Rusland

§1. Gelijkheid of vrijheid?

• Tsaar Nicolaas II regeerde in het begin van de twintigste eeuw over het immens grote Russische Rijk. De kritiek op de tsaar was groot.

• In 1914 raakte Rusland bij de Eerste Wereldoorlog betrokken. Dat was geen succes. Rusland boekte nauwelijks successen.

• Ook ontstond er hongersnood. Er ontstonden veel demonstraties en opstanden.

• Ook op 11 maar 1917 was er een opstand. Een paar dagen later was de tsaar afgezet, en was Rusland een Republiek onder leiding van een Voorlopige Regering.

• De Voorlopige Regering wilde het land hervormen tot een democratie.

• De Duitsers hoopten dat zij met de nieuwe regering vrede zouden kunnen sluiten. Daarom gaven ze de communistische leider Lenin, die in Ballingschap in Zwitserland leefde, een vrijgeleide om per verzegelde trein door Duitsland te rijden.

• Duitsland wilde elk vuurtje van onrust bij hun tegenstander Rusland aanwakkeren.

• Toen Lenin in Rusland was, wilde hij gelijk een nieuwe revolutie. De communisten wisten de macht de grijpen en de Voorlopige Regering te verjagen.

• De communisten sloten vrede met Duitsland.

• In Rusland brak daarna een burgeroorlog uit met aanhangers van de burgerrevolutie, maar die wisten de communisten in 1922 te winnen.

• Vanaf die tijd ging Rusland de Unie van Socialistische Sovjetrepublieken (USSR) of kortweg Sovjet-Unie (SU) heten.

• De USSR had geen plaatsaanduiding in de naam, om aan te geven dat elk land dat communistisch zou worden, zich bij hen aan kon sluiten.

• Het doel van de communisten was een klasseloze maatschappij, waarin iedereen gelijk zou zijn, en de verschillen tussen arm en rijk zouden verdwijnen.

• De communisten verboden alle partijen behalve die van henzelf. Zo werd de SU een éénpartijstaat. (Dat is dus een staat waar maar op een partij gestemd kan worden.)

• Toen Stalin in 1928 de macht overnam, kwam er geen einde aan de terreur. Er werd juist nog harder opgetreden tegen tegenstanders. Stalin ruimde miljoenen mensen uit de weg: partijleden, legerofficieren en zelfs het grootste deel van zijn eigen schoonfamilie.

• Na de revolutie werden alle bedrijven staatseigendom.

• < > is een economisch systeem in bijv. de VS waarin de overheid veel vrijheid laat aan ondernemers.

  Door de oorlog waren de VS en de SU samen in het geallieerde kamp terechtgekomen.

• Maar toen er beslist moest worden kwamen ze er niet uit.

• Uiteindelijk besloten de partijen Duitsland tijdelijk te verdelen in vier bezettingszones: een Amerikaanse, Franse, Engelse en een Russische.

• Een bufferzone is een open gebied tussen twee stedelijke zones, dat als functie heeft te voorkomen dat deze twee gebieden aan elkaar vast groeien.

• De Koude Oorlog was een periode van wereldwijde spanning en oorlogsdreiging tussen 1945 en 1989.

• Churchill zei in 1964 al dat Stalin bezig was een IJzeren Gordijn neer te laten zetten langs de grenzen van Oost-Europa.

• President Truman van de VS raakte er steeds meer van overtuigd dat de Russen de macht over wilden nemen. Daarom stelde hij de Truman-doctrine op. Dat was een buitenlands beleid van de VS om vrije volkeren te beschermen tegen onderdrukking door binnenlandse minderheden of door andere landen.

• Het Marshallplan betekende leningen van de VS aan Europese landen na de Tweede Wereldoorlog.

• De geallieerden besloten een luchtbrug op te zetten om West-Berlijn vanuit West-Duitsland te bevoorraden. De belangrijkste reden hiervoor was de angst dat ze in West-Berlijn toegaven, de SU alleen maar meer landen zou willen inpikken.

• De Bondsrepubliek Duitsland (BRD) was tussen 1949 en 1990 de naam voor West-Duitsland, daarna weer voor geheel Duitsland.

• Niet lang daarna richtte de Sovjet-Unie in de oostelijke zone de Duitse Democratische Republiek (DDR) op.

• De Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) was een militair bondgenootschap tussen de VS en West-Europa. Ze hoopten daarmee Russische gebiedsuitbreiding tegen te gaan.

• Na een aantal jaren lieten de NAVO-landen ook de BRD toe als lid. Als reactie hierop richtte de Sovjet-Unie het Warschaupact op. Dat was een militair bondgenootschap tussen de Sovjet-Unie en de communistische staten in Oost-Europa.

   

   

   

   

  §3. De Koude Oorlog in de wereld.

• Het doel van de Verenigde Naties (VN) was om de wereldvrede te bewaren. Het werd na de Tweede Wereldoorlog opgericht.

• De VS was kapitalistisch, en de SU was communistisch.

• In 1954 raakte de VS betrokken bij de strijd in Vietnam, omdat Frankrijk toen de communisten in haar kolonie niet meer de baas kon en de strijd opgaf.

• Het beangstigende van de Cubacrisis voor heel de wereld is dat er een derde wereldoorlog met kernwapens uit zou breken.

• Vreedzame coëxistentie houdt het vreedzaam naast elkaar bestaan van communisten en kapitalisten in.

• De VS probeerde er alles aan te doen om het communistische China in te dammen. Het kreeg geen plaats in de VN, terwijl de band met Japan versterkt werd. In diverse buurlanden van China, zoals Vietnam en Korea greep de VS tijdens een oorlog in.

§4. Het einde van de Koude Oorlog.

• Het kenmerkende van de Koude Oorlog was elkaar bedreigen. Wil je de ander imponeren dan moet je voortdurend nieuwere en meer geavanceerde wapens ontwikkelen.

• De ‘wereldwijde spanning en oorlogsdreiging’ zorgde voor een wapenwedloop tussen beide machtsblokken.