Opdracht1
Stijl=> karakteristieke manier waarop mensen zich uitdrukken in taal
manier van schrijven
Stijl is: - persoonlijk
- tijdgebonden
- onderhevig aan literaire`mode`.
Persoonlijke schrijversstijl wordt bepaald door: - taalvaardigheid
- bedoeling tekst
- gekozen publiek.
Groepsstijl=> karakteristieke manier van schrijven van bepaalde groep auteurs
In de literatuur volgde de periodes met bepaalde stijlkenmerken elkaar voortdurend op.
Voorbeeld groepsstijl : Nieuwe zakelijkheid (±1930 zakelijke werkelijkheid)
Stijlmiddelen: - stijlmiddelen
- tekststijlen
- beeldspraak
Opdracht2
1 ) parallellisme / enumeratie
2 ) paradox
3 ) herhaling
4 ) retorische vraag
5 ) parallellisme / (climax?)
6 ) anticlimax
7 ) paradox
8 ) climax
9 ) antithese
10) hyperbool
Opdracht3
1 ) tautologie
2 ) eufemisme
3 ) pleonasme
4 ) understatement
5 ) litotes
6 ) pleonasme
7 ) chaise / antithese
8 ) woordspeling
9 ) litotes
10) woordspeling (chiasme?)
Opdracht4
1 )´Van dat kruis kun je twee galgen maken, ´ sprak de vakman geringschattend. (cynisme)
2 ) De dronken drenkeling schreeuwt dat hij niet van water houdt. (pleonasme)
3 ) Pedagoochelaars (woordspeling)
4 ) Zijn zus is ijverig, lui is zijn broer. (chiasme)
5 ) Dat is helemaal nog niet zo gek bedacht. (litotes)
6 ) Eenzaamheid, wat ben je overbevolkt. (paradox)
Opdracht5
a ) - naar de geheimen van bloemen en bijen op zoek
- voor de schoorsteenmantel.
- Je lag er maar waker van zijn hij.
- haar klapperende boodschap van vrede.
b ) - open en bloot / Iedereen kan het zien. (het figuurlijk bedoelde bloot wordt hier letterlijk
opgevat.
- een koe als een oude dichter uit de sloot (is afgeleid van oude koeien uit de sloot halen).
Opdracht6
a ) De levensstijl van de Haags schrijfster. Hij vindt dat ze te overdreven bewust eet en te serieus nadenkt over bepaalde zaken. Het is allemaal iets te overdreven vind hij.
b ) - godsdienstige stuip
- deze Haagse pauzin der naaikransjes
Opdracht7
Samenvatting §3 Tekststijlen
De vorm en de inhoud van fictionele teksten zijn ook bepalend voor de stijl waarin geschreven is. Naar de vorm kunnen teksten in twee hoofdlijnen verdeeld worden:
proza (verhaalvorm) en poëzie (gedichtvorm).
Zowel bij proza als bij poëzie is er sprake van vier tekststijlen wat de inhoud betreft.
Epiek: verhalende literatuur, komt gewoonlijk voor in proza vorm maar er bestaan ook
epische (verhalende) gedichten.
Lyriek: fictionele teksten waarin rechtstreeks gevoelens in uitgedrukt worden. Lyriek komt vooral voor in poëzie vorm.
Dramatiek: fictionele teksten in toneelvorm, werd omstreeks1800 vooral in poëzievorm geschreven, maar sinds die tijd voornamelijk in proza.
Didactiek: verzamelnaam voor teksten in verhaal-, gedicht-, of toneelvorm die vooral zijn geschreven met opvoedkundige bedoelingen.
Humoristische teksten
Humor is een tekststijl. In een humoristische tekst kunnen allerlei ´losse´ stijlfiguren voorkomen, bijvoorbeeld overdrijvingen en woordspelingen. Een humorist is iemand die achter het grappige de ernst blijft zien. Niet altijd is er in humor een vorm van wijsheid te vinden. Humoristische effecten kunnen op verschillende manieren bereikt worden.
Twee humoristische procédés zijn:
satire: wordt geschreven met de bedoeling mensen of toestanden te bespotten en te bekritiseren om daarmee mensen aan het lachen te krijgen (cabaret). Stijlfiguren: ironie en sarcasme. Satires in poëzievorm worden meestal hekeldichten genoemd.
parodie: is een bijzondere vorm van een satire. In een parodie wordt een bekend libertair wek nagebootst. Terwijl de vorm van de oorspronkelijke tekst min of meer bewaard wordt, wordt de inhoud aangepast aan het voorwerp van bespotting.
Opdracht9
De taal
De taal behoort aan de vogels
ik ben te mens om te vliegen.
Ik sta als een huis op de wereld
gebouwd dik uit aarde.
Ik ben ongeveer degene
die schuilgaat achter de muren
en uitvloeit achter de ramen
van de blauwe kamer.
Het geurt naar mest en naar liefde
er staat een plant in de kooi.
De taal behoort aan de vogels,
De mens schuilt weg in het woord.
Gerrit Kauwenaar, uit Hand o.a. 1956
Taal (parodie)
De taal behoort aan de mens.
Zij hebben vliegtuigen om te vliegen.
Fabrieken staan op de wereld,
Rokend en gebouwd op aarde.
Harde werkers zijn degene
die schuilgaan binnen de muren.
Vierentwintig uurs economie achter de ramen
Van de s´nachts vel verlichte kamers.
Het geurt naar rook en stress,
er zit een vogel in de kooi.
De taal behoort tot aan de vogels,
De mens is teveel aan het woord
Opdracht10
1 ) vergelijking (jong-koningswelp-warme pracht)
2 ) personificatie (dagen-slapen)
3 ) metafoor (ezelsoren)
4 ) synesthesie (warme woorden)
personificatie (troost het vaderland)
metonymia (het vaderland i.p.v. enkele militairen)
5 ) metafoor (een spijker in mijn kop)
6 ) metonymia (een glaasje)
7 ) vergelijking (de wereld-een krentenbol)
8 ) metonymia (soaps: deze series werden oorspronkelijk rond zeepreclames geprogrammeerd)
synesthesie (zoutloze dialogen)
9 ) vergelijking (schatten van kinderen)
10) homerische vergelijking
11) vergelijking (ervandoor gaan als een speer)
synesthesie (bittere verwijten)
metafoor (naar het hoofd slingerde)
12) personificatie (de tijd heelt)
metafoor (het hele spreekwoord)
13) personificatie (tandenknarsende tribune)
metonymia (tribune i.p.v. de toeschouwers)
Opdracht11
Vergelijking met als Object is als beeld
Vergelijking met van Beeld van het object
Asydetische vergelijking Object, beeld
Homerische vergelijking Uitgebreide, uitgewerkte vergelijking
Metafoor Alleen beeld, geen object
Allegorie Uitgebreide, uitgewerkte vergelijking
Metonymia Kenmerk van object
Synesthesie Vermenging zintuiglijke indrukken
Personificatie Object wordt levend, menselijk voorgesteld
Bombast / retoriek Slechte, overdreven beeldspraak
Cliché Verouderde, afgesleten beeldspraak
Opdracht12
1 ) synesthesie (zoete woorden)
metafoor (kabouter)
2 ) synesthesie (doffe pijn)
personificatie (pijn nam bezit)
3 ) vergelijking (een kreng is een dierlijk)
4 ) vergelijking (de rector, veldheer)
5 ) personificatie (het toeval wilde)
6 ) metonymia (de hele bus i.p.v. de inzittende)
7 ) synesthesie (felle bewoordingen)
8 ) personificatie (de goede regen wordt (iets) verweten)
personificatie (dat hij treurig is)
personificatie (hij druppelt in ons hart)
synesthesie (kille woorden)
9 ) metonymia (blauwe spijkerbroeken)
10) personificatie (het plein zwijgt)
personificatie (de echo … op)
personificatie (huizen hijsen een vlag)
metafoor (hijsen hun rode vlag)
Opdracht12
1 ) synesthesie (zoete woorden)
metafoor (kabouter)
2 ) synesthesie (doffe pijn)
personificatie (pijn nam bezit)
3 ) vergelijking (een kreng is een dierlijk)
4 ) vergelijking (de rector, veldheer)
5 ) personificatie (het toeval wilde)
6 ) metonymia (de hele bus i.p.v. de inzittende)
7 ) synesthesie (felle bewoordingen)
8 ) personificatie (de goede regen wordt (iets) verweten)
personificatie (dat hij treurig is)
personificatie (hij druppelt in ons hart)
synesthesie (kille woorden)
9 ) metonymia (blauwe spijkerbroeken)
10) personificatie (het plein zwijgt)
personificatie (de echo … op)
personificatie (huizen hijsen een vlag)
metafoor (hijsen hun rode vlag)
Opdracht13
1) mee eens
- stijlfiguren zijn afwijkingen van de gebruikelijke woordkeus en zinsbouw. Stijlfiguren hebben als doel een bepaald effect te bereiken, zoals nadruk, verrassing, levendigheid, humor en dergelijke.
- een veelvuldig gebruikt stijlmiddel is beeldspraak, letterlijk: ´spreken in beelden´. Iets wordt vervangen door iets anders, ofwel een object wordt vergleken met, of vervangen door een beeld.
2) mee eens
- tekstijl is de stijl waarin een tekst geschreven is
3) mee eens
- ik weet inderdaad deze drie vormen van beeldspraak uit elkaar te houden
4) mee eens
- ik kan in literaire teksten stijlfiguren en beeldspraak herkennen
Hoofdstuk3
Opdracht1
Soort volks verhaal kenmerken voorbeeld
Legende Godsdienstig, wonderlijk ingrijpen Marialegende, bijv.Beatrijs
Sage Historische kern, magie belangrijk Heldensage, bijv.Koning Arthur
Mythe Godenverhaal, verklarend Mythen van Homerus
Sprookje Goed wint van kwaad, toverij volkssprookje, oud cultuur- sprookje Roodkapje
Fabel Dieren verhaal, met een moraal Vanden vos Reynaerde
Parabel Verheven taalgebruik, onverwacht einde, heeft vormende waarde De barmhartige Samaritaan
Opdracht2
Volkssprookje. De basilisk is een wezen uit een toverachtige wereld, zoals een draak. Er komen wreedheden in het verhaal voor. Goed wint van kwaad.
Opdracht3
Mijn ouders hebben mij de naam Merle gegeven, wat in het Frans ´merel´ betekent.
Lang geleden, toen mijn moeder zwanger van mij was, waren mijn vader en moeder op bezoek bij familie in Frankrijk. Die kant van de familie had financieel niet te klagen want ze waren al jaren de eigenaar van een camping die elke zomer bakken vol geld opleverden.
Mijn vader en moeder hadden daar een hele mooie tijd, net een hele lange vakantie. Een week voordat mijn ouders weer naar huis zouden vertrekken was er een kermis in een buurdorpje . Mijn moeder wou graag met mijn vader naar de kermis. Omdat mijn moeder toen hoogzwanger was ging ze alleen in de rustige attracties. Een attractie was een reuzenrad en daar kon mijn moeder wel in. Omdat het reuzenrad kapot ging moesten mijn vader en moeder er erg lang in blijven zitten. Tot de grote schrik van mijn ouders kreeg mijn moeder weeën. Om dat het reuzenrad nog geen aanstalten maakte om door te draaien schreeuwde mijn vader om hulp. Omdat dit een best kritische toestand was is er snel de brandweer bij gehaald die mijn moeder en vader uit het reuzenrad haalde. Mijn moeder werd snel baar een ziekenhuis vervoerd waar ze mij kreeg. Toen ik net geboren was vroeg mijn moeder aan mijn vader: ´Hoe heette het reuzenrad ook al weer´? Mijn vader antwoordde daar op: ´Het heette Merle`. Mijn moeder had daaruit besloten dat ze mij naar het reuzenrad zou noemen: ´Merle`.
Opdracht6
Romansoorten trefwoorden
Ridderroman/avonturenroman Avonturen van de hoofdfiguur.
Schelmenroman (picareske roman) Avonturen van de slimme ‘vrije jongen’.
Psychologische roman
Tendens- strekkings- of ideeënroman Vanaf de 18de eeuw, uitbelding geestesleven, protest tegen mistanden ofwel propageren van filosofische, politieke, of religieuze ideeën.
Zedenroman Zeden, normen spelen een rol, opvoedende taak.
Historische roman Vanaf 19de eeuw, speelt in de geschiedenis, vaak avontuurlijk. Boeiende geschiedschrijving.
Oorlogsroman over verzet, vervolging in oorlog (vaak1939-45)
Steekroman (regionale roman) Speelt in provinciale omgeving, geromantiseerd beeld van de streek, dialect.
Politie roman (detective), misdaadroman, thriller (oplossing van) misdaad, spanning, ingenieus
Sciencefiction- en fantasieroman Fantasiewereld in verleden en/of toekomst
Opdracht10
a) 1e fragment: cursiefje
2e fragment: recensie
3e fragment: column
4e fragment: essay
5e fragment: column (cursiefje?)
b) 1 Typering van de fluitende mens: beetje zielig
2) de avonden van Reve geeft een goed sfeerbeeld van het naoorlogse decennium. Goed boek.
3) Televisie en commercie hebben zich meester gemaakt van ‘het voetbal’ en het daarmee vermoord.
4) Moeilijke woorden en taaluitingen mogen niet meer in Nederland. De schuld ligt bij het onderwijs, dat moet vooral leuk zijn.
5) De rust en folklore van onze landelijke provincies worde aangevreten door toerisme en commercie.
Opdracht13
a) Ik vind persoonlijk strips niet afstompend omdat het juist makkelijker leest en er vaak veel humor in zit.
b) Pornografische strips, wrede sword en sorcery enz.
c) Strips met humor zoals Noortje en Jan, Jans en de kinderen.
REACTIES
1 seconde geleden