Feitelijke gegevens
- 1e druk, 2009
- 141 pagina's
- Uitgeverij: Nieuw Amsterdam
Flaptekst
Hugo Borst keert terug naar de jaren zeventig, naar zijn jeugd in Rotterdam. Borst lijkt alleen maar te voetballen. Hoe talentloos hij ook is, voetballen maakt hem volmaakt gelukkig. Ook zijn vrienden passeren de revue: Cowie, Dickie, Tonnie, Eric en de mysterieuze Heintje, de Zwarte Parel van de Kralingse voetbalclub WIA.
Een kapotte knie maakt een abrupt einde aan Borsts onbeduidende voetbalbestaan. Weemoedig struint hij de amateurvelden af, op zoek naar geuren en kleuren, op zoek naar verhalen en romantiek. Ook in zijn hoofd blijft hij reizen maken, waar hij tot in detail verslag van doet.
Dertig jaar later vindt hij op een nacht Heintje, die inmiddels Hein heet en weliswaar gehuld gaat in een oranje hesje, maar niet van het Nederlands elftal. Samen bekijken ze de elftalfoto van WIA C1 uit 1974 en wisselen uit wat er van wie geworden is. Ze blijven contact houden. Op een dag komt er een onheilstijding: Hein is ernstig ziek. Op 19 maart 2009 overlijdt hij. Hugo Borst doet aangrijpend verslag.
Samenvatting
Hugo Borst beschrijft in dit boek zijn jeugdherinneringen en in het bijzonder zijn voetbalherinneringen. Hij speelde bij de Christelijke Kralingse voetbalclub club WIA. Iedereen in Rotterdam zei altijd dat WIA stond voor 'Winnen Is Alles', maar Hugo legt in zijn boekje nog eens uit dat bij deze op 5 mei 1927 opgerichte vereniging geheel andere normen en waarden golden. 'Wakker In Alles' zijn de drie woorden die in 2 Timotheus 4:5 terug te vinden zijn: 'Maar gij, wees wakker in alles, lijd verdrukkingen, doe het werk van een evangelist, maak, dat men van uw dienst ten volle verzekerd zij.' Daarmee was WIA best een club met normen en waarden, waarvan de leden elkaar respecteerden.
In het eerste deel vertelt Hugo als ik-verteller in flarden (zoals herinneringen opkomen) het verhaal van zijn (voetbal)jeugd.
Enkele feiten:
- Heintje Enser was zo goed in zijn team dat ze in de praktijk alle ballen op hem wilden spelen, want dan bestond de grootste kans dat ze wonnen.
- De sfeer in de voetbalclub met leiders en ouders was familiair. Dat blijkt op feestavondjes en dergelijke.
- Hugo is zelf een goed penaltynemer, maar in een bepaald toernooi moet hij drie keer een strafschop nemen op Pim Doesburg, die de laatste slecht ingeschoten strafschop stopt. Hugo ligt meteen uit de finale.
- Bij een wedstrijd als de stand nog 0-0 is, moet Hugo ook een penalty nemen. Hij mist.
- Hugo en zijn vriendjes spelen ook op het schoolplein om de meester (Lafeber) te treiteren Daarom doen ze het met een tennisbal. Als je werd gesnapt, moest je strafregels schrijven.
- Hugo wordt ook een keer betrapt bij het stelen bij V&D. Zijn vader moet hem komen ophalen en die schaamt zich rot.
- Hij heeft een vriendje Corrie (voor Hugo Borst Cowie omdat hij een hazenlip heeft). Hij vindt het niet zo leuk om met Cowie te voetballen. Hij leent hem een Sjors en Sjimmieboek uit en als Cowies ouders gaan scheiden, ziet hij zijn stripboek nooit meer terug.
- Wanneer Hugo met Cowie naar een wedstrijd van Sparta gaat, verzamelt Cowie flesjes van frisdranken die hij inlevert omdat er statiegeld opzit. Hij kijkt helemaal niet naar de wedstrijd. Hugo wil hem nooit meer meenemen.
- Hugo beschrijft het verdriet dat een jongetje kan hebben wanneer aan het einde van de week blijkt dat de wedstrijd door teveel regen of vorst niet kan doorgaan.
- De voorliefde voor voetbalclub Sparta, maar ook zijn bewondering voor Feyenoord dat de eerste keer de Europacup I binnenhaalde (1970) Borst was toen nog maar 8 jaar.
- Aan het einde van deel 1 deelt Borst mee dat hij door een voetbalknietje niet meer in staat is zelf op niveau te spelen. Hij heeft enkele jaren met Hein in het eerste van WIA kunnen voetbalen, maar dat is nu voorbij.
- Ook ontmoet hij Hein, die bij de RET werkt: hij is getrouwd en heeft twee kinderen. Hij doet zelf laconiek over zijn voetballoopbaan. Hij is nooit profvoetballer geworden. Maar zelfs daarvan heeft hij geen spijt gekregen. Hij draagt nu ook een oranje hesje (Van de RET en niet van het Nederlands elftal).
In de epiloog deelt Borst mee dat hij nog eens mee mocht doen in een elftal met en tegen ex-profs. Dankzij de inbreng van anderen kon hij eindelijk een keer winnen van voetballers tegen wie hij vroeger opzag (Peter Houtman, Ben Wijnstekers). Hugo ervaart het als een toppunt van geluk waarvan hij ‘s avonds op de bank wil nadromen. Maar de euforie verdwijnt weer snel.
Hier eindigde in 2004 “Alle ballen op Heintje.” In 2009 komt er een vervolg.
In deel 2 wordt het verhaal veel persoonlijker. In 2004 heeft Hein het boek gepresenteerd. Daarna verliest Hugo hem een tijdje weer uit het oog, totdat zijn vrouw belt met de mededeling dat Hein aan kanker lijdt (hij heeft een tumor op zijn nieren). Hij vecht terug na de operatie en herstelt. Hij is zelfs weer in staat om een zaalvoetbalwedstrijdje met zijn oude maten te spelen. Nog steeds kan hij lekker voetballen. Maar dan laat hij weer een tijdje niets van zich horen. Dan blijkt dat Hein (die ook twee leuke dochters heeft) uitzaaiingen heeft en de ongelijke strijd heeft opgegeven. Maar hij blijft moedig en vrolijk. Hij wordt vaak bezocht door zijn oude elftalgenoten en ook Hugo brengt hem een bezoek in zijn laatste dagen (daarvan is een foto afgebeeld in het boek). Heins vrouw houdt Hugo via de mail op de hoogte van de verslechteringen in zijn gezondheid. Een muzikale vriend schrijft een afscheidslied voor hem, dat heel ontroerend is.
Het refrein luidt:
Deze reis maak ik alleen.
Ik weet nog niet hoever en ik weet nog niet waarheen.
Deze reis maak ik alleen
’t is niet dat je niet mee mag…. Maar jij wordt nog niet verwacht.
Deze tekst staat voor een gedeelte op zijn rouwkaart. Een bevriende kunstenares maakt een beeld van hem dat na zijn dood een bijzondere plaats zal krijgen. Voor zijn dood brengt Hugo nog een bezoek aan Hein die intussen de pijn al moet bestrijden met een morfinepomp. Het geluid van een sportvliegtuig brengt hen in herinnering terug naar Laag Zestienhoven, waar ze vroeger voetbalden. Samen lachen ze nog om de tijd omdat ze ook veel verloren hadden. Als ze ergens geleerd hadden te verliezen, was het op het voetbalveld. Desondanks geeft Hein het leven dat hij heeft geleid een 9. Ze nemen afscheid met een kus.
Dan - 19 maart 2009 - is de strijd definitief gestreden. Het boek eindigt met de afdruk van de rouwkaart van Hein Enser, die in maart 2009 in Rotterdam wordt gecremeerd.
Personages
Hugo Borst
In deze non-fictie roman is de schrijver de ik-persoon. Hugo beschrijft veel herinneringen aan zijn jeugd, voornamelijk voetbalherinneringen. Later schrijft hij over de dood van zijn jeugdvriendje, Heintje Enser.
Heintje Enser
De beste voetballer uit het jeugdteam van de schrijver, Hugo Borst. Alle ballen werden op hem gespeeld, om zo een kans te maken op de overwinning. Later krijgt Hein kanker, en nadat hij een tijd 'gevochten' heeft tegen de ziekte, overlijdt hij in 2009 alsnog.
Corrie
Een ander jeugdvriendje van Hugo, die hij 'Cowie' noemt omdat hij een hazenlip heeft.
Thematiek
Dood van een geliefdeDit aangrijpende boek van Hugo Borst draait allemaal om een gebeurtenissen: de dood van zijn geliefde vriend Hein. Ook het eerste deel van het boek, waar zijn voetbaljeugd wordt beschreven, geeft ons informatie die ons langzaam maar zeker naar zijn dood leidt. Het tweede deel ademt zijn dood: we lezen over het bericht van zijn ziekte en zijn sterven. Het thema is bovendien \'dood\', omdat het boek is geschreven als eerbetoon aan gestorven Hein, en dus ook mensen wil vertellen over zijn dood en wat daaraan vooraf ging.
Motieven
Ernstige ziekte
Aan de dood van Hein gaat een ernstige ziekte vooraf. Deze ziekte begint eerst zwak, maar wordt steeds sterker. Steeds vaker bezoekt Hugo Borst zijn vriend. Uiteindelijk leidt de ernstige ziekte tot de dood.
Heden en verleden
Om het heden te begrijpen, waarom Borst zo aangeslagen is door de dood van zijn vriend, moeten we eerst het verleden kennen. Daarom vertelt Borst eerst iets over hun gemeenschappelijke voetbalverleden.
Sport
Aan de hand van het beschrijven van hun vroegere voetbalcarrière, vertelt Hugo Borst ons eigenlijk over de vriendschap tussen hem en Hein. De sport is het bindmiddel.
Trivia
De schrijver, Hugo Borst, is een bekend gezicht op tv. Hij is journalist, schrijver, columnist, televisiemaker en voetbalcriticus.
Titelverklaring
“Alle ballen op Heintje” is een voetbaluitdrukking. Wanneer een speler in zijn team meer dan gemiddeld goed is, zeggen zijn teamgenoten vaak dat alle ballen via die heel goede speler moeten worden gespeeld. Je hebt dan namelijk de meeste kans op een overwinning. In voetbaltermen luidt het dan: “Alle ballen op…” Dit is een mooie titel voor dit boek. In het eerste deel gaan alle ballen inderdaad letterlijk op Heintje, omdat hij zo goed kan spelen in vergelijking met zijn teamgenoten die tegen hem opkijken.
In deel 2 richt Borst al zijn schrijverstalent op Hein, omdat hij wil laten zien hoe het dappere einde van zo’n groot mens is. Ook dan is het eigenlijk “Alle ballen op Hein”.
Structuur & perspectief
Structuur
Er zijn twee delen in dit boek. Het eerste deel begint met een proloog waarin verteld wordt over de dag waarop de foto van het elftal van C1 werd genomen. In deel 1 beschrijft Borst zijn jeugdherinneringen over het voetbalclubje waarvan hij lid was en over de goede speler die ze in hun team hadden. Ook komen er andere jeugdherinneringen over school, thuis en Sparta in dit verhaal voor. Dan rondt hij zijn verhaal af in 2004. Hein doet de presentatie van zijn boek.
Daar begint het tweede deel mee: een epiloog die vijf jaar later wordt geschreven. Hugo hoort dat Hein kanker heeft gekregen en hij beschrijft de laatste twee jaar van zijn vroegere voetbalvriend. De rouwkaart van Hein Enser besluit het boek. In dit deel is ook een foto te zien waarop Hugo Borst naast het ziekbed van Hein Enser zit.
Perspectief
Hugo Borst beschrijft in het boek jeugdherinneringen. Daarom valt de verteller-ik samen met de schrijver-ik. Hugo Borst is Hugo Borst. Hij vertelt in de o.v.t.
Decor
De tijd van het verhaal
De verteller doet niet geheimzinnig over jaartallen. Hij vertelt wanneer hij in de jeugd van WIA speelt en noemt daarbij jaartallen. In deel 2 beschrijft hij wat er met Heintje is gebeurd vanaf de publicatie van deel 1 in 2004. In maart 2009 overlijdt Hein Enser en dat is meteen het einde van het boek.
De plaats van handeling
Een ding is duidelijk: Borst is een Rotterdammer, vooral Sparta-fan en dat is in het hele boek zichtbaar. Feyenoord, Sparta, de Coolsingel en Kralingen komen steeds in het verhaal voor.
Beoordeling
Hugo Borst heeft ook in zijn andere publicaties bewezen dat hij heel mooi kan schrijven over sport ('De Coolsingel is leeg') en over vader-zoonrelaties.
Sommige kleine boekjes moet je als juweeltjes koesteren. Het boekje van Borst is zo’n juweeltje. Hij schrijft over het gewone 'voetballeed' van kleine mensen (bijvoorbeeld over het verdriet wanneer je als kleine voetballer zaterdags hoorde dat je wedstrijd niet doorging). Met de uitdrukking van het bekende tv-programma 'Toen was geluk heel gewoon' kan je in dit boekje ook uit de voeten. De soms vinnige Borst van Studio Sport toont zich van zijn liefste zijde.
Scholieren die van sport en in het bijzonder voetbal houden, kan ik aanraden dit boekje te lezen. Voor mavo- en havoscholieren kan het ook op de literatuurlijst worden geplaatst. Daarmee wil ik niet zeggen dat het geen boekje voor vwo-leerlingen is, maar in een puntensysteem zou ik het boekje dan met 1 punt waarderen (je leest het echt in één uurtje uit) en die waardering ligt voor mijn gevoel te laag.
Recensies
" Alle ballen op Heintje is veel meer dan een terugblik op een onbezorgde jeugd" http://www.volkskrant.nl/...intje.html
"Alle ballen op Heintje heet het nieuwe boekje, dat qua schoonheid de bulk aan actuele EK-werken verre te boven gaat. " http://www.trouw.nl/tr/nl...ntje.dhtml
" Borst beschrijft in zijn kenmerkende stijl vol mededogen en met een scherp oog voor menselijk gedrag het aftakelingsproces." http://www.parool.nl/paro...ngen.dhtml
Bronnen
Website van de uitgever
http://www.nieuwamsterdam...dVnxj44K04Filmpje met een interview met de schijver over zijn boek.
https://www.youtube.com/w...dq9R6W263sGeschreven door Cees

Ik heb verreweg het grootste deel van mijn leven voor de klas gestaan. Eerst vijf jaar op een basisschool, daarna veertig jaar op diverse scholen voor voortgezet onderwijs: havo en vwo, onder- en bovenbouw. Leraar Nederlands zijn vond ik veel leuker dan directielid spelen. De laatste jaren was ik conrector. In 2004 begon ik aan mijn eerste boekverslag voor scholieren.com. Dat is dus ruim twintig jaar geleden.
Ik vond het destijds mijn 'missie' om de vaak verouderde en 'afgezaagde' literatuurlijsten voor Nederlands te vernieuwen en mijn leerlingen kennis te laten maken met onbekende en / of jonge schrijvers. Lezen kan namelijk gewoon leuk zijn. Het is de taak van een docent om het lezen te stimuleren.
Docenten kunnen je met het aanprijzen van aantrekkelijke en/of spannende boeken enthousiast maken. Passages die interessant zijn, kun je voorlezen in de klas. Kort vertellen waarover een boek gaat, kan ook een stimulans voor je keuze zijn. En vergeet niet dat je van je medeleerlingen ook kunt horen welk boek ze (erg) leuk gevonden hebben. Dat is vaak de beste manieren om te weten te komen of een boek aantrekkelijk is. Hoewel smaken altijd blijven verschillen..
Ik heb tot nu ( 1 maart 2025) 1513 boekverslagen gemaakt, waarvan vrijwel de meeste Zeker-Weten-Goed-verslagen zijn. Er staan de laatste jaren aan het einde van het verslag vragen over de inhoud en de structuur, zodat je kunt controleren of je je het boek in grote lijnen begrepen hebt.
Bij Scholieren.com probeer ik zo veel mogelijk boeken van nieuwe schrijvers te bespreken. Elke maand ontvang ik boeken van diverse uitgeverijen die hun schrijvers uit 'hun fonds' onder de aandacht van de lezer willen brengen.
Ik hoop altijd dat de 'leraar Nederlands' het zijn leerlingen toestaat om de wat minder bekende of zelfs beginnende schrijvers op de leeslijst te accepteren.
Lezen kan leuk zijn, maar boekverslagen maken doe je meestal niet voor je lol. Ikzelf vond dat vroeger namelijk helemaal niet leuk. Ik kocht in die tijd daarom ook alle uittrekselboeken van alle talen. (Bijvoorbeeld Literama (Ne), Aperçu (Fa), Survey (En), Der Rote Faden (Du). En als ik heel eerlijk ben, heb ik ook wel eens uit tijdgebrek alleen met een boekverslag een mondeling tentamen gedaan. Maar dan voelde je je toch niet altijd op je gemak. Nu maak ik zelf al jaren boekverslagen voor scholieren.com.
Nog een welgemeend advies: wees verstandig en lees altijd het boek. Dan kan een boekverslag op scholieren.com een prima geheugensteun voor je mondeling zijn.
En geloof me, docenten kunnen vanwege tijdgebrek echt niet alle boeken lezen die jaarlijks verschijnen; zij raadplegen daarom ook wel de boekverslagen die scholieren.com aanlevert. Daar is natuurlijk helemaal niks mee.
REACTIES
1 seconde geleden