastte en bad, terwijl ze nog niet gebiecht had.
Daarop gaat ze naar de abt en vraagt aan hem of hij haar de biecht af wilt nemen. Toen ze alles had verteld gaf de abt haar absolutie en wilde het wonder overal doorvertellen, maar hij zou haar naam niet noemen. Hierna vertelde de abt het aan het hele klooster, maar niemand wist bij wie het gebeurd was. De twee kinderen van Beatrijs leefden als monniken nog een lang en gelukkig leven.

Historische kenmerken en achtergronden

Geestelijke letterkunde
Het verhaal behoort tot de geestelijke letterkunde, omdat het in de eerste plaats over het christendom gaat. ‘Beatrijs’ is een Marialegende, omdat het ter ere van Maria is geschreven en omdat de hoofdpersoon Beatrijs een wonderbaarlijke gebeurtenis meemaakt. Het verhaal bevat een hoop religieuze aspecten. Beatrijs is bijvoorbeeld kosteres in een klooster en blijft haar hele leven lang trouw aan Maria. Ze toont na al haar zonden pas echt berouw als ze gaat biechten. Uit deze Marialegende blijkt het belang van de biecht in de Middeleeuwen.
In de droom van Beatrijs verschijnt een jongeman die met een appel speelt voor een dood kind. Het kind reageert natuurlijk niet. De betekenis hiervan is dat Beatrijs nog niet gebiecht heeft en dus zondig blijft tot ze haar zonde opbiecht en vergeving vraagt. God zal tot die tijd haar gebeden niet horen. Als ze gebiecht heeft krijgt ze kwijtschelding van haar zonden (absolutie). De schrijver of auctoriale verteller van het verhaal is zelf ook trouw aan Maria. Aan het begin van het verhaal vertelt hij waarom hij dit verhaal vertelt en hij eindigt het verhaal door te zeggen dat de lezers Maria ook gaan vereren. Bovendien laat de verteller zijn mening ook horen (regel 20-26).

De standentheorie
In de Middeleeuwen waren er drie standen. De geestelijken, de adel/ ridders en de boeren/vissers. De geestelijke stand is de stand die in het klooster van het belang is. Beatrijs is op haar twaalfde een non geworden. Beatrijs komt uit adellijke stand, want ze was een kosteres in een klooster voor adellijke dames. Een kosteres is hoofd van de huishoudelijke dienst. Beatrijs luidde de kerk, wekte alle kloosterlingen en zorgde voor verlichting en voor de benodigdheden van mis (regel 29 t/m 37). Beatrijs was ook welgemanierd en had een goed karakter (regel 19 t/m 25).
Bovendien wilde ze niet vrijen in het open veld als een dorpse hoer, maar wel naakt in een net opgemaakt bed (regel 359-363).
Toen de jongeman haar verliet na zeven jaren, moest Beatrijs wel de kost verdienen als prostituee. Ze kon namelijk geen ambacht uitoefenen (regel 417-418).
Tenslotte leefde Beatrijs liever als een zondares dan als een bedelaar. Prostitueren is zondig voor de adel, maar bedelen of werken is een schande. Bovendien is een zonde een geheim van jezelf, tenzij je het doorvertelt. Iedereen kan je zien bedelen of werken (regel 454).

Eercultuur en hoofsheid
Beatrijs is een adellijke en het is dus belangrijk dat zij zich hoofs gedraagt. Beatrijs wil niet in het bos vrijen, maar op een nette opgemaakte bed. Als iemand haar zou zien vrijen in het bos, zou het een schande zijn (blz. regel 359-363). Beatrijs mocht haar aanzien en eer niet verliezen. Beatijs kan geen ambacht uitoefenen, omdat vrouwen in de Middeleeuwen niet hoorden te werken (blz. 417-418). Zoals eerder gezegd, wilde Beatrijs niet bedelen (454).
Het heel beleefde en beschaafde taalgebruik in de dialogen maakt de hoofsheid duidelijk. Bijvoorbeeld: "'Wat zegt u onbehouwen pummel! Moet ik hier in het gras gaan liggen als een vrouw die zonder eergevoel met haar lichaam geld verdient?'"(r.346 – 349) of hier "Het was Venus die me hiertoe aanzette." (r. 365 – 366). Hieruit blijkt dat de hoofse regels worden toegepast want de gesprekspartner wordt gerespecteerd en niet onnodig gekwetst.

Symboliek
In het verhaal komen getalssymbolen, kleurensymbolen en overige symboliek.
Als Beatrijs twaalf jaar oud is gaat ze klooster in als kosteres. Een hoofs meisje kan op zo een leeftijd al een relatie beginnen.
Beatrijs leeft zeven jaar gelukkig met haar partner. Zij kent rijkdom, geluk en blijdschap. Na de zeven jaren, leeft Beatrijs zeven jaren in armoede, ongeluk en ellende. Het getal zeven is een bijbels getal. Denk maar aan de zeven dagen van de week, waarin de aarde geschapen werd.
Beatrijs krijgt drie keer een visioen. Drie is een heilig getal, want in het katholieke geloof gelooft men in de Goddelijke Drie-eenheid: de Vader (God), de Zoon (Jezus) en de Heilige Geest. Dit zijn ook de namen die gezegd worden bij het maken van het kruisteken voor men gaat bidden. Het is opmerkelijk dat het visioen waarin zij opdracht krijgt te gaan biechten, slechts één keer verschijnt. Als Beatrijs voor de derde keer een visioen krijgt, verschijnt er een fel licht. Licht symboliseert Jezus Christus.
Het kloosterhabijt is grijs van kleur. Grijs staat voor armoede. De jongeman geeft Beatrijs blauwe kleren. Blauw staat voor trouw. Beatrijs was haar jeugdliefde maar ook Maria trouw. Het witte kapje dat Beatrijs krijgt van haar jeugdliefde staat voor kuisheid en maagdelijkheid. Maria wordt vaak ook in wit/ blauwe kleding afgebeeld. De man met het dode kind die in haar visioen verscheen, was ook in het wit gekleed. Wit symboliseert hier ook eerlijkheid.
De egelantier, waaronder de man in de kloostertuin op Beatrijs wacht, is een rozenstruik. Rozen symboliseren de liefde. De man met het dode kind in zijn armen staan symbool voor het feit dat Beatrijs nog niet gebiecht heeft. Tenslotte staat de appel symbool voor het leven en het verlangen.

Boekenquiz 12 vragen

Nieuw! Open vragen worden nagekeken door AI
Wat is het beroep van de non in het verhaal?
Wie probeert de non onafgebroken te verleiden?
Wat doet de non met haar habijt net voordat ze het klooster verlaat?
Hoe lang hebben de non en haar geliefde genoeg geld om luxueus te leven?
Wat doet de man als het geld op is?
Welk beroep kiest de vrouw om voor haarzelf en haar kinderen te zorgen na het vertrek van de man?
Hoeveel jaar leidt de vrouw een zondig leven buiten het klooster?
Naar wie bidt de vrouw om haar zonden te vergeven?
Wat wordt de nieuwe manier van de vrouw om rond te komen als ze besluit van haar zondig leven te stoppen?
Bij wie vindt de vrouw onderdak wanneer ze in de buurt van haar vroegere klooster arriveert?
Wat ontdekt de vrouw na het gesprek met de weduwe over de kosteres?
Wat realiseert de vrouw is het belangrijkste wat men God kan geven als tegenprestatie van de zonde?

REACTIES

E.

E.

echt precies wat ik zocht dankje!

14 jaar geleden

A.

A.

Goed uitgewerkt met symboliek enzovoorts.

12 jaar geleden

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.