De handlezer door Chris Polanen

Zeker Weten Goed
Foto van Cees
Boekcover De handlezer
Shadow
Zeker Weten Goed

Boek
Auteur
Chris Polanen
Genre
Psychologische roman
Eerste uitgave
mei 2025
Pagina's
346
Niveaus
havo/vwo
Punten
3 uit 5
Oorspronkelijke taal
Nederlands
Literaire thema's
Dood,
Liefdesrelatie: problemen,
Relatie tussen broers,
Seksualiteit

Boekcover De handlezer
Shadow
De handlezer door Chris Polanen
Shadow

Oefenen voor je mondelingen?

Komen je mondelingen er aan en wil je oefenen? Probeer onze Boekenquiz. We stellen je open vragen over de gelezen boeken.

Feitelijke gegevens

  • 1e druk, 2025
  • 346 pagina's
  • Uitgeverij: Lebowski

Flaptekst

Henri is zestig en krijgt te horen dat hij niet lang meer te leven heeft. Hij kan het nauwelijks geloven, zijn lichaam en geest zijn nog sterk. Terwijl hij het nieuws aan het verwerken is, verschijnt onverwachts zijn neef, een jonge man die kan handlezen. Ook zijn broer klopt na vijfendertig jaar weer bij hem aan. Gevaarlijke situaties en opnieuw opbloeiende liefdes brengen zijn leven in een stroomversnelling. Henri komt enkele keren heel dicht bij de dood en ervaart wat echte liefde is.
De handlezer is een roman over kwetsbaarheid in een land waar het als man van je verwacht wordt sterk te zijn.

Eerste zin

De vingers van de internist tikken op het toetsenbord en de beelden laten zien waar de dood zich in mijn binnenste heeft genesteld.

Samenvatting

De zestigjarige ik-verteller Henri hoort in het ziekenhuis dat hij aan een uitgezaaide prostaatkanker lijdt en dat hij nog maar enkele maanden te leven heeft. Gaandeweg het romanverhaal heeft hij steeds meer moeite met plassen en hij slikt morfinepillen tegen plotselinge, heftig opkomende rugpijn.

Zijn neef Rowan komt over uit Nederland en hij biedt hem onderdak aan. Rowan is de zoon van zijn broer Humphrey, maar ook van zijn grote liefde Mirna. Die twee zijn vijfendertig jaar geleden plotseling naar Nederland vertrokken. Henri heeft ze nooit meer gezien. Hij haat daarom zijn broer om het kapot maken van zijn relatie.
Erg gelukkig in de liefde is Henri niet in zijn leven, een een andere geliefde Judy is er met een oudere, rijke man vandoor gegaan, omdat Henri geen kinderen wilde bij haar.

Henri was net als zijn broer Humphrey een heel goede zwemmer op nationaal niveau. Hij vertelt zwemverhalen aan Rowan over zijn fabelachtige onderwatertechniek. Hij vertelt Rowan over de eerste keer dat hij zijn sterkere broer kon verslaan.
Rowan gaat in Paramaribo cursussen geven over handlezen, want hij  weet er veel over. Rowan is een mooie knul en als oom en neef gaan stappen versieren ze allebei een mooie vrouw. Henri versiert  Gloria. Ze maken voor de volgende dag afspraak om seks te hebben. 

Henri laat zich die dag echter uitdagen door een jonge zwemmer: hij wil zich niet gewonnen geven en hij raakt na afloop bewusteloos. Als hij zijn ogen opent, ziet hij zijn ex Judy. Ze rijdt hem naar huis en hij heeft eindelijk seks met haar. De afspraak voor seks met Gloria is hij gewoon vergeten. Ze belt hem wel op maar hij verzint een smoes.  

Rowan vertelt dat zijn moeder Mirna op weg is naar Suriname. Het is een vreemd herzien. De twee ex-geliefden zoeken bepaalde plekken op waar ze vijfendertig jaar geleden bij elkaar zijn geweest. Hij valt daarbij in de snel stromende rivier, maar hij wordt gered. Mirna betuigt Henri haar spijt, dat ze hem destijds in de steek gelaten heeft. Ze wil verzoening. Ze laat Henri toe in haar bed en het wordt verrukkelijke seks. Daarna vertelt Mirna dat ze niet zeker weet of Rowan de zoon van Humphrey is. Hij kan ook de zoon van Henri zijn. Dat is een flinke schok. Ze vinden allebei dat ze het eventuele geheim ook aan Rowan moeten vertellen. Die is helemaal van slag en ook flink boos. Humphrey blijkt na zijn vertrek bij Mirna een rijke man te zijn geworden: hij is drugscrimineel weet ze te vertellen, maar hij heeft nooit omgekeken naar zijn zoon. Mirna vertelt dat hij ook op weg is naar Suriname  en dat hij met het vliegtuig aankomt, waarmee Mirna naar Nederland zal vertrekken.

Er is een samenkomst op het vliegveld, waar Rowan foto's maakt van het bizarre gezelschap. Hij verblijft in Paramaribo op een apart geheim adres. Humphrey moet wel steeds om zich heen kijken, want hij heeft vijanden in Nederland gemaakt, omdat hij justitie heeft gelopen met het verraden van criminelen. 

Tijdens de maaltijd praten de broers het een en ander uit. Ze willen nog een keer samen zwemmen in het beroemde bad van Paramaribo. Maar daar wordt er een liquidatiepoging op Humphrey gedaan. Hij overleeft die.
Henri krijgt bericht dat hun vriend Ralph overleden is en bij de begrafenis wordt er weer een poging gedaan om Humphrey te doden. De politie komt er bij en waarschuwt Humphrey. Hij kan maar beter uit Suriname vertrekken, bijvoorbeeld naar Brazilië. Hij wil de raad wel opvolgen. Die avond willen ze hun overleden vader (in een soort entiteit) proberen te zien, maar de dader van de aanslagen komt op het erf. Humphrey schiet hem neer. Ze verzorgen de jonge knul uit Nederland wel en bellen een ambulance.

Ze gaan de ochtend erna op weg, nemen afscheid van de luie buurman Theo. Onderweg worden ze staande gehouden door Surinaamse tweelingbroers die hun geld geld willen afpersen. Maar Humphrey heeft een klein pistool op hen gericht, bedreigt hen en ze gaan met de staart tussen de benen weg. Ze rijden verder. Omdat er een wegomlegging is, moeten ze een stuk omrijden en komen bij een winkeltje en een rivier. Humphrey wil nog een keer een gevaarlijke stunt uithalen: tegen de enorme stroom inzwemmen. Hij doet dat met een kabel om zijn lichaam. Maar hij verdrinkt bijna. Zijn broer Henri en de winkelier kunnen hem helpen om niet te verzuipen. Ze reizen daarna naar de stad Albina, die toch geen welvarende, maar een smoezelige  stad is geworden. 
Humphrey wil samen met zijn zieke broer nog een keer in de rivier staan. Het is een moment van verbroedering. Humphrey pakt de hand van Henri. Hij lacht tegen hem.

Personages

Henri

Henri is zestig jaar. Vijf en dertig jaar geleden is zijn grote liefde met zijn oudere broer Humphrey naar Nederland vertrokken. Om die reden haat hij zijn broer. Hij weet ook dat zijn broer Mirna weer in de steek heeft gelaten en nooit aandacht voor zijn zoon had. Henri heeft net te horen gekregen dat hij prostaatkanker met uitzaaiingen heeft en dat hij niet lang te leven heeft. Zijn neef Rowan komt hem opzoeken en hij verschaft hem onderdak. Rowan is handlezer. Hij vertelt dat zijn moeder op vakantie naar Suriname komt. Dat is een schol voor Henri. Hij wordt weer verliefd als ze eenmaal op het vliegtuig landt. Ze zoeken de plaatsen van vroeger op. Henri schrikt als Mirna vertelt dat Rowan mogelijk een zoon van hem is. Ze betuigt spijt en ze wil graag dat hij zich verzoent met zijn broer. Maar daar is Henri voorlopig niet aan toe. Toch ontvangt hij hem en even is er een moment van hereniging tussen de vier belangrijkste personages van het verhaal. Dat is op het vliegveld van Paramaribo. Humphrey heeft in Nederland een crimineel bestaan en hij moet steeds om zich heen kijken of er geen mensen zijn voor wie hij moet uitkijken. In die fase haat Henri zijn broer nog steeds. Dan worden er een paar aanslagen gepleegd op Humphrey , maar ze slagen niet. De politie adviseert hem op weg te gaan. Henri gaat met hem mee. Onderweg beleven ze nog een avontuur met tweelingbroers die hen willen beroven. Humphrey driegt met zijn pistool. Onderweg bij een rivier wil Humphrey nog een keer tegen de stroom in zwemmen. Het levert ene gevaarlijke situatie op, maar met hulp van Henri overleeft hij het. Het lijkt het punt waarop de verzoening kan plaatsvinden.

Mirna

Mirna is de grote liefde van Henri tijdens zijn studententijd. Ze kunnen het goed met elkaar vinden, maar ineens is ze met Humphrey naar Nederland vertrokken. Ze hebben geen contact met Suriname meer. Mirna is zwanger van Rowan, maar zijn vader verdwijnt weer uit hun leven. Hij kijkt nauwelijks naar Rowan om. Vijf en dertig jaar later keert Mirna terug naar Suriname: ze komt op vakantie, maar eigenlijk wil ze verzoening met Henri. Ze weet nog niet dat hij kanker heeft. Het wordt een heftig weerzien, ook wat seks betreft. Mirna betuigt haar spijt en brengt daarmee een nieuw element in het leven van Henri. Ze weet niet zeker van wie ze zwanger is geraakt. Henri zou evengoed de vader kunnen zijn, wat een opzienbarende bekentenis is. Mirna is op vakantie en voordat ze weer vertrekt, hoopt ze dat Henri en Humphrey zich met elkaar verzoenen. De foto die op het vliegtuig van vier personen wordt gemaakt, kan wel een symbolische hereniging betekenen.

De handlezer Rowan

Hoewel het boek zijn titel draagt, is Rowan toch niet één van de hoofdpersonages. Hij is de zoon van Humphrey en hij komt zijn oom bezoeken. Hij kan handlezen en geeft ook workshops in Paramaribo. Hij krijgt een vriendinnetje maar hij speelt verder niet zo'n grote rol. Als hij hoort wat zijn moeder al die jaren heeft verzwegen, wordt hij boos en hij heeft tijd nodig om te verwerken wie zijn echte biologische vader is. Aan het eind komt hij niet meer voor.

Quotes

"En over de daad maakte ik me geen zorgen. Ik zou tegen hem zeggen dat alleen een hond zou doen wat hij gedaan had en zonder zijn verdediging afte wachten zou ik een mes diep in zijn buik steken, telkens meer, tot hij neerstortte. Daarna zou ik toekijken hoe hij doodbloedde." Bladzijde 27
"Dan draait ze zich naar me toe, pakt mijn hoofd tussen haar handen en drukt haar lippen rad op de mijne. Het voelt als een stomp. Voor verloren jaren, voor niet geboren kinderen, voor misgelopen geluk. Daarna bestudeert ze de uitwerking met mijn hoofd nog tussen haar handen." Bladzijde 108
"Voorzichtig komt we ruimte vrij voor een soort vreugde. Rowan zou mijn zoon kunnen zijn, een zoon om trots op te zijn en ik zou na mijn dood een betere versie van mezelf achterlaten. Die gedachte brengt rust." Bladzijde 191
"Hij drukt zijn hoofd tegen mij aan. IK voel zijn huid tegen de mijne, zijn adem in mijn nek, ruik zijn geur door de Ocean breeze heen. Dit is ene gevoel dat ik nooit gevoeld heb. Het is zacht, maar heel sterk. Is dit wat ouders voelen voor hun kind? Rowan kijkt me aan en glimlacht." Bladzijde 203
"Ik kijk naar Humphrey die roerloos blijft zitten met het pistool op de prater gericht, In het Sint Vincentius? Idioot. Idioot. Idioot. Vertel hem ook nog dat wij hem verbonden hebben en de ambulance gebeld hebben, Zelfs al schiet je ze nu allebei neer is er een kans dat het mes toch in mijn vlees verdwijnt. Ik krijg niet genoeg lucht." Bladzijde 321

Thematiek

Verzoening tussen broers

Henri had een studiegeliefde Mirna. Maar plotseling (vijfendertig jaar geleden) is zijn broer Humphrey met Mirna naar Nederland gereisd. Henri beschouwde dat als verraad. Later hoorde hij dat zijn broer ook Mirna in de steek gelaten had, die een zoon had gekregen. Hij haat zijn broer. Rowan, Mirna en Humphrey komen alle drie naar Suriname. Rowan is natuurlijk onschuldig. Mirna is wel schuldig aan de vlucht en ze komt Henri om vergeving vragen. Ze heeft spijt over wat ze destijds gedaan heeft. Ze wil graag dat Henri zich met Humphrey verzoent. Dat is zeker belangrijk, omdat Henri een uitgezaaide prostaatkanker heeft en niet lang meer te leven heeft. Henri wil er niet aan denken, maar na enkele gebeurtenissen met zwemmen (en de bijna verdrinking van Humphrey) komt er toch een verzoening tot stand.

Motieven

Kanker

Henri heeft de boodschap gekregen dat hij een uitgezaaide prostaatkanker heeft. Hij heeft nog enkele maanden te leven. In het verhaal moet hij erg veel plassen en hij heeft soms pijn in zijn onderrug, waartegen hij morfinepillen moet slikken.

Seksualiteit

In deze vitalistische roman speelt seksualiteit een grote rol. Henri heeft na het verdwijnen van zijn grote liefde Mirna met zijn broer Henri naar Nederland een aantal seksuele relaties in Paramaribo gehad. Ook heeft hij prostituees bezocht. In het heden heeft hij seks met Judy, een vrouw die hij ooit geen kinderen wilde geven en met Mirna zijn grote liefde die hem bezoekt.

Mystieke elementen

Rowan beweert dat hij een handlezer is, die geen voorspellingen doet, maar uit de handlijnen van personen karaktertypes kan onderscheiden. De vader van Henri was geen aardige man, maar hij verschijnt 's nachts in de hallucinaties van Rowan en Humphrey. Hij komt natuurlijk niet echt uit de dood tevoorschijn. Een droomverschijning is ook mogelijk.

De dood

De vader van Henri en zijn moeder (94 jaar) zijn gestorven. Hij is in het ouderlijk huis in Paramaribo blijven wonen. Ook de vrienden Ralph (hartaanval) en Glenn (na seks met een jonge vrouw) sterven. Ook de oudere man van Judy, een vroege relatie van Henri, sterft.

Haat

Henri haat zijn broer Humphrey, omdat hij 35 jaar geleden naar Nederland is verhuisd met Henri's grote liefde Mirna. Hij had dus Henri's liefste relatie van hem afgesnoept. Maar hij had ook Mirna in de steek gelaten en zijn zoon Rowan. Hij vertelt enkele keren dat hij met gemak zijn broer zou kunnen doden.

Vader-zoonrelatie

De vader van Henri was geen goede vader. Hij dronk veel en bekommerde zich niet om zijn zoons. Een ander-vader-zoonmotief is de relatie tussen Humphrey en zijn zoon. Hij kán de vader van Rowan zijn, Maar Mirna weet het eigenlijk niet zeker. Hij kan ook de vader van Henri zijn. Dat vertelt ze als ze Suriname na zoveel jaar bezoekt. Ze moet het ook aan zoon Rowan vertellen, die erg van slag is door die boodschap.

Criminaliteit - drugs

Humphrey is met Mirna naar Nederland verhuisd. Dat is vijfendertig jaar geleden. Hij verliet daarna Mirna en had geen contact meer met Rowan. Hij moest geld verdienen en kwam in de drugshandel terecht, waardoor hij veel geld kon verdienen. Aangezien hij ook informatie aan justitie heeft verteld, werd hij gezocht door de criminelen uit Nederland. Die sturen eene jonge knaap om hem te liquideren. Maar de jongeman is geen serieuze killer. Hij mist enkele kansen om Humphrey te doden en wordt zelf door Humphrey neergeschoten. Ze laten hem leven door tijdig een ambulance te bellen.

Sportwereld

Humphrey en Henri waren in hun jeugd geweldig goede zwemmers. De één was sterk, de ander had een gave onderwatertechniek. Toch waren beiden niet goed genoeg voor deelname aan bijvoorbeeld de Olympische spelen. Na zoveel jaren willen ze toch nog een keer samen zwemmen: eerst in het stadszwembad, later in een sterk stromende rivier.

Motto

Het leven doet wat het wil
Pim de la Parra

Opdracht

Voor Martha
Ralph
Mirna
Een natuurlijk voor Pim

Titelverklaring

Rowan, de neef van verteller Henri, komt vanuit Nederland naar Suriname en vertelt zijn oom dat hij een handlezer is en de egenschappen van mensen kan lezen.

Structuur & perspectief

Er zijn 34 hoofdstukken zonder titel. De verteller, Henri, is een ik-verteller. Hij vertelt voornamelijk in de o.t.t.
Het verhaal van Henri wordt grotendeel chronologisch verteld.
Het verhaal heeft een open einde. Je weet namelijk niet hoe het met Henr en Humphrey afloopt.De verzoening tussen beide broers lijkt bereikt.

Achterin het boek staat een kleine woordenlijst met inheemse (Surinaamse) woorden die in het verhaal worden gebruikt.

Decor

Het decor is de Surinaamse hoofdstad Parimaribo, waar Henri het huis van zijn ouders heeft betrokken.De rivier die er stroomt,speelt ook een rol in het decor. Bijvoorbeeld het zwemmen tegen de stroom is, wat erg gevaarlijk is en wat Humnphrey bijna fataal wordt.

Het is een actueel verhaal dat zich in onze tijd afspeelt..

Stijl

Chris Polanen is een rasverteller. Hij vertelt een spannend verhaal over liefde, seks en de ruzie en haatgevoelens tussen twee broers. Omdat het verhaal  Surinaamse mannen gaat, en in Paramaribo is er af en toe een aantal uitdrukkingen die in het Surinaams in de tekst staan. Achterin het boek staat een woordenlijst afgedrukt. Hij gebruikt geen moeilijke woorden in de tekst en er staan ook veel dialogen in de tekst. Polanen is niet huiverig voor het schrijven van seksueel getinte passages.Seks speelt een stevige rol in het dagelijks leven in de Surinaamse sameleving.

Af en toe gebruikt de schrijver wat oneliners:
- (blz.  38: "Vervloekt is de mens die niet beseft hoe hij praat.")
- (blz. 304: "Het probleem met keuzes is dat je pas achteraf weet of je de juiste hebt gemaakt.")
- (blz. 327::"Soms is het beter om vrede te sluiten met je angst dan ertegen te vechten".)

Slotzin

We staan stil en kijken naar het land aan de overzijde. De golven slaan tegen mijn benen. Humphrey pakt mijn hand en glimlacht.

Beoordeling

Spannend boek over de relatie tussen twee broers en over de liefde die een grote rol speelt. Polanen is een rasverteller en breit spannende elmenten in het verhaal. Het is geschreven in een vitalistische stijl.
Prima te lezen door scholieren van havo en vwo

Recensies

"Deze anti-held intrigeert. Geboeid heb ik de valse gedachten van Henri als in Suriname gebleven Surinamer over de naar Nederland vertrokken "Euro-Surinamers" gevolgd. Zijn wraakzuchtige gevoelens jegens vader en broer zijn niet mals, maar wel begrijpelijk. Zijn hartstocht voor meer vrouwen en hoe hij daarin opgaat, is ontluikend. Door al deze gebeurtenissen zijn mystiek en het paranormale verweven alsof dat alledaagse dingen zijn. Ik heb erg genoten van deze meeslepende en intrigerende roman met veel stof tot nadenken. 1" https://www.hebban.nl/rec...-handlezer
Je hebt nog 2 Zeker weten goed verslagen over.

Wil je onbeperkt toegang tot alle Zeker Weten Goed verslagen? Meld je dan aan bij Scholieren.com.

24.762 scholieren gingen je al voor!

Geschreven door Cees

Foto van Cees

Ik heb verreweg het grootste deel van mijn leven voor de klas gestaan. Eerst vijf jaar op een basisschool, daarna veertig jaar op diverse scholen voor voortgezet onderwijs: havo en vwo, onder- en bovenbouw. Leraar Nederlands zijn vond ik veel leuker dan directielid spelen. De laatste jaren was ik conrector. In 2004 begon ik aan mijn eerste boekverslag voor scholieren.com. Dat is dus ruim twintig jaar geleden.

Ik vond het destijds mijn 'missie' om de vaak verouderde en 'afgezaagde' literatuurlijsten voor Nederlands te vernieuwen en mijn leerlingen kennis te laten maken met onbekende en / of jonge schrijvers. Lezen kan namelijk gewoon leuk zijn. Het is de taak van een docent om het lezen te stimuleren.
Docenten kunnen je met het aanprijzen van aantrekkelijke en/of spannende boeken enthousiast maken. Passages die interessant zijn, kun je voorlezen in de klas. Kort vertellen waarover een boek gaat, kan ook een stimulans voor je keuze zijn. En vergeet niet dat je van je medeleerlingen ook kunt horen welk boek ze (erg) leuk gevonden hebben. Dat is vaak de beste manieren om te weten te komen of een boek aantrekkelijk is. Hoewel smaken altijd blijven verschillen..

Ik heb tot nu ( 1 juli 2025) 1530 boekverslagen gemaakt, waarvan vrijwel de meeste Zeker-Weten-Goed-verslagen zijn. Er staan de laatste jaren aan het einde van het verslag vragen over de inhoud en de structuur, zodat je kunt controleren of je je het boek in grote lijnen begrepen hebt.

Bij Scholieren.com probeer ik zo veel mogelijk boeken van nieuwe schrijvers te bespreken. Elke maand ontvang ik boeken van diverse uitgeverijen die hun schrijvers uit 'hun fonds' onder de aandacht van de lezer willen brengen. 
Ik hoop altijd dat de 'leraar Nederlands' het zijn leerlingen toestaat om de wat minder bekende of zelfs beginnende schrijvers op de leeslijst te accepteren.  

Lezen kan leuk zijn, maar boekverslagen maken doe je meestal niet voor je lol. Ikzelf vond dat vroeger namelijk helemaal niet leuk. Ik kocht in die tijd daarom ook alle  uittrekselboeken van alle talen. (Bijvoorbeeld Literama (Ne), Aperçu (Fa), Survey (En), Der Rote Faden (Du). En als ik heel eerlijk ben, heb ik ook wel eens uit tijdgebrek alleen met een boekverslag een mondeling tentamen gedaan. Maar dan voelde je je toch niet altijd op je gemak. Nu maak ik zelf al jaren boekverslagen voor scholieren.com. 

Nog een welgemeend advies: wees verstandig en lees altijd het boek. Dan kan een boekverslag op scholieren.com een prima geheugensteun voor je mondeling zijn. 
En geloof me, docenten kunnen vanwege tijdgebrek echt niet alle boeken lezen die jaarlijks verschijnen; zij raadplegen daarom ook wel de boekverslagen die scholieren.com aanlevert. Daar is natuurlijk helemaal niks mee.  

Waarschuwing van mijn kant : Pas op met het opvragen van verslagen via Chatgpt. Ik heb verslagen gelezen waarin pertinente onjuistheden staan.

Boekenquiz 12 vragen

Nieuw! Open vragen worden nagekeken door AI
De roman wordt verteld door een ik-verteller Henri
Bewering I : Het verhaal wordt chronologisch verteld.
Bewering II : Het verhaal wordt verteld in de o.t.t.
Bewering III : De roman heeft een open einde
Welke sport beoefenden de twee broers Henri en Humphrey?
Om welk thema draait het in deze roman?
Het decor van deze roman is vooral Paramaribo.
Er zitten magisch-realistische (droomachtige) elementen in deze roman
Aan welke vorm van kanker lijdt de hoofdpersoon?
Welke literaire motieven zie je in de tekst terug?
Meerdere antwoorden mogelijk
Enkele vrouwen hebben de relatie tussen Henri en henzelf verbroken.
Het is 100 % zeker dat Henri de vader van Rowan is.
De titel slaat op
Op een bepaald moment worden de vier hoofdpersonages op één moment en op één tijdstip met elkaar geconfronteerd. Waar?

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.