Opa Bos komt bij zijn dochter op bezoek om naar de baby te kijken. Moeder vertelt over het nieuwe geloof. Opa kan er niet in meegaan.
In november wordt het erg koud.  Janne kruipt om warm te worden bij IJze in bed en de volgende ochtend betrapt Itsje hen. Ze moeten beiden  zonder eten naar school. Gelukkig krijgen ze van de juf wat chocolade.

De juf zegt dat ze Janne zo graag gelukkig zag: spelen en dansen. Maar Janne antwoordt: “Wij dansen niet.” (blz. 139)  In de middagpauze heeft Itsje wentelteefjes gebakken en lijkt alles weer in orde. Maar Itsje verraadt het voorval  later aan vader en voor straf jawel, de pollepel. Ook IJze blijkt intussen vaak geslagen te worden. Elke keer dat hij geslagen wordt slaat zijn vader een spijker in de houten balk in de schuur en dat zijn er al heel wat. IJze begint daarom het geloof van zijn ouders wat anders te bekijken.
Janne gaat op een avond  naar de schuur en tuchtigt haar eigen konijn (de voedster), omdat het beest niet goed voor haar kinderen heeft gezorgd. Ze gebruikt daarvoor een stok en later blijkt dat het konijn is gesneuveld.
De kerstdagen komen er aan en die zullen met de leden van de Broederschap worden gevierd. Niet met oom en tante Mireille. Er worden wat inkopen gedaan en Janne is er de oorzaak van dat de piek van de kerstboom sneuvelt. Ze haalt de pollepel al, maar deze keer wordt ze niet gestraft. Vader mag deze keer een preek houden in de samenkomst, maar aan het einde van de dienst maakt hij van vreugde een paar danspassen. Daarover wordt later (o.a. door Itsje) nagepraat: dat had hij beter niet kunnen doen. Vader beaamt dat en betuigt spijt.
De dag na Kerst vlucht Janne het huis uit: ze gaat langs bij  haar oom en tante Mireille. Die hebben een cadeau voor de kinderen (een pop voor Ilse en een scheepje in een fles voor IJze) Tante knipt ook de klittenbal weg uit de haren van Janne: het lange haar mag van de Vikingen namelijk niet worden afgeknipt en ze krijgt iedere keer pijn als haar moeder d’r haar moet kammen. Mireille grijpt in: Itsje en haar moeder zijn woedend. Ze moet ook de pop weggooien, maar die haalt ze later weer uit de vuilnisbak. Het cadeau voor IJze verbergt ze ook.
In januari 1960 is er een nieuwe conferentie van de Broederschap.  Janne en IJze zijn  getuige  van de doop door onderdompeling van haar vader en haar moeder. Ze krijgt er door die gebeurtenis weer een heleboel broeders en zusters bij. IJze vindt zo’n doop in een vies vijvertje maar niets. Janne is wel onder de indruk. Haar broertje spot er mee en dan is Janne erg verontwaardigd: met de doop mag je niet spotten.
IJze krijgt  van Janne zijn scheepje in de fles, maar ze kan haar mond niet houden tegenover haar moeder.  Dan moet alles waarschijnlijk weer weggegooid worden, maar deze keer strijkt moeder met de hand over haar hart. Ze geeft de cadeaus weer terug. Janne heeft er moeite mee: ze vindt tucht namelijk goed.  IJze  begint meer en meer afstand te nemen. Je kunt toch ook gewoon een goed mens zijn (zoals oom Gijsbrecht en tante Mireille) zonder dat je van die gekke dingen doet.  Hij zweert ook later wraak te nemen op zijn vader vanwege de pijnlijke afstraffingen.
Itsje heeft lang genoeg gekraamd: de baby is enkele maanden oud. Bij haar afscheid naar Noorwegen is IJze niet aanwezig. Janne gaat die nacht naar buiten met haar pop Ilse. Ze gaat naar de duinen en in een donkere  bunker gebruikt ze het mes dat ze in de zomer met IJze heeft gevonden en daar verborgen heeft. Ze snijdt de ledematen van haar pop af. Het is een offer dat ze brengt voor IJze. In het hiernamaals zullen Ilse en zij nu herenigd worden. IJze lacht haar vierkant uit. Ze is gestoord: wie gaat er nu zijn pop vermoorden? Maar Janne heeft een verhaal gehoord van een van de predikers van De Broederschap waarbij en moeder haar zeven zonen gedood ziet worden als een offer.
Er komt nog een volgende stap van Janne. Ze neemt in een nacht Jette  mee naar buiten in de koude winternacht. Ze gaat naar de sloot en besluit Jette de dood door onderdompeling te geven.  Maar door de kou bevangen en door de zuigende modder  valt Janne neer en laat ze de baby los. Ze komt later bij in het ziekenhuis. De mensen om haar heen spreken van een drama.

Omdat vanuit het perspectief van Janne wordt verteld, wordt niet helemaal duidelijk wat er gebeurd is. Maar de lezer kan er wel uit opmaken dat Jette omgekomen is bij de doop.

2. Motto

Dit boek heeft geen motto.

3. Opdracht

Dit boek is aan niemand opgedragen.

4. Verhaalopbouw

Het boek is opgebouwd in 32 hoofdstukken. Deze zijn genummerd en hebben geen namen. Wel zijn er, niet gelijk aan de hoofdstukken, maanden vermeld in het boek. In vrijwel elk hoofdstuk wordt vermeld in welke maand van het jaar 1959 en 1960 de handeling speelt.

Het eerste hoofdstuk speelt in januari 1959 en het laatste hoofdstuk in januari 1960.

De volgorde van de beschreven gebeurtenissen in die 32 hoofdstukken is chronologisch.
Het verhaal heeft een opening in handeling, want je wordt als lezer meteen in het verhaal gezet: er is nauwelijks een voorgeschiedenis.

Dit boek heeft een gesloten einde, omdat je eigenlijk alles te weten bent gekomen.

5. Tijd en tijdvolgorde

Het verhaal speelt zich af van januari 1959 tot januari 1960; precies één jaar. Er zijn geen flashbacks of flashforwards. Er wordt wel gebruik gemaakt van tijdsprongen en tijdvertragingen, sommige maanden worden in het boek veel uitgebreider verteld, en nemen neer hoofdstukken in beslag.  

6. Plaats / ruimte

Waar het verhaal zich afspeelt was voor mij niet helemaal duidelijk, maar het is denk ik in het westen van Nederland, aan de kust.

Waar het verhaal zich afspeelt was voor mij niet helemaal duidelijk, maar het is denk ik in het westen van Nederland, aan de kust.

7. Karakterbeschrijving en –ontwikkeling

Janne:                         De hoofdpersoon, ze is 9 jaar oud. Ze is Nederlandse en woont bij haar ouders op een soort boerderij. Ze gaat naar school.

Ze heeft krullend haar, en is dol op het dragen van mooie kleding, zoals haar jurk met de grote strikken erop.

Ze is een helder denkend meisje, dat de lasten ondervindt van ouders die overstappen naar een strenge geloofsgemeenschap.

IJze:                            Broer van Janne.  Ongeveer 11 jaar oud. Hij is gemeen, en scheldt Janne vaak uit. Hij praat Janne aan dat ze haar oude mens achter zich moet laten, en dit brengt Janne op rare ideeën.  

IJze wordt alleen beschreven vanuit Janne’s oogpunt, dus hij wordt beschreven als een bemoeizuchtige, gemene jongen.

Moeder van Janne:                Er wordt geen leeftijd genoemd ze zal zo’n 40 jaar zijn. Haar moeder heeft mooie krullen, en een mooi lichaam. Aan het begin draagt ze graag lange jurken waar haar figuur mooi in uitkomt, maar haar kijk op hoe je je moet kleden verandert sterk gedurende het verhaal.

Ze is heel lief voor Janne, en wil het beste voor haar.

8. Onderlinge relaties

[Zie relatieschema]

9. Vertelperspectief

Het verhaal wordt verteld vanuit het oogpunt van Janne. maar het is geen ik-verhaal. Het is meer een personaal verhaal, die beschrijft wat alle karakters meemaken, voornamelijk Janne. Alle mensen worden omschreven hoe Janne ze ziet.

10. Thematiek

De thematiek van dit verhaal is duidelijk het geloof. Aan het begin wil de vader van Janne niets meer met de kerk en het geloof te maken hebben, maar door de veranderingen die plaatsvinden verandert zijn mening. Het hele gezin verandert, en de personages krijgen een hele andere blik op het geloof en hoe de mens zou moeten leven. Het leven van het gezin van Janne staat in het teken van het sobere geloof.  Het vrolijke gezin verandert.

11. Taalgebruik

Het taalgebruik is eenvoudig, zonder moeilijke woorden. Ik denk dat dit komt omdat het verhaal wordt verteld vanuit Janne’s blik, en dat Heijmerikx daarom heeft gekozen voor het taalgebruik van een 9-jarige.

12. Boek beschrijving

Eerste druk:                            Augustus 2011

Uitgever:                                 Nieuw Amsterdam

Aantal bladzijden:              191

Omslag:                                  Op de voorkant staat de afbeelding van een deel van een gezicht van een klein, wat verbaasd kijkend meisje. Deze afbeelding verwijst naar de slechts 9-jarige hoofdpersoon, Janne.

13. Literatuurgeschiedenis

Ellen Heijmerikx (Beverwijk, 1963) groeide op in een streng religieus gezin. Haar ouders bekeerden zich in de jaren vijftig tot de Gemeente van de Noorse Broeders. “Wereldse” invloeden werden uitgebannen, het dagelijks leven stond in het teken van een extreem rechtlijnige Bijbelopvatting.

Na haar twintigste keerde Ellen Heijmerikx het geloof en de gemeente de rug toe. Omdat het haar stoorde dat er zo weinig bekend is over de Noorse Broeders in Nederland, terwijl ze van nabij heeft ervaren hoe verwoestend de uitwerking van de geloofspraktijk kan zijn, besloot ze haar ervaringen op papier te zetten.

In 2008 won Ellen Heijmerikx de eerste Duizend Woorden Prijs voor het beste korte verhaal met een fragment uit haar debuut Blinde Wereld.

September 2011 verschijnt haar nieuwe roman Wij dansen niet. Heijmerikx vertelt op beklemmende wijze hoe een gewoon Hollands gezin volledig in de ban raakt van een geloofsgemeenschap. De roman laat zien hoe ingewikkeld de geloofswereld van volwassenen kan zijn voor een jong meisje, dat voor alles een goede dochter voor haar ouders wil zijn.

1. Eigen mening over het boek

Ik zag dit boek in de bibliotheek, en ik pakte het uit het schap omdat de voorkant mij erg aansprak. Er zit geen flaptekst op deze uitgave, dus ik heb het boek meegenomen, en thuis opgezocht waar het over gaat.

Ik vond het ontzettend boeiend, het onderwerp en de manier waarop het verhaal verteld is. Het las heel gemakkelijk, en steeds vroeg ik mezelf af wanneer Janne nee zou zeggen tegen de veranderende wereld om haar heen.

Ik vind dit boek een echte aanrader, omdat het mij aan het denken heeft gezet over de manier waarop mensen leven. Moet je vrolijk zijn en alles uit het leven halen, of is het beter om  sober te leven en alles aan God op te offeren? Dit boek laat fantastisch zien wat de gevolgen zijn van zoiets ingrijpends in het leven van een klein meisje.