Feitelijke gegevens
- 1e druk, 2011
- 207 pagina's
- Uitgeverij: De Bezige Bij
Flaptekst
De tijd van de grote zomerbranden is aangebroken, en in een klein Turks kustdorpje wordt de gemeenschap opgeschrikt door de komst van een jonge vreemdeling – een kind dat zich Zehra noemt. Na een paar dagen bedelen klopt Zehra aan bij Havva, de lijkenwasser van het dorp, een wijze vrouw met bovennatuurlijke gaven. Zij ontdekt dat Zehra wordt geplaagd door nachtmerries over haar verleden.
Eerste zin
Samenvatting
In het eerste hoofdstuk dat m.i. min of meer de functie van een proloog heeft, beschrijft de ik-figuur haar moeizame bevalling. Het lijkt er zelfs even op dat ze dood geboren is, maar ineens komt er toch weer leven in haar brouwerij.
In het volgende hoofdstuk zijn we meteen ruim dertien jaar verder, want de hoofdfiguur die pas op blz. 132 van de roman een naam krijgt (Zehra) is weggelopen van huis, heeft in een grot overnacht en komt de volgende ochtend een manke zigeunerjongen tegen die haar het een en ander vertelt over een ongeluk dat heeft plaatsgevonden waarbij een kind om het leven is gekomen, omdat haar vader dronken achter het stuur heeft gezeten. Deze manke jongen neemt haar mee naar zijn moeder die haar eerst als een indringster beschouwt, maar later toch ook de voordelen van haar komst inziet. Zehra kan haar mooi helpen bij het verkopen van de snuisterijen die de zigeunerin aan de inwoners van het dorp verkoopt (knijpers, maar vooral sexy lingerie en ook zakjes met drugs). Zehra weet al na een dag in het dorp dat ze moet weglopen bij de zigeunerin en ze wordt gesteund door een oudere vrouw die de zigeunerin desgevraagd antwoordt dat ze niemand heeft gezien, die op het meisje lijkt. De oudere vrouw wordt in het dorp Havva genoemd.
Zehra overnacht die dag op de begraafplaats, altijd een veilige plaats om te slapen, omdat de meeste mensen er niet durven te verblijven. Maar dan snapt ze ook dat ze niet op die manier dagen kan blijven rondzwerven. In talrijke dromen die ze heeft, krijgt ze een afbeelding door van een huisje waar ze moet aankloppen. Dat doet ze op een van de volgende dagen en dat blijkt het huisje van Havva (Arabische naam voor Eva) te zijn. Daarmee staat natuurlijk ook de betekenis van de naam Havva vast: Havva/Eva is “de adem van het leven”. Maar als lijkenwasser maakt ze eigenlijk meer kennis met “de adem van de dood”.
Havva neemt haar liefdevol op, maar de eerste dagen slaapt Zehra alleen maar. Havva heeft een extraverte zus Ayse en een bijna volwassen meisje in huis (Hatun) dat haar helpt in de huishouding. De laatste is erg mooi en staat flink in de belangstelling van de mannen van de gemeenschap (o.a. Memoli), maar ze wijst vooralsnog iedereen af. Havva heeft een aantal bovennatuurlijke gaven: ze is een oude, wijze vrouw, die in het dorp dus bekend staat als de lijkenwasser, maar bovendien wordt geraadpleegd wanneer mensen bezeten zijn door geesten. Want die filosofie zit wel in de mensen van Gemlik: ze denken dat anderen een vloek over je leven kunnen uitspreken. Havva heeft bijna de functie van medicijnman in het dorpje.
Na een aantal dagen ontwaakt Zehra uit haar slaap en Havva besluit haar onderdak te blijven verlenen. Het mooie meisje Hatun vindt dat ook erg prettig, want ze vindt Zehra erg leuk en mooi. Wanneer Zehra ontwaakt, moet ze aan haar oma denken, die de laatste zes jaar op haar bed verblijft, want na een bezoek aan de badkamer was ze ineens het gevoel in haar benen kwijt geraakt. Ook zij was blijkbaar getroffen door een uitgesproken banvloek door iemand uit haar dorp. Havva herkent in Zehra bepaalde kwaliteiten die ze zelf ook heeft. Zehra heeft ook bovennatuurlijke gaven. Ook de mannen in het dorp, onder wie Memoli, beginnen naar haar te kijken. Havva begint Zehra mee te nemen naar families waar ze moet optreden als lijkenwasser. Bij een familie geroepen waar een vrouw binnen niet al te lange tijd haar laatste adem zal uitblazen, wordt Zehra geconfronteerd met beelden die op zwarte draden lijken en het stervende lichaam lijken te verlaten. Het zijn de symbolen van de slechte dingen in een mensenleven die een nieuwe plaats moeten zoeken in een ander lichaam. Zehra krijgt van Havva de raad zich altijd na zo’n situatie (de confrontatie met de zwarte draden van een dode) met licht te omhullen: zo kan ze beschermd worden tegen de slechte invloeden van andere mensen. Ten slotte stelt Havva aan haar voor om haar opvolgster als lijkenwasser te worden.
Ze gaan samen later naar het lijk van een jonge vrouw die zelfmoord heeft gepleegd. Zehra heeft een bijzondere ervaring, maar kan die nog niet thuisbrengen. Havva zegt dat de vrouw zwanger was, maar dat de vader van het kind niet met haar wilde trouwen. In het dorp denkt iedereen dat dit Memoli is en vanuit een ander perspectief bezien, blijkt dat dit inderdaad het geval is. Hatun wijst Memoli vaak af en een beetje gefrustreerd had hij zijn pijlen op de andere vrouw gericht, maar hij was van jager tot prooi geworden en dat had hem niet gezind. Hij vreest dat de familieleden van de vrouw wraak zullen nemen.
Zehra brengt de nacht nu ook vaak door met Hatun die ook bij Havva mag slapen. Ze ligt vaak de hele nacht naar de mooie Hatun (20 jaar oud) te kijken. Hatun vraagt waarom ze dat doet en Zehra zegt dat zij van haar houdt. Op een marktdag in het dorpje ziet ze haar moeder en haar broertje. Maar de laatste herkent haar niet en voordat haar moeder haar zal zien, loopt Zehra naar het huis van Havva. Ze voelt zich echter niet lekker en ze zegt dat ze zich ziek voelt. Hatun dringt er bij haar op aan om die nacht ook bij Havva te slapen, maar die wil dat eigenlijk niet. Toch ziet Hatun gewoon door en ze kruipt bij Zehra in bed. Daar komt het tot een aantal seksuele handelingen. Hatun zit ook aan de geslachtsdelen van Zehra die er erg opgewonden van wordt.
In een droom wordt verteld dat Zehra’s moeder haar met een taxi een eind heeft weggebracht. Ze heeft al die tijd gevoeld dat haar dochter niet normaal was (enge dingen zag bijvoorbeeld) en ze wil die uit haar omgeving bannen. In het volgende hoofdstuk wordt de dood van Zehra’s vader beschreven: hij is door een vriend neergeschoten in zijn hoofd. Haar moeder houdt Zehra verantwoordelijk voor het ongeval. Dit doet ze uit een soort bijgeloof, omdat Zehra over bijzondere eigenschappen beschikt? Daarom wil ze haar dochter blijkbaar een einde uit de buurt brengen.
Memoli ziet de opbloeiende liefde tussen Zehra en Hatun met gemengde gevoelens aan. Hij voelt aan dat ze een liefdesrelatie hebben en hij zint op wraak, want anders dreigt hij Hatun voorgoed kwijt te raken. Opnieuw wijst ze hem af en ze vertelt hem dat ze van een ander houdt. Memoli kan dat niet verkroppen. Hij probeert Zehra in de grot bij zee waar ze graag komt, in de brand te steken, maar Zehra weet uit die gevaarlijke situatie te ontsnappen. Ze gaat weer naar Havva en vraagt of die haar wil helpen.
Intussen is Hatun zoek geraakt: ze is weggelopen. Haar vader, Zehra, en Memoli gaan haar met andere mannen zoeken. Na een nachtje zoeken wordt ze gevonden in de buurt van het strand. Het lijkt erop alsof Memoli gebruik heeft gemaakt van Zwarte Melek (een soort heks) die bezweringen uitspreekt over mensen in het dorp. Havva probeert met gesmolten lood dat ze over Hatun giet, de bezwering van Hatun ongedaan te maken, maar ze zegt ook dat Hatun nooit meer dezelfde zal zijn. Memoli en zijn moeder zien hun kans schoon en proberen de vader van Hatun over te halen haar met Memoli te laten trouwen. Dat gaat gebeuren, want Hatun lijkt willoos te zijn geworden. Het wordt een enerverende bruiloft: zigeuners treden er op met hun muziek. De zigeunerin van het begin van het verhaal zingt een lied van verdriet. Tegelijk met de zigeuners verlaat Zehra de bruiloft. Ze gaat naar Havva terug.
Maar de volgende dag is Havva plotseling overleden. Het hele dorp is geschokt. De lijkenwasser is dood en moet nu zelf gewassen worden. De mannen vechten erom om haar te kist naar de begraafplaats te mogen dragen. Zehra wordt ziek, houdt het bed en wordt gekweld door angstdromen, die pas na een week of drie over zijn. Zehra voorvoelt dat ze de positie van Havva moet overnemen en ze geeft als eerste Ayse die al die tijd bij haar heeft gewaakt een healing. Het werkt. Dan krijgt Zehra weer een herinnering aan thuis. Haar moeder heeft haar niet geaccepteerd vanwege haar bovennatuurlijke gaven. Ze had haar beschouwd als een kind van de duivel. Zehra kan net als Havva het verschil tussen goed en kwaad herkennen. Een stem van Havva binnenin haar geeft aan dat ze het gevoel moet toelaten.
Wanneer Zehra door het dorp loopt, merkt ze dat dorpsgenoten haar zien als de opvolgster van Havva. Ze moet leren ontvangen. Had Havva haar ooit aangeraden. De mensen geven haar dingen om in levensonderhoud te kunnen voorzien. Wanneer ze bij Memoli langs gaat, ziet ze ook dat hij wel goed voor zijn bruid zorgt.
Zehra gaat lopen en komt op de begraafplaats terecht. Ze loopt naar het graf van Havva. Dan krijgt ze weer een visioen van haar moeder en ze krijgt het inzicht wat de taak van haar moeder was: namelijk haar te laten gaan, opdat ze zich zelf zou kunnen ontwikkelen tot wat ze nu was. Achter haar hoort Zehra een stem: het is die van Havva op wier graf ze zit.
Dit verslag gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden