Jaar van gelezen uitgave:1969
Jaar van eerste uitgave: 1857
Charles Bouton heeft er allerlei handige aantekeningen in aangebracht.
Keuze van het werk
Ik moest een derde boek kiezen voor literatuur. Ik had al een aantal boeken opgezocht, maar die waren allemaal niet aanwezig. Toen kwam ik op dit boek. Ik was ook benieuwd naar het hele verhaal. Ik vond de persoon van Madame Bovary fascinerend, en was benieuwd naar haar motieven en haar hele achtergrond waarom ze zo op zoek was die gepassioneerde liefde.
Na het gelezen te hebben vond ik het heel mooi. Het realisme is me goed bevallen, al dacht ik eerst toch van niet.
Over de schrijver:
Gustave Flaubert werd geboren op 12 december 1821 in Rouen.
Flaubert groeide op in Noord-Frankrijk. Zijn vader was een arts. Hij begon eerst –naar wens van zijn ouders- met de studie rechten. In 1844 brak hij deze af, om zich geheel te wijden aan de literatuur.
In zijn eerste werken (`Memoirés d`un fou`, 1838, `Novembre`, 1842) staat hij nog onder invloed van de romantiek. Later schrijft hij in de realistische stijl, waarin hij probeert, elk detail van de uiterlijke wereld, en van het innerlijk van de personen, vast te leggen.
Madame Bovary verscheen in 1857 (hij had vijf jaar aan dit boek gewerkt) Nadat hij Salammbo geschreven had (speelt in Afrika), aangemoedigd door een studiereis naar Tunesië en Egypte, geschreven had, werkte hij aan een tekst die reeds in 1845 was geschreven en die nooit gepubliceerd was. Deze versie werd in 1869 gepubliceerd:
`L’éducation sentimentale`. De laatste roman was `Bouvard en Pécuchet` (1881), een satire op het geloof in de wetenschap. Dit boek maakte Flaubert niet af. Andere werken zijn:
`La tentation de Saint-Antoine` (1848; 1874, roman)
`De Kandidaat` (1874, komedie)
`Trois contes` (1877)
Flaubert stierf op 8 mei 1880 in Croisset. Waarschijnlijk omdat hij veel schulden had, en omdat hij (waarschijnlijk) Syfilis had.
Flaubert documenteerde zich altijd uitvoerig voor hij een werk schreef. Zo heeft hij heel lang de verschijnselen van het lichaam na arsenicum binnen te hebben gekregen.
Samenvatting:
Charles Bovary pas op latere leeftijd naar school omdat zijn ouders zuinig zijn.
Later studeert hij medicijnen in Rouaan. Hij leert Heloïse kennen en trouwt met haar. Maar zij sterft al vroeg.
Op de Bertauxhoeve behandelt hij vader Rouault. Hier komt Charles in contact met zijn dochter: Emma. Ze voelen zich erg tot elkaar elkaar aangetrokken en worden verliefd op elkaar. Ze besluiten te trouwen.
Maar al snel valt het huwelijk Emma tegen. Tijdens haar opleiding in de kloosterschool heeft ze veel romans gelezen met een sensuele liefde. Ze ging helemaal in deze boekjes op, maar het werkelijke huwelijk valt hier niet mee te vergelijken. Haar huwelijk is saai, en zij wil juist spanning en avontuur en niet deze dagelijkse sleur. Charles, daarentegen, is saai.
Emma verveelt zich, totdat Charles en zij uitgenodigd worden op een bal. Haar fantasie wordt geprikkeld wanneer ze daar ook nog door een burggraaf ten dans wordt gevraagd. Maanden later droomt ze nog van deze graaf, maar omdat de werkelijkheid zo saai is krijgt ze het steeds moeilijker. Ze wordt chagrijnig en erg lastig, hiermee gaat ook haar gezondheid achteruit.
Charles merkt er niet veel van en is trots dat Emma zijn vrouw is, hij is tevreden met wat hij heeft. Op een gegeven moment merkt hij toch iets en wil hij verhuizen opdat het beter zal gaan met Emma. Ze verhuizen naar Yonville I'Abbaye.
Wanneer ze alles gereed maken om te verhuizen, prikt Emma zich aan de doornen van haar bruidsboeket. Vervolgens verbrandt ze deze. Ondertussen blijkt Emma zwanger te zijn.
In Yonville voelt Emma zich direct aangetrokken tot Léon Dupuis, die klerk is bij de notaris en woont in een kamertje bij de apotheker van het dorp: Homais. Met Léon praat ze over van alles en nog wat: over theater en muziek en over hoe ze zich voelen.
Ze bevalt van een dochter, Berthe. Ze is teleurgesteld want ze wilde een jongetje. Aangezien een man, naar haar mening, zijn hartstochten volgen kan, maar de vrouw tegengehouden wordt door conventies.
Emma en Léon zoeken elkaar steeds vaker op, en Charles heeft niets door. Af en toe neemt Emma ook nog wel wat afstand van Léon omdat ze haar gevoelens voor hem op een rijtje wil zetten. Maar wanneer ze hem ziet, wordt haar droombeeld van hem verstoord, en is daarom in zijn bijzijn uiterst koel. Wegens deze uiterlijke koelheid van Emma ziet Léon er niet van af het dorp te verlaten om te gaan studeren in Parijs. Ze voelt zich nog naarder en koopt veel verschillende dingen ter afleiding.
Rodolphe Boulanger, een rijke landheer, houdt Emma gezelschap tijdens een landbouwfeest in het dorp. Hij heeft zich voorgenomen haar te versieren, want hij heeft gemerkt dat ze zich verveelt. Ze praten over de saaiheid van het leven en over dat wat het hart wil. Rodolphe zegt dat ze moet uitkomen voor haar hartstochten.
Zes weken later ziet Emma Rodolphe opnieuw. Hun gevoelens zijn nog even heftig. Emma voelt zich geweldig, een vrouw uit de romannetjes die ze las. Maar toch voelt ze enige strijd omdat deze verhouding in strijd is met haar katholieke geloof.
De liefde voor Rodolphe blijft toch en ze bestelt zelfs een uitzet bij de handelaar Lheureux om samen met Rodolphe in Parijs te gaan wonen. Maar de avond voor de vlucht, komt Rodolphe niet opdagen. Hij laat Emma een afscheidsbrief en een mandje abrikozen na. Niets vermoedend smult de Charles van de vruchten, terwijl Emma flauwvalt. Ze is neerslachtig en niemand kan haar helpen. Intussen eist Lheureux de schulden op. Om Emma wat afleiding te bieden neemt Charles haar mee naar Rouaan om een operavoorstelling te bezoeken. Hier ontmoet ze Léon weer die na zijn verblijf in Parijs voor twee jaar in Rouaan studeert. De financiële situatie van Emma en Charles is niet erg goed, en daarom vraagt Emma Charles om advies te gaan vragen bij Léon. Drie dagen blijft ze in Rouaan. Om Leon vaker te kunnen zien, vraagt ze Charles pianolessen te mogen volgen in Rouaan.
Ondertussen strooit Emma nog steeds met geld en steekt zich steeds dieper in de schulden, Lheureux wordt dan ook steeds lastiger. Lheureux weet bovendien van haar verhouding met Leon. Na korte tijd dooft de liefde tussen Emma en Léon. Als ze Leon later nodig heeft om geld van hem te lenen, weigert hij. Ze gaat naar Rodolphe, maar ook deze weigert.
Ten einde raad gaat Emma de apotheek van Homais binnen, daar neemt arsenicum in. Na een heftige doodsstrijd sterft ze. Wanneer Emma begraven is, krijgt Charles steeds opnieuw schuldeisers aan de deur en vindt hij allerlei bewijzen voor Emma's ontrouw. Maar Charles is niet jaloers, hij voelt zich gevleid door het feit dat zijn vrouw zo populair was. Korte tijd daarna sterft ook hij.
Opmerking van een internetsite over Madame Bovary:
”In Madame Bovary worden het trieste bekrompen klimaat en de kleinburgerlijke verlangens in een provincienest in het noorden van Frankrijk geschilderd . Uit dit boek blijkt zijn streven naar poëtische authenticiteit.
Madame Bovary geboycot:
Madame Bovary werd door de staat geboycot vanwege de sexuele vrijheden. Tijdgenoten (Baudelaire) erkenden echter wel dat het boek een geweldige kwaliteit heeft.
Madame Bovary verscheen in zes afleveringen in het tijdschrift Revue de Paris in 1857. Wanneer de uitgever zegt dat hij bepaalde stukken van de tekst geschrapt had, ruikt Justitie onraad. Volgens Flaubert bestaat de publicatie nog maar uit een reeks fragmenten van de oorspronkelijke tekst. De keizerlijke overheid vervolgt hem. Tijdens het proces eist Flaubert’s advocaat niet alleen vrijspraak, maar ook een schadevergoeding. In 1857 wordt Flaubert vrijgesproken. Door alle publiciteit rondom Madame Bovary wordt het boek geweldig goed verkocht. In 1864 worden Madame Bovary en Salammbo op de kerkelijke index geplaatst en in 1954 plaatst de Nationale Organisatie voor Zedelijke Literatuur het boek op de zwarte lijst. In 1960 verbiedt de IDIL de roman over 'het Franse vrouwtje uit de provincie dat door dweepzieke, romantische, onwaarachtige lectuur geestelijk geheel wordt ondermijnd' voor de Nederlandse katholieke lezer. Met dit stukje hieronder had de Katholieke Kerk veel moeite.
“De priester stond op en nam het kruisbeeld in zijn handen; nu rekte zij, als iemand die dorst heeft, haar hals, perste haar lippen op het lichaam van de Godmens en drukte er, met alle kracht die haar restte, de innigste liefdeskus op die zij ooit had gegeven. Vervolgens reciteerde ij het Misereatur en het Indulgentiam, doopte zijn rechterduim in de olie en begon haar te zalven: eerst de ogen, die zo hadden gehunkerd naar alle aardse pracht; daarna de vleugels van de neus, die zo had genoten van de zwoele briesjes en zoete geuren; dan de mond, die zich had geopend voor de leugen, die uit trots gezucht en in ontucht gekreund had; vervolgens de handen, die zich hadden onthaald op zachte strelingen; en tenslotte de voetzolen, die haar eens zo snel hadden gedragen naar de bevrediging van haar verlangens, en die nu geen stap meer zouden doen.”
Verhaalfiguren:
Emma Bovary is de dochter van een boer. Ze heeft gedurende haar jonge jaren in een klooster gezeten. Ze wil veel plezier van het leven leren kennen, waaronder de liefde, theater en het sociale leven. Snel na haar huwelijk met Charles begint ze zich te vervelen. Mannen voelen zich sterk tot Emma aangetrokken. Emma is jong en mooi en charmant. Ze is ontevreden met wat ze nu heeft : ze heeft liever de zee dan het platteland. Ze wil avontuur, ergens anders heen naar extreme bestemmingen. Ze is wanhopig op zoek naar een echte ‘opwindende’ liefde, zoals in de boekjes die ze las in het klooster.
Emma is een knappe, enthousiaste temperamentvolle vrouw. Ze is opstandig en denkt vooral aan haarzelf.
Emma wil een goede moeder, een wijze echtgenote zijn, maar ze is een wispelturige moeder en een ontevreden echtgenote.
Charles Bovary : is de echtgenoot van Emma. Hij is gek op haar, en trots dat hij zo’n vrouw heeft. Hij is niet echt mooi, meer een sjappie. Met moeite heeft hij zijn studie medicijnen gehaald. Charles is eerlijk en oprecht en aardig. Hij vertrouwt Emma en houdt oprecht van haar. Hij heeft dan ook niks door wanneer Emma vreemd gaat. Hij werkt hard en zorgt niet heel goed voor zijn familie, hij heeft niks door wanneer ze problemen heeft.
Léon : is de eerste buitenechtelijke liefde van Emma. Hij laat haar in de steek om te gaan studeren in Parijs. Hij is een fijne man en ook erg charmant. Hij is oprecht en toont interesse in dezelfde zaken als Emma. Net zoals Emma is ook Léon op zoek naar zichzelf. Voor Léon is Emma de perfecte onbereikbare vrouw. (Met Léon had Emma het initiatief.)
Homais : is de baas van de apotheek. Hij is een rationalist en houdt van middelmatigheid. Hij leest Voltaire.
Rodolphe : is de tweede liefde van Emma. Rodolphe woont niet ver weg. Hij staat voor Emma voor een opwindende wereld. Maar Léon en Rodolphe zijn totaal verschillend. Rodolphe is helemaal niet sentimentalistisch, hij houdt gewoon van plezier. Hij is niet impulsief maar hij rekent dingen uit: hij houdt niet van Emma, maar hij verlangt alleen naar haar. Hij wil haar gewoon winnen voor zichzelf, ze is een prooi en maakt Emma tot een “speeltje”. Emma en Rodolphe zijn verveeld door de wereld om hen heen.
Over de opbouw:
Het boek is verdeeld in drie delen. Het eerste deel heeft 9 hoofdstukken, het tweede 15 en het derde 11. Er zijn geen ondertitels. Wel vaak worden er stukjes schuingedrukt die extra informatie geven of er worden voetnoten geplaatst.
Vertelwijze:
Het boek is geschreven in de 3e persoon enkelvoud. Flaubert vertelt heel afstandelijk, maar dat moet ook wel want het boek is geschreven in realistische stijl. Alles is heel werkelijk, er gebeurt niets waarvan je denkt: oh dat kan niet. Alles wordt heel uitgebreid en gedetailleerd beschreven. (Bijvoorbeeld het huwelijk: alle gasten worden aangehaald.) De schrijver laat nergens zijn mening doorschemeren.
Het taalgebruik vond ik vooral in het begin erg moeilijk.
Verder zegt Flaubert vaak veel meer dan je op het eerste gezicht zou denken. Zo noemt Rodolphe Charles een keer dokter. Terwijl Charles eigenlijk geen volleerd dokter is. Rodolphe wil hiermee Charles een beetje vleien, zijn goede kant laten zien. Zo zou Charles geen argwaan krijgen dat hij en Emma elkaar beminnen. Vaak zit er veel meer achter een woord.
Flaubert suggereert heel veel met zijn woorden. Het verschil in verlangen (zie dromen) van Charles en Emma krijgt ook uitdrukking in de taal. Zo zijn de zinnen die over Charles gaan heel rustig, klein en simpel. De zinnen die over Emma gaan zijn daarentegen: lang en ingewikkeld, een beetje nerveus. Deze zinnen bevatten veel kleine uitlegjes e.d.
Genre:
Het boek is een roman. Een psychologisch, romantisch, drama.
Thema:
Het thema van dit boek is de ongelukkige liefde. Al snel na haar huwelijk verveelt ze zich, en valt ze op andere mannen. Deze mannen laten het ook allemaal afweten. Ze zeggen dat ze een leven met haar op willen bouwen, maar hebben eigenlijk die bedoeling helemaal niet. Charles is juist een echte goedzak en houdt van Emma, hij doet veel voor haar.
Een ander thema is, ook volgens Maurois, het verschil of het contrast tussen de omstandigheden/het dagelijkse leven en de droomwereld. Emma heeft grootse idealen over de liefde, ze wil zoveel bereiken. Maar in de werkelijkheid weet ze dat het niet kan omdat ze getrouwd is. Wanneer ze toch aan de buitenechtelijke relaties begint loopt het op niks uit en bereikt ze weer haar idealen niet. Emma leeft letterlijk in de dagelijkse wereld, maar haar geest is in de droomwereld.
Motieven:
-Natuurlijk is de liefde een motief. Maar liefde is een te breed begrip. De liefde is in dit boek een ongelukkige liefde. De liefde wordt ook niet beantwoord door degenen die Emma echt liefheeft.
-Verveling: Emma verveelt zich, ze zoekt uitdagingen en avontuur. Maar vindt het niet. Léon en Rodolphe zoeken ook wat meer avontuur. Alleen Charles is tevreden met wat hij heeft.
-Wanhoop : Emma zoekt wanhopig naar de echte passie. Maar wordt steeds in haar leven weer teleurgesteld. Wanhopig als ze is, neemt ze in de apotheek arsenicum in.
-Streven naar het ultieme geluk: de goede man vinden.
-Hoop: dat Emma eens echt gelukkig zal zijn.
-Teleurstelling: Alle dromen van Emma vallen steeds in het water. Hierdoor wordt ze erg teleurgesteld (of gefrustreerd). En gaat ze uiteindelijk maar heel veel inkopen doen.
Ruimte:
Het verhaal speelt in Frankrijk, in Normandië. Het grootste gedeelte van het verhaal vindt plaats in Yonville I'Abbaye (een klein dorpje).
Het begin van het verhaal speelt zich af op het platteland te Tostes. Verder maakt het echtpaar ook uitstapjes naar Rouaan wanneer ze naar een operavoorstelling gaan.
Tijd:
Het verhaal speelt zich af in de 19e eeuw. (Na 1850)
Titelverklaring:
Het hele boek draait om Madame Bovary. Zij is de wanhopige hoofdpersoon en maakt alles mee. Je leert het meeste de gevoelens en gedachten van haar kennen.
Boodschap :
Flaubert levert kritiek op de bourgeoisie en op de romantiek. Hij wilde zich hierover uiten. Misschien is het feit dat Emma aan het einde dood gaat, wel een soort waarschuwing: dat de romantiek en sentimentalistische idealen (toegeven aan al je heftige gevoelens) (zoals dus aan Léon en Rodolphe) je niets goeds brengen.
Dromen:
De droom van Emma: Haar dromen zijn irreëel. Ze droomt eigenlijk van een overspelplegende liefde. Ze wil ontsnappen aan het dagelijkse leven en is op zoek naar de exotische zaken uit haar romannetjes.
De droom van Charles:De droom van Charles m.b.t. geluk richt hij op anderen. Hij wil dat het met zijn dochter en zijn vrouw en zijn winkel (die hij wil beginnen) goed zal gaan. Het is een heel bescheiden droom. Hij denkt aan anderen.
In de dromen zie je ook heel duidelijk de karakters terugkomen. Flaubert beschrijft dat heel goed. Hij legt eerst uit waar Emma naar snakt. Vervolgens wat Charles wil. Je ziet ook duidelijk het contrast in de taal. (Zie Vertelwijze.)
Het lot:
Het lot is voor Emma onverzoenlijk, haar niet gunstig gezind. Het lot geeft haar, volgens haarzelf, niet de kans op haar leven om te zetten in datgene wat zij graag zou willen.
Het lot van Charles is wreed, speelt met hem.
Plaats in de literatuurgeschiedenis
Het boek is geschreven in de tweede helft van de 19e eeuw. Het boek is geschreven in de realistische stijl. Het realisme is een reactie op de romantiek. Overal zie je het realisme terug in Madame Bovary: alles lijkt waarheid er is niets ongeloofwaardigs in te ontdekken. Je kunt alles goed begrijpen, je hoeft zelf eigenlijk niet te denken want alles wordt uitgelegd. Alles wordt tot in detail beschreven: de dood van Emma of haar bruiloft met Charles. Van kleding tot haarstijl, alles komt aan bod.
Mening
Ik vond de taal vooral in het begin erg moeilijk om te volgen. Ik had de neiging om elk woord op te zoeken, maar dit kost echt veel te veel tijd. Ik heb gewoon doorgelezen, ook als ik een keer een regeltje niet begreep. Na het eerste deel wordt het boek interessanter. Je kent dan de personages en de stijl van schrijven.
Het stuk dat het meeste indruk heeft gemaakt is de zelfmoord van Emma. Het is echt een soort hoogtepunt waar het boek naar toe werkt. Je ziet aan het einde pas echt hoe wanhopig Emma is. Verder vind ik de stukken waarin naar voren komt met haar problemen erg mooi. Je leert dan haar personnage nog beter kennen. Ik ben wel door haar daad aan het denken gezet, dat ze zich zo verveelt. Ik hoop dat ik later toch altijd wel ergens uitdaging in kan blijven vinden en positief kan blijven.
In het begin dacht ik dat het boek eigenlijk best wel saai was. Maar na een paar bladzijden zette ik mezelf er toe om me echt in te leven in het boek, en werd ik steeds meer ‘gegrepen’ door Emma en haar passie. Ik begrijp Emma, ze is op zoek naar avontuur en wil meer. Maar eigenlijk is ze ook wel een beetje gemeen. Haar eigenbelang laat ze voor gaan, en ze laat de goedzak: Charles zitten. Ze denkt eigenlijk alleen maar aan zichzelf: zelfs Berthe woont op een gegeven moment bij hun ouders.
Het boek vond ik vrij moeilijk om te volgen, ook omdat soms alles vrij lang duurt en uitgebreid is. Het is absoluut geen verhaal vol actie en moorden en dergelijke, maar toch ook wel mooi. Het is mooi omdat het je zo’n helder beeld geeft van de tijd. Ik kon de personages voor me zien lopen. De personages vind ik dus heel levensecht, omdat ze zo uitgebreid worden beschreven.
Ik vond het een erg mooi en indrukwekkend boek. Ik vond het ook zo handig dat al het commentaar van de engelse professor er bij stond! Zo zag ik meer in het boek, alles wordt duidelijk uitgelegd. Ook de schrijfstijl wordt aangehaald, waardoor je meer herkent.
Ik zou het boek zeker aan iemand anders aanraden om te lezen. Je leert veel over de 19e eeuw, en je Frans wordt wat omhoog geschroefd.
“Goût immodéré de la séduction, de la domination et même des moyens vulgaires de séduction, descendant jusquáu charlatanisme du costume, des parfums, de la pommade…Et pourtant Mme Bovary se donne ; emportée par les sophismes de son imagination, elle se donne magnifiquement, généreusement. “ (Baudelaire)
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden