Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2017
• 288 pagina's
• Uitgeverij: De Arbeiderspers

Flaptekst

Eerste zin

Het is een beeld waar de tijd geen vat op heeft. Ons hotel in Rome. Sacha zit op de rand van het balkon op de zevende verdieping, een balkon van smeedijzer met kunstig gedraaide spijlen en een decoratief spiraalvormig bolletje in het midden. Het is bizar, achteraf gezien, dat zulke details je bijblijven , terwijl er van het moment zelf zo'n dreiging uitgaat.

Samenvatting

Deel I
Hoofdstuk 1  is als het ware een proloog. Sacha Quartz pleegt tijdens een werkweek in Rome zelfmoord door van de 7e verdieping van het hotel te springen. Twintig jaar later krijgt Fidel Hulshof een uitnodiging voor een reünie van zijn oude school. Een ex-klasgenote Femke Bervoets belt hem erover. Hoewel Fidel er tegen op ziet, gaat hij naar de reünie, maar hij komt van een koude kermis thuis, omdat een andere klasgenoot (Walter Sluiskil) hem min of meer schuldig verklaart aan Sacha's zelfmoord.

Walter is intussen afgestudeerd bioloog met een bijzondere voorliefde voor kameleons.  Hij is dus herpetoloog. Hij wil onderzoek gaan doen in Portugal waar nog één kameleonsoort in Europa leeft. Die voorliefde voor reptielen heeft hij geërfd van zijn vader, Ruud Hulshof, een bekend paleontoloog die hem o.a. veel vertelde over dinosaurussen. Die vader was bevriend met professor Quartz, een populaire paleontoloog die een  theorie had over het uiteendrijven van de continenten. Hij ging daarmee de boer op en werd populair in tv-programma's. Fidels vader was veel bescheidener, had ook een theorie erover, maar timmerde minder aan de weg. Later werd de vriendschap verbroken. Ruud Hulshof sterft, als Fidel 15 jaar is, aan een hartinfarct. Omdat hij niet goed op zijn vader had gelet, voelt Fidel zich schuldig aan zijn dood. Met zijn moeder die veel tijd voor zichzelf nodig heeft, kan hij het niet zo goed vinden.

Op een dag spijbelt Fidel en hij ontmoet zijn klasgenootje Sacha Quartz (inderdaad de dochter van ...). Ze is aantrekkelijk en lijkt op Sinéad O, Connor. Ze gaan naar zijn huis waar ze ook later steeds hetzelfde ritueel hanteren: ze kijken een dvd van detective Maigret, Sacha drinkt witte wijn, rookt buiten een sigaret en gaan dan naar de kamer van Fidel. Sacha is onder de indruk van de afbeeldingen van de kameleons. Ze vindt er één het mooiste.

Deel 2
Fidel is afgereisd naar de Algarve om te kijken hoeveel kameleons er nog zijn sinds de laatste telling 30 jaar geleden. In  het begin hoort hij al van autochtonen dat er geen kameleons meer zijn. Door de recessie leveren sommige producten van het land ook weinig op. Er zijn boeren die het moeilijk hebben en zelfmoord plegen. 
Hij reist met Afonso door de streek, maar de eerste kameleon die hij ziet, is een tattoo. Het grappige is wel dat de aanwezigheid van kameleons het land beschermt tegen bebouwing. Fidel zou een ontmoeting hebben met een Portugese collega Luis Alvarez, maar hij ziet hem nog steeds niet. Via de universiteit komt hij erachter dat Alvarez in coma ligt als gevolg van een auto-ongeluk. Hij bezoekt hem, maar krijgt geen reactie. 

In het verhaalverleden blijft Fidel vertellen over de ontmoetingen met Sacha.  Omdat zijn moeder niet thuis is, kunnen ze er altijd terecht. Fidel is nog een onzekere jongen en durft geen seks te hebben met Sacha. Als hij het eindelijk wel probeert, ("Pandora is gevangen" ) springt ze op en loopt boos weg. Maar de volgende dag is ze weer veranderd en doet ze heel gewoon tegen hem. Sterker nog, de volgende woensdag is het wel raak en wordt Fidel in de liefde ingewijd. Haar reactie is toch weer wat vreemd. Het lijkt alsof ze seks over zich had laten komen. Als ze zich de dag erna meer met Walter Sluiskil bezighoudt, maakt dat Fidel op zijn beurt jaloers. Ze hebben daarna nog diverse keren seks met elkaar. Hij heeft condooms gekocht, maar Sacha zegt dat het niet hoeft: ze is aan de pil. Dan is haar vader een keer niet thuis en rijdt Fidel naar het huis van Sacha Quartz. Ze is dus de dochter van de oude vriend van zijn vader. Later maakt ze hem weer jaloers met Walter met wie ze op de scooter wegrijdt.

In het verhaal-nu gaat Fidel op zoek naar de broer van Sacha die een surfschool heeft. Hij vindt die uiteindelijk en Robert is een knappe en vriendelijke man. Ze praten natuurlijk over Sacha. Robert zegt dat ze eigenlijk een pathologische leugenaarster was. Dat verhaal van haar moeder die haar zou hebben weggegooid , is verzonnen. Ze kon wel heel goed met haar vader opschieten. Robert was meer gesteld op zijn moeder. Hij vertelt dat Sacha vlak voor haar zelf gekozen dood ruzie kreeg met haar vader over diens voorgenomen huwelijk. Dat wilde ze niet. Robert vertelt dat zijn vader in de buurt woont en dat ze hem kunnen opzoeken. Wanneer Fidel bij het bezoek zelf over zijn afkomst begint, schrikt Quartz dat hij de zoon van Rudolf Hulshof is. Hij bekent dat hij destijds met de moeder van Fidel had willen trouwen. Hij kende haar van zijn studietijd toen hij met haar en Ruud Hulshof naar Engeland was geweest.  Fidel  hoort ook dat ze voor en tijdens het huwelijk van Lies ook seks hadden. Als de vrouw van Victor arriveert, schrikt Fidel. Die Florbela lijkt sprekend op Sacha met haar kortgeknipte "koppie". Victor Quartz vraagt ook aan Fidel of Sacha wel eens iets over hem vertelde. Fidel zegt dat ze haar vader adoreerde. Hij begint zelf te twijfelen aan het feit wie nu zijn echte vader is.

Sacha die de hoofdrol in het schooltoneelstuk over Pandora zou hebben, wil niet dat Fidel bij de opvoering komt kijken. Hij doet het toch en hij ziet dat ze niet de hoofdrol speelt, maar één van de drie meisjes uit een rei is. Hij confronteert haar met die leugen  na afloop. Hij wordt nerveus door haar reactie. Hij besluit de verkering te verbreken. Kort daarna pleegt ze zelfmoord tijdens de werkweek.

Deel 3
Fidel gaat na zijn Portugese avontuur bij zijn moeder langs en bevraagt haar over Quartz. Na het afgelaste huwelijk was hij uit haar leven verdwenen. Ze zegt dat ze afgesproken hadden het zo kort voor de huwelijksdatum aan de kinderen te vertellen, maar dat Sacha eerder was ingelicht. Ze geeft toe dat ze seks had met Quartz tijdens haar huwelijk en dat ze eigenlijk niet weet van wie ze het kind heeft. Maar laat je dan testen, oppert ze.  Dat doet Fidel echter niet. Dat zou opnieuw verraad aan zijn vader zijn, van wie hij veel had gehouden. Hij was tenslotte een Hulshof. Bovendien zou hij dan seks hebben gehad met een halfzus. Dat kun je maar beter niet weten.
Hij krijgt ook nieuwe energie en wil contact met Femke. Dat is een mooie en leuke vrouw geworden, die bovendien vrij is vanwege haar scheiding. Hij zoekt haar op en het klikt prima tussen die twee. Hij vertelt haar over wat hij te weten is gekomen in Portugal. Femke insinueert dat Quartz en Sacha wel eens een incestueuze relatie gehad zouden kunnen hebben. (mentaal of zelfs fysiek) . Ze besluiten het verhaal ook samen aan Walter Sluiskil te gaan vertellen. Die is heel wat gematigder nu dan op de reünie en hoort alles aan.
Dan vertelt hij dat hij na  de zelfmoord een briefje had gekregen van een docent. Het was de afscheidsbrief van Sacha. Daarin staat verhuld dat Sacha en haar vader een relatie hadden en dat de zelfmoord wraak was, omdat hij voor een andere vrouw zou hebben gekozen. Ze spreken af dat ze dit briefje naar de vader van Sacha zullen sturen. Die moet er dan maar mee leren leven. 
Wanneer Femke en Fidel hun liefdesleven een flinke stoot geven, komt er later een mail van Robert Quartz bij Fidel binnen. Zijn vader heeft zich tegen een boom dood gereden. Misschien onze schuld, oppert Fidel. Femke kust hem lang en hartstochtelijk : haar lekkere parfum "La Vie Est belle " dringt door in Fidels neus.

Personages

Fidel Hulshof

Fidel is 17 jaar als zijn liefderelatie met het mooie, maar moeilijke meisje Sacha Quartz begint. Hij is erg onzeker over zijn uiterlijk en over wat hij wel of niet kan doen bij een meisje. Wanneer hij een keer te ver gaat, stapt ze op, maar een week later hebben ze wel voor de eerste keer seks. Sacha lijkt wispelturig en onberekenbaar en Fidel kan daar moeilijk mee omgaan. Ze vertelt hem leugens o a. over de hoofdrol in het schooltoneel. Hij wordt boos en verbreekt de relatie. Wat later pleegt ze zelfmoord. Hij heeft daar wel een schuldgevoel over, dat hij echter jaren wegstopt. Na twintig jaar komt er een reünie en daar beschuldigt de klassenoudste van toen hem van aanleiding van de zelfmoord. Fidel gaat dat verhaal na, wanneer hij o.a. op zoek gaat naar, de stand van de kameleons in Portugal. Hij ontmoet er ook de broer van Sacha die hem vertelt dat ze een leugenaarster was. Hij ziet ook de vader die een vroegere vriend van Fidels vader was. Tot zijn schrik ziet hij dat die een vrouw heeft gekozen die sprekend op Sacha lijkt. Hij hoort ook dat zijn moeder had willen trouwen met de vader van Sacha, maar dat Sacha daar een stokje voor had gestoken. Als hij zijn na terugkeer uit Portugal moeder bevraagt, geeft ze toe dat ze een overspelige relatie had met Quartz. Ze weet zelfs niet wie de biologische vader van Fidel is. Die besluit toch geen DNA-test te laten afnemen, omdat hij zijn vader niet wil verraden. Het was een heel fijne man voor hem geweest. Die had hem d eliefde voor reptielen en dinosaurussen bijgebracht. Samen bezochten ze musea en toen zijn vader het benauwd kreeg had de 15-jarige Fidel eigenlijk niets gedaan. Ook daarover heeft hij een schuldgevoel. Samen met zijn nieuwe vriendin Femke bedenkt hij dat Sacha en haar vader een verboden relatie hadden. Dat gaan ze samen vertellen aan Walter, die dan de oplossing geeft met zijn zelfmoordbriefje. Dat pleit Fidel helemaal vrij en het lijkt een ware bevrijding voor hem, waardoor hij aan een nieuw leven kan beginnen aan de hand en de kant van Femke. Het is de eerste keer dat hij zich aan een vrouw wil binden. Dat betekent ook dat hij Sacha's historie eindelijk heeft verwerkt.

Sacha Quartz

Sacha is een mooi maar lastig meisje dat bovendien een leugenaarster is. Ze vertelt leugens over haar moeder en over haar rol in het schooltoneel. Ze is ook zo wispelturig als een kameleon en verschiet nog wel eens van gedrag. Ze wil Fidel jaloers maken door zich te verstaan met Walter, maar zegt tegen Fidel dat ze het een eikel vindt. Misschien is haar gedrag te verklaren uit het feit dat ze een incestueuze relatie met haar vader had. Ze adoreerde hem, maar was wellicht ook heel bang van hem. Als hij vertelt dat hij weer wil trouwen, wordt ze boos en wil dat verbieden. In Rome pleegt ze zelfmoord. Haar afscheidsbrief die lang verborgen is gehouden door Walter, geeft aan dat ze met de sprong van het hotel niet Fidel maar haar vader heeft willen treffen. Eigenlijk is Sacha dus een heel zielig meisje.

Quartz

Vader Quartz was eerst bevriend met de vader van Fidel. Maar hij stond graag in de schijnwerpers en had de publiciteit voor zijn ontdekte theorie mee. Als Fidels vader ook een theorie heeft over het onderwerp van Victor, wordt dat niet zo breed gepubliceerd. Victor is desalniettemin jaloers en verbreekt de vriendschap. Hij is daarnaast onbetrouwbaar omdat hij seks heeft met de vrouw van zijn vriend. Die weet zelfs niet wie de vader van Fidel is. De megalomane Quartz heeft daarna een verboden relatie met zijn dochter. Die verbiedt hem een nieuw huwelijk ( nota bene met Fidels moeder) omdat ze vindt dat ze aan de kant geschoven is. Het lijkt erop dat Quartz dat nooit goed heeft verwerkt, want hij zoekt een vrouw die precies op Sacha lijkt. Wanneer hij het afscheidsbriefje ontvangt, weet hij dat hij de schuldige is aan de zelfmoord van zijn dochter. Hij pleegt dan zelf ook zelfmoord.

Femke

Femke is een mooie en sympathieke vrouw die contact zoekt met Fidel op de reünie. Ze was de vriendin van Sacha, maar kon geen grip op haar krijgen. Ze is gescheiden en heeft een puberdochter, maar ze staat open voor een nieuwe relatie. Ze wil bijvoorbeeld wel mee naar Portugal, maar Fidel is lang zo ver nog niet. Die moet eerst bevrijd worden van zijn schuldcomplex. Femke blijft wachten (het duurt gelukkig ook niet zo lang) en krijgt als beloning voor dat wachten een opgewekte herpetoloog.

Quotes

"Als een kameleon stress ondervindt, kan zijn kleur binnen zeer korte tijd dramatisch veranderen." Bladzijde 208

"Een vader kan op een incestueuze manier met zijn dochter omgaan zonder handtastelijk te worden. Hij kan haar zelfs het gevoel geven, zeker bij een permanente afwezigheid van een moeder, dat zij d eliefde van zijn leven is. [....} Er ontstaat dan een heel eng sfeertje tussen vader en dochter. Noemen ze dat niet het elektracomplex, de vrouwelijke tegenhanger van het oedipuscomplerx." Bladzijde 266

""Uit het raam gegooid..". herhaalde Robert hoofdschuddend, "en jij geloofde alles wat ze zei, in je blinde verliefdheid". "Een tijdje wel, ja." "Je bent beetgenomen, kerel, je hebt je vriendelijk laten beetnemen door mijn geraffineerde zusje, "maar je kreeg haar door." [...] Dat meisje dat iedereen om haar vinger wond, was een pathologische leugenaarster." Bladzijde 202

"Buiten was weer een regenbui losgebarsten, het geluid op de dakpannen was een passende orkestratie bij zijn stijgende lust. Haar lichaam voegde zich gedwee, te gedwee misschien en zijn lichaam vond blind de weg, zoals een pas uit het ei gekomen zeeschildpad onmiddellijk naar de branding loopt, helemaal volgens het wonderbaarlijke script van de natuur. (passage over de ontmaagding van Fidel)" Bladzijde 142

""Ik weet het niet. Je kunt evengoed een kind van de een als de ander zijn. Mij heeft het nooit iets kunnen schelen. Een kind wordt uit een moment van liefde geboren en wat hindert het welke genen het van de vader heeft meegekregen? Maar als je her per se wilt weten, Fidel, dan laat je toch een DNA-test doen? Mijn zegen heb je."" Bladzijde 257

""Wat mij betreft, zijn er twee soorten schuld", ging hij verder. "Je hebt de schuld zoals we die in onze rechtsstaat kennen, die bewezen moet worden, waarna de rechter een oordeel velt. Maar er bestaat ook een schuld die voor de meeste mensen onzichtbaar blijft en daarom meestal onbestraft."" Bladzijde 35

"Eindelijk stond hij oog in oog met een Chamaeleo chamaeleon, een wilde, een afstammeling van dappere pioniers uit Afrika, die zelfs voor een tocht over zee niet waren teruggedeinsd." Bladzijde 152

Thematiek

Relatie tussen mens en dier

Een bijkomend motief is de voorliefde voor de kameleon die Fidel van jongs af aan heeft. Die belangstelling is door zijn vader aangewakkerd. Hij ging met zijn vader musea bezoeken en hij heeft een studie over kameleons opgepakt. In het boek maakt hij een reis naar Portugal om daar te onderzoeken hoe het met de welstand van de reptielen is. Maar er komen in het verhaal steeds cursief gedrukte passages voor waarin eigenschappen van kameleons worden genoemd. Sacha heeft als ze op de kamer van Fidel vrijt ook één afbeelding van een kameleon als mooiste uitgekozen. In feite is zij ook een kameleon, want ze verandert voortdurend van karakter. Eerst zoekt ze toenadering, dan wijst ze Fidel af, dan weer vrijt ze met hem, ze liegt hem voor, maakt hem jaloers. Het houdt ook verband met haar pathologische leugensyndroom. Wanneer Fidel terugkomt uit Portugal, is zijn nieuwe vriendin Femke ook gevoelig voor de afbeelding van de kameleon die Sacha ook het mooiste vond.

Vader-dochterrelatie

De zelfmoord die eerst in de schoenen van Fidel zou kunnen worden geschoven, blijkt later toch een andere reden te hebben. Sacha had mogelijk een geestelijke (of zelfs lichamelijke) liefdesverhouding met haar vader. Dat noem je een Elektracomplex. Als hij dan wil vertellen dat hij opnieuw gaat trouwen, wordt ze boos en verbiedt hem dat. Het huwelijk gaat niet door en Sacha wil hem waarschijnlijk uit wraak straffen voor het feit dat hij een andere vrouw wilde. In Portugal komt Fidel tot de ontdekking dat de vrouw met wie de vader van Sacha daar samenwoont, een kopie is van Sacha zelf. De vader is dus nooit los gekomen van zijn meer dan abnormale liefde voor zijn dochter.

List, leugens en bedrog

Deze roman heeft een aantal thema's die aan elkaar verbonden zijn. Er is een zelfmoord geweest tijdens een schoolreis in Rome. Fidel Hulshof had daarvoor een relatie met Sacha die hij net had uitgemaakt. Daardoor ontstaat een schuldgevoel bij Fidel. Dat sluimert heel lang totdat op een reünie een klasgenoot Walter Sluiskil het schuldgevoel naar boven haalt. Fidel gaat in herinneringen terug naar zijn verkering met Sacha. Het is een bijzonder meisje, dat allerlei verhalen opdist. Zo vertelt ze op een middag dat ze bij elkaar zijn dat haar moeder vanwege een postnatale depressie haar als baby uit het raam heeft gegooid. In Portugal hoort Fidel van haar broer dat dit een leugen is. Ze was een pathologische leugenaarster. Een ander voorbeeld daarvan was dat ze Fidel had verteld dat ze de hoofdrol in een schooltoneelstuk had gekregen (Pandora). Als hij de voorstelling bezoekt, blijkt dat ze slechts een rol in een rei heeft gekregen. Volgens haar broer wond ze iedereen om haar vinger met haar leugens. Ze vertelde ook valse verhalen aan Walter Sluiskil, waardoor die zo'n stellige mening over de schuld van Fidel had.

Motieven

Zelfmoord

In Rome pleegt een 17-jarig schoolmeisje Sacha Quartz voor de ogen van haar klasgenoten zelfmoord door uit een hotelraam te springen. Ze had daarvóór een relatie met Fidel die de relatie had verbroken. Later blijkt dat de reden om zelfmoord te plegen waarschijnlijk meer gelegen is in het feit dat ze een incestueuze relatie met haar vader had. Wanneer Fidel dat laatste briefje van Sacha opstuurt naar haar in Portugal wonende vader, hoort hij later dat deze man in zijn auto tegen een boom is geknald. Waarschijnlijk met opzet, dus ook een zelf gekozen dood uit schuldgevoel.

Verliefdheid

Fidel wordt op 17-jarige leeftijd verliefd op het grappige en mooie meisje Sacha. Ze is alles voor hem , en hij durft bepaalde dingen ook niet te doen. Hij is maar een gewone jongen, vindt hij zelf. Hij gaat wel met Sacha op één van de woensdagmiddagen voor de eerste keer naar bed. Tijdens de reünie van school leert de 20-jaar oudere Fidel een oud-klasgenootje Femke beter kennen. Ze is gescheiden en heeft een dochter, maar als hij in Portugal is, begint hij haar te missen. Hij die zich nooit heeft willen binden aan een vrouw, voelt zich wel vertrouwd met Femke en het verhaal heeft een happy end, want het ziet ernaar uit dat ze hun levensweg samen vervolgen.

Vriendschap en verraad

De vaders van Fidel en Sacha waren vroeger bevriend, allebei op het gebied van de paleontologie. Ze hebben allebei een ontdekking gedaan, maar die van de vader van Sacha heeft veel meer roem en geld gebracht dan de minder in de publiciteit gekomen is dan de ontdekking van de vader van Hulshof. Later werden ze op die manier elkaars concurrenten maar keken elkaar ook nauwelijks meer aan. Dat kun je als een verraad aan de vriendschap beschouwen.

Schuldgevoel

Op de reünie van school twintig jaar later ontmoet Fidel de klassenoudste van destijds en die lijkt hem een schuldgevoel over de zelfmoord te willen aanpraten. Maar er komen meer schuldgevoelens voor. Na de zoektocht in Portugal komt Fidel tot de ontdekking dat zijn moeder een relatie heeft gehad met de vader van Sacha Quartz. Ze wilden zelfs trouwen, maar Sacha werd heel erg boos toen haar vader dat meedeelde. Het huwelijk ging daarna niet door en Sacha heeft daar wellicht een schuldgevoel aan over gehouden. Wanneer aan het eind blijkt dat er een incestueuze relatie is geweest tussen vader Quartz en Sacha en Fidel het laatste zelfmoordbriefje aan haar vader opstuurt, verneemt hij later dat de man in een auto tegen een boom is gereden.

Queestemotief

Fidel Hulshof gaat op zoek naar de waarheid naar de motieven achter de zelfmoord van Sacha Quartz. Dat doet hij o.a. in Portugal waar hij op zoek gaat naar de leefgebieden van de kameleon die misschien op uitsterven staat. De queeste naar Sacha en de kameleon loopt parallel.

Vader-zoonrelatie

Fidel had een uitstekende relatie met zijn vader die hem van alles over zijn beroep vertelde en hem meenam naar musea. Hij is in de voetsporen van zijn vader getreden en heeft een studie naar kameleons afgerond.(herpetologie) Zijn vader sterft aan een onverwacht hartinfarct en zijn moeder heeft later niet zo veel tijd voor hem. Die blijkt een relatie op te bouwen met de vader van Sacha. Dat had ze vroeger ook al gedaan, toen was de relatie overspelig. Het zou mogelijk zijn dat Quartz de biologische vader van Fidel is. Zijn moeder zegt dat hij dan maar een DNA-test moet doen. Fidel besluit dan na rijp beraad niet te doen. Hij had een fijne vader en dat gevoel wil hij zo houden. Als Quartz zijn vader zou zijn geweest, had hij eigenlijk ook nog een soort incest gepleegd met Sacha. Dat kun je maar beter allemaal niet weten. Daardoor wordt de tocht naar Portugal ook een queeste naar de vader. En daarmee is er dus eigenlijk sprake van een vaderzoekmotief.

Elektramotief

Aan het einde van het verhaal blijkt dat de vader van Sacha een geestelijke of misschien zelfs lichamelijke relatie met zijn dochter had. Een dergelijk complex noem je een Elektracomplex (naar de relatie van Elektra uit de Griekse mythologie) Het is de vrouwelijke variant van het Oedipuscomplex (relatie tussen moeder en zoon)

Jaloezie

Fidel is erg jaloers als hij ziet dat Sacha een spelt met hem speelt. Nadat ze gevreeën hebben, gaat ze een paar dagen later opzettelijk met Walter Sluiskil mee. Dat doet ze in haar kameleon-gedrag.

Schoolleven

Fidel en Sacha zijn klasgenoten. De eerste keer dat ze elkaar beter leren kennen , is als ze samen spijbelen. Ze gaan dan naar de kamer van Fidel. Hun relatie speelt zich tijdens een schooljaar van het Sint Bernarduscollege. Wanneer ze op werkweek in Rome zijn, springt Sacha van de hotelkamer naar beneden. De herinnering aan dat voorval wordt opgeroepen door de reünie die gehouden wordt door de school. Daar ontmoet Fidel ex-klasgenote Femke tot wie hij zich later in de roman aangetrokken voelt. Hij zier er ook zijn klassenoudste Walter Sluiskil terug die nog altijd boos op hem is,. omdat hij denkt dat Fidel de aanleiding voor de zelfmoord van Sacha is.

Inwijding

Fidel gaat voor de eerste keer met een meisje naar bed. Sacha wijdt hem dus in de liefde in als ze bij hem thuis zijn. Ze hebben een mooi ritueel ontwikkeld. Ze kijken eerst een video van Inspecteur Maigret, daarna drinkt Sacha een glas lekkere witte wijn en gaan dan naar boven waar Fidel op zijn kamer afbeeldingen van kameleons heeft. Nadat ze hem een keer heeft afgewezen als hij zich niet kan bedwingen, schenkt ze hem een bezoek later wel haar lichaam.

Overspel

De moeder van Fidel heeft tijdens haar relatie met de vader van Fidel een seksuele relatie gehad met de vader van Sacha. Vanwege dit overspel is het ook mogelijk dat Fidel een zoon is van Quartz.

Motto

"De waarheid houdt zich schuil als een vrouw achter haar sluier."
Jacques Derrida

Een uitstekend gekozen motto met een mooie metafoor voor een roman die als één van de thema's heeft dat een hoofdpersoon een pathologische leugenaarster is.

Opdracht

Geen opdracht 

Titelverklaring

Op blz. 56 wordt naar de titel verwezen. Fidel en Sacha liggen bij elkaar op zijn bed op zijn kamer.
"En wat stelt dat voor?" Ze wees op een landkaart die rechts tegenover zijn bed hing. Er was maar één continent op te zien, omringd door zee. "Dat is Pangea", zei hij. "Zo zag de aarde eruit voordat de verschillende continenten zoals we die nu kennen ontstonden. De oceaan eromheen heet Panthalassa." 

In de kamer van Fidel voelen ze de liefde voor elkaar en bedrijven ze later ook de liefde, waarbij Fidel door Sacha ontknaapt wordt. De liefdesgevoelens voor elkaar ervaren Fidel en Sacha het meest  als ze bij hem thuis zijn. Op school doen ze vaak alsof ze elkaar niet kennen. Pangea is natuurlijk ook een mooi symbool. Er is maar één continent: de continenten zijn nog niet uiteengedreven. Later drijven ze wel uit elkaar, zoals ook Sacha en Fidel uit elkaar gedreven worden. 

Structuur & perspectief

De opbouw van het verhaal is in drie delen. Het is een bijna klassieke opbouw.
Deze worden onderverdeeld in niet al te lange genummerde hoofdstukken, respectievelijk 11, 18  en 5 . 
In het Verhaal-Nu ontvangt de verteller een uitnodiging voor een reünie van zijn school. Twintig jaar geleden heeft een meisje zelfmoord gepleegd. In deel I wordt daarom steeds teruggegrepen naar die situatie waarin hij met Sacha een relatie had, waardoor er een niet-chronologisch verhaal ontstaat. 
Van de 11 hoofdstukken gaan er vier over het Verhaal-Nu en 7 over het verleden. In deel II gaan er 9 hoofdstukken over het Verhaal-Nu en 9 over het verleden. In het derde deel komen geen hoofdstukken meer voor die het verleden beschrijven.

Wat het perspectief betreft is er één bijzonderheid te melden. Hoofdstuk 1 van deel I heeft een ik-figuur , Fidel. Hij is 17 jaar. Alle andere hoofdstukken hebben een personale verteller. In het verleden is Fidel 17 jaar als hij met Sacha verkering heeft. In het Verhaal-Nu is hij 20 jaar ouder. In beide gevallen vertelt hij in de o.v.t. 

Het verhaal heeft een gesloten einde. De zoektocht naar het waarom van de zelfmoord is voltooid en het verhaal heeft daarnaast een happy end, want Femke en Fidel kussen elkaar , terwijl de geur van haar parfum (met de symbolische naam La Vie est Belle) in zijn neus doordringt.

Decor

Het decor van het verhaalverleden is een dorp op de Utrechtse Heuvelrug. Daar staat de middelbare school van Sacha en Fidel. na zijn studie verhuist Fidel naar Utrecht. Decor is de school , het Sint-Bernardus College en het huis van Fidel) In het verhaalheden maakt Fidel in deel II een reis naar Portugal. Aan de Algarve is de enige kameleonsoort in Europa te vinden en hij gaat er een wetenschappelijke telling doen. Maar aan de Algarve wonen ook Sacha's broer Robert die een surfschool heeft en haar vader die vroeger bevriend was met de vader van Fidel en ook een seksuele relatie had met de moeder van Fidel.

Tessa de Loo noemt nergens directe data waaruit je het de tijd kunt aflezen. Maar als je goed oplet, kun je wel een reconstructie maken.
 Er zijn tekstgegevens waarin staat dat Fidels vader en moeder samen met Sacha's vader een studiereis maakten naar Engeland gebeurde in 1969. Fidels vader was toen 19 jaar, want hij is geboren in 1950.  Zes jaar later werd Fidel geboren. Dat moet dus in 1975 gebeurd zijn. De schoolperiode met de relatie Sacha-Fidel speelt zich als hij 17 jaar is. Dan moet het 1992 zijn. Dat kan wel kloppen want in de tekst staat ook dat Sacha veel lijkt op Sinnéad O 'Connor. Sacha is gecharmeerd van het lied "Nothing compares to you", een dramatische liefdeslied over een relatie die beëindigd is. Dat nummer werd uitgebracht in 1990.
Expliciet wordt vermeld dat  de reünie twintig jaar later plaatsvindt. Direct daarop gaat Fidel op zoek naar de kameleons in Portugal. Dan houdt in dat het verhaal-Nu zich afspeelt in het jaar 2012.

Stijl

Tessa de Loo is een rasvertelster. Ze bouwt een verhaal goed op, gebruikt daarvoor heldere zinnen en het woordgebruik is goed aangepast aan de situatie. Je zult ook niet veel moeite hebben om het verhaal achter elkaar uit te lezen.
Ze gebruikt vrij veel metaforen, die goed te begrijpen zijn Een paar voorbeelden van de beelspraak:
- (blz. 36) "Maar die beelden waren ver van hem verwijderd- als een Allosaurus had de tijd zijn bek geopend en al die pubers van toen verslonden. "(bij het  bezoek aan de reünie)
- (blz. 39) "Hij was nat van het zweet en had het gevoel of er een colonne mieren over zijn zenuwen trippelde."
- (blz. 41) "Het raam in Fidels slaapkamer stond altijd open en het leek wel of de herfst 's nachts op kousenvoeten zijn slaap binnensloop om hem nog dieper te verdoven dan 's zomers."
- (blz. 115) "Het leek heel klein, gezien haar vrijwillige aanwezigheid  op nog geen vijf centimeter van zijn lichaam, maar het kwam hem voor als een beklimming van de Matterhorn via de noodwand."
- (blz. 117) "Wat gek dat hij juist daaraan moest denken. maar het klopte wel, als zij de wijn was, was hij de karnemelk, zo waren de verhoudingen geweest."
- (blz. 198) "Vandaag was ze in geen velden of wegen te bekennen en als een hond die op zijn bazin wacht , hing Fidel rond bij het hek, zijn oren waakzaam spitsend, links en rechts om zich heen speurend, zijn tong hing nog net niet uit zijn bek, Maar het baasje liet het afweten en er zat dus niets anders op dan met een zwaar gemoed naar huis te gaan,. met de staart naar beneden."

Het gemeenschappelijke in de metaforen is dat ze vrijwel alle zijn gebaseerd op de natuur. Dat is niet vreemd voor een bioloog die in de natuur is geïnteresseerd. Daarbij komt nog dat de citaten in het verhaal over kameleons over hun eigen betekenis heen verwijzen naar de kameleontische Sacha. Eigenlijk is dat een heel uitgewerkte metafoor.

Samenvattend, de stijl van Tessa de Loo in deze roman is heel fijn leesbaar.

Slotzin

Ze drukte een vinger op zijn lippen. "Ssst...", fluisterde ze en legde hem het zwijgen op met de langste, vurigste tongzoen die hij ooit had gehad, terwijl de bedwelmende geur van |La Vie est Belle tot diep in zijn neusvleugels doordrong.

Beoordeling

Een spannend boek over de liefdesrelatie van een jongen en een meisje op een middelbare school. Het meisje pleegt zelfmoord tijdens een werkweek. Stel je dat eens voor.
Tessa de Loo is een rasvertelster en door de opbouw waarin verleden en heden elkaar goed afwisselen, ontstaat de spanning. Bovendien is het gedrag van Sacha Quartz onvoorspelbaar. Gaandeweg de roman komen er steeds meer feiten aan het licht en het einde is , hoewel niet helemaal origineel, toch wel verrassend. Bovendien worden Sacha en Fidel op die manier ook heel sterk aan elkaar verbonden. 

Het boek is heel fraai uitgegeven (met een fijne bladspiegel)  en zit vol met symboliek  die helemaal niet zo lastig te verklaren is. Het is dus heel geschikt voor eindexamenkandidaten van havo en vwo. Tessa de Loo bouwt haar zinnen niet te lastig op, er zijn vrijwel geen onbegrijpelijke woorden in het verhaal en je zult geneigd zijn om het verhaal snel uit te lezen.
Kortom, een waardig nummer voor je literatuurlijst.

Het Elektracopmplex heeft een mannelijk tegenhanger: het Oedipuscomplex. Misschien dat je beiden motieven kunt combineren.
Boeken als:
Willem G. van Maanen - Helse Steen
Jeroen Brouwers - Bezonken rood
Maarten 't Hart  - Een vlucht regenwulpen
vormen dan een aardig cluster.

 

Recensies

"Tessa de Loo praat in een radiofragment over haar nieuwe roman "Liefde in Pangea."" http://www.npo.nl/nieuwss...AT_7514263