Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2016
• 268 pagina's
• Uitgeverij: Podium

Flaptekst

Eerste zin

Door het open raam van haar werkkamer ziet Nadine haar man met zulke grote stappen over de oprijlaan naar het hek lopen dat zijn blauwe stropdas over zijn schouder fladdert. Binnen een paar tellen zal hij op de parkeerplaats zijn, zwetend van ongeduld. Hun bezoekster is natuurlijk verlaat vanwege files hier en files daar....

Samenvatting

In het eerste hoofdstuk ("Maandag") maken we meteen kennis met de twee eigenaren van het William Banting Instituut, een grote afslankvilla in de duinen bij Bloemendaal.  Ze worden geïnterviewd door Kristel,  een journaliste, die overigens nog stagiaire is en aan wie Derek zich ergert vanwege het te laat verschijnen op de afspraak en haar manier van interviewen. Formeel runnen ze ook geen afslankvilla:  officieel verblijven de cliënten er om hun levensstijl te verbeteren. Het zijn bovendien  allemaal rijke mannen met overgewicht die een netto jaarsalaris als borg hebben gestort. Ze worden afgebeuld door personal trainers en krijgen verdomd weinig te eten. Hun borgsom krijgen ze alleen terug als ze voldoende binnen de gestelde tijd  zijn afgevallen. Dat lukte overigens iedereen in de afgelopen jaren.

De hoofdpersoon/verteller  van de roman is Nadine Ravendorp, die met haar man Derek de villa al vijfentwintig jaar runt. Eigenlijk heten ze niet zo:  hier regeert dan ook de schone schijn. Ook in hun langlopende huwelijk trouwens. Derek overdenkt dat hij al een tijdje geen seks meer met Nadine heeft gehad. Hij kan het zelf ook niet opbrengen. Hij wordt binnenkort 60 en Nadine is 58. 
Nadine heeft voor Derek recent een blaastest met ongelukkige afloop verzwegen, overdenkt ze als ze hem naar Schiphol rijdt. Derek gaat namelijk naar een congres in IJsland en wil daar een toespraak houden met het doel meer propaganda voor hun concept te maken. Nadine zal echter binnenkort moeten voorkomen en vreest een smetje op het blazoen van hun bedrijf..

Op de terugweg naar huis rijdt ze bovendien een een zwerver aan en ze neemt deze "Helmut"(zoals ze die zwerver  noemt)  mee naar huis. Ook laat ze  Hedwig, een meisje met anorexiaproblemen toe tot het Instituut. Het zijn dingen die ze geheim  houdt  voor Derek. Met hem heeft ze overigens in Reykjavik weinig contact en ze komt er al snel achter dat hij maar één dag in Reykjavik is gebleven. Waar is hij dan naar toe gegaan?  Toch staat hij op het afgesproken tijdstip weer op Schiphol, maar dan moet hij haar vertellen dat het met de financiële toestand van het Instituut heel slecht gesteld is. Hij heeft de borgsommen van de ingeschreven mannen gebruikt om te investeren in de villa (een nieuwe waterval in de sauna en de aanleg van een tennisveld). Ze zijn bijna failliet. Bovendien ontstaan er problemen met Hedwig, die niet wil aankomen, wat Nadine had beloofd aan haar vader.  De villa is immers gericht op het doen afslanken van mensen. 
Tussendoor komen we ook nog te weten dat Nadine vroeger een week in een harem van een Libanees heeft gezeten en dat ze in haar huwelijk enkele miskramen achter de rug heeft. Dat vindt ze overigens helemaal niet erg, want ze wil geen kinderen in tegenstelling tot Derek die wel graag kinderen had gewild. Ze heeft hem eigenlijk nooit openlijk verteld dat ze geen kinderen wilde.

In de verhouding tussen tussen Nadine en Hedwig komt de belangrijkste vraag van de schrijfster ook het sterkst naar voren. Want het is  duidelijk dat het verblijf van Hedwig  van groot belang is voor het voortbestaan van de afslankvilla. Haar vader is immers ook invloedrijk. Tegelijkertijd weet Nadine ook wel dat de vijftienjarige niet alleen misplaatst is in het ‘Instituut’, maar dat het leven in een omgeving die draait om gewichtsverlies ook gevaarlijk  voor het meisje kan zijn. Dat is een dilemma voor Nadine. Met de zakenlieden kan ze zich op voet van gelijkheid meten. Er zijn contracten opgesteld  van de mannen kan wel worden verwacht dat ze beseffen dat het ‘verbeteren van levensstijl’  eigenlijk niks anders is  dan een variant van al eerder bestaande  afslankclubjes. Alleen een duur betaalde versie. 

Helmut speelt aan het einde ook nog een rol. Wanneer Nadine naar het dorp rijdt om een krant met het interview van Kristel over hun Instituut te kunnen lezen, koopt ze samen met Hedwig ook een straatkrant. Daarin staat een interview  met Helmut (Jacob de heer) die aangeeft dat  hij al jaren op de zak van anderen leeft, omdat mensen nu eenmaal een aangeboren neiging hebben goed te willen doen. Hij heeft daardoor veel geld overgehouden en hij wil dat geld aan mensen teruggeven die iets goed voor anderen hebben gedaan.
Nadine die de ondergang van hun Instituut vreest, zoekt contact met Helmut, die ondergedoken zit bij een tv-producent Peperkoorn die hij uit het Instituut kent en die een programma over hem wil maken. Het is gênant hoe zij bij Helmut onder de aandacht brengt, dat ze het geld wel graag zou willen hebben.

Nadine krijgt in de laatste fase van het boek onenigheid met de kritische klant Sand die het ook niet kan hebben dat het mormel van Hedwig in het instituut rondloopt. Het houdt o.a. in dat Nadine helemaal "klaar " is met het William Banting Instituut. Maar ja, ze stikken van de schulden. Maar dan is er de deus ex machina die Dorrestein uit de doos van Pandorra tov8ert. Het afvallen is toch min of meer een hype, het tegenovergestelde lijkt in Amerika juist op te komen. Maar er is van makelaarszijde wel belangstelling voor de prachtige villa in het kustdorp. De nieuwe doelgroep wordt dan het opvangen en verzorgen van rijke pensionado's. Sand spreekt daarvoor zijn relaties aan en hij kan er zelf ook nog wat aan verdienen, want hij is aannemer. Zo komt uiteindelijk alles op zijn pootjes terecht. Nadine is van haar instituut af, Derek van zijn schuldgevoel en ze lijken ook weer een beetje nader tot elkaar te komen. Ze gaan aan het einde namelijk weer uit eten en als Derek vraagt  wat ze wil, antwoordt Nadine met "Libanees."  En dat is een verwijzing naar de harem van vroeger en dus ook naar seks.

Personages

Derek Ravendorp

Derek heeft zijn vrouw niet verteld welke fratsen hij financieel heeft uitgehaald om de villa overeind te houden. Hij is niet zo dapper, min of meer een beetje laf, wat ook blijkt uit zijn vertrek uit Reykjavik na een één dag. Hij zag op tegen zijn toespraak, maar ook omdat hij inzag dat hij eigenlijk niets belangrijks aan de andere sprekers heeft toe te voegen. Bij terugkomst moet hij Nadine wel inlichten.

Nadine Ravendorp

Het lijkt een heel rustige vrouw die heel goed voor haar man zorgt, maar er is wel sprake va schone schijn. In het verleden heeft ze wel wat met mannen gehad (de Libanees en zijn harem) . Ook verzwijgt ze voor haar man dat ze de miskramen helemaal niet zo erg gevonden heeft, omdat ze eigenlijk geen kinderen heeft gewild. Daarnaast verzwijgt ze voor hem dat ze moet voorkomen vanwege rijden onder invloed. Ze vertelt haar hartsgeheimen meer aan marise, haar vriendin, dan aan Derek. Ook durft ze hem aan het einde niet te vertellen dat ze het wel gezien heeft met de afslankvilla. Ze is er klaar mee. gelukkig komt de kritische klant-aannemer met een mooie oplossing voor haar: de villa kan verkocht worden voor een goede prijs, waarmee de schulden kunnen worden afgelost. De schone schijn blijft. In de situatie met Hedwig gaat ze eigenlijk moreel onderuit. Hedwig hoort niet in het instituut , maar om oneigenlijke redenen (voor financiële) laat ze het meisje toch toe. Maar ze vertellen haar niet wat de eigenlijke bedoeling van het eetproject is. Ze moet aankomen in plaats van afvallen.

Helmut

Helmut is de zwerver die ook al weer geen zwerver blijkt te zijn. Hij laat zich onderhouden door mensen als onderdeel van zijn sociale project. Hierin willen mensen altijd een vorm van liefdadigheid tonen, soms uit eigenbelang (zoals Nadine). Hij heeft al die jaren de schijn opgehouden en dat onthult hij in een artikel in de straatkrant. Hij lijkt meteen bezig aan zijn volgende project, omdat hij mensen zijn legaat in het vooruitzicht stelt, als ze kunnen bewijzen dat ze de mensheid een dienst hebben bewezen. Nadine trapt er met open ogen in. Ze laat heel doorzichtig merken dat ze geld nodig heeft. Helmut (eigenlijk Jacob de Heer) trapt er niet in.

Overige persoanges

Andere personages lijken niet zo van belang te zijn in deze roman. het zijn meer types: dikke mannen die het financieel gemaakt hebben.

Quotes

""Een beroep op louter zelfbeheersing is uit de tijd, vind je niet, in een wereld waarin consumeren de belangrijkste dagelijkse activiteit is? Daarom laten wij onze gasten bij aanvang van de behandeling een borgsom betalen. Een bedrag ter grootte van één nettojaarinkomen. Dat geld krijgen ze alleen terug als ze binnen de tijd die ze zichzelf ten doel hebben gesteld hun doel hebben bereikt..." Bladzijde 14

""Sinds wanneer hoort tegen de gasten liegen bij de werkwijze van dit instituut?" "We liegen hier continu", zegt ze pertinent. : Nou ja". Sandra en Johnny wisselen een blik. "We hebben het over 'leefstijl" en over 'vitaliteitsmanagement' in plaats van ronduit te zeggen: U bent vijftig kilo te zwaar en u moet nu stoppen u te gedragen als een varken.'" Bladzijde 107

"Amper vijf minuten later reed ze in een politiefuik. Blazen. Mee naar het bureau. Nog een keer blazen. Officier van justitie erbij. Foute boel. Ernstig foute vrouw ook, die officier. Moest zo nodig benadrukken dat mevrouw Ravendorp door haar onmatig gedrag een gevaar op de weg had gevormd." Bladzijde 25

""Dan blijven we nog steeds achter de feiten aan hollen, want dan moeten we de nieuwe borgsommem gebruiken om de oude terug te betalen en hoe moet het dan met de nieuwe? Op alleen de verblijfs -en behandelkosten halen we dit nooit meer in. Tenzij plotseling niemand meer zijn doel zou bereiken, ja, dan zouden we snel uit de sores zijn. Alleen is dat in vijfentwintig jaar nooit gebeurd." Bladzijde 172

" "Ouwe lullen zijn de nieuwe trend". "Ja, en wat zullen ze het heerlijk krijgen". Met zwembad. De tennisbaan. En het strand op loopafstand. Een luxe zorgresidentie voor senioren. Even een lift in het pand en nog wat andere aanpassingen, maar met dat bijltje hakt Sand wel vaker." Bladzijde 267

Thematiek

Zin van het bestaan / zin van het leven

Ik heb als samensteller van het boekverslag maar voor dit algemene thema gekozen, omdat Dorrestein in elke roman over menselijke relaties,( en dan vooral die van de liefde) schrijft. Daarbij komen de geheimen die mensen voor elkaar verborgen houden, de fouten die personages nu maken en in het verleden maakten, de problemen en de desillusies waarmee ze te maken krijgen. Ook komt schuldgevoel vaak voor in haar romans. Kortom, de verhalen van Dorrestein gaan altijd over herkenbare problemen in ons leven. Kijk daarom verder bij de motieven hieronder.

Motieven

Schuldgevoel

Er zijn nogal wat personages met een schuldgevoel in deze roman. Er zijn allereerst de mensen die veel te dik zijn geworden en de kliniek opzoeken. Ze betalen er veel voor om op een aparte manier hun obesitasprobleem op te lossen. Daarmee kopen ze een schuldgevoel af. Een ander schuldgevoel betreft Nadine, die dingen voor Derek heeft verzwegen: de aanhouding onder invloed en het feit dat ze nooit echt kinderen heeft gewild. Derek heeft een schuldgevoel omdat hij de financiële zaken van het instituut niet goed heeft behartigd. Ze staan op de rand van de afgrond.

Leugens en bedrog

Nadine heeft voor haar man Derek geheim gehouden dat ze onder invloed heeft gereden. Maar ze moet het toch een keer vertellen. Aan de andere kant heeft Derek voor Nadine verzwegen dat hij boekhoudkundige malversaties heeft gepleegd en dat hij al na één dag in IJsland te zijn geweest teruggevlogen is naar Nederland. Nadine houdt voor Derek verborgen dat ze nooit kinderen heeft gewild, hij wilde dat wel.

Seksualiteit

Niet zo uitgebreid uitgewerkt. Op het moment van het verhaal is de relatie tussen Derek en Nadine niet zo goed. Ze hebben al geruime tijd geen seks gehad. Als hij teruggekeerd is van zijn reis, gaan Nadine en hij eten. Tijdens het eten moet ze denken aan de week die ze in de harem van een Libanees heeft doorgebracht en waarin ze op allerlei manieren verwend is verwend heeft.

Liefdesrelatie: problemen/echtscheiding

De relatie tussen Nadine en Derek is op het moment dat het verhaal speelt niet optimaal. Ze hebben al een tijdje geen seks meer. En Nadine en Derek verbergen geheimen voor elkaar. Nadine heeft het ook wel een beetje gehad met de kliniek. Derek heeft een schuldgevoel omdat hij de zaak financieel in de problemen heeft gebracht. Hij wil alles op alles zetten om de band met Nadine te herstellen. Liefde is een veel voorkomend motief in het werk van Dorrestein.

Geheim

De dingen die onder Leugens en bedrog staan vermeld, kun je ook bij het motief Geheim vermelden.

Kinderwens

Derek had altijd een grote kinderwens gehad, maar Nadine had een aantal miskramen gekregen. Zij vindt het juist niet erg dat ze nooit kinderen heeft gekregen, maar ook dat houdt ze voor Derek verborgen.

Anorexia

Hedwig heeft eetproblemen. Haar vader Voertemans wil ze daarom ook laten opnemen in de kliniek van Nadine. Bij afwezigheid van Derek stemt ze er in toe, maar ze haalt zich wel problemen met het meisje op de hals.

Motto

Er is geen motto

Opdracht

Voor Dirk H.

Titelverklaring

De titel wordt in Deel Dinsdag hoofdstuk 3 uitvoerig verklaard. Nadine die met Derek een afvalkliniek runt, heeft het in die passage over de zeven soorten honger die er bestaan.
Dat zijn achtereenvolgens:
- de honger van het oog (zien eten doet eten)
- de honger van de neus (geuren kunnen eetlust opwekken)
- de honger van het oor (geluiden kunnen eetlust wekkend zijn)
- de honger van de mond ( de mond wil zuigen, zoenen, bijten en eten)
- de honger van het hoofd ( honger heeft alles te maken met conditioneringen)
- de honger van de maag ( de maag kan schreeuwen om eten, rammelen)
- de honger van het hart ( bij gebrek aan emotionele voeding kunnen mensen eten bijv. bij verdriet)
 

Structuur & perspectief

Er zijn zeven delen die de titel van een dag dragen. Het eerste hoofdstuk heet Maandag en het laatste Zondag. Elk van deze delen is onderverdeeld in vijf hoofdstukken die met "één .... vijf" worden aangeduid. Alleen het laatste deel telt  zes hoofdstukken.  
Er is sprake van een chronologisch verteld verhaal met een vertelde tijd van precies een week.

De vertelster is Nadine Ravendorp (al zou ze anders heten volgens een terloopse  mededeling). Ze vertelt personaal in de o.t.t. Dorrestein haalt in het deel Vrijdag wel een verteltrucje uit. Derek is in Reykjavik geweest, maar niet heel lang. De  gebeurtenissen van  daar worden verteld door Nadine aan haar vriendin Marise terwijl ze koffie drinken in Haarlem, maar dat hoofdstuk lijkt verteld te worden door Derek zelf.

Decor

Het belangrijkste decor is de villa die gebruikt wordt in het afslankproject van Nadine en Derek Ravendorp. Hij staat in een duingebied van Kennemerland ( Bloemendaal, Bergen?) en in ieder geval  dichtbij de grote stad Haarlem, waar Nadine enkele keren naar toe gaat.
Een ander decor is Reykjavik, maar daarover wordt alleen door Nadine verteld aan haar vriendin Marise. Derek is daar namelijk één dag geweest voor een congres.

De vertelde tijd is dus precies een week. maar er worden door de vertelster nauwelijks data en jaartallen genoemd.  Uit slechts één opmerking uit het verhaal kun je afleiden dat het de maand "mei" is waarin het verhaal zich afspeelt. Hedwig heeft namelijk meivakantie van school.
ook kun je aan het gebruik van social media (Facebook)  herleiden dat het een modern en actueel verhaal is. 

Stijl

Renate Dorrestein kan vlot en vaardig een verhaal vertellen. Ze heeft een toegankelijke  schrijfstijl. Geen moeilijke woorden en complexe zinnen. Ze gebruikt in deze roman in plaats van de directe rede in dialogen  vaak een indirecte rede.

Haar metaforen zijn duidelijk:
- (blz. 160) "Op de tast ploetert hij tussen de muffe lappen door. Alsof hij gelijk Jonas door een walvis is verzwolgen en nu vermalen zal worden in de vreselijke peristaltiek van het monster. Dan wordt hij uitgespuugd op het toneel.
- (blz. 162) "Zijn adem ruikt naar een zak mosselen."
- (blz. 170) "Als zijn vrouw niet in zijn thuiskomst had geloofd zou hij als een verkeerd gelanceerde raket in een hulpeloze, eeuwige baan rond de aarde zijn beland, voorgoed van alles en iedereen verstoken."
- (blz. 174) Opgelaten schiet ze een winkel binnen, het blijkt een parfumerie te zijn. In een spiegel doemt haar eigen gezicht op. leeg en verkreukeld als een stuk papier waarop met harde hand alles is uitgegumd wat er ooit op stond.
- (blz. 197) Haar tandglazuur ziet eruit als een gevel die langdurig aan zure regen heeft blootgestaan.
- (blz. 203) Als levensgevaarlijk radioactief afval liggen in de vitrine knaloranje kaassouflés uitgestald, hardroze hotdogs, allerhande korrelig gepaneerde cilinders.[... ] fluorescerende vleeswaren."

 

Slotzin

Hij zal moeten leven met de last van de financiële fouten die hij gemaakt heeft, net zoals zij met haar geheim leeft. En wellicht zal aan het eind van de rit alles op wonderbaarlijke wijze en met gesloten beurzen toch vereffend blijken te zijn. Als er onderweg tenminste niets tussen komt. "Libanees"zegt ze. "Laten we dat doen. Wat is dat lang geleden, Derek".

Beoordeling

'Zeven soorten honger' is een aantrekkelijke roman om te lezen. Renate Dorrestein is een geboren vertelster en je vliegt snel  door de inhoud heen.
De structuur van de roman is helder en ook overzichtelijk met de onderverdeling in zeven dagen en in elk deel een aantal overzichtelijk gerangschikte hoofdstukken. Er wordt chronologisch verteld met een enkele verwijzing naar het verleden. Bovendien legt Dorrestein niet alles uit. Ze laat de lezers ook wel met vragen zitten.
Het einde heeft wel iets weg van een deus ex machina, waardoor alles nog goed lijkt te komen. Dat happy end zorgt er misschien wel voor dat het verhaal niet voor problemen zorgt waarover een lezer nog lang zal lopen nadenken. Daarentegen is het wel een plezierig vakantieboek om te lezen. Eens weer eens wat anders dan die literaire thrillers die in de vakantieperiode als broodjes bij Schiphol en  Rotterdam Airport  bij de taxfreeshop worden verkocht.

Ook voor scholieren van havo en vwo geen al te moeilijke opgave. 

 

Recensies

"Je kunt het gerust aan een vakvrouw als Renate Dorrestein over laten om een verhaal uit de hand te laten lopen. Nadine en Derek, een middelbaar kinderloos echtpaar, bestieren het William Banting Instituut waar dikke, rijke mannen proberen af te vallen. Die mannen willen wel afzien, want als ze hun streefgewicht niet halen zijn ze hun onderpand, een netto jaarinkomen, kwijt. [....] Zeven soorten honger is meer dan een spannend boek, het stelt op een luchtige en terloopse wijze ook wezenlijke psychologische en maatschappelijke vragen aan de orde." http://www.tzum.info/2016...en-honger/

"De stijl is weinig lyrisch, een kordaat soort proza met veel gebruik van de vrije indirecte rede, dat Nadines daadkracht onderstreept en haar falen tegelijkertijd ridiculiseert. Toch is Dorrestein niet louter sardonisch, ze is ook betrokken. De onthullingen aan het slot maken er net geen tragedie van. Nadine en Derek hebben de afgrond gezien, maar hoeven er niet in. Zeven soorten honger is een ambachtelijk geschreven boek van een auteur die precies weet waar ze naar op zoek is. Misschien maakt het daarom uiteindelijk niet echt indruk, en zou Dorrestein haar eigen schrijven eens flink in de soep moeten laten lopen." http://www.volkskrant.nl/...~a4326819/

"De vertrouwde thema’s als eetstoornissen, controledwang en schaamte worden door Renate Dorrestein (1954) met aanstekelijke beeldspraak, ironie en sarcasme opgedist. Ze wekt spanning met open plekken en geeft geleidelijk informatie prijs door flashbacks naar het verleden. Helaas neemt ze in de loop van het verhaal haar toevlucht tot enkele kunstgrepen die de geloofwaardigheid niet ten goede komen. Kortom: Renate Dorrestein heeft weer een lekkere maaltijd bereid met haar vaste ingrediënten: snel te verorberen, een beetje scherp, maar tegelijk ook luchtig en licht verteerbaar. Hapklare brokken volgens beproefd recept!" https://www.hebban.nl/rec...ten-honger

"e relatie tussen de welbewust kinderloze Nadine en haar vijftienjarige gast is een van de interessantste aspecten aan Zeven soorten honger. Ze bemoedert haar niet of onhandig – en dat lijkt te werken. Lijkt, want aan het slot van de roman heeft Dorrestein nog een cliffhangertje verstopt. De afwikkeling van de overige huwelijkse en zakelijke problemen is minder overtuigend: Dorrestein tovert wat konijnen (no food intended) uit de hoge hoed om toch nog veel op zijn pootjes terecht te laten komen. Echt hard wordt het spel met de moraal uiteindelijk niet gespeeld in Zeven soorten honger. Wat dat betreft is het meer een roman die laat zien hoe de wereld nu eenmaal is, dan eentje waarin de orde der dingen wordt uitgedaagd." https://nrcwebwinkel.nl/b...n-honger-1