Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2017
• 358 pagina's
• Uitgeverij: Querido

Flaptekst

Eerste zin

Het was december 2011, in Uruguay stond duizend hectare kust in brand en op de grens tussen Zwitserland en Frankrijk probeerden wetenschappers het godsdeeltje in een buis te vangen. Tiqui Tiqui zei dat ze daardoor het universum in elkaar konden laten klappen, maar achter haar baadde Amsterdam in feestverlichting alsof ons niks kon gebeuren.

Samenvatting

In december 2011 vertelt de ik-verteller Jaime Castro aan zijn huisgenote Tiqui Tiqui (verder TT genoemd)  dat de haar zeker niet onbekende Gaston naar Amsterdam zal komen. TT heeft slechte herinneringen aan Gas. Twintig jaar geleden heeft hij haar vol getroffen bij een val uit een boomhut toen hij actie voerde. TT is behoorlijk gewond geraakt.
Dat voorval is voor Jaime de aanleiding om over zijn jeugd te vertellen. Die is niet erg harmonieus verlopen:
- zijn twee oudere broers speelden in een band en maakten liedjes die de militaire junta niet leuk vond. Bij een inval worden ze vermoord als ze een juwelier willen overvallen.
- zijn vader is arts en wordt te pas en te onpas door de junta opgepakt en hangt zich ten slotte op in zijn gevangeniscel.
- zijn moeder is een medisch wrak, slikt veel medicijnen en steekt uiteindelijk haar hoofd in een oven. 
Op de begrafenis van zijn vader ontmoet Jaime het straatjochie Gaston, die hem streetwise maakt in de wereld van de macht, de seks (Maria een hoer) en de straathandel. Hij valt Jaime eerst op doordat hij een rattenkoning heeft (ratten met de staart aan elkaar geknoopt)
Via Gas komt hij ook in de omgeving van TT terecht. Ze wonen allebei aan de andere kant van de snelweg: er is een rijke en een arme kant.  TT zorgt altijd wel dat er karweitjes te doen zijn voor de mannen en jongens om haar  heen. Zo doen Jaime en Gas mee aan smokkelvisserij. Ze laten illegaal netten in zee en proberen zo de fabrieksvisserij met grote schepen de vangst af te snoepen. Het is een vorm van maatschappelijk protest. Gas is daar sterk in: zich verzetten tegen de machtigen, dat zijn de schuldigen van deze wereld. Ze onttrekken zich beiden vaak aan school, bezoeken in die tijd de bioscoop en roken wiet.

Na de dood van zijn moeder die in haar eigen kots is gestikt, wordt Jaime door zijn oma naar Nederland gehaald. (1981) Eerst doet hij de veel oudere Maria nog een huwelijksaanzoek, maar die weigert hem.   Uiteindelijk reist hij in het vliegtuig alleen. Ruim een jaar later mogen alle Uruguayaanse kinderen weer een "vakantie:  terug naar hun geboorteland. Dat duurt drie weken en Jaime heeft weer seks met Maria, zijn oude buurvrouw. Ook de jaren daarna vliegt hij regelmatig heen en weer tussen Nederland en Uruguay. Steeds ontmoet hij wel Gaston, die nu veel  in drugs handelt. Jaime wil uit die omgeving weg, hij wil in Nederland journalist worden.

In 1993 studeert hij af, gaat wat geld verdienen en gaat dan weer op vakantie naar Uruguay waar Gaston weer acties voert, nu  om  bedreigde zeeleeuwen te redden. Hij en Jaime blijven steeds actie voeren, vooral tegen grootmachten en bedrijven die het milieu aantasten. Jaime wordt een bekend journalist die met  cineast Peter interessante reportages kan maken voor de televisie. Het gaat hem voor de wind, de lokale zenders worden ingeruild voor de landelijke zenders.

Na de verwondingen van TT door de fout van Gas haalt Jaime TT naar Nederland.  Ze trekt bij hem in en gaat voor hem zorgen. Dat is niet altijd leuk: Jaime  lijdt niet zo'n leuk leven, hij drinkt teveel, heeft onenightstands maar geen vaste relatie en valt een keer na een dronkenschap op zijn hoofd.
In de trein ontmoet hij een Maria (hé!) die in een band speelt en een optreden heeft gemist. Ze blijft bij hem en hij wordt wel verliefd op haar, maar ze wil een kind en Jaime wil geen nageslacht. Als ze toch zwanger is, valt ze van de steile trap en dat overleeft ze uiteindelijk niet. Is ze gevallen of geduwd, dat is de vaag. Hij wordt opgesloten in een psychiatrische inrichting, maar er is geen bewijs van opzet. De psychiater in de inrichting wordt zijn persoonlijke begeleider, dokter Walburgh, die hem steeds maar pillen voorschrijft. Jaime komt zwaar in de problemen.  Hij kan niet meer werken en hij laat zijn vriend Gaston uit Uruguay overkomen.
Dat gebeurt op 4 december 2011. Maar dan komt al meteen het volgende probleem. Gaston heeft bolletjes coke ingeslikt en die moet hij gaan uitpoepen. Dat lukt na veel moeite, oefeningen en laxeerpillen etc.  Uiteindelijk lukt het om veel bolletjes uit te scheiden (er gaan er ook wel enkele verloren, waardoor Gaston de riolering sloopt om ze terug te vinden) en ze gaan samen meteen pakjes heel goede coke maken die voor veel geld aan de man worden  gebracht. Intussen heeft Jaime een straatfobie ontwikkeld: hij durft overdag (vanwege de zon) en later helemaal niet meer de straat op.  Maar de coke moet aan de man gebracht. Daardoor wordt het huis van Jaime een afhaaldrugshol.

Toch gaan ze een keer 's avonds naar een café, maar het is erg glad en een zoutstrooimachine rolt zo het café binnen. Gaston wordt nu ook weer de activist die het opneemt tegen de grootmachten en voor het milieu. In een actie tegen legbatterijen laten ze kippen los op de Dam en later ook op de snelwegen. Maar de psychiater Walburgh maakt steeds meer opmerkingen over het werkelijke bestaan van TT en Gaston. Ook de lezer gaat nu twijfelen of ze werkelijk bestaan of dat het waanvoorstellingen van Jaime Castro zijn. Op 14 januari 2012 verloopt het ticket van Gas die op dat moment niet meer in de woning is. Jaime brengt de koffer van Gas naar Schiphol, maar die komt niet opdagen. Hij verlengt het ticket met een jaar.

Gaston blijft een superactievoerder. Hij neemt kippen (Obama en Shakira) mee in huis. Maar als Jaime erover praat met Walburgh uit die steeds meer kritiek. TT en Gas bestaan helemaal niet, zegt hij. Dan raakt Gas geïnteresseerd in de bezoekers van de Miljonairs Fair. Hij beraamt een aanslag en voert die ook uit met een aantal leden van zijn actiegroep in smurfpakken.  Het wordt allemaal steeds onduidelijker in het verhaal, ook al door het witte waas dat de verteller optrekt tussen hem en de lezer. Gaston haalt vreemde 'vogels" in huis.  Walburgh blijft volhouden dat Gaston er niet is en dat het juist Jaime was die de bolletjes heeft geslikt
Na Kerst en Nieuwjaar met een bizar feest waarin de coke vrolijk wordt rond gesnuifd en de hond gedood wordt door twee feestgangers die op hem gaan zitten, moet Gas echt gebruik gaan maken van zijn ticket, omdat het anders zal verlopen. De hond is gestorven en Gaston lijkt dat erger te vinden dan de dodelijke slachtoffers die hij heeft gemaakt bij zijn aanslagen.

Opnieuw gaat  Jaime naar Schiphol, maar weer is Gaston er niet. Op het ticket en het paspoort van Gas vliegt Jaime nu zelf naar Montevideo. Bij aankomst in Montevideo krijgt hij last van zijn fobie en hij wil het toestel niet verlaten voordat het donker is. De militaire politie moet eraan te pas komen, maar ze laten hem gaan. Hij rijdt naar zijn oude woonomgeving, maar ziet niets, ook zijn buurvrouw Maria is er niet meer. Dan vertrekt hij naar de krot van Gaston, maar die is er ook niet. Hij overnacht. De volgende morgen ziet hij TT aan komen lopen Ze zegt hem dat Gaston zich in de woning van Jaimes ouders heeft verschanst. Hij is gierig en vies en heeft slechte vrienden. Jaime kan nauwelijks opstaan en TT pakt hem in haar armen. Ze zal hem veilig brengen naar de overkant van de snelweg. Jaime is weer thuis.
 

Personages

Jaime

Jaime leeft tussen twee werelden: Uruguay en Nederland. Als getraumatiseerde puber (familie verloren) is hij naar Nederland gekomen en hij heeft bij zijn oma ingewoond. Als ook zijn oma zelfmoord pleegt, heeft hij geen roots. Hij blijft wel heen en weer reizen tussen Uruguay en Nederland. Hij beweert daar in Montevideo weer zijn jeugdvriend Gaston te spreken en met hem actie te voeren. Daaraan mag je sterk twijfelen als hij Gas naar Nederland haalt. Via de mededelingen van de psychiater heeft hij waanvoorstellingen. Gas en Tiqui Tiqui zijn dus waarschijnlijk helemaal niet in Amsterdam. Jaime denkt dan dat hij ook Gas is en hij heeft dan last van een meervoudige persoonlijkheidsstoornis. In zijn plaats reist jaime dan naar Uruguay terug waar hij de ouder geworden Tiqui Tiqui weer ontmoet die zich over de radeloze man ontfermt en hem naar de andere kant van de snelweg zal brengen (d.i. naar zijn eigen wijk)

Gaston

Gaston is de durfal die zich tegen de economische machtshebbers verzet. Hij komt op voor het milieu, probeert de grote vissersschepen te misleiden, komt op voor de zeeleeuwen en bestrijdt de legbatterijen. maar hij wordt er zelf niet minder van. het is moeilijk uit te masken of Gas zelf naar Nederland komt met een fortuin aan coke in zijn buik of dat dit de waanvoorstelling van Jaime is die zelf bolletjes heeft meegenomen van een trip naar Uruguay. Gaston is een type van het straatschoffie die zich in de struggle voor life in de sloppenwijken weet staande te houden.

Quotes

"Het was al twintig jaar geleden dat Gas die boomhut op Tiqui Tiqui zette, maar ze had hem geen seconde vergeven. Ik ging tegenover haar zitten aan de Odesi-tafel die te groot en te duur was, zoals alles wat ik in die laatste jaren had aangeschaft. Het huis was het grootst en het duurst van alles geweest, ik denk dat ik dacht dat ik me een thuis kon kopen. Tiqui Tiqui bleef naar haar scherm staren. Ik haalde diep adem om het onderwerp ‘logé’ weer aan te zwengelen." Bladzijde 12

"Ik zocht mezelf in de weerspiegeling van het raam. Het was een truc die mijn psychiater me geleerd had.In bestek, in een glas, in elk spiegelend vlak, kon je jezelf terugvinden als het nodig was. Dat bood houvast. In de grote ramen aan de voorkant kon ik ons zien zitten in de driehoek van licht die uit de lamp scheen die ze op eBay gekocht had." Bladzijde 13

""Slaap maar bij mij", zei Maria. Die nacht ontmaagdde ze voor de tweede keer. "Leuk", zei ze terwijl ze naar mijn lul keek. "Een familieding." Ik was als de dood dat ik weer meteen zou klaarkomen, ik was veertien, ik kreeg al een stijve als ik mijn sokken aandeed." Bladzijde 80

"Ik belde Walburgh. "Gas is verdwenen." "dat zal de Zyprexa zijn die aanslaat."zei hij. Ik nam helemaal geen Zyprexa. Daar kreeg ik hartkloppingen van. Als het goed was wist hij dat. ik wilde dat hij me hielp Gas te vinden. Hij wilde dat ik mezelf vond." Bladzijde 276

""Gaston is er niet", zei hij. Wist ik. Ik had hem net dat briefje gegeven. "je weet best wat ik bedoel. Tiqui Tiqui is er ook niet." Tiqui Tiqui liet zich net in de kuipstoel zakken. "Het zijn pleisters die jouw geest heeft gemaakt voor de gaten van de mensen die verdwenen." " Bladzijde 270

"De bolletjes begonnen eruit te komen. Eerst drie, toen nog drie en daarna het peloton. We moesten allemaal getuige zijn van zijn lijden, van het persen en van zijn gebogen rug over de wc-pot als hij zijn product ontleedde." Bladzijde 231

"Walburgh wilde niet geloven dat er een zoutstrooier het café in was gereden. Hij dacht dat ik het verzon, maar met dat bijltje hakten we vaker." Bladzijde 269

Thematiek

Fantasie en werkelijkheid

Een van de mogelijke thema's in deze roman is de grens tussen fantasie (in dit geval: waan) en werkelijkheid. Jaime denkt dat Gaston en Tiqui Tiqui in zijn huis in Amsterdam verblijven, maar het is waarschijnlijker dat hij door al zijn fobieën een waanvoorstelling heeft. het feit dat hij alcohol drinkt, en pillen slikt en vaak coke snuift kan daarbij zeker helpen. Zijn psychiater Walburgh zegt enkele keren dat hij alleen in zijn huis is en dat zijn twee logés er helemaal niet zijn. Ook zou hij met Jaime mee geweest zijn om de laatste bolletjes te ontdekken via een MRI-scan. Die persoonsverwisseling gebeurt ongeveer halverwege het boek. Jaime denkt dat hij Gaston is en dan zou hij in diens naam actie voeren tegen de legbatterijen en de machtige bedrijven. Dat was werk waarmee Gaston in Uruguay was begonnen en dat is dan ook meteen een mogelijk tweede thema: het verzet tegen de maatschappij. De commerciële economie van het westen is de oorzaak van veel ellende (o.a. die van het milieu) in de wereld wat betreft de machtsverhoudingen, het verschil tussen arm en rijk. Gas verzet zich daartegen en in Nederland doet Jaime dat in de naam en de geest van Gas.

Motieven

Zelfmoord

Zelfmoord komt een paar keer voor in de roman. Jaimes vader hangt zich op in de gevangenis als de junta hem heeft opgepakt. Jaimes moeder steekt onder invloed van medicijnen haar hoofd in een oven en mogelijkerwijs is ook Jaimes oma ook dood zelfdoding om het leven gekomen. (Ze passeerde wat onvoorzichtig een gesloten spoorwegovergang)

Vriendschap

In zijn jeugd- op de begrafenis- van zijn vader ontmoet Jaime het een jaar oudere straatschoffie Gaston. Die neemt hem mee (en juist niet naar school) en wijst hem de weg naar de volwassenheid o.a. met seks van Jaimes buurvrouw Jaime. Ze beleven allerlei avonturen voordat Jaime naar Nederland wordt gehaald. Bij de keren dat hij teruggaat nar Uruquay ontmoet hij zijn oude vriend steeds. Hij nodigt Gaston uit om naar Nederland te komen, maar het eigenlijk erg onzeker of hij daadwerkelijk in de woning van Jaime verblijft. Misschien is hij een afsplitsing van Jaime.

Moord

Het regime van Uruguay moordt de tegenstanders van het regime, de guerrilla, stelselmatig uit. De broers van Jaime die in een band spelen en protestliederen maken worden vermoord.

Psychische afwijkingen

Jaime is een echte patiënt. Gaandeweg het verhaal onthult hij steeds meer psychische afwijkingen die hij heeft. Zijn armzalige jeugd heeft daarin een rol gespeeld (zijn familie is dood) en hij durft op een zeker moment niet meer naar buiten, hij is bang voor de zon en hij ziet waanvoorstellingen. Na de dood van Maria wordt hij opgenomen in een psychiatrische inrichting en hij krijgt een psychiater toegewezen, dokter Walburgh. Die laat steeds aan de lezer merken dat Jaime aan waanvoorstellingen lijdt en dat hij mensen in zijn omgeving ziet die er (zeer waarschijnlijk) niet zijn.

Dood

De dood tiert welig rond in de roman. De familie van Jaime is vermoord of heeft zelfmoord gepleegd. Maria is van de trap gevallen dan wel geduwd. Er zijn slachtoffers bij de acties die Gaston onderneemt als waak voor de verregaande commercialisering van de maatschappij.

Inwijding

Maria de buurvrouw van Jaime in Uruguay ontmaagdt Jaime. Hij wordt door haar ingewijd in de wereld van de seks en dus van de volwassenen. Een keer als hij nog maar elf is en samen met zijn vriendje Gas gaat (hij heeft nog geen echte seks) en de tweede keer als hij veertien is en weer terug is gegaan naar Uruguay.

Cultuurverschillen

Jaime is een man tussen twee culturen. In zijn jeugd is hij opgegroeid in Uruguay, maar op 12-jarige leeftijd door zijn oma naar Nederland gehaald. Hij blijft voor een gedeelte Uruguayaan en is ook voor een gedeelte verwesterd.

Maatschappijkritiek

Vooral Gaston (maar later zijn afsplitsing in Jaime) heeft kritiek op de machtshebbers. maar dat zijn ook de grote bedrijven die het in de wereld voor het zeggen hebben. Daarom protesteren ze tegen de maatschappij, daar al in Uruguay (tegen de miltaire junta) en de bedrijven die de natuur verzieken. In Nederland ook tegen grote bedrijven, legbatterijen en de rijken die zich manifesteren op de Miljonairs Fair. Daar wordt dan ook een aanslag gepleegd die nogal wat slachtoffers geweest. Volgens Gaston zijn de rijke bedrijven d e oorzaak van alle ellende in de wereld.

Drugswereld

In Uruguay wordt cocaïne gefabriceerd. In het verhaal komt Gaston naar Nederland die zijn maag vol bolletjes met cocaïne. Hij wil op die manier zijn reis terugverdienen. Het is uitstekende coke en die vindt gretig aftrek in Amsterdam. Er wordt flink voor betaald en Gas (of Jaime) verdient veel geld aan de mensen die bij hem coke komen afhalen. In combinatie met de door Jaime gebruikte medicijnen leveren ze waanvoorstellingen op, waardoor het zou kunnen voorkomen dat Gas en Tiqui Tiqui helemaal niet in Amsterdam zijn. Jaime gebruikt Coke, alcohol en pillen

Opdracht

Para Clara Piriz, mamá

Titelverklaring

Vrije radicalen zijn kleine, ongebonden deeltjes die vrijkomen als afvalstoffen van processen in en buiten het lichaam en die zich makkelijk hechten aan andere stoffen en op die manier schade kunnen toebrengen. De titel is dus eigenlijk prima metafoor  voor de vriendschap tussen Jaime en Gaston.

Maar er is nog een andere mogelijkheid. Vrij en radicaal zijn twee eigenschappen van een mens. De vrije, onbezorgde kant en de radicale, verbeten kant) Jaime heeft een gespleten persoonlijkheid, dat mogen we wel concluderen uit de opmerkingen die zijn psychiater via Jaime aan de lezer kwijt wil. Die moet dan gaan nadenken over wat de onbetrouwbare verteller hem voorschotelt.  De mogelijkheid tussen waan en werkelijkheid doet hier volop zijn intrede in de roman. Misschien zijn Jaime en Gaston wel twee kanten van eenzelfde persoonlijkheid  en heeft de psychiater gelijk dat Gaston nooit in Amsterdam is geweest, maar dat het waanidee een afsplitsing van Jaime is.

Structuur & perspectief

De roman is onderverdeeld in 111 (!) relatief kleine hoofdstukken. Ze worden in december 2011 verteld door de dan 43-jarige verteller Jaime Castro. Hij kondigt de komst van zijn vriend Gaston aan en begint dan al snel over de jaren van zijn jaren van zijn jeugd met zijn ouders, en broers. Hij is in 1968 geboren en op zijn dertiende is hij wees. Zijn oma laat hem dan naar Nederland komen. (1981). Dan loopt de voorgeschiedenis met horten, stoten en hiaten tot aan ongeveer halverwege (hoofdstuk 56) Want dan zou Gaston naar Amsterdam zijn gekomen. Die blijft ruim een jaar in het huis wonen. Ruim een jaar later gaat Jaime dan definitief terug naar Uruguay als zijn de Gaston.

Jaime is een achteraf vertellen(o.v.t.) de ik-figuur. Hij is journalist.(vertegenwoordiger van de waarheid?)  Maar hij is een "onbetrouwbare"verteller. De lezer mag er niet van uitgaan dat wat hij beweert de waarheid is. De lezer wordt namelijk steeds geconfronteerd met opmerkingen van de psychiater van Jaime, die beweert dat Tiqui Tiqui en Gaston nooit werkelijk in het huis van Jaime Castro wonen en dat ze afsplitsingen van hem zelf zijn. In dat geval is de verteller iemand met een meervoudige persoonlijkheid.

Decor

Het decor is de straatjungle van Uruguay (Montevideo) waar Jaime en Gas samen opgroeien. Jaime wordt door zijn oma naar Nederland gehaald. Hij woont in Amsterdam maar gaat in zijn jeugd en puberteit vaak heen en weer naar Uruguay. Hij is een man tussen twee culturen.

Jaime is in 1968 geboren. Het verhaal van de dood van zijn familieleden start eigenlijk wanneer hij een jaar of twaalf is. Dan haalt zijn oma hem naar Nederland. In 2011 heeft hij steun nodig van zijn vriend Gas en laat hij die naar Nederland overkomen. Het is maar de vraag of dat daadwerkelijk gebeurt en niet in één van zijn wanen.
Gas zou meer dan een jaar bij Jaime verblijven en dan moet in januari 2013 de terugreis worden begonnen. Niet Gas  maar Jaime reist met het vliegtuig naar Montevideo om de rest van zijn literair bestaan daar te verblijven.  Hij is weer thuis.
 

Stijl

Carolina Trujillo heeft een heel eigen en duidelijke vertelstijl : vitalistisch en snel. Ze bekijkt deze geschiedenis van het standpunt van een man op  leeftijd die al veel heeft meegemaakt en een cynische kijk op het leven heeft gekregen. Dat resulteert in zinnen met cynisme en zwarte humor. Dat gebeurt al direct in de roman:
- (blz. 8) ... als ik iets van plan was wat haar niet helemaal beviel, ging ze al snel met de deuren slaan. Als ik zo'n plan uitvoerde en haar ongenoegen niet terugdraaibaar werd, ging ze met spullen smijten, mijn spullen, uiteraard. zelf vond ze dat een uitstekende manier van omgaan met tegenslag. Moest ik ook eens doen in plaats van naar de pillen te grijpen."
- (blz. 19) Ons huis heeft altijd last van vleermuizen gehad, eigenlijk werd alles wat goed gedijt in een gematigd zeeklimaat al snel een plaag, of dat nu termieten waren of militairen."
- (blz. 34) Die nacht lag ik wakker van de zorgen, voor niks, zoals dat meestal gaat. Tanden knarsend naar het plafond staren verlegt de loop der dingen niet, behalve dan je volgende bezoek aan de tandarts."
- (blz. 45) De klap waarmee opa's lichaam op de vloer sloeg kon ze niet zien, maar wel voelen. Geen manier om te gaan, vond ze; half dement, in je pyjama, terwijl je vrouw door pubers in legeruniformen wordt afgevoerd, toch behoorde opa tot eren van de weinigen in de familie die een natuurlijke dood was gestorven."
- (blz. 47) Gas sliep in het begin in de cabines van vrachtwagens en later in een van de losstaande schuurtjes zolang hij niets iets had gedaan  wat voor haar een reden was om hem van haar erf te jagen. Dat deed ze een of twee keer per jaar, wat gemiddeld was voor mannen wie z e onderdak gaf. Allemaal arbeiders, alcoholisten en analfabeten of combinaties van die talenten."

 

Slotzin

Ik omhelsde mijn botten met mijn spieren en probeerde op te staan, maar dat lukte niet. Ze wurmde haar armen onder mijn lichaam en tilde me op alsof ik een baby was. Ze zou me naar de rest brengen, zei ze, naar de andere kant van de snelweg. Alles kwam goed.

Beoordeling

"Vrije radicalen"  is een vlot verteld en spannend maar zeker geen gemakkelijk boek voor scholieren. Je moet wel een ervaren lezer zijn om door het boek heen te komen en de waanzinnige verteller te volgen. Daarbij word je dan wel geholpen door de vlotte en vitalistische  schrijfstijl  en de structuur van 111 kleine hoofdstukjes. Maar je moet het  verhaal ook durven interpreteren en daarbij moet je goed letten op wat de behandelende arts van Jaime zegt over de aanwezigheid van zijn twee Uruguayaanse gasten. 

Natuurlijk heeft Carolina Trujillo ook uit eigen bronnenmateriaal kunnen putten en dat maakt het boek heel interessant. Je krijgt daarmee ook een inkijkje in de twee verschillende culturen waarin de naar Nederland geëmigreerde Jaime Castro  leeft.  In die zin zou je het boek kunnen plaatsen in een lijstje met boeken over het thema van de  cultuurverschillen.
Een voor de hand liggende vergelijking is die dan tussen de culturen van Nederland en Indonesië , of Nederland en Noord-Afrika.

Dan zou je kunnen denken aan:
Naima el Bezaz - Vinexvrouwen  
Naema Tahir- Bruid van de dood
Tessa Leuwsha - De Parbo-blues
Adriaan van Dis- Nathan Sid 
Marion Bloem - Vervlochten grenzen

  

 

Recensies

"Carolina Trujillo werd op 12 maart 2017 geïnterviewd in het programma VPRO Boeken over haar boek "Vrije radicalen."" http://www.vpro.nl/boeken...maart.html

"Naarmate deze geschiedenis vordert, begint de lezer steeds meer te sympathiseren met Jaime’s psychiater. Deze hulpverlener weet zeker dat Gas niets anders is dan een denkbeeldige dubbelganger die namens Jaime moet doen waartoe Jaime zelf niet bij machte is. Van deze drie romans, die ieder voor zich cirkelen om het gegeven van de hopeloos verzandende strijd voor een betere wereld, is die van Trujillo me het liefst, en merkwaardig genoeg omdat zowel haar verhaal als haar personages mijlenver van de werkelijkheid af staan." https://www.trouw.nl/cult...~aaa68d48/

"Halverwege het boek denk je: hier laat Trujillo een steek vallen, er is een hap uit het verhaal genomen. Dat blijkt (natuurlijk!) een strategische zet van de schrijver te zijn: Jaime wordt psychotisch en durft zijn huis niet meer uit. Een onbetrouwbare verteller biedt de mogelijkheid om alles op losse schroeven te zetten en een nieuw soort spanning in het verhaal te brengen. Jaime vraagt Gas om hem te komen helpen. Die besluit het bezoekje aan zijn vriend met het nuttige te verenigen en slikt bolletjes, zodat hij in Amsterdam inkomsten kan genereren. Bij Jaime thuis broedt hij tussen het dealen door op allerlei acties, waaronder een aanslag op de Miljonair Fair. Gedurende de aanloop hiernaartoe verliest het verhaal, tussen waan en werkelijkheid, wat van z’n stuwende kracht: Trujillo heeft de gang naar de afgrond misschien wat te lang opgerekt. Maar de lezer is al verloren. Hij kan niet anders dan meegaan in Jaimes val en, tegen beter weten in, hopen op een zachte landing." http://www.dieuwertjemert...radicalen/

"(Interview met de schrijfster dat je "moet" lezen.) Feit is dat we hier in Europa allemaal ‘in de marinade gelegd worden’, vinden personage Gas en schrijfster Trujillo zelf, wat leidt tot passiviteit. “We leven hier in een rijke samenleving, waar je in de watten gelegd wordt. Elke activist in je wordt daarmee gedood, in slaap gewiegd. Dat is erg, omdat wij hier een machtiger stem hebben. Er zijn mensen die in een arm land met een lapje gron d hun eten bij elkaar proberen te scharrelen. Journalisten hier laten zich in de marinade leggen en houden op met dingen aankaarten die aangekaart moeten worden. Wie gaat het dan doen? Hoewel, we hebben nu sociale media. Kijk wat er gebeurd is met die oliepijpleiding in Dakota in de Verenigde Staten. Met drones kunnen ze in een keer hun filmpje met de wereld delen. Door de sociale media is de macht van de stem om dingen aan te kaarten beter verdeeld.”" http://www.lachispa.eu/ar...de-liggen/

"De vraag is dan: wie is hier de psychopaat: Jaime of Gas? Wie had of hadden de dood van zowel Maria als het hondje op zijn geweten? Of zijn Jaime en Gas één persoon die ’s nachts slaapwandelt? Dergelijke vragen en diepere lagen leveren, samen met een prachtige, beeldende stijl vol zwarte humor en metaforen, een rijke, licht absurdistische en meerlagige roman op waarvoor de al met eerder werk gelauwerde schrijfster nog één of meer prijzen verdient." http://www.literairnederl...rugvinden/

"Maar ook die overdaad is zo'n beetje Trujillo's handelsmerk geworden. Haar vorige roman, De zangbreker, ging over destructieve personages met een voorliefde voor het witte goud, maar dat was een magische vertelling, met engelen als hoofdpersonen in een warrig, complex en vooral te uitgebreid verhaal. In Vrije radicalen, haar vierde roman, heeft de auteur veel meer greep op het verhaal. Demonen in iemands hoofd blijken interessanter dan geëxpliciteerd in een schaduwwereld. Ze zijn angstaanjagender. Wie de roman uitleest, kijkt even verdwaasd om zich heen: bestaan mijn vrienden wel echt?" http://www.volkskrant.nl/...~a4475692/