Op 10 Oktober 1884 werd Ferdinand Johan Wilhelm Christiaan Karel Emiel Bordewijk geboren in Amsterdam. Bordewijk had 3 broers. In 1894 verhuisde het gezin naar Den Haag. Bordewijk ging daar naar het gymnasium, een school met een ouderwetse tucht. Daarna ging hij rechten studeren in Leiden, hij promoveerde in 1912 tot doctor in de rechtswetenschappen. Hij werkte op het archief van een levensverzekeringsmaatschappij in Den Haag, maar hij ging in 1913 als junior werken op een advocatenkantoor in Rotterdam aan de Boompjes 11. Hij trouwde in 1914 met Johanna Roepman, zij was een muziekcomponiste die hij drie jaar eerder had leren kennen. Ze hadden een heel harmonieus huwelijk. Ze stonden elkaar graag bij in elkaars werk. Bordewijk publiceerde geen enkel verhaal zonder dat zijn vrouw eerst het manuscript kritisch had doorgelezen. Uit dit huwelijk werd eerst een dochter en toen een zoon geboren. Later werd zijn zoon zijn compagnon. Op 1 September 1918 werd Bordewijk docent Handelsrecht aan de Handelsschool in Rotterdam. Hij bleef dat tot in 1920. In zijn korte tijd als docent werd hij geïnspireerd tot het schrijven van het boek 'Bint'. In dit boek probeert de directeur van een middelbare school zijn leerlingen met harde tucht op te voeden tot echte persoonlijkheden, 'een kweek van reuzen'. Het systeem is onmenselijk, de school kent geen enkele soepelheid. Een van de leerlingen komt om het leven, waarna de directeur aan het einde van het schooljaar ontslag neemt. Na docent geweest te zijn, werd hij opnieuw advocaat, in Schiedam. In 1945 begon de samenwerking met zijn zoon. Op 3 Maart 1945 verloor Bordewijk al zijn huiselijke bezittingen en daarbij zat ook zijn eigen werk bij het bombardement van Bezuidenhout. Bordewijk werd in 1945 voorzitter van de Ereraad voor letterkunde tot aan de opheffing daarvan. In 1947 werd hij ernstig ziek, ruim een jaar lang moest hij worden verpleegd. In 1951 Hield Bordewijk verschillende lezingen over zijn werk. In 1953 ontving hij de P.C.Hooftprijs in het Muiderslot. Bordewijk is een vertegenwoordiger van de nieuwe zakelijkheid. Dit is een typische schrijfstijl voor de de jaren '30. De voornaamste kenmerken van deze schrijfstijl zijn korte zinnen, rapportagestijl, weinig plaats voor gevoel, nuchter, hard en eerbied voor de gewone dingen. Dit komt duidelijk in zijn boeken naar voren. Hij heeft een zakelijke stijl, korte snijdende zinnen. Hij geeft daarmee de koelheid van het onderwerp weer. Bordewijk maakt vaak gebruik van volledige namen. Dit betekent dat bepaalde details op abnormale wijze aangedikt woorden en de globale betekenis van personages suggereren. Ook zie je door zijn werk heen details die herhaald worden bijvoorbeeld bij karakter treed Drevenhaven nooit op zonder zijn sigaar in zijn mondhoek. Bibliografie Bordewijk debuteerde in 1916 met de dichtbundel 'Paddestoelen', die weinig weerklank vond. Vervolgens publiceerde hij tussen 1919 en 1924 de verhalenreeks 'Fantastische vertellingen' die ook niet aansloeg bij het grote publiek. Zijn doorbraak kwam pas in 1931 met de roman 'Blokken'. De romans uit zijn begintijd (o.a 'Blokken', 'Bint'('34) en 'Karakter'('38)) zijn geschreven in de typische Bordewijk-sfeer: zijn verhalen bevatten veel nachtmerrieachtige figuren die de ontmenselijking van de samenleving moesten uitbeelden. In zijn later werk verdween die sfeer. Hij publiceerde nog o.a Rood Paleis uit '36, Noorderlicht uit '48, Bloesemtak uit '55, De Zigeuners uit '60 en Het Keizerrijk uit '65.
Bint is de oude, rietmagere directeur (met een grauwe sik) van een middelbare school. Hij heeft vijf jaar geleden een nieuw systeem bedacht waar orde en tucht moeten zorgen voor maatschappelijke reuzen. Met de reuzen bedoelt hij dat zij niet bang zijn voor de maatschappij, en dat er een hoge mate van samenhorigheid is. Hij haat namelijk de bandenloosheid en de verwildering van de tijd waarin hij leeft. Aan het einde van het verhaal verdwijnt Bint. Zijn opvolger Donkers zegt dat zijn vertrek te maken heeft met de zelfmoord van Van Beek. Mij wordt niet helemaal duidelijk of hij ontslag genomen heeft, omdat hij de zelfmoord niet kon verwerken, of dat hij ontslagen is door hogerhand, omdat zijn systeem nogal wat opschudding veroorzaakt. Het laatste lijkt me overigens het meest voor de hand liggende. Bint is een man met principes. Zijn dochter woont bij hem in huis met haar twee kinderen nadat haar man zich na het maken van een enorme schuld van kant had gemaakt. De schuld betaalt hij voor haar af, zijn hele leven lang. Portret van de leraar De Bree
De Bree is de opvolger van Van Fleer, die is weggepest door de leerlingen uit 4D. Hij is leraar Nederlands die direct bij de eerste les aan 4D, die hij de bijnaam "de hel" geeft, de oorlog verklaart. De Bree is een rustige pijprokende man, die een jaar wat afleiding wil en meer in contact wil komen met de werkelijkheid en daarom gaat lesgeven. Thuis bij zijn hospita is hij bezig met een studie over Anna Maria van Schuurman. De Bree zijn eerzucht is zijn wetenschap, hij leeft bijna aseksueel. De Bree kan zich goed vinden in het systeem van Bint, en treurt wanneer deze de school verlaat. Hij probeert nog in contact met Bint te komen, maar dit lukt hem niet. Dan komt de gedachte bij hem op, dat de ziel van Bint in de school verder leeft, en zijn bijgetekende periode begint hij daarom met meer goede zin dan anders. Dat De Bree een goed vertegenwoordiger is van Bints systeem blijkt wel uit volgende fragmenten waarin De Bree het telkens over de hel heeft. Deze fragmenten tonen trouwens ook aan dat De Bree vindt dat Bints systeem echt werkt. "Ze waren ongeveer op tijd. Hij liet het zo. Hij wenkte de laatste, en sloot de deur. Ze zetten zich op hun plaats. De Bree ging het na op de plattegrond. Ze zaten goed. De zeven zaten over de gehele klas verspreid." "De Bree wenste ook die anderen te hebben. De hele hel was hem niet te machtig. En dan op school de bende weer onder de voet. Dat zou groots geweest zijn." "De hel werd echter bij de Bree een paradijs. Het was er meest heel rustig. Hij schoot redelijk op. Hij was het eerste moment bang voor te familiaire toon, na zijn concessie aan het gezag op de reis. Vrees was onnodig. De tocht was vergeten. De hel leerde nu verder, langzaam en redelijk. Zij waren daar stug, gesloten, betrouwbaar, als hij de tucht handhaafde." "Na de nare uren wilde De Bree hier even komen tot rusten, tot kijken, tot denken. Hij zag meer dan hij eerst had gezien. Hun verandering was fenomenaal. Zij waren nu de ondankbare leeftijd te boven, zij waren vermenselijkt. Had hij hen misschien in de aanvang te fantastisch gezien? Waren zij nooit zulke monsters geweest?" Buiten Bint en De Bree zijn er ook nog vier klassen met leerlingen uit sociaal zwakkere milieus, die eigenlijk ook behandeld kunnen worden als hoofdpersonages. Deze klassen worden steeds benoemd met de bijnaam die De Bree hen gegeven heeft. De grauwen zijn goedaardig, arbeidzaam, kleurloos en slecht. Ze willen graag mee, graag leren, maar omdat De Bree denkt dat de klas kan omslaan in rebellen en tuchteloze pubers, is hij (onnodig) streng voor hen. In deze klas zit de leerling Van Beek, die zelfmoord zal plegen vanwege zijn slechte rapportcijfer. De bloemen halen heel verschillende resultaten. De bloemen zijn vredig, rustig. In deze klas zitten o.a. de drie meisjes Kret, Stientje en Mabelle, en Jérôme Fléau, een jongen die m.b.v. de conciërge voor een opstand zorgt na de dood van de leerling Van Beek. De bruinen (o.a. 2 bruine jongens) gaf De Bree graag les. Ze liepen voor met alles en wilden graag leren. Omdat de klas zich bewust was van haar knapheid, was De Bree bang voor hoogmoed. De hel is de lievelingsklas van de directeur Bint. Zij zitten in klas 4D. Zij functioneren goed met het nieuwe systeem, en verwerven hierdoor eliterechten. Enkele namen uit de klas: Whimpysinger, De Moraatz, Neutebeum, Nittikson, Surdie Finnis, Te Wigchel, Kiekertak, Taas Daamde, Peert, Punselie, Bolmikolke, Klotterbooke, Ten Hompel, Heiligenleven, Van der Karbargenbok, Steijd, Voorzanger (een schaakspelende Jood). De hel telt slechts 1 meisje: Schattenkeinder. 4. Tijd en ruimte Tijd waarin het zich afspeelt
Het verhaal speelt zich af rond de tijd waarin het is geschreven, 1934. Dit is de tijd van de economische crisis. Armoede is dan ook te merken (het enige meisje uit 4D, "de hel" heeft slechts flarden van boeken, volledig versleten, en de ontslagen conciërge en schoonmaakster bedelen aan de deur omdat ze geen steun krijgen). 1934 is ook de tijd van het opkomend nationalisme. Het was Bints doel om de leerlingen van zijn school er voor op te leiden niet bang te zijn in de maatschappij waarin korte bevelen gegeven worden. "De hel" zou dan ook perfect functioneren in de maatschappij. Vertelde tijd
De vertelde tijd is ongeveer een schooljaar. Het boek begint met de sollicitatie van De Bree, deze mist het eerste deel van het schooljaar, omdat hij toen nog aan zijn eigen studie werkte, en pas gevraagd wordt als zijn voorganger Van Fleer is weggepest. De rest van het schooljaar geeft hij les als leraar Nederlands, en na een heroverweging besluit hij toch het volgende jaar in te gaan, waarvan het begin in het boek nog wordt beschreven. Tijdsverloop
Het verhaal speelt zich af in een schoolgebouw, van een middelbare school, waarschijnlijk in een grote stad (omdat op weg naar school eerst door de armoewijken gelopen moet worden, door De Bree, "waar het stadsplan slecht was"). Het gebouw is koud, kil en verlaten. Er wordt slechts aan enkele klassen les gegeven (4 afdelingen vierde, en 3 afdelingen vijfde klas), omdat de wethouder het niet eens is met het systeem waar mee les gegeven wordt. Als excuses vanwege het niet meer mogen toelaten van leerlingen zegt de wethouder dat het gebouw te oud is. "De hel" krijgt heel toepasselijk les in een van de kelders van de school. De lerarenkamer is rokerig, maar wel gezellig. De klassen gaan met Pasen allemaal op kamp, en tijdens het kamp verblijven zij in goedkope hotels. "De hel" fietst door België en Noord-Frankrijk heen. Het weer is erg belangrijk in het boek. Ondanks dat het boek korte zinnen kent wordt er een sfeer mee geschept die duidelijk aangeeft hoe De Bree zich er bij voelt. Bijvoorbeeld: "Novemberochtend. De wind danste lomp om de hoeken". Er wordt een kille sfeer beschreven als De Bree begint aan zijn eerste schooldag. 5. De thematiek Het thema van het boek is de werking van een erg autoritair regime en vooral het ten onder gaan daarvan. Hoewel het boek al in 1934 geschreven is, is er toch een zekere gelijkenis met het Duits regime tijdens de Tweede Wereldoorlog. Bint is de vertegenwoordiging van Hitler: het zijn allebei leiders en uitvinders van een regime dat erg autoritair is. Met dit regime boeken ze beiden aanzienlijke resultaten, maar gelukkig eindigt zowel het boek als de Tweede Wereldoorlog met de ondergang van het regime. Bint neemt ontslag en Hitler pleegt zelfmoord. 6. Persoonlijke beoordeling Mijn oordeel over dit boek is echt negatief, ik probeerde wel goede punten over "Bint" te vinden, maar het is niet gelukt. Ik vind het een eentonig en saai boek, welke ik nooit aan iemand aan zou raden om te lezen. In het boek hangt door de zakelijke schrijfstijl een enorm kille sfeer, wat echt niet leuk is om te lezen. Maar ook al was het niet in zakelijke stijl geschreven, dan zou er nog min of meer een kille sfeer hangen omdat deze verhaallijn geen andere mogelijkheid biedt dan het scheppen van een kille sfeer. Het was wel een erg dun boek, zodat ik er snel vanaf was. Wat betreft de vlotheid van het lezen heeft dit boek twee kanten. Langs de ene kant was het lezen van dit boek wel lastig, want ik vond het niet duidelijk genoeg geschreven en de woorden waren ook best wel moeilijk. Dat komt misschien omdat het al een oud boek is en dat het taalgebruik in die tijd verschilde met het huidige taalgebruik. Langs de andere kant had ik geen problemen met het begrijpen van de verhaallijn of de gebeurtenissen. Het was qua inhoud echt een simpel boek. Omdat het boek in een zakelijke stijl is geschreven moet je ook niet verder nadenken dan er geschreven staat. Je hoeft dus niets tussen de regels in te zoeken en omdat het korte zinnen waren, moest je niet over elke zin drie keer nadenken.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
M.
M.
Hey!
Goed boekverslag joh!
Ik weet niet wat ik verder moet typen, dus uhhh
Mzzzzzzzzzl
22 jaar geleden
AntwoordenS.
S.
Je hebt waardeloze boekverslagen, maar dit.... maak eens wat goed man!
22 jaar geleden
Antwoorden