Door het vuur door Ellen den Hollander

Zeker Weten Goed
Foto van Cees
Boekcover Door het vuur
Shadow
Zeker Weten Goed

Boek
Auteur
Ellen den Hollander
Genre
Thriller & Detective
Eerste uitgave
oktober 2009
Pagina's
238
Niveaus
vmbo,
havo,
vwo
Geschikt voor
bovenbouw vmbo/havo/vwo
Punten
1 uit 5
Oorspronkelijke taal
Nederlands
Literaire thema's
Godsdienst,
Geheim,
Leugen en bedrog,
Liefdesrelatie: problemen,
Misdaadliteratuur,
Moord,
Seksualiteit,
Vriendschap

Boekcover Door het vuur
Shadow
Door het vuur door Ellen den Hollander
Shadow

Oefenen voor je mondelingen?

Komen je mondelingen er aan en wil je oefenen? Probeer onze Boekenquiz. We stellen je open vragen over de gelezen boeken.

Feitelijke gegevens

  • 1e druk, 2009
  • 238 pagina's
  • Uitgeverij: Q (Qu)erido

Flaptekst

Heleen Vermeer keert terug naar haar geboortestad Kampen als de ouders van haar jeugdvriendin Francine bij een verkeersongeluk om het leven komen. Bij toeval ontdekt ze dat het echtpaar grote schulden had en lid was van een extremistische geloofsgemeenschap. Heleen begint te vermoeden dat het geen ongeluk was en schakelt de politie in.

Ze raakt nauw betrokken bij het onderzoek en reist naar de Ardennen, waar Francine in retraite is gegaan, om haar vriendin ervan te overtuigen dat ook zij moet vrezen voor haar leven. Maar brengt Heleen daarmee zichzelf en haar dochtertje niet in gevaar?

Door het vuur is een meeslepende literaire thriller over bedrog en fraude, en over de verwoestende kracht van een sekte.

Samenvatting

Heleen Vermeer, is 35 jaar, pilote op een Boeing 747 en moeder van de kleine Julia. Haar relatie is ruim een jaar geleden beëindigd. Ze staat aan het begin van het boek op het punt een condoleance bij te wonen van de ouders van haar jeugdvriendin Francine van der Sluis. Die vriendschap is beëindigd, omdat er ongeveer twintig jaar geleden iets gebeurd is. Francine vindt het fijn dat Heleen is komen opdagen. Haar ouders zijn bij een auto-ongeluk op een zondagmorgen onder verdachte omstandigheden omgekomen. Francine vraagt of Heleen de volgende dag ook op de begrafenis wil komen. Dat was Heleen eigenlijk niet van plan, want ze wil met haar dochtertje naar het strand. Toch gaat ze de volgende dag weer van Amsterdam naar Kampen en ze woont de begrafenis bij. De streng gelovige dominee preekt vrij zwaarmoedig. De Spaanse vriend van Francine (Jorge) vraagt of Heleen een beetje op haar ex-vriendin wil letten. Dat belooft ze, al weet ze niet zo goed waarom ze dat doet. Heleen gaat in haar zomervakantie Francine helpen bij het opruimen van de spullen in haar ouderlijk huis. Ze komen er al snel achter dat de ouders diep in de schulden zaten toen ze stierven. Dat is best opmerkelijk. Heleen wil dat gaan onderzoeken. Bij de bank krijgt ze officieel geen informatie, maar omdat er een oud-klasgenoot (Emiel) werkt, komt ze toch het een en ander te weten. De ouders van Francine hebben de overwaarde van hun huis opgenomen en het geld gestort in het fonds van een dubieuze christelijke groepering. Het is onduidelijk waarom ze dat hebben gedaan. 

Heleen brengt haar vriendin Francine naar een huis in de Ardennen (La Refuge). Dat is nu een huis waar de oom van Francine, Bert Overbeek, logeert. Deze oom heeft 20 jaar geleden de toen 15-jarige Heleen proberen aan te randen. Ze had dat weten te voorkomen, maar niemand (ook Francien niet) had haar toen geloofd. Het was het einde van een leuke vriendschap. Heleen moet weinig hebben van de christelijke groepering waartoe Francines ouders behoorden. Haar eigen moeder belt om te vertellen dat er ingebroken is in het huis van de ouders van Francine. Op die manier leert ze Ronald, een politierechercheur, kennen. Een man die er leuk uitziet en een paar jaar jonger is dan Heleen. Heleen onderzoekt de vreemde beleggingen voor de Stichting van de Christelijke Gemeenschap nog eens goed. Ze ontmoet zo ook een man, Bram Kramer die ook zijn laatste geld in de stichting heeft gestoken en er nooit meer iets van heeft teruggezien. Emiel gaat zich er ook in verdiepen en vindt het een klassiek voorbeeld van leugen en bedrog dat bij fraudeurs vaker voorkomt.

Ze gaan de zaak verder onderzoeken en Heleen raakt in het vervolg gecharmeerd van Ronald. Tijdens haar job als pilote van een Boeing 747 houdt ze er een nogal losbandig seksueel leven op na en het lijkt er op alsof ze wel met Ronald de koffer in zal duiken. Op het bewuste moment belt haar moeder op om te vertellen dat ze die middag even het zicht heeft verloren op de kleine Julia op wie ze moest passen. Het is wel beangstigend. Een dag later is Julia ook even zoek wanneer Heleen met haar boodschappen doet in een supermarkt. Het lijkt erop alsof ze een paar waarschuwingen krijgt. Ronald vindt in het huis enkele dagboeken en die mag Heleen lezen. Daarin staat dat de moeder van Francine borstkanker heeft gehad, maar dat ze het altijd voor haar dochter had verzwegen. Na haar genezing hebben zij en haar man geld geïnvesteerd in de Stichting.

Heleen besluit opnieuw naar de Ardennen te reizen. Ze is welkom in het tehuis in La Refuge, maar ze merkt dat er een vreemde Amerikaanse vrouw (Melissa Carpenter) is die de kinderen die in het huis verblijven, indoctrineert. Dat is een heel beklemmende situatie. Heleen wil dat Francine haar in contact brengt met Bert Overbeek. Francine vertelt Heleen het geheim dat ze in verwachting is. Heleen wordt later geconfronteerd met oom Bert. Ze verwijt hem de poging tot aanranding van twintig jaar geleden. Ook praten ze over de fraude waarvan ze hem verdenkt. Bert gaat nergens op in en hij heeft nergens spijt van. In het tehuis verblijft ook een Nederlands tienermeisje, Irene. Van haar moeder moest Heleen de groeten doen en het kind vlucht op een bepaald moment terug naar Nederland. Dat neemt de sekte haar niet in dank af en ze moet met hulp van Ronald onderduiken. Francine daarentegen voelt zich heel gelukkig thuis in de sekte en Heleen denkt daarom dat ze gehersenspoeld is. Daarna vertrekt ze weer naar Nederland, ontmoet Ronald opnieuw en de echte seks kan nu natuurlijk niet uitblijven. De rest van de dag brengt ze door met Evelien, haar ruige vriendin die journaliste is.

Ronald en Heleen gaan praten met de vrouw van Bert Overbeek die ook in Kampen woont. Deze Janine weet niet wat haar man uitspookt. Ook van de aanranding van 20 jaar geleden weet ze niets, zegt ze. Ze zijn behoorlijk uit elkaar gegroeid. Vervolgens gaan ze op bezoek bij Bram Kramer die ze echter bewusteloos wordt aangetroffen (vergiftigd op een knullige manier met stroopwafels). Hij wordt naar het ziekenhuis gebracht.

Heleen leest verder in het dagboek en merkt dat de moeder van Francine een minnaar heeft gehad die ze X noemt. Bert Overbeek was daarvan op de hoogte en daarom had ze zijn kant gekozen, toen Bert in Spanje pogingen had gedaan om Heleen aan te randen. Ze heeft daarvan nu wel spijt, schrijft ze. Die vriendschap tussen d twee meiden was heel innig.

Evelien heeft ook onderzoek gedaan en publiceert een artikel in de krant. Wanneer Ronald en Heleen het huis van Irene in de gaten houden, komen er twee jonge knullen langs. Die proberen Irene over te halen om weer terug te komen in de sekte en ze zetten hun verzoek kracht bij met een mes. Ronald en Heleen kunnen net op tijd ingrijpen. De jongens vertellen dat er in diverse steden protestdemonstraties zullen plaatsvinden die tegen abortusklinieken gericht zijn. Dat gebeurt in Zwolle, maar ook in Amsterdam. Daar wordt een onschuldige vrouw slachtoffer van een aanslag. Ze overlijdt als gevolg van een messteek. Heleen krijgt een sms waarin staat dat ze zich nergens mee moet bemoeien, omdat anders haar kind wel eens het slachtoffer zou kunnen worden.

Van vermoeidheid valt ze in slaap en ze wordt laat wakker op de volgende dag. Ze wordt gebeld door Ronald die inmiddels al een heel avontuur achter de rug heeft. Hij was naar België gegaan, waar ze met hulp van de Belgische politie een inval hadden willen doen, maar er werd geschoten en hij heeft een schotwond in zijn bovenbeen. Heleen rijdt direct naar haar nieuwe vriend en bezoekt hem in het ziekenhuis. Via een telefoontje met Francine die de sekte nu ook goed zat is, hoort ze dat er op 21 juli iets staat te gebeuren, maar Francine weet ook niet wat. 
Van hogerhand wordt besloten in te grijpen en de kleine kinderen uit het huis te halen. Daartoe worden zelfs twee Apaches (helikopters) ingezet en het ontbreekt er nog maar aan dat onze heldin een van die twee mag besturen. Maar ze mag wel meevliegen. Francine heeft intussen de kinderen bij elkaar gebracht en weet de meeste kinderen met hulp van de commando’s in veiligheid te brengen. Maar aan drie kinderen zijn explosieven verbonden en de drie boeven (Melissa, Joshua Carpenter en Bert) willen de kinderen laten boeten. Dat wordt toch Bert te gek, wanneer Heleen hem aanroept. En hij weet de kinderen te bevrijden. Heleen stort zich op Melissa. Alles lijkt zich nu ten goede te keren: de sekte is opgerold.

Overbeek wil bij de verhoren wel praten. De kwade genius achter de sekte is Melissa Carpenter: in haar jeugd in België misbruikt en tot een abortus gedwongen. Ze wilde op 21 juli een aanslag plegen op een Brusselse abortuskliniek. De jongens die Irene hadden willen ontvoeren, zijn ook schuldig aan het auto-ongeluk van Francines ouders, alsmede aan de vergiftiging van Bram Kramer. Die blijkt de minnaar van Francines moeder te zijn geweest. In het laatste hoofdstuk is er sprake van een etentje waar alle betrokkenen bij aanwezig zijn. Francine bedankt Heleen voor de getoonde inzet en ijver om de fraude aan het licht te brengen. Het is duidelijk dat de vriendschap hersteld is.

In een soort epiloog (twee maanden later) wordt van elk personage kort verteld wat er van hem of haar geworden is. Onnodige uitweidingen zijn dat m.i. waarvan de meerwaarde dus onduidelijk is. Ik zou Ellen den Hollander willen adviseren dat voortaan achterwege te laten.

Thematiek

Godsdienst en godsdienstwaanzin

De thematiek van de thriller van Ellen de Hollander is duidelijk: het aan de kaak stellen van een oplichtingspraktijk, gekoppelde aan de ideeën van een godsdienstwaanzinnige sekteleidster.

Motieven

Vriendschap

Francine heeft moeten meemaken dat een van die godvruchtige mannen haar heeft willen aanranden toen ze 15 jaar was. Dat was meteen het einde aan de vriendschap met Francine.

Religie

Heleen Vermeer (toch al een buitenbeentje) in opstand tegen de strenge religieuze cultuur in Kampen. Ze is van nature al wat opstandig, gelooft niet in de strenge religieuze opvattingen van de familie van haar vriendin.

Ontdekking

Het leidt allemaal tot de ontdekking dat er een waanzinnige sekteleidster aan het werk is , die ook door een drama in haar jeugd een psychische klap heeft gekregen. Ze is tegen abortus en heeft een plan opgevat om een aanslag te plegen op een kliniek.

Happy end

Natuurlijk weet de heldin van het verhaal de zaak min of meer op te lossen en ze krijgt daarbij de steun van een vlotte politieagent (toch wel een clicheetje) en zelfs van commando’s en helikopters. Eind goed , al goed en op een Asterix-achtige wijze worden de vriendschapsbanden weer aangehaald tijdens een afscheidsetentje: een soort EO-familiediner.

Opdracht

Ellen den Hollander draagt haar debuut op aan haar ouders.

Titelverklaring

“Door het vuur gaan” is een uitdrukking die betekent dat iemand veel voor een ander over heeft. Op blz 233 van de thriller wordt deze uitdrukking letterlijk gebruikt. Francine van der Sluis die veel aan haar vriendin te danken heeft zegt dan: “Het mooie is dat Heleen zich een geweldige vriendin heeft getoond. Een vriendin die voor je door het vuur gaat. Bijna letterlijk, zoals jullie aan haar hand zien.“

Structuur & perspectief

Structuur en/of verhaalopbouw 
Er zijn 33 genummerde hoofdstukken en een soort epiloog (Drie maanden later) De hoofdstukken worden vrijwel chronologisch verteld (waarbij de hoofdfiguur een enkele keer herinneringen uit het verleden – vooral dat van 20 jaar geleden- ophaalt). De hoofdstukken hebben geen titel. Aan het einde is er een soort epiloog waarin wordt verteld hoe het twee maanden later met de personages gesteld is.

Gebruikt perspectief 
We volgen het verhaal door de ogen van de hoofdpersoon Heleen Vermeer. Zij is 35 jaar en heeft een kind Julia, dat het product is van haar en een man van wie ze ruim een jaar geleden gescheiden is. Over hem wordt verder niets verteld. Heleen is piloot op een Boeing 747, lijkt behoorlijk vrij gevochten, heeft een eigen (zinnige) opvatting over seksualiteit en schuwt die niet in de praktijk te brengen.

Ze is een personale verteller (zij-vertelster) die in de o.v.t. vertelt. Aan het einde van de roman volgt een epiloog waarin de verteller (bijna alwetend) vertelt wat er met de andere personages is gebeurd. Persoonlijk vind ik het een mislukte keuze omdat ik als lezer helemaal niet nieuwsgierig ben wat er twee maanden later met de personages is gebeurd, mede omdat er sprake is van een thriller die zijn draagwijdte verliest als de spanningsboog afgelopen is.

Decor

De tijd van het verhaal 
Het is een actueel verteld verhaal, waarbij de verstelster nauwelijks data prijsgeeft. Er staat er een datum letterlijk genoemd, nl. 21 juli. Het verhaal speelt tijdens de zomervakantie van Heleen Vermeer (juli). Uit indirecte tekstgegevens zou je als lezer kunnen opmaken dat het verhaal speelt in 2009: in ieder geval na 2008, want er wordt verteld over het per 1 juli van dat jaar ingevoerde rookverbod in de Horeca. Ook uit andere gegevens als gebruik van sms en iPhone kun je opmaken dat er sprake is van een actueel verhaal.

De plaats van handeling 
Er zijn drie plaatsen die herhaaldelijk een rol spelen in het verhaal.
De belangrijkste plaats is Kampen, waar Francine van der Sluis (en Heleen vroeger ook) gewoond heeft. Haar ouders zijn bij een ongeluk om het leven gekomen en dat is de start van de roman. Kampen staat bekend om zijn strengere geloofsrichtingen en is wat decor betreft dus goed gekozen.
De tweede belangrijke plaats is La Refuge in de Belgische Ardennen. Daar vlucht Heleen van der Sluis na de begrafenis van haar ouders heen. Het is ene tehuis van een sekte die streng het Christelijk geloof wil verdedigen o.a. met een soort geïndoctrineerde kindsoldaten van het geloof.
Amsterdam is de plaats waar Heleen Vermeer zelf woont en dat is niet zo vreemd wanneer je piloot op een Boeing bent. Die moeten immers dichtbij Schiphol woonachtig zijn.

Beoordeling

Ella den Hollander (geen familie van de al wat bekendere thrillerschrijfster Loes den Hollander) heeft met haar eerste thriller niet echt een flamboyante prestatie geleverd. M.i. ontbeert het verhaal spanning (er is eigenlijk geen whodunit en whydunit). De daders zijn al bij het begin bekend en er zijn nogal wat clichés in het verhaal te vinden. Dat geldt niet voor het beroep van Heleen, want het is op zich opmerkelijk dat deze jonge vrouw een Boeing 747 van de grond krijgt. Maar het verhaal is toch wat chaotisch en er zijn verhaaldraden die niet hadden hoeven worden uitgesponnen, omdat ze weinig toevoegen aan de spanningsboog. Het m.i. overbodige nawoord waarin wordt verteld wat er twee maanden na de ontknoping met de personages gebeurd is, is een misser. Ik zou de schrijfster aanraden dat bij een tweede poging achterwege te laten. Ook heb ik nogal moeite in een boek voor volwassenen als een afgaande mobiel wordt aangegeven met de aanduiding “prr, prrr, prrr.” Ik heb geen onomatopeeën nodig om te begrijpen dat er een telefoon afgaat.

Voor scholieren is het een boek dat wel op de lijst gezet kan worden, maar in dit genre zijn er betere boeken te lezen. Omdat de spanning goeddeels ontbreekt, zullen scholieren er toch wat minder plezier aan beleven da aan een thriller van Loes den Hollander, Marion Pauw of Esther Verhoef. Ook Judith Visser, de Rotterdamse tegenhanger van Ellen den Hollander, is aanmerkelijk verder in haar ontwikkeling als schrijfster. Misschien is een thriller niet het juiste genre voor Ellen den Hollander en heeft ze meer capaciteiten om een roman te schrijven.

Ik wil het boek voor havo-en vwo-kandidaten ook waarderen met 1 punt.

Recensies

"Soms wat in herhaling vallend en voor een thriller vind ik de spanning erg aan de lage klant. Maar het blijft een boeiende, in een mooie verteltrant gebrachte roman met een onderwerp wat erg goed is uitgewerkt. " http://www.vrouwenthrille...9021441771
"Den Hollander vergaloppeert zich nogal met haar thrillerdebuut. Het verhaal hangt als los zand aan elkaar en als er eenmaal vaart in zit, wordt die er net zo snel weer uit gehaald door wat mijmeringen van de hoofdpersoon over rauwmelkse kaasjes uit Parijs en worstjes met sjalotten uit La Roche-en-Ardenne." http://spannings.blogspot...-2009.html

Bronnen

Website van de uitgever.
http://www.querido.nl/web...lander.htm
Je hebt nog 2 Zeker weten goed verslagen over.

Wil je onbeperkt toegang tot alle Zeker Weten Goed verslagen? Meld je dan aan bij Scholieren.com.

25.036 scholieren gingen je al voor!

Geschreven door Cees

Foto van Cees

Ik heb verreweg het grootste deel van mijn leven voor de klas gestaan. Eerst vijf jaar op een basisschool, daarna veertig jaar op diverse scholen voor voortgezet onderwijs: havo en vwo, onder- en bovenbouw. Leraar Nederlands zijn vond ik veel leuker dan directielid spelen. De laatste jaren was ik conrector. In 2004 begon ik aan mijn eerste boekverslag voor scholieren.com. Dat is dus ruim twintig jaar geleden.

Ik vond het destijds mijn 'missie' om de vaak verouderde en 'afgezaagde' literatuurlijsten voor Nederlands te vernieuwen en mijn leerlingen kennis te laten maken met onbekende en / of jonge schrijvers. Lezen kan namelijk gewoon leuk zijn. Het is de taak van een docent om het lezen te stimuleren.
Docenten kunnen je met het aanprijzen van aantrekkelijke en/of spannende boeken enthousiast maken. Passages die interessant zijn, kun je voorlezen in de klas. Kort vertellen waarover een boek gaat, kan ook een stimulans voor je keuze zijn. En vergeet niet dat je van je medeleerlingen ook kunt horen welk boek ze (erg) leuk gevonden hebben. Dat is vaak de beste manieren om te weten te komen of een boek aantrekkelijk is. Hoewel smaken altijd blijven verschillen..

Ik heb tot nu ( 1 juli 2025) 1530 boekverslagen gemaakt, waarvan vrijwel de meeste Zeker-Weten-Goed-verslagen zijn. Er staan de laatste jaren aan het einde van het verslag vragen over de inhoud en de structuur, zodat je kunt controleren of je je het boek in grote lijnen begrepen hebt.

Bij Scholieren.com probeer ik zo veel mogelijk boeken van nieuwe schrijvers te bespreken. Elke maand ontvang ik boeken van diverse uitgeverijen die hun schrijvers uit 'hun fonds' onder de aandacht van de lezer willen brengen. 
Ik hoop altijd dat de 'leraar Nederlands' het zijn leerlingen toestaat om de wat minder bekende of zelfs beginnende schrijvers op de leeslijst te accepteren.  

Lezen kan leuk zijn, maar boekverslagen maken doe je meestal niet voor je lol. Ikzelf vond dat vroeger namelijk helemaal niet leuk. Ik kocht in die tijd daarom ook alle  uittrekselboeken van alle talen. (Bijvoorbeeld Literama (Ne), Aperçu (Fa), Survey (En), Der Rote Faden (Du). En als ik heel eerlijk ben, heb ik ook wel eens uit tijdgebrek alleen met een boekverslag een mondeling tentamen gedaan. Maar dan voelde je je toch niet altijd op je gemak. Nu maak ik zelf al jaren boekverslagen voor scholieren.com. 

Nog een welgemeend advies: wees verstandig en lees altijd het boek. Dan kan een boekverslag op scholieren.com een prima geheugensteun voor je mondeling zijn. 
En geloof me, docenten kunnen vanwege tijdgebrek echt niet alle boeken lezen die jaarlijks verschijnen; zij raadplegen daarom ook wel de boekverslagen die scholieren.com aanlevert. Daar is natuurlijk helemaal niks mee.  

Waarschuwing van mijn kant : Pas op met het opvragen van verslagen via Chatgpt. Ik heb verslagen gelezen waarin pertinente onjuistheden staan.

Boekenquiz 12 vragen

Nieuw! Open vragen worden nagekeken door AI
Welk beroep heeft Heleen Vermeer?
Met welk type vliegtuig vliegt Heleen Vermeer?
Hoe is de relatie tussen Heleen Vermeer en Francine van der Sluis?
Hoe zijn de ouders van Francine om het leven gekomen?
Wat is er 20 jaar geleden gebeurd tussen Heleen en de oom van Francine?
Wat ontdekken Heleen en Francine over de financiële situatie van Francines ouders?
Hoe heet de vriendin van Heleen die journaliste is?
Wie is Ronald in het verhaal?
Wat is de relatie tussen Heleen en Ronald?
Waar bevindt het huis zich waar de oom van Francine verblijft?
Waarom was Heleen aanvankelijk niet van plan naar de begrafenis van de ouders van Francine te gaan?
Waarom bezoekt Heleen opnieuw de Ardennen?

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.