Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2024
• 235 pagina's
• Uitgeverij: Atlas Contact

Flaptekst

Eerste zin

Ik kwam geluidloos uit onze moeder gebarsten. Dat is bijzonder. De meeste baby’s komen jankend ter wereld. Rood aangelopen moord en brand krijsend. Dikwijls gelijk moeders schoot volschijtend. Ik niet. Ik had dan wel een rooie kop maar ik hield hem dicht. Ik weet dit omdat onze vader er te pas en te onpas over begon. Dat ik niet jankte. Het werd mijn ontstaansgeschiedenis:

Samenvatting

Personages

Ada

De ik-figuur is Ada. Ze is 25 jaar en komt uit een armoedig en gebroken gezin. Haar vader houdt er een levensfilosofie op na die inhoudt dat je kinderen hard gemaakt moeten worden in de moeilijke samenleving. Ada voldoet vrij goed aan dat wensbeeld van de vader. Ze wil haar eigen boontjes doppen. Ze komt in een vleesfabriek in aanraking met een vrouw uit een veel beter milieu. Die spoort haar aan om iets met kunst te gaan doen. Dat vindt haar vader niet leuk; een soort verraad aan hun milieu. Eigenlijk vindt Ada de kunstwereld ook maar nep. Ada gaat naar Spanje en woont bij een soort kluizenaar die ook wel trekken heeft van haar vader. De harde buitenwereld ligt ook hier op haar te wachten. In tegenstelling tot de kluizenaar Molina geeft Ada wel veel meer om de twee honden die er rondlopen. Ze gaat terug wanneer ze bericht krijgt dat haar broertje om het leven is gekomen. In de slotpassage lijkt het erop dat Ada niet zo hard is, als ze steeds doet voorkomen. Het lijkt erop dat ze namelijk 'wel kan janken.'

Frédérique

Frédérique komt uit een veel rijker milieu dan dat van Ada en plukt daar alle vruchten van. Haar vader heeft invloedrijke vriendjes en ook de nodige kruiwagens voor zijn dochter. Op zich is Frédérique geen arrogante meid; ze wil Ada best helpen, maar haar capaciteiten op kunstgebied liggen niet op een hoog niveau. Ze wil graag de hele wereld over reizen; ze stelde zich veel voor van een Spaans verblijf in een commune, maar na de kennismaking met Molina ging ze al na tien dagen terug naar Nederland. Ze betaalt wel het retourticket van Ada om de begrafenis van Broos bij te kunnen wonen.

Broos

Broos is twee jaar jonger dan Ada. In tegenstelling tot zijn zus is hij veel minder gehard tegen het bestaan. Hij laat zich o.a. pesten op school, hij gaat ook in de drugs en de drank. Dieptepunt is dat hij spaargeld steelt van zijn vader die daarna niets met hem te maken wil hebben. In de zorginstelling blinkt hij ook niet erg uit. Hij verdrinkt (hij kan nota bene erg goed zwemmen!) omdat hij dronken in het zwembad valt. Het opvoedingsproces van zijn vader is bij hem mislukt.

Molina

Molina is een Spaanse kluizenaar (overblijver uit een commune) die de harde buitenwereld ook te lijf wil gaan. Hij heeft daardoor iets weg van de vader van Ada. Hij heeft geen kinderen en geen partner, maar voedt in hun plaats zijn twee honden hard op. Ada vindt dat hij dat te streng doet. Hij kan nauwelijks met haar communiceren, omdat hij maar een paar woorden Engels spreekt. Type ruwe bolster, blanke pit. Hij valt Ada niet lastig met oneerbare voorstellen. In dat opzicht is hij oké.

Vader

De vader van Ada is eigenlijk erg jong. Hij was negentien toen ze geboren werd en is aan het einde van de roman dus nog maar 44 jaar. Hij is hovenier en moet hard werken. Na de scheiding staat hij er een groot deel alleen voor. Hij woont in een caravan op een vakantiepark. Moeder heeft de zoon vertroeteld en vader wil juist dat ze zich haren : de wespenpassage en de manier waarop hij ze 'onverdrinkbaar' wil maken zeggen boekdelen. Het is geen slecht personage: hij heeft het goede voor met zijn kinderen. Dat blijkt vooral uit het laatste gesprek dat hij met Ada heeft na de begrafenis van Broos.

Quotes

"Lutien en Bella springen blij voor me uit. We ploeteren door het natte gras en steken het bruggetje de rivier over die ons terrein van het bos scheidt. De honden lopen voor me uit met hun neuzen laag bij de grond. Soms staan ze stil en kijken of ik nog wel volg. Ik volg nog. Ik heb nooit honden gehad maar ze bevallen me. Ze willen dat je een geruststelling bent. Zo voorspelbaar als een boom." Bladzijde 18

"Een van de mensen van wie ik de gemiste oproepen nog af en toe van mijn scherm veeg, is Frédérique. Ik heb het aan haar te danken dat ik hier nu ben, zoals ik wel meer aan haar te danken heb: studie, woonplek, alles. En dat weet ze donders goed. We waren huisgenoten. Haar vader is regisseur, beeldend kunstenaar en curator, haar moeder was schilder, net als zij zelf, al laat Frédérique zich niet tot één discipline beperken. Allebei haar ouders zijn groot in ‘het wereldje’, zoals ze het zelf noemt. Waarmee ze volgens mij gewoon bedoelt: de wereld." Bladzijde 20

"Hij zei toen ze net uit elkaar waren dat hij geen weekendpapa zou worden: zo'n vader die de genegenheid van zijn kinderen in de beperkte achtenveertig uur die hij met ze te besteden heeft probeert af te kopen met leuke activiteiten, snoep en andere zoetigheden. Integendeel, hij had niets af te kopen." Bladzijde 48

"Ik was wat je toen noemde een manwijf: terwijl de meisjes om me heen uit hun sport-bh's begonnen te barsten bleef ik plat en hard als een plank. Ze lachten me erom uit, maar ik vond dat ik er een stuk normaler uitzag dan zij. Met hun vreemde, uitgerekte lichamen. Nog kinderheupen maar wel die uit de kluiten gewassen borstpartijen. [...] Huppelwijven. noemde pa ze, "Daar lijk jij gelukkig niks op."" Bladzijde 180

"Ze vonden je in het zwembad. Drijvend op je buik. Voor ze dat zeiden drong zich een ander beeld aan me op: ik zag je zitten op de bodem, je knieën opgetrokken en je armen zwevend voor je uit, je ogen dicht. Maar zo was het dus niet. Je dreef op je buik. Je gezicht in het water. Lege halve liters als leliebladen om je heen. Je moet je ook geen delirium gaan zuipen naast een zwembad." Bladzijde 224

Thematiek

De zin van het bestaan

Ada wordt geboren in een gezin in de lagere sociale klasse. Twee jaar later wordt Broos geboren. het gezin leeft in armoede en in een zwaksociale woonomgeving. Het gezin is niet harmonieus. Vader probeert het gezin hard te maken tegenover de moeilijke omgeving. "Als je voor een dubbeltje,....." , maar zijn vrouw is anders ingesteld en vertroetelt de zwakkere Broos. Hij geeft ook af op overheidsinstellingen die je min of meer monddood maken, hij geeft af op Marokkanen ("Als je er maar niet met één thuiskomt" ) hij heeft een mening over vrouwen en over school. Hij moet het later als hovenier alleen zien te redden met twee kleine kinderen, die hij weinig comfort kan bieden: nl. een caravan als een bunker van bordkarton. Ze wonen in het vakantiepark niet alleen in de vakantie, maar het hele jaar door. Zijn dochter komt tijdens het werk in een vleesfabriek in aanraking met Frédérique: het tegenbeeld van Ada zelf. Ze is van rijke komaf, een vader die genoeg vriendjes heeft om zijn kinderen in het leven vooruit te helpen, kunstzinnig maar zelf dat stelt niet veel voor. Ada ergert zich aan de gemakzuchtige houding van Frédérique. Die hoeft nergens voor te vechten, krijgt alles in de schoot geworpen, kan mooie en verre reizen maken. Dan is daar Ada die als ze een reis maakt , dat doet in een sobere omgeving met een norse, nauwelijks verstaanbare Spanjaard. Deze Molina is ook een ruwe bolster met een blanke kern. Eigenlijk is hij het spiegelbeeld van Ada's vader. Hij richt zijn harde levenshouding niet alleen af op de twee vrouwtjeshonden maar ook op een nest kittens. (drie dagen per week eten en de rest moeten ze maar muizen vangen) In die omgeving krijgt Ada juist andere gevoelens, het lijkt of ze de lessen van haar vader toch ook wil combineren met een zachtere, liefdevolle houding ten opzichte van de dieren. Ze heeft zich ten doel gesteld de "stilte van het leven te onderzoeken." Ondanks de norse houding van Molina houdt ze haar verblijf veel langer vol dan het modepoppetje Frédérique. Ze wilde nooit janken (bijv. bij de geboorte) , maar laat ze zich in de laatste zinnen niet emotioneel in haar kaarten kijken?

Motieven

Drank en drugs

Ada en haar broer Broos komen terecht in de wereld van drank en drugs. Bij Broos wordt dat ook nog eens fataal als hij in de instelling waarin hij verblijft, dronken gaat zwemmen en in het zwembad verdrinkt. Hij kan juist erg goed zwemmen. Ada rookt in een bepaalde periode in haar leven wiet- na wietsigaret.

Kunstwereld

Als Ada tijdelijk in de vleesfabriek werkt, ontmoet ze een kunststudente Frédérique. Die vraagt aan Ada of ze iets met kunst doet. Ada heeft in haar Mavo-opleiding een kunstvak gekozen en er toen maar een beetje op los gerotzooid. Ze vindt het zelf helemaal niets, maar in de kunstwereld kijkt men er toch anders tegen aan. De opleiding aan de academie mag ze ook beginnen, maar wordt ook iedere keer verlengd. Ada's vader vindt het wereldje maar helemaal niks en nep. Het wordt een breuk tussen vader en dochter. Hij vindt dat ze haar afkomst verloochent.

De dood

Moeder krijgt een ongeluk met de fiets. Ze knapt wel iets op, maar twee jaar later sterft ze toch. Broos komt in de verkeerde scene terecht, een wereld voor drank en drugs, hij heeft een zwakkere persoonlijkheid. Terwijl hij heel goed kan zwemmen, overkomt hem een fataal ongeluk. Zeer waarschijnlijk door dronken te gaan zwemmen.

Schoolleven

Op een bepaalde leeftijd zitten Ada en Broos op dezelfde Mavo. Ada kan wel van zich afbijten. Toch heeft zij het ook niet gemakkelijk, omdat ze als manwijf wordt aangeduid. Ze heeft geen borsten net als de andere meiden uit haar klas. Broos wordt op school gepest en omdat hij er zelf niet tegen optreedt, stompt zij de pestkop in haar gezicht. Ze wordt voor drie weken geschorst.

Broer-zusrelatie

Ada is de oudste van de twee. Toen zij ter wereld kwam, jankte ze niet. Toen Broos geboren werd, deed hij dat wel. Zijn vader vond dat verschrikkelijk, maar van de moeder was Broos wel de lieveling. Ze vertroetelde hem. Ada moest in die tijd het vuile werk opknappen. Vader wil de kinderen harden tegen de boze buitenwereld. Zo wil hij zijn kinderen leren niet te verdrinken als ze in het water in de problemen kwamen. Hij maakte de opdracht extra moeilijk, doordat ze elkaar moesten hinderem. Broos was de veel betere zwemmer van de twee, maar verloor in de opdracht toch van Ada.. Op school liet hij zich pesten en dan moest Ada voor hem in de bres springen. Toen Broos later de fout inging door geld te stelen van zijn vader, was dat ook een druppel voor Ada. Later werd hij opgevangen in een instelling met 'dagbesteding'. Zij vond hem ook een slappeling , die zich niet op de goede manier in de wereld staande hield. Ze gaat nog wel naar de begrafenis. Ze had hem al een paar jaar niet meer bezocht. Ze beschouwde hem eigenlijk als een loser.

Coming of age

We leren Ada kennen in de ontwikkeling van haar groei naar de volwassenheid Als kind had ze het al zwaar omdat haar moeder jong stierf. Ada was zeven. Ze moest haar eigen boontjes doppen en dat deed ze best goed. Z e kwam op voor haar broertje, pikte de straf die ze daarvoor kreeg goed op. Werkte later in een vleesfabriek waar ze Frédérique leerde kennen. Die bracht haar in aanraking met de kunstwereld. Zo groeide Ada toch op voor iemand die zich in het leven staande kon houden. Coming of age is dus zeker een motief in deze roman.

Vader-dochterrelatie

De vader van Ada was een harde man die zijn kinderen het moeilijke leven wilde bijbrengen. Hij wilde liever niet dat ze jankers zouden worden. Dat lukte bij Ada best goed, maar met Broos ging dat niet zo goed. Hij trok derhalve meer met Ada op en prees haar toen ze het op school voor haar zwakkere broer op kwam. De schorsing nam hij op de koop toe. Je moest immers voor jezelf opkomen. De situatie werd anders toen hij merkte dat ze met kunstenaars omging, een wereld die hij niet als de zijne beschouwde. Hij was dan ook boos op haar dat ze hem daarover niet had ingelicht. Een tweede motief om meer afstand te nemen lag in het feit dat hij als vader merkte dat Ada pas op 18-jarige leeftijd voor het eerst ongesteld werd. Zij kwam daarmee in een andere levensfase en de slaapkamer delen met haar vader was niet langer aan de orde. Dat bracht verwijdering in hun leven. Aan het einde van het verhaal na de begrafenis van Broos hebben ze een kort gesprek over wat haar vader met zijn kinderen wilde. Hij was een mens van goeden wil. Eigenlijk is dat het moment dat Ada toch het liefst was 'gaan janken.'

Motto

De roman heeft twee motto's :

 

Het donker had mijn vaders kleren aan
toen ik vannacht een vliegtuig nam.
Ik ging gelaten de douane door
en zat vertreurd te staren door het raam.
Het donker, vader, had je kleren aan.
- Menno Wigman- 

 

En toen begon de opmars,
door het eerste schot reeds gedund,
de opmars van zijn leven.
 

Een engel aan zijn rechter,
een demon aan zijn linker
en tussen beiden in
geen mens.

Maar somtijds kan ik zien
wie hij geweest zou zijn
als in een heldre beek
de bodem.

Maar altijd als ik grijp,
grijp ik ernaast.

- Bertus Aafjes-

Titelverklaring

De titel wordt in de roman letterlijk genoemd. Op blz 163 :"Hey, rouwdouwers! Schafttijd!, riep iemand ons vanuit de mobiele bouwkeet toe. Pa keek niet op maar maakte een wuivend handgebaar."[ .......]
"Wat betekent dat, rouwdouwers? vroeg ik, kijkend naar zijn handen die geoefend en zorgvuldig de bollen toestopten.
"Gewoon, aanpakkers. Mensen die hun eigen boontjes doppen."Hij kneep met twee vingers in het peesje in mijn schouder terwijl hij opstond."Zoals jij." Een blz.later (164) zegt Ada dat ze liever een 'rouwdouwer als haar vader is dan iemand met een kantoorbaan.".

In de roman is Ada iemand die haar eigen boontjes moet doppen.

Structuur & perspectief

De ik-verteller is de vijfentwintigjarige Ada. Ze komt uit een gebroken gezin. Ze heeft een broer die twee jaar later dan zij geboren is. In het heden verblijft Ada in een dorp in de Spaanse provindie Galicia. Die provincie ligt in het noordwesten van Spanje. Het is het deel waarin ook de bekende pelgrimsplaats Santiago de Compastella ligt. In die streek waarin ze tot rust hoopt te komen, kijkt ze heel vaak terug in korte hoofdstukken naar haar moeilijke verleden in Nederland. Dat gebeurt in korte hoofdstukken vanaf haar geboorte tot aan haar terugkeer uit Spanje. 

Het verhaal wisselt dus steeds van heden naar verleden in heel veel korte hoofdstukken zonder titel. De hoofdstukken die in Galicia spelen, worden verteld in de o.t.t. en de meeste hoofdstukken die in het verleden spelen in de o.v.t.
Het verhaal wordt dus niet-chronologisch verteld.
Het verhaal heeft een open einde. (Ze gaat naar de begrafenis van haar broer, maar ze heeft geen verblijfplaats meer waar ze terecht kan. Ze is weggegaan van Molina in Spanje. Vader woont niet meer in de caravan en heeft een nieuwe vriendin en een kind. Frédérique woont met een ander in haar appartement.

Er zijn diverse tijdlagen in het verleden:
- de periode dat Ada geboren is tot aan de dood van haar moeder
- de periode dat ze in het caravanpark met vader en Broos woont
- de periode dat Ada en Broos beiden op de Mavo zitten en Ada voor Broos opkomt, omdat hij gepest wordt
- de periode dat  Ada bij haar vader werkt en de periode dat ze in de vleesfabriek werkt
- de periode dat ze Fréderique leert kennen en in de kunstwereld  wordt geintroduceerd
- de periode dat ze uit de caravan vertrekt en bij Fréderique gaat wonen 
Het heden
- de periode van het vertrek naar Galicia en het verblijf bij Molina, waar Ada zich wel heeft ontfermd over de dieren. 

Decor

Decor
Een deel uit het verleden speelt zich af op een caravanpark waar de vader na de scheiding en de dood van de moeder in een vakantiepark woont. Vader hardt zijn kinderen tegen het ruwe bestaan. Ada's moeder sterft als ze zeven jaar oud is en Ada vertrekt uit huis als ze 23 jaar is. 
Later trekt ze bij Fréderique in haar appartement aan de Amstel in.
Het heden speelt zich af in het noordwesten van Spanje in Galicia. Ze woont er in het huis van de norse Spaanse houthakker Molina.Van daaruit kijkt ze steeds terug naar het verleden. 

Tijd 
Er worden geen jaartallen gebruikt  voor de diverse periodes in Ada's leven.. Als je ervan uitgaat dat de schrijver een aantal autobiografische elementen in haar roman gebruikt, kun je daaruit afleiden dat het verhaal van Ada zich vooral afspeelt in de 21e eeuw. Koos zelf is namelijk geboren in 1992 en als ze haar avontuur in Spanje beleeft, is ze 25 jaar.
Ze verblijft er enkele maanden, totdat ze het bericht krijgt dat haar broer dood is.

Stijl

De stijl van Falun Ellie Koos wordt in diverse recensies 'rauw, meedogenloos en aan de andere kant gevoelig' genoemd. Ik wil daar zelf nog het element subtiele humor aan toe voegen. Ze schrijft in heldere bewoordingen, ze gebruikt geen complexe zinnen en de dialogen zijn realistisch. In Spanje beperkt de taal zich tot een aantal eenvoudige woorden Engels die de Spanjaard beheerst. Maar Ada zoekt dan ook de stilte in die passages.

Er komen veel metaforen in de tekst voor. En die zijn in vrijwel alle gevallen heel fraai en origineel..De roman begint al met een metafoor. "Ik kwam geluidloos uit onze moeder gebarsten." Daarna worden ze achter elkaar geproduceerd.

Knap is als voorbeeld hoe Koos de ruimte beschrijft waarin ze opgroeit .Ada woont namelijk met vader en broertje in een caravan op een vakantiepark.

- (blz. 14-15: "Een bunker van bordkarton. 's Morgens altijd brood met heel veel hagelslag, zodat een groot deel tijdens het eten van de boterham op mijn bord regende en ik de chocolade met een natte vinger op kon deppen.Soms werd de zoete, zachte smaak scherp afgesneden door een bitter vuurtje dat een gat in mijn tong brandde. Dan was er een draadje van pa's sjek tussen de hagelslag beland. Opruimen, dat gebeurde alleeen als het niet anders meer kon, en pa draaide zijn sjekkies boven dezelfde borden als waar wij van aten. Even daarna was ik op mijn hoede, bij iedere vinger bang voor de rotte draadjes. Tot ik het weer vergat en het gemene bijten me overviel. Wanneer het jou overkwam begon je te janken met je tong als een slak uit je mond, bezaaid met slijmerige stukjes chocolade. Met mijn mouw veegde ik dan je tong af en noemde je een mongool."

In één passage worden de kwaliteit van de woonruimte (de bunker van bordkarton), de levenshouding van de vader,( geen goed voorbeeld) de eenzijdigheid en de armoede van het bestaan (elke dag hagelslag), het verschil tussen zus en broer (wel of niet janken) beschreven.

Slotzin

Mijn schouders schokken omdat ik het koud heb. Het water loopt langs mijn kaak, mijn nek, de kraag van mijn jas in. "Ik jank niet", zeg ik, mijn stem trilt ongehoorzaam als de vleugels van een vlinder. Mijn vader kijkt naar me met een zwaarte in zijn ogen die ik als liefde denk te herkennen. "Dit is geen janken."

Bijzonderheden

Het dagblad Het Parool noemt  in het jaaroverzicht over 2024 de debuutroman "Rouwdouwers" een van de beste Nederlandstalige romans.

Beoordeling

De compositie van Rouwdouwers is op zich niet erg origineel. Het afwisselen van verleden en heden gebeurt vaak in een roman. Maar de wijze waarop Falun Ellie Koos ze door het verhaal weeft, is wel origineel. De scènes met Molina worden op een heel natuurlijke wijze afgewisseld met de passages uit het verleden. Door het verhaal in korte hoofdstukjes te presenteren word je als lezer helemaal bij de les gehouden. Dat leest erg prettig en hoewel je best een vermoeden krijgt van wat er met Broos is gebeurd, blijft de spanningsboog tot aan het einde intact.

De stijl is rauw en hoort bij de inhoud, maar is niet grof. Falun schrijft ook mooie metaforen.Ze gebruikt dit stijlmiddel vaak. De meeste metaforen zijn origineel.
Voor een debuutroman is het een uitzonderlijk goed boek. In spanning is het wachten op een tweede roman.
Het coming of age-verhaal is bovendien erg geschikt voor de scholieren van havo- en vwo-niveau.
Een kwaliteitskenmerk is ook dat er in veel toonaangevende bladen een recensie over het boek verscheen: Trouw, NRC, Het Parool, De Volkskrant en recensies op de lezerssite Hebban.nl . Dat komt niet vaak voor bij een debutant.

Recensies

"‘Ik ben nooit goed geweest in het pitchen van mijn werk, misschien ben ik zelfs wat onwillig: de flaptekst van Rouwdouwers staat niet op de achterflap, maar aan de binnenkant van het boek,’ schreef Koos vorige maand in een inleiding bij een online voorpublicatie van haar boek op de website van het International Literature Festival Utrecht. Zonde en onnodig, deze aarzeling, want Rouwdouwers is zo’n debuut dat maar af en toe voorbijkomt: een roman die je langzaam kopje onder sleurt, naar adem laat happen en je, uiteindelijk, terug op de kade smijt: gehavend, maar dankbaar dat je leeft." https://www.vprogids.nl/b...roman.html

"Wat Koos het allerbeste beheerst is het schrijven in beeldende scènes. Rouwdouwers leest als een kast waarin twee lades zitten: links een fotoalbum genaamd Galicië, rechts de nog ongeordende foto’s uit het leven daarvoor. En om en om wordt er een lade geopend, een foto uitgezocht en minutieus bekeken. De beelden uit de jeugd met een lichte weemoed: Ada vertelt dit verhaal na aan haar jongere broer. Hoewel Koos ook hier imponeert met de grote hoeveelheid treffende details in veelal schrijnende situaties, zoals degene waarin haar vader Ada en haar broertje zwemles geeft, voelt het allemaal iets minder levensecht aan. We hebben hier te maken met een kleine selectie van de meest indrukwekkende momenten uit een langere periode, waardoor soms het gevoel ontstaat dat ieder hoofdstuk geschreven is om te imponeren, terwijl de Galicië-stukken aanvoelen als een langer uitgewerkt moment waarin toevallig imponerende dingen gebeuren." https://www.tzum.info/202...uwdouwers/

"De schrijfster is zeer sterk met taal; geslaagde metaforen en juiste woordkeuze zijn daar de duidelijke getuigen van. Het verhaal is, ondanks de vele flashbacks een overzichtelijk geheel gebleven. Korte hoofdstukken zorgen voor een aangenaam tempo en een vlotte leesbaarheid. De personages zijn zeer goed geplaatst en getypeerd in de diverse decors waarin het verhaal zich afspeelt. Vader, Ada, Broos, Frédérique en Molina, de hoofdvertolkers, zijn niet alleen voor wat betreft uiterlijk maar ook karakterieel nauwkeurig, realistisch en beeldend beschreven. Dat de auteur ook filmmaker is, is daar zeker niet vreemd aan. Dat is ook zo voor de omgevingen van het trailerpark en de aftandse boerderij in Galicia: de auteur neemt de lezer bij de hand en samen gaan we er op zoek naar vader, Ada, Broos en Molina." https://boekenkrant.com/r...douwers-2/

"Rouwdouwers, de debuutroman van Falun Ellie Koos, is een confronterend verhaal over armoede en onvermogen. Over hoe je gevormd wordt door het milieu en de omgeving waarin je opgroeit. Voor Ada en haar broertje Broos is dat in een oude, kleine stacaravan op een caravanpark. Ze wonen daar samen met hun vader die niet zo heel veel vertrouwen heeft in de wereld om hem heen en zijn kinderen inpepert dat je alleen op jezelf kunt bouwen. Hij is wars van instanties en de overheid die je alleen nog verder het slop induwen. Zijn kinderen voedt hij Spartaans op en omdat Broos vaak niet kan voldoen aan de door hem (fysiek) opgelegde uitdagingen, zwemmen kan hij wel als de beste, vindt vader hem zwak en te gevoelig. Ada doet er alles aan om haar vader tevreden te stellen. Ze loopt letterlijk op haar tenen om hem vooral niet lastig te vallen en haar broertje te beschermen. Ze schrijft ook: janken is een keuze. Niets maakt je aan het huilen. Nee, je doet het altijd zelf." https://www.hebban.nl/rec...ouwdouwers

"ouwdouwers leest in een reeks van korte hoofdstukken door het heden en verleden van de hoofdpersoon en vertelt op die manier beetje bij beetje over de bijzondere band tussen Ada, haar broertje en de andere personages. Zoals ik al zei, machtig mooi. Hoe mooi moet je absoluut zelf gaan ondervinden." https://www.hebban.nl/rec...ouwdouwers

Bronnen

In VPRO boeken (tv)werd op 29 september 2024 ruim aandacht besteed aan de debuutroman van Falun Ellie Koos De eerste twaalf minuten van de uitzending worden aan de roman van Koos gewijd. Falun wordt daarover geïnterviewd.

https://npo.nl/start/seri...8/afspelen