Feitelijke gegevens

• 2e druk, 2009
• 208 pagina's
• Uitgeverij: Prometheus

Flaptekst

Eerste zin

Hij zegt dat hij plannen met me heeft.

Samenvatting

In de proloog wordt de ik-vertelster keihard seksueel genomen door een veel jongere man. Ze beleeft veel genot aan de penetratie.

In de hoofdstukken daarna maken we kennis met de 41-jarige getrouwde Gusta Pippa Ferreyn van Vlissingen. Ze is werkzaam bij de overheid maar heeft nog altijd een grote wens om een eigen restaurant te beginnen. Ze heeft een hobby om kookcursussen voor te bereiden en wil zelfs op televisie een programma daarmee maken (bijvoorbeeld: Polderkoken als een soort eigentijdse aanvulling op Boer zoekt vrouw).

Als ze op de eerste dag thuiskomt, ziet ze dat er een vreemde man in haar huis is gekomen. Het is Koert, de broer van haar echtgenoot. Hij komt uit Parijs en ze vindt hem erg aantrekkelijk. Ze krijgen die avond eters en haar man Herben heeft al veel voorgekookt. Niet alle gasten komen die avond, maar het zijn er toch wel tien. Het is een elitair vriendenstel dat over boeken en politiek praat. Koert wordt die avond naar zijn slaapplaats gebracht door Gusta en de spanning die er tussen hen ontstaat, is voelbaar. Ze merkt dat haar seksuele verlangen van vroeger terugkeert. Die avond gaat ze eerst nog met een vriendin naar een bar waar beroemde mensen (vooral van televisie of de schrijverswereld) komen. Een meisje doet een seksuele act. Gusta raakt opgewonden van de act en gaat met een taxi naar huis. Onderweg masturbeert ze en ze denkt aan de seks die ze als jong meisje had met haar Oom George. Uit het verhaal blijkt dat ze zelf ook het initiatief nam tot de seks. Ze moedigt haar oom flink aan om seksueel actief met haar te zijn. Zelf doet ze ook aan orale seks. Van Oom George is ze naadloos overgegaan op seks met de leraar Engels Tibbs. Op de eerste dag dat ze hem in het vizier heeft, pijpt ze hem in ruil voor hoge cijfers. Zo heeft ze hem meteen in de tang en hun seksuele relatie duurt enkele jaren. Als camouflage moet ze van Tibbs met een jongen op school aanpappen. Die heeft wel een heel grote penis. Ze neukt ook op vakantie echter niet met hem, maar ze doet dat wel tijdens die vakantie in een volle trein met een Fransman. Dan laat ze zich voor haar huis afzetten.

De volgende dag heeft Koert voor eten gezorgd. Haar tweeling (Scottie en Pablo) vinden het leuk dat ze er een nieuwe oom bij hebben. Koert komt steeds dichterbij haar en seks kan natuurlijk niet uitblijven. Jarenlang heeft ze zich in haar huwelijk moeten inhouden, maar nu kom de seksaap weer uit de mouw. Ze gaan eerst samen naar een museum. Onderweg denkt ze aan de seksuele fantasie met de slager vroeger. Ook die deed heel seksueel tegen haar en ze vond het nog leuk ook. Die dag gaat ze “van bil met Koert.” En ze doet het meteen dagelijks en heel intensief. Haar genot keert terug. 
Op blz. 115 heet het: Hij was in staat van seks een zonde te maken. En ieder weet dat dit natuurlijk heel aantrekkelijk is.
Met haar vriendin Myrte wil ze het tv-programma over koken gaan maken. Met de producer praten ze over de presentator. Dat wordt ene Michaël van Hout, in wie je zonder enige moeite de populaire presentator Matthijs van Nieuwkerk kunt herkennen. Ze vindt dat wel goed, al moet ze nog wel door de screentest komen. Maar het programma zal wel doorgaan: ze heeft het nog niet tegen Herben gezegd.
Intussen gaat haar seksuele relatie met Koert gewoon door. Vooral is er sprake van veel orale seks. Ze raakt bezeten van verlangen.

Voordat Herben voor zaken naar Praag afreist (waardoor ze vrij spel heeft met Koert) gaat ze met hem en een bevriend echtpaar naar een toneelstuk waarvan vreemdgaan het thema is. Na afloop praten ze er pseudo-intellectueel over. Ze praten ook over het genot van seks. Bij de afterparty ontmoeten ze de producer van haar tv-programma. Hij vertelt het een en ander waardoor uitkomt dat ze een eigen programma zal krijgen. Herben die nog van niets weet, is verbaasd.
In haar gedachten raakt ze steeds meer geobsedeerd door de seks met Koert. Het doet haar weer helemaal terugdenken aan vroeger: de seks met oom en leraar. Ook in de laatste twee hoofdstukken en de epiloog is het uitoefenen van de seksuele daad de hoofdzaak. In de epiloog neemt Gusta ook nog plaats in een taxi waarin Koert zit en ze wordt afgezet in een huis/club waar ze de seks zal moeten bedrijven?

Quotes

"De sigarenrook kringelde naar binnen. Ze voelde het kriebelen tussen haar benen. Slaapluisjes zou oma Ferreyn zeggen." Bladzijde 69

"Het was dat ze hem gek wilde maken. Hij legde zijn handen om haar hoofd, zij plaatste haar handen aan weerszijden van zijn heupen, op het bed, en langzaam, soepel, gidste hij haar hoofd, de mond getuit, open en nat, over de lengte van zijn lul." Bladzijde 113

"Er was iets wat ze Koert niet kon vragen, waarom hij wilde dat ze vroeg, omdat het de ultieme overgave zou betekenen." Bladzijde 166

Thematiek

Seksualiteit

'Genade is een roman over overgave en onderwerping, en over de kracht van seksuele drijfveren in het menselijk bestaan', staat er in de flaptekst. In het boek gaat het voornamelijk om het genot van de seksbeleving. Die beleving van het orgasme wordt dan volgens andere recensenten op typisch vrouwelijke wijze beschreven.

Motieven

Overgave

In het boek geeft men zich over aan de seksuele wens van een ander.

Motto

“I focus on the pain, the only thing that is real.”
- Johnny Cash, “Hurt”

Titelverklaring

“Genade” is een vreemde titel. Ik kan er geen echte verklaring voor vinden. Of het moet een verwijzing zijn naar iemand die boven een ander is geplaatst waarbij de onderliggende partij om “genade”smeekt.

Structuur & perspectief

Structuur en/of verhaalopbouw 
Er is een proloog waarin een ik-figuur over een seksavontuur midden op de dag verhaalt.
Daarna komen er 24 genummerde en getitelde hoofdstukken. De titels van de hoofdstukken zijn vaak dubbelzinnig met betrekking tot seksualiteit.

Drie voorbeelden:
- 9. Re: ze is nat en klaar
- 16 Penetreer haar compleet en hard
- 19 Hoe het monster in je broek te temmen
Het gaat in de roman om de seksuele avonturen van Gusta, die vroeger al het een en ander heeft meegemaakt op dat gebied met haar Oom George en met haar leraar Engels. De komst van de broer van haar man Herben maakt het seksuele oerdier weer in haar wakker. Koert doet haar terugdenken (in flashbacks) aan de avonturen van vroeger en ze wil herhaling van het genot beleven. Zo werkt ze naar hoofdstuk 24 toe. 
Er zit m.i. verder geen verhaal in het boek.

Gebruikt perspectief 
In de proloog is sprake van een ik-verteller: een vrouw die door te vertellen over haar oom George en haar leraar meteen dezelfde verteller is als in de 24 hoofdstukken erna.
In die hoofdstukken is sprake van Gusta, een 41-jarige personale verteller die in de o.v.t. vertelt. Het is me niet duidelijk geworden waarom in de proloog een ik-vertelster wordt gebruikt.

Decor

De tijd van het verhaal 
Het is een actueel verteld verhaal. In de gesprekken tussen de personages worden namen genoemd als die van Obama en Balkenende. 
Ze spreken ook over programma’s als Boer zoekt vrouw.
Het is voorjaar. Er is daarom veel voor te zeggen het verhaal van het “verhaal-Nu” te laten afspelen in 2009.
Daarnaast is er een verhaaldraad in het verleden die ongeveer zo’n dertig jaar teruggaat. Dat zijn Gusta’s seksavonturen met haar oom George en haar leraar Engels Tibbs. Dat zou dan eind jaren zeventig van de vorige eeuw zijn.

De plaats van handeling 
Het is niet duidelijk waar de plaats van handeling is. Het lijkt zich af te spelen in de Amsterdamse grachtengordel vanwege de typetjes die in de roman worden opgevoerd. Daaruit lijkt een beeld van de Amsterdamse scene te komen.

Slotzin

Angst evenmin, besef ik als ik zie waar ik binnen word geleid en begin te vermoeden wat me te wachten staat.

Beoordeling

Ik denk niet dat “Genade” een geschikt nummer voor de boekenlijst van middelbare scholieren is. Nu verbood ik als leraar Nederlands vroeger eigenlijk maar heel weinig boeken. Ik raadde ze liever aan of af, maar het staat leerlingen m.i. vrij om boeken op hun lijst te zetten. Een gesprek erover op het mondeling kan dan beide partijen verduidelijking geven. 

Met “Genade”zou ik eigenlijk niet goed weten wat ik aan een leerling zou moeten vragen over de inhoud van het boek. Je loopt snel de kans voor “vieze man” versleten te worden als je als leraar allerlei zaken op je mondeling te berde zou brengen. Praten over de voorplaat op het boek (zelfs na lang kijken kan ik de plaat nog niet thuisbrengen, maar er zal wel een geslachtsdeel worden bedoeld) kan je als docent al in de problemen brengen.

Ik adviseer docenten dan ook om het niet op de scholierenlijst op te nemen. Het boek is qua stijl zeker niet slecht geschreven, maar de ware verhaallijn kan ik er maar niet in ontdekken. Misschien blijkt later wanneer de schrijver zich van zijn/haar pseudoniem ontdoet, dat alles een persiflage is op de Amsterdamse scène.
Ik was er gauw klaar mee. Wellicht is de amusementwaarde van het boek voor sommige scholieren nog van een “hoog rode-konen-gehalte”. Bij plaatsing op de lijst (welke school gaat het aandurven ?) zie ik niet meer dan 1 punt als literaire waardering. Maar misschien zit ik wel helemaal mis.

Recensies

"Genade schaart zich in het rijtje scandaleuze romans die vaker wel dan niet onder pseudoniem worden geschreven." http://www.groene.nl/2009...gersjongen