Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2019
• 240 pagina's
• Uitgeverij: De Fontein

Flaptekst

Eerste zin

Zoals ze daar ligt is ze net een pop. Haar huid is nog roze en haar gezwollen lippen krullen lichtjes omhoog in een soort idiote glimlach. Het lijkt wel of haar lichaam nog niet snapt dat ze dood is.

Samenvatting

Proloog
Een ik-verteller geeft aan dat die (hij/zij?) iets met een mes doet. Het mes wordt in huid van een mens gezet en komt in aanraking met bot (het lijkt op het afsnijden van een vinger, zoals later blijkt). Het is niet duidelijk wie de verteller is.

Verhaallijn ervóór
November 
Sarah Mulder is de ik-vertelster. Ze is vijftien jaar en zit in Havo-4. haar zusje Tessa is twee maanden ervoor verongelukt, omdat ze werd aangereden door een scooter. De dader reed door. Haar vader en moeder communiceren er slecht over. Sarah vindt haar moeder een 'zeur."

Sarah heeft drie vriendinnen: Fee, Jamie en Alyssa. Maar Sarah heeft ook een oudere vriend Leon (18). Hij kan lekker hockeyen. Uit school gaat ze op een middag naar hem toe en hij ontmaagdt haar. Ze vertelt dat wel tegen Fee.
Wanneer Sarah alleen thuis is (haar moeder gaat vaak weg) is ze bang en ziet ze allerlei dingen die er niet zijn. Op school vinden ze de lessen maar saai, behalve bij dramales. De beste zangeres van de vier vriendinnen is Jamie en die verwacht de hoofdrol bij het kerstgala te krijgen. Later gaat die rol echter naar Fee. Dat valt niet helemaal lekker. 
Intussen duikt er steeds een donkere jongen met een capuchon op en die wil graag met Sarah praten. Ze is echter bang voor hem en vlucht weg, als hij haar aanroept. Ze is een bang meisje geworden en haar moeder raadt haar aan om met een psycholoog te gaan praten om van haar probleem af te komen.

De vier meiden gaan op vrijdag 22 november bij Fee thuis een avondje feesten. Ze hebben drank ingeslagen (Bacardi cola). Ze doen altijd iets bijzonders op zo'n meidenavond. Deze keer heeft Jamie het verzonnen. Op een zeker moment gaat het licht uit en horen ze allerlei rare geluiden. Steeds is er wel een verklaring voor (Jamie heeft de stoppen eruit gedraaid, in het donker maakt de hond geluiden etc.). Ook de dronken Leon (die sinds de vrijpartij met Sarah niets meer van zich heeft laten horen) komt aanbellen. Maar hij wordt weer weggestuurd. De meisjes gaan op aanraden van Jamie wil blindemannetje spelen en ze heeft ook een paar enveloppen met vragen gemaakt. Ze moeten een theedoek voor hun ogen doen en door het huis zwerven. Ineens lijkt er iemand binnen te komen, maar ze weten niet wie dat is. Wel gebeuren er verschrikkelijke dingen.

Verhaallijn erna.
Deze verhaallijn speelt zich na het fatale gebeuren af en bestaat alleen uit fragmenten van:
- tv-rapportages : over vier meisjes die aangevallen zijn 
- verslagen van de politie over het misdrijf
- krantenberichten over de moord en ook over die van een ander meisje
- verslagen van doktoren en psychologen over de verwondingen van de meisjes 
- een getuigenverklaring van Leon
- een huiszoekingsbevel bij Leon thuis.
- een bericht over de arrestatie van Leon
- een bericht over de zelfmoord van Jamie.
De lezer wordt 'wijs gemaakt' dat Leon Meijer de moordenaar van twee meisjes is.

Epiloog
Dan komt de verrassende epiloog. Sarah vertelt wat er werkelijk is gebeurd. De vier meisjes hebben Leon de deur uitgewerkt, ook nadat hij binnengevallen was. Ze hebben drank en drugs gebruikt en Jamie komt met het idee dat ze een verwurgingsspelletje zouden spelen. Iemand van de meiden knijpt de keel van de ander een paar minuten dicht, dan valt een slachtoffer neer en kan daarna zo vertellen wat de bijna doodervaring is.
Maar het spel mislukt en Fee valt dood neer. Dan moet er een plan B. komen. Ze besluiten te zwijgen over wat er wekelijk is gebeurd en schuiven de schuld in de schoenen van Leon. Er komt ook niets uit m.b.t tot de dood van Fee. Ze heeft een keer met Leon gezoend terwijl ze wist dat Sarah met hem ging. Fee heeft de dramajuf verteld dat Jamie eigenlijk liever niet de hoofdtrol bij het kerstfeest kreeg, zodat zij die rol kreeg. Er is dus ook nog een soort wraakgedachte in het spel. Nodig is dat er een vinger van Fee wordt afgesneden. Later wordt die begraven door Jamie in de tuin van Leons ouders.

De politie trapt in het verhaal. Leon wordt dus opgepakt en veroordeeld tot 10 jaar gevangenisstraf. Jamie kan het echter niet verwerken en pleegt later zelfmoord.

Er is nog iets wat opgelost wordt: de vreemde, zwarte jongen met de capuchon blijkt de veroorzaker van het ongeluk met Tessa te zijn. Hij was op zijn mobiel bezig en had haar niet gezien. Hij heeft spijt en gaat zich aangeven, nadat hij Sarah heeft ingelicht. Hij krijgt een taakstraf. 
Alyssa en Sarah weten dat ze het geheim nooit mogen vertellen.

Personages

Sarah

Sarah is het meest uitgewerkte personage van de vier vriendinnen. Ze zit in Havo-4 en is zestien jaar. Thuis gaat het al een paar maanden niet lekker meer. Dat komt omdat haar zus is overleden na een scooterongeluk. De dader is doorgereden. Haar moeder vlucht vaak het huis uit en Sarah is vaak alleen thuis. Ze heeft haar drie vriendinnen, maar ze heeft ook een twee jaar oudere vriend, Leon. Die ontmoet ze wel na schooltijd. Op een middag gaan ze vrijen en dat is de eerste keer voor Sarah. Leon zegt dat ze het best goed kan, maar hij laat een paar dagen niets van zich horen. Op het feestje van Fee gaat Sarah ook drinken en drugs gebruiken. Dat is eigenlijk niets voor haar. Het gaat op het feestje niet goed en ze moeten verzwijgen voor de politie dat ze een gevaarlijk spelletje hebben gespeeld. Sarah hoort nog wel va een jongen dat hij op de scooter zat die haar zusje heeft getroffen. Die gaat zich aangeven en hij krijgt een taakstraf. Sarah moet wel met het grote geheim door het leven.

Fee

Fee is een meisje dat nogal loslippig is. Ze heeft niet een heel fijn karakter. Ze heeft ook met Leon gezoend terwijl ze wist dat hij een vriendje was van Sarah. Ze is naar de dramalerares gegaan om te zeggen dat Jamie niet de grote rol wilde en Fee heeft die daarna wel gekregen. Fee verklapt aan de meiden dat Sarah ontmaagdt is en ze verklapt ook dat de vader van Alyssa een hersentumor heeft. Niet bepaald een echt goede vriendin, zou je kunnen zeggen.

Jamie

Jamie is de beste zangeres van het viertal, maar loopt door toedoen van Fee toch een grote rol bij het kerstfeest mis. Ze doet net of ze het niet erg vindt, maar dat is niet zo. Jamie is verantwoordelijk voor het gevaarlijke spel op het vrijdagfeestje: ze heeft o.a. voor XTC-pillen gezorgd. Ze heeft ook de vragen in de envelop bedacht en het huis in het donker gezet door de stoppen uit te draaien. Het verwurgingsspel is haar idee. Zij draagt de meeste schuld. Ze moet ook nog zorgen dat de twee andere meisjes gewond raken en ze slaat ze met een kandelaar neer. Het blijkt aan het einde dat ze het toch allemaal niet goed heeft kunnen verwerken, want ze pleegt zelfmoord. Ze zal zich zeker schuldig voelen aan de dood van Fee.

Alyssa

Van Alyssa lezen we niet zo veel. Haar vader heeft een dodelijke hersentumor. Ze kan daar niet vrijuit over praten. Ze is met Sarah de enige die het overleefd en zal dat geheim ook haar leven lang met zich meedragen.

Leon

Leon is twee jaar ouder dan de meisjes. Hij is een talentvolle hockeyer en geliefd bij de meisjes. Hij versiert Sarah en gaat met haar naar bed. Daarna laat hij een paar dagen niets van zich horen, waardoor Sarah aan zijn liefde voor haar gaat twijfelen. Hij komt dronken naar het feestje van Fee en hij slaat later ook een ruit in. Daardoor zijn er sporen van hem te vinden in het huis. Die worden hem fataal, want hij krijgt de schuld van de moord op twee meisjes in zijn schoenen geschoven. Hij wordt onschuldig veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf.

Quotes

"Martijn Bink: "We staan hier in de prinses Margrietstraat in Amsterdam-Zuid. Achter me is het huis waarin vannacht vier meisjes zijn gevonden. Het is nog onbekend of er doden zijn gevallen.[.. ] ."" Bladzijde 9

"De blik in zijn donkere ogen was zo aardig. "Mijn zus is twee maanden geleden overleden", zei ik ineens. Ik schrok er zelf van. "Was ze ziek?" vroeg hij." Bladzijde 44

"Zijn bewegingen worden feller en er komt ene geluid diep uit zijn keel. Dan is het opeens voorbij. Hij valt boven op me. Een paar seconden blijft hij doodstil liggen en dan rolt hij op zijn rug. "Dit was ongelooflijk. Niet slecht voor de eerste keer, Sarah Mulder."" Bladzijde 40

"Ik zoek naar een teken. Een brandende kaars op de vluchtheuvel. Een duif, die een nestje heeft gemaakt op de plek waar z eis geschept. Een gedenksteen daarop; HIER IS TESSA OVERLEDEN. DE WERELD ZAL NOOIT MEER HETZELFDE ZIJN ZONDER HAAR." Bladzijde 92

"En toen deed ze het ineens. Ze zette de punt van het mes op Fees wijsvinger en drukte het lemmet naar beneden. Het was alsof ze een kippenpootje doormidden sneed, zo weinig moeite kostte het. Het bloedde amper." Bladzijde 222

Thematiek

Misdaad: whodunit

Het verhaal Zwijgen is weer een typische whodunit. Er worden twee meisjes vermoord en de vraag is wie dat heeft gedaan. Leon, een vriend van Sarah, wordt verdacht en hij moet ook voor de moord opdraaien, maar Sarah onthult in de epiloog een heel andere geschiedenis. Eigenlijk was er geen sprake van moord, maar deden de vier vriendinnen een zeer riskant spel, waarbij ze een op YouTube vertoond filmpje wilden naspelen. Ze moesten elkaar een paar minuten de keel dichtknijpen in de hoop dat ze later over een bijna-doodervaring konden praten. Dat mislukt. Leon wordt ten onrechte veroordeeld.

Motieven

Zelfmoord

Jamie kan niet meer tegen de situatie op. Zij is degene die de vinger van Fee heeft afgesneden en krijgt wroeging. Ze pleegt zelfmoord.

Zussenrelatie

Sarah mist haar oudere zusje Tessa heel erg. Ze is aangereden en overleden. De dader is doorgereden. Ze vindt zich zelf ook een beetje schuldig, omdat ze de oplader van haar telefoon aan Tessa had gevraagd.

Vriendschap

De vier meisjes zijn vriendinnen. Toch zijn ze niet helemaal eerlijk tegenover elkaar. Fee heeft gezoend met Leon en ze heeft ook tegen de muziekjuf gezegd dat Jamie niet de hoofdrol wilde bij het Kerstgala. Dat was gelogen.

Het geheim

De drie meisjes besluiten dat wat ze gedaan hebben geheim te houden. Ze moeten er echt over zwijgen. Het gevolg is dat Leon tien jaar lang onschuldig in de gevangenis zit.

Drugs

Jamie heeft op het feestje ook nog gezorgd voor XTC-pillen. Ze krijgen er een euforisch gevoel door.

Leugens en bedrog

De drie overgebleven vriendinnen besluiten over de ware toedracht te liegen, waardoor een onschuldige jongen wordt veroordeeld. Er zit bij de gedachte om Leon de schuld te geven ook een motief van wraak,

Dood door schuld

Een jongeman op een scooter heeft het zusje van Sarah, Tess doodgereden. Hij was met zijn mobiel bezig en uit angst voor straf doorgereden. Hij krijgt later spijt en zoekt contact met Sarah. Hij gaat zich aangeven en hij krijgt 180 uur taakstraf.

Schoolleven

Het schoolleven van Havo-4 speelt een rol in het verhaal. De meeste lessen zijn saai.

Rouwverwerking

Sarah (maar ook haar ouders) moet/moeten de dood van Tessa verwerken. Het is een typisch voorbeeld van rouwverwerking, waarbij er slecht gecommuniceerd wordt tussen de familieleden.

Alcohol

Tijdens het feestje bij Fee drinken alle vier de meiden alcohol (Bacardi cola). Dat benevelt hun brein. Leon komt dronken naar het vrijdagavond feestje.

Trivia

Twee keer per jaar is Mel Wallis de Vries in staat om een spannende jeugdthriller te schrijven. De schrijvers hebben vrijwel allemaal een titel die uit één woord bestaat. Ook deze keer is dit het geval. ZWIJG.

Titelverklaring

Wie de thriller gelezen heeft, zal het niet lastig vinden de titel te verklaren.

Na dat wat er in de laatste bladzijden is geschreven over de ware toedracht van de situatie, begrijp je dat Sarah en Alyssa er alle belang bij hebben om te zwijgen over de gebeurtenissen.

Structuur & perspectief

Er zijn twee verhaallijnen: vóór en na de 'moord.' De hoofdstukken van voor de moord zijn er 21 en ze worden aangegeven met een nummer. De twee verhaallijnen wisselen elkaar af en komen steeds dichter bij elkaar.
De hoofdstukken van erna zijn allemaal bijzondere berichten als bijv.:
- tv-rapportages
- krantenberichten over de moord, de mogelijke dader en de arrestatie
- verslagen van een politieverhoor
- rapporten van een medicus en een psychiater
- een verslag van een getuigenverklaring (van Leon)
De hoofdstukken 'voor' worden verteld door Sarah Mulder. ze vertelt in de o.t.t.

Er is ook sprake van een proloog (spanningwekkend element, door een ik-verteller) en een epiloog (onthulling van wat er werkelijk is gebeurd door een ik-verteller).
De laatste verteller is Sarah. Ze is dan achterafverteller en vertelt dus in de o.v.t. De verteller van de proloog kan ook Jamie zijn, die zoals later blijkt de vinger van Fee afsnijdt. 
Maar: ik-vertellers zijn in principe 'onbetrouwbare vertellers.' Als lezer moet je maar aannemen wat er waar is van hun vertelling.

Zowel de pro- als de epiloog zijn gedrukt in een rood lettertype. 

Decor

Het decor is de stad Amsterdam. Dat blijkt uit alle tekstgegevens.

De tijd is de laatste week van november. Er wordt in het proces-verbaal gesproken over vrijdag 23 november. Dat moet eigenlijk in het jaar 2019 zijn. 
Daarmee schrijft Mel Wallis de Vries een erg actueel verhaal. De thriller werd namelijk in september 2019 uitgegeven. 

Stijl

Mel Wallis de Vries schrijft vlot en eigentijds. Ze schrijft echt in een tienerjargon: ze gebruikt woorden als "OMG, Fucking Dood, Fokking lul, Fock You, Fock you sweetie, gast, vet cool." De dialogen, vooral die tussen de vier meisjes, zijn erg realistisch en vlot.

Opvallend was in mijn ogen dat er niet heel veel beeldspraak wordt gebruikt. Gebeurt dat wel dan zijn ze wel beeldend, maar ook erg herkenbaar.
(blz. 7) In mijn hoofd komen beelden omhoog. Van een donkere zee die me meesleurt. Van het duister, ook binnen in mij."
(blz. 223) Ze zette de punt van het mes op Fees wijsvinger en drukte het lemmet naar beneden. Het was alsof ze een kippenpootje doormidden sneed, zo weinig moeite kostte het.

Slotzin

Iedereen kent ons verhaal. Maar niemand kent de waarheid En daar moeten we de rest van ons leven mee leven.

Beoordeling

Spannende jeugdthriller. Mel Wallis de Vries heeft wel bewezen in de afgelopen jaren dat ze dit genre goed beheerst. Opvallend zijn ook altijd de structuurtrucs die ze gebruikt om de spanning te verhogen. Je weet wel dat er iets met vier meisjes is gebeurd, maar hoe de vork in de steel zit, blijft tot het einde geheim. Dat einde is bovendien toch erg verrassend.

De thriller leest als een trein en is dus een 'pageturner.'

Recensies

"De verhaallijn bestaat uit twee tijdslijnen die elkaar door het boek door afwisselen: “ervoor” en “erna”. Doordat deze verhaallijnen door elkaar gemixt zijn leer je als lezer de vriendinnengroep snel kennen en wordt tegelijk de impact van de gebeurtenissen op de groep duidelijk. Door Mel haar prettige schrijfstijl leest “Zwijg” heerlijk weg, het boek sluit aan bij de leefwereld van pubers en omdat het beeldend geschreven is lijkt het alsof je las lezer onderdeel van de vriendengroep bent. Tijdens het lezen neemt de spanning toe, zeker naarmate de twee verhaallijnen dichter bij elkaar komen." https://www.hebban.nl/rec...over-zwijg

"Mel Wallis de Vries zorgt met de uitgever altijd voor een opvallende compositie en in dit geval is dat ook weer zo. Het verhaal zit gedegen in elkaar en nodigt uit tot verderlezen. De ontknoping is best verrassend. Een geslaagde thriller voor onze jeugd van ca. 13 jaar en ouder. Nou maar eens hopen dat er ook jongens een hoofdrol spelen." https://www.hebban.nl/rec...over-zwijg

"Trailer op You Tube van het boek." https://www.youtube.com/w...eQpbESIv34