I: structuurvragen

1. Titelbeschrijving:

Titel: Reize door het Aapenland

Schrijver: J.A. Schasz M.D. (pseudoniem voor Gerrit Paape)

Uitgever: uitgeverij VanTilt

Eerste druk: 1788

1. Samenvatting:

De hoofdpersoon vindt op een dag zijn vrouw, dienstmeid, hond en paard liggend in het water. Hij kan maar niet besluiten wie hij moet redden, voor elke persoon/dier zijn er argumenten. Uiteindelijke twijfelt hij zo lang dat ze allemaal verdrinken. Hij slaat op de vlucht voor de dorpsbewoners, die allemaal belang bij zijn ‘eigendommen’ hadden. De geruchten worden steeds erger en in het buurland mag hij alleen in als hij geld betaald. Hij gaat verder en komt na een lange vermoeiende reis in het Aapenland terecht. Een aapin staat bij hem en zegt dat zij zijn dienstmaagd is en dat hij, de hoofdpersoon, als eerste van de apen is teruggekeerd als mens. De hoofdpersoon krijgt de naam Nommer 17, hij is nu een belangrijk persoon. Er ontstaan twee kampen in het Aapenland, die van de aanhangers van Nommer één, die de innerlijke kant van de menswording vooropstelt, en de aanhangers van Nommer vijf, die vinden dat de staart eraf moet omdat dit het belangrijkste verschil is tussen de apen en de mensen. De apinnen denken daarbij dat het mannelijk geslachtsdeel bedoelt wordt en gaan daar over kibbelen. Het kermistuig in de mensenwereld, degene die apen gebruiken in bv. circussen, wachten af op de uiteindelijke beslissing. Na een hevige strijd wordt afgesproken dat de staarten eraf gehakt worden. Door de pijn vergeten de apen echter een pleister op de wonde te plakken. De hoofdpersoon komt een aap tegen die het bloeden door middel van spot gestopt heeft, deze aap was namelijk schrijver. De kermismensen zijn woest op de vijfianen en nemen ze mee. Zij prijzen de éénianen, omdat zij op de goede manier mens wilden worden en bovendien de bloedende apen verzorgden. De hoofdpersoon ziet dit met lede  ogen aan en wordt wakker in zijn eigen bed. Hij blijkt zijn hele reis door de koorts gedroomd te hebben.

1. Tijdsverloop: het verhaal is volledig chronologisch, het fabel is dus hetzelfde als het sujet
2. Tijd: Dit boek speelt zich vermoedelijk af in dezelfde tijd als waarin het geschreven is (1788). In deze tijd speelde de Verlichting een belangrijke rol, zo kwam in verhalen het onvermogen van de mens om beslissingen te nemen naar voren. Dat komt in dit verhaal ook naar voren, de hoofdpersoon kan maar niet beslissen wie hij moet redden. Daarom past dit verhaal in die tijd.
3. Perspectief: het boek is volledig geschreven van uit de ik-persoon, daarom is het niet erg betrouwbaar, je krijgt de precieze mening van de apen enkel te horen door de dialogen die de ik-persoon beschrijft.
4. Ruimte: het boek speelt zich in het begin en in het laatste hoofdstuk af in het dorp van de hoofdpersoon. verder speelt het grootste gedeelte van het boek zich af in het Aapenland. Je zou kunnen zeggen dat de enige ruimte de slaapkamer van de  hoofdpersoon is, aangezien hij alles droomt.
5. Open plekken: eigenlijk zijn er geen open plekken in dit boek.
6. Spanning: er is vrij weinig spanning in dit boek, de enige spanning die er is, is hoe het verhaal eindigt, maar dit staat ook op de achterflap van het boek dus eigenlijk is er geen spanning. Het feit dat er nauwelijks spanning is, is te verklaren doordat dit boek ten tijde van de Verlichting is geschreven. Boeken werden toen niet geschreven enkel voor vermaak, zoals de meeste boeken nu, maar om mensen te onderwijzen.
7. Fictiegehalte: dit boek is totaal niet realistisch, omdat je niet naar het Aapenland kunt gaan en met apen praten die mensen willen worden. Aan de andere kant zou dit boek wel realistisch kunnen zijn, want het hele verhaal is een droom en mensen zouden dit kunnen dromen. Maar ik ga er vanuit dat dit boek helemaal fictief is en dat het verhaal ook niet op de werkelijkheid gebaseerd is.
8. De samenhang is groot, doordat het verhaal  chronologisch wordt verteld. Er zijn niet echt duidelijke herhalingen of tegenstellingen. De enige tegenstelling die er is, is de tegenstelling tussen de nummer éénianen en de nummer vijfianen.
9. Verhaallijnen: dit boek heeft 1 verhaallijn, namelijk die van de hoofdpersoon
10. De hoofdpersoon: van de personages in dit boek weet je heel weinig. Wat je van de hoofdpersoon weet, is dat het een man is. zijn naam is niet bekend, in de apenwereld wordt hij eerst nommer 7854 genoemd en later nommer 17, wat zijn rang in de apenhiërarchie aangeeft. De man is waarschijnlijk een wat oudere man, aangezien hij zijn vrouw beschrijft als een oud mens. Het is niet duidelijk wat zijn doel is of wat zijn opvattingen en overtuigingen zijn.
11.  Bijpersonen: ook van de bijpersonages weet je vrijwel niks. De belangrijkste bijpersonages zijn de apen nommer één en nommer vijf. Nommer één is van mening dat je mens wordt door goed gedrag, het gaat bij hem om het innerlijk. Nommer vijf is van mening dat het enige wezenlijke verschil tussen mens en aap de staart is, dus vindt hij dat de staarten eraf gehakt moeten worden om mens te worden. Deze apen staan dus qua opvatting tegenover elkaar, wat ze gemeen hebben is dat ze beide willen dat de apen mensen worden. Deze apen staan in het kader van de Verlichting symbool de domme mensen, die niet nadenken en blindelings de massa volgen.
12. Thematiek: het thema in dit boek is gebreken van de mens. De schrijver beschrijft dat de mens ook gebreken heeft, zo kan de hoofdpersoon niet kiezen wie hij moet redden. De apen staan symbool voor een andere gebrek, namelijk dat ze niet zelf nadenken maar blindelings de massa volgen. Dit past bij de tijd waarin het boek geschreven is, de Verlichting. Motieven in dit boek zijn de strijd tussen nommer één en nommer vijf  en het afkappen van de staarten.
13. Dit boek behoort tot de literatuur, want de schrijver wil een boodschap uitbrengen. Hij bekritiseerd namelijk de maatschappij waarin hij leefde door middel van de personages en gebeurtenissen in de Reize. Hij liet door middel van de apen en de dorpsbewoners zien dat de mensen dom waren en blindelings de massa volgden. Aangezien deze mening duidelijk naar voren komt, kan dit boek tot de literatuur berekend worden.

II: persoonlijk gedeelte

1. Motivatie: ik heb dit boek gekozen, omdat we delen ervan in de literatuurles behandeld hadden. Ik wist dus al precies hoe het verhaal zou gaan en dat is wel makkelijk als je snel een boek moet lezen. Ook heb ik dit boek gekozen omdat ik nog een boek van vóór 1940 moest lezen en dit boek komt uit 1788, dus die mag er zeker op.
2. Verwachtingen: ik had niet echt veel verwachtingen, omdat ik al wist hoe het verhaal zou gaan en hoe de schrijfstijl zou zijn. ik verwachtte vooral, dat de boodschap van de verlichtingsdenkers naar voren zou komen, omdat dit tijdens de literatuurles aan bod was gekomen. Ik denk dat dat ook bij mijn mondeling gevraagd zal worden, dus ik hoopte dat ik dat er zelf ook uit zou halen. Ik werd hierbij aangenaam verrast, want er zit een hele nabespreking bij waarin dit uitvoerig aan bod kwam.
3. Persoonlijke reactie a.d.h.v. 4 woorden:
   • Niet moeilijk: dit boek is niet erg lastig om te lezen, want vreemde oude Nederlandse woorden worden uitgelegd, het verhaal is makkelijk te volgen en als je het dan nog niet snapt, zit er een gigantisch nawoord bij waarin dat nog even wordt uitgelegd.
   • Saai: op de achterflap staat eigenlijk een kleine samenvatting van het verhaal en er zit sowieso weinig spanning in het verhaal, dus een beetje saai en langdradig wordt het wel als ze voor de zoveelste keer zitten te vergaderen en ruzie te maken.
   • Vreemd: het is wel een vreemd verhaal. Het begint al met dat en de vrouw, en de dienstmeid, en de hond en het paard in het water liggen en dat de hoofdpersoon een uur lang moet nadenken over wie hij gaat redden. Dat kom je niet elke dag tegen, eigenlijk is dit een van de vreemdste boeken die ik ooit heb gelezen.
   • Onbevredigend: waarom doet de hoofdpersoon niks om de afkapping van de staarten te stoppen? Dit heb ik me afgevraagd sinds de afkapping ter sprake kwam en de hoofdpersoon deed helemaal niks om deze daad tegen te houden. Dat vond ik wel irritant, dat hij er als een figuur op de zijlijn bij stond terwijl hij wel de naam nummer 17 heeft gekregen, best een hoge rang dus.
4. Beste identificatie: ik kon me het best identificeren met aap nommer 1, omdat deze in tegenstelling tot de rest van de apen nadenkt en de juiste besluiten probeert te nemen. Je zou denken dat ik me het best kon identificeren met de hoofdpersoon, omdat deze als enige een mens is en geen aap. Ik ben het echter niet eens met de hoofdpersoon, want zoals eerder genoemd doet deze man niks om de afkapping van de staarten tegen te houden. Ik vind dat je als je zoiets waarvan je weet dat het slecht af gaat lopen kan voorkomen, dat je dat dan ook moet proberen en de hoofdpersoon heeft dit duidelijk niet gedaan en aap nommer 1 wel, dus kan ik me het best identificeren met aap nommer 1.
5. Bevredigend slot of niet: aan de ene kant wel, want het loopt goed af. De hele gruweldaad van het afkappen van de staarten is immers niet echt gebeurd, de hoofdpersoon heeft het gedroomd. Aan de andere kant is het niet erg bevredigend, want zoals eerder genoemd heeft de hoofdpersoon niets gedaan om de afkapping tegen te houden. Dit maakt echter wel dat het boek niet zo alledaags is als een liefdesromannetje waarin alles goed afloopt.
6. Eindoordeel: dit is best een leuk boek, ik had het niet verwacht van een boek uit die periode. Het is wel handig dat we dit boek bij laagland besproken hebben en daardoor wist ik al hoe het ging. Als we dit boek niet hadden besproken, had ik het waarschijnlijk nooit gepakt. Het boek is niet erg moeilijk door alle hulp die je bij de tekst krijgt in de vorm van vertaling en uitleg van bepaalde woorden en de lange nabespreking. Hoewel het ook een best saai en langdradig boek is, is mijn eindoordeel positief en zou ik dit boek zeker aanraden bij klasgenoten.