Feitelijke gegevens
- 1e druk, 2020
- 326 pagina's
- Uitgeverij: Podium
Flaptekst
In 'De zonen van Bruce Lee' reist Alex Boogers met zijn zeventienjarige zoon langs de Westkust van de Verenigde Staten, op zoek naar sporen van Bruce Lee. Het tweetal treft er ontroerende kruimels aan van de straatvechter die een wereldberoemd vechtkunstenaar werd; de vechtkunstenaar die een entertainer werd; de acteur die een compleet nieuw actiegenre schiep, de kungfu-God die wereldwijd miljoenen fans en bewonderaars kreeg, omdat ze wilden leren vechten en leven zoals hij.
Alex Boogers: 'Zonder dat ik het zelf wist heb ik Bruce Lee in mijn jeugd geadopteerd als geestelijk vader, als iemand die mij de weg zou wijzen. Ik wist dat hij er altijd zou zijn, ook als er een stevige mist neerdaalde en ik soms niet meer wist waar ik naartoe moest. Hij zou er zijn. Hij wel.'
Als opgroeiende puber in een onveilige omgeving klampte Boogers zich vast aan de inzichten van Lee. Inzichten die hij nu op zijn beurt doorgeeft, in een indrukwekkend lange brief aan zijn zoon.
Eerste zin
Jongen, Op de avond dat ik had besloten om Bruce Lee te imiteren, belandde ik in het ziekenhuis met een hersenschudding en elf hechtingen in mijn hoofd. Het gebeurde tijdens een schoolfeest.Samenvatting
Het is Vlaardingen, 2018. In dit eerste deel spreekt Alex rechtstreeks zijn zoon Caja aan. Die is zeventien jaar en zit op het vwo. Ze zullen een reis naar de VS maken. Vader Boogers is gek van de kung fu-vechter Bruce Lee die in zijn leven altijd een soort leidraad is geweest. Ook zijn zoon houdt van kickboksen (vooral UFC) en ook van voetbal. Alex heeft daar weinig mee, maar moedigt wel altijd zijn zoon aan. Ook neemt hij het voor hem op, als de coach hem niet opstelt. Alex komt uit een arbeidersmilieu, met een altijd snauwende moeder die door haar man (Alex' niet biologische vader) is verlaten. Alex heeft dus geen voorbeeldfiguur thuis.
Omdat hij op school altijd werd gepest, de leraren niet altijd even leuk voor hem waren, gaat Alex meteen vriend op Taekwondo. En goede coach wordt een vervangende vader. Hij is gedreven en sterk, maar een brommerongeluk brengt hem in het ziekenhuis: zijn rug is gebroken, einde sportloopbaan. Toch heeft hij aan de filosofie van Bruce Lee een levenshouding overgehouden die hem ver heeft gebracht. Dat was op het gebied van de sport: hij werd coach van de wereldkampioene kickboksen Soumina, maar ook wist hij met veel moeite een eerste boek gedrukt te krijgen. Het valt nooit mee in het Amsterdamse ons-ken-ons boekenwereldje door te breken.
Caja is een aparte jongen: rustig, heeft een afwijkende muzieksmaak en hij kan heel goed tekenen. Hij wil na het vwo naar de Kunstacademie.
I Hongkong
Hongkong juli 2016. Op doorreis naar Indonesië verblijft de verteller met zijn vrouw en zoon een week in Hongkong, Ook nu wordt het verhaal verteld over zijn milieu, zijn moeder wilde hem eigenlijk niet hebben en probeerde een miskraam te krijgen door met een brommer van de dijk te rijden.
In Hongkong zijn nog niet veel plekken waar Bruce Lee wordt herdacht. Ook diens milieu was niet rijk. Hij vertrok van Hongkong naar The States om een filmloopbaan te starten. Maar dat ging voor een Chinees in die tijd van de zestiger jaren niet zo gemakkelijk.
Er zijn dus een paar parallellen in het leven van de verteller/schrijver en van de filmacteur. We krijgen tussen de beschrijvingen van de Chinese stad dan ook vaak flashbacks naar de Vlaardingse jeugd van de auteur. Boogers noemt Vlaardingen altijd het 'Naamloze Gat.'
II Seattle
Het is de stad waar het lichaam van Bruce Lee begraven is. Hij ligt naast zijn zoon Brandon Lee. Bruce stierf in 1973 in het appartement van zijn minnares. Brando stierf door een fataal ongeluk bij de opnames van de film The Crow. Hij werd per ongeluk doodgeschoten.
Bruce Lee trouwde met zijn zwangere Amerikaanse vrouw Linda. Haar familie moest eerst niet veel van een Chinees hebben. Alex Boogers trouwde met zijn vrouw die uit een Indisch milieu kwam. Ook daar waren de gewoonten anders.
Alex en Caja bezoeken het graf van Bruce Lee, maar er komen blijkbaar niet veel toeristen naar toe. (een foto opgenomen in het boek)
Ook wat hun loopbaan betreft zijn er overeenkomsten tussen Lee en Boogers. Lee begon aan een studie filosofie. Boogers moest eerst naar de mavo, maakte later havo en vwo af en ging ook filosofie studeren. Kickboksen bleef zijn grote liefde, maar omdat hij zelf die rugblessure had overgehouden aan het ongeluk, moest hij zich beperken tot coach. Hij ontmoette zijn vrouw (dat was het meisje voor wie hij op het schoolfeest was opgekomen). Ook zij had school niet afgemaakt, maar was erg ambitieus en niet te beroerd om de handen uit de mouwen te steken. Ze schopte het ver in de maatschappij. Het schrijven van Alex wilde in het begin maar niet lukken. Een grote doorbraak bleef vooralsnog achterwege.
III San Francisco
Vader en zoon reizen verder naar de geboorteplaats van Lee. Hij is een echte vechtersbaas en gaat op een sportschool lessen geven. Amerikanen vinden het vechten van Lee maar niets. Na een gewonnen gevecht om de eer besluit Bruce Lee zijn vechtstijl te veranderen. Het zal altijd moeten gaan om te winnen. Alle vechtsporten moeten eigenlijk gecombineerd kunnen worden. Vader en zoon Boogers zijn fan van UFC (een vechtstijl, waarbij alles mag; ze kijken samen op televisie ernaar)
Caja is voor zijn leeftijd best een aparte jongen: hij rookt niet, zit niet aan drugs, is gek op tekenen en wil kunstenaar worden.Zijn leven krijgt een flinke tik als een vriendje en zijn oma kanker krijgen. Het kan zo maar afgelopen zijn. Gelukkig zijn het allebei vechters die hun ziekte overleven.
Bruce Lee is nog steeds niet echt doorgebroken in Amerika. Hij krijgt kleine rolletjes, want anderen zien hem als een concurrent of kijken op hem neer. Hij moet zich mé''er dan waar maken. In San Francisco gaan ze ook nog langs de Golden Gate Bridge. Van die brug springen nog wel eens wat zelfmoordenaars.
IV Onderweg
Ze vertrekken naar Los Angeles. Ze bezoeken het Seqoia National Park. Onderweg wordt uit de doeken gedaan hoe Alex Soumina, de Marokkaanse begeleidt naar het wereldkampioenschap. Ook wordt zijn eerste roman uitgegeven onder pseudoniem (M.L. Lee).
Hij vertelt Caja dat Bruce Lee niet erg succesvol was in de States. Hij raakt ook geblesseerd en komt in het ziekenhuis. Toch wordt hij later dé man van de kung fu-films. Die heeft de kleine Alex allemaal gezien. Vóór zijn beroemdste film in première gaat ('Enter the Dragon') sterft Lee een mysterieuze dood in een appartement bij zijn minnares. Over de doodsoorzaak wordt geheimzinnig gedaan: de één beweert dat het een allergische reactie op een pijnstiller was, anderen hebben het over een complot van de Chinese maffia.
V Los Angeles
Onderweg vertelt Alex opnieuw het verhaal over het meisje dat zijn vrouw werd. Ook over het moeilijk kunnen rondkomen met geld. In Los Angeles (een 'nepstad' vindt Boogers het) gaan ze op zoek naar plaatsen waar Bruce Lee ook is geweest. Een standbeeld van hem staat heel oneerbiedig in een achteraf steegje. Ze bezoeken zijn oude huis en een buurman vertelt wat aardige dingen over zijn oude buurman Lee.
Dan gaan ze naar de 'Walk of Fame'. Tot zijn verwondering ziet Alex dat er bij de ster van Bruce Lee heel wat mensen staan. Ze laten zich fotograferen in de karakteristieke Lee-houding.
"Bruce geloofde in de mensheid als één familie, ondanks de onderlinge verschillen, en die familie zien we hier in al haar facetten, speels en vrolijk, op de boulevard, bij zijn hard bevochten ster: zijn dochters, zijn zonen." (blz. 324)
Dat stemt toch tot tevredenheid bij de verteller.
Hij geeft nog een laatste advies aan zijn zoon Caja.
"Blijf in je leven altijd je zelf."
Personages
Alex
Alex was toen hij in 2018 de roadtrip maakte 48 jaar. Hij heeft een arme jeugd in Vlaardingen achter de rug. Hij was al jong kickbokser, wat hem van de straat hield. Maar een brommerongeluk maakte hem kansloos als kickbokser. Hij werd wel leraar en bracht het zelfs tot een wereldkampioenschap met een Marokkaans meisje. In zijn moeilijke tijd had hij veel aan de films en de inzichten van Bruce Lee. Hij ontmoette een leuk meisje van Indische afkomst die het wel met hem aandurfde. In 2001 werd Alex vader en hij was daarover erg onzeker. In hoeverre moet je een kind beschermen en tot waar kun je die zijn gang laten gaan? Hij en Caja lijken het in ieder geval in het boek goed met elkaar te kunnen vinden.
Caja
Caja is 17 als ze de reis naar de VS maken. Hij maakt in het boek een volwassen indruk: hij is kalm, relativeert soms wat zijn vader zegt. Hij heeft een eigen muzieksmaak ontwikkeld, maar toch ook de liefde voor het kickboksen van zijn vader overgenomen. Het is geen rebelse puber, hij wil als hij zijn vwo-diploma heeft behaald naar de Kunstacademie,. Hij is een begenadigd tekenaar. Hij begeleidt zijn vader op de queeste naar Bruce Lee.
Quotes
""Ik wist toen nog niet dat de beslissing om mijn beste vriend ter zijde te staan en met hem mee te gaan naar een sportschool voorgoed mijn leven zou veranderen, noch dat een Chinese Amerikaan die ik nooit zou ontmoeten uiteindelijk mijn belangrijkste gids zou worden op die weg." Bladzijde 23
"Ik heb je natuurlijk op zulke momenten over Bruce Lee verteld, hoe invloedrijk hij als vechtkunstenaar was, en hoeveel hij voor mij betekent. Maar ik heb je nooit precies verteld hoe dat zo gekomen is, welke rol hij inneemt in mijn leven, en hoe hij daarmee ook een rol speelt in jouw leven." Bladzijde 12
"Ineens herkende ik mezelf niet alleen in de adorerende zoon, maar ook in de vader die waakt, beschermt en vecht tegen de angst om op te voeden, om aanwezig te zijn en een rol van betekenis te spelen in het leven van zijn kind." Bladzijde 102
"Je zult het misschien nooit helemaal begrijpen, maar onthoud alsjeblieft dat hier ook iets van jouw oorsprong ligt. Ik was een koekoekskuiken. Ik wilde hier met je staan, zodat je ziet dat ik het heb gered omdat hij er is geweest. Ik wilde een zoon kunnen zijn, misschien wel uiteindelijk een vader te kunnen worden. Een vader, om het heel basaal te zeggen, die er is. Dat wilde ik zijn." Bladzijde 136
"Je begrijpt, jongen, hoe gefascineerd ik over dit ongeluk heb gelezen, terwijl ik zelf in het ziekenhuis in Rotterdam in een cocon van gips lag. De grootste vechtkunstenaar van de twintigste eeuw had net als ik te horen gekregen dat hij vanwege zijn rugklachten nooit meer aan vechtsport kon doen." Bladzijde 255
Thematiek
Het bewonderen van een idoolMet dit boek (bijna een biografie) wil Boogers het leven van Bruce Lee beschrijven. Hij is een kenner bij uitstek van het leven van de vechtkunstenaar die hij zo bewondert, ook al vanwege zijn filosofische kijk op de wereld. Er zijn talloze boeken over Lee geschreven, maar Boogers vlecht zijn eigen leven door het leven van Lee heen. Er zijn voldoende parallellen tussen hen. Maar vooral de vaderfiguur (de gids) die Boogers in zijn leven miste, komt in dit werk naar voren.
Vader-zoonverhoudingEen belangrijk thema in dit boek is de verhouding van vader tot zoon. Alex Boogers is min of meer zonder vader opgevoed. De man die in het begin van zijn leven bij hem woonde, was bovendien zijn echte (biologische) vader niet. Dat is natuurlijk altijd een gemis. In zo'n situatie zoeken kinderen een substitutievader. Dat kan een voetbalcoach zijn, een leraar of een oom. Behalve de kickboksleraar Frank die veel aandacht aan hem besteedt, heeft Boogers de vaderfiguur gezocht in de filmacteur Bruce Lee. Het ging daarbij niet alleen om de films van de acteur , maar ook vanwege de filosofische instelling van de Chinees. Die maakte mensen sterker in hun zelfbewustzijn. Hij heeft geen echte vader gehad en toen hij in 2001 zelf vader werd, was hij bevreesd dat hij misschien zelf zijn zoon niet goed zou kunnen beschermen. Je moet eerst een goede zoon zijn om een goede vader te kunnen zijn. De verhouding van Alex tot zijn zoon Caja is prima. Hij voedt hem op tot zelfstandig nadenken.
Motieven
Sportwereld
In dit boek staat natuurlijk vooral de vechtsport centraal. Boogers vindt Bruce Lee samen met de bokser Mohammed Ali de grote vechtkunstenaars van de 20e eeuw. De sport heeft hemzelf heel wat gebracht o.a. door de filosofische boodschappen van Bruce Lee. Caja vindt UFC ook leuk en in zijn jeugd hield hij van voetbal.
Schrijversproblemen
Het valt niet mee om als schrijver in Nederland door te breken, als je niet tot het milieu van de Amsterdamse grachtengordel en de televisie hoort. Er is een elite die toch min of meer bepaalt wat 'literatuur'is en wat niet. Kom je net als Alex Boogers uit een arbeidersmilieu en heb je je zelf moeten opwerken, dan wil lang niet elke uitgever met je in zee gaan. Het is een moeilijke en vaak eenzame strijd voor Boogers geweest om zijn debuutroman bij een uitgever van de pers te laten rollen. Hij heeft vaak getwijfeld of hij dit spaarzame leven zijn gezin aan kon doen. Gelukkig is dat de laatste jaren veranderd. Wat ook opvallend is dat in het essay van de Boekenweek 2020 de Turkse schrijver Öczan Akyol eigenlijk dezelfde kritiek uit op het 'happy few" -motief van de literaire schrijvers en boekhandelaren.
Queeste
Vader en zoon Bogers ondernemen samen een zoektocht naar het leven van Bruce Lee. Waar is hij geboren, waar hij hij opgegroeid, waar heeft hij gewoond, waar is hij gestorven en waar is hij begraven.? Ze gaan tijdens hun maand durende reis langs de westkust van Amerika naar de plaatsen waar Bruce Lee heeft geleefd.
Dood
Bruce Lee is een raadselachtige dood gestorven. Hij is in het appartement van zijn Chinese minnares in Hongkong overleden. Op de hulpverlening tijdens zijn plotseling opkomende ziekte valt het een en ander op te merken. Ook zijn er complottheorieën over zijn dood verspreid. Vreemd is ook de dood van de zoon van Lee, Brandon, die tijdens een opname voor de film "The Crow" per ongeluk werd doodgeschoten op de filmset.
Schoolmotief
Boogers moest eerst van de havo af en terug naar de mavo. Op school werd hij gepest door schooljongens. Hij werd ook niet zo beschermd door de docenten. Later kwam hij via de mavo weer terug naar havo en haalde ook zijn vwo-diploma. Daarna ging hij studeren. Toen hij dertien jaar was, wilde hij een meisje (zijn latere vrouw) beschermen, door Bruce Lee te imiteren, maar hij liep daarbij een hersenschudding en elf hechtingen op. Dat gebeurde op een schoolfeest.
Armoede
Het gezin van Boogers kende armoede. Zijn moeder werd in de steek gelaten door zijn vader (overigens niet zijn biologische, die hij nooit gezien heeft) Ze stond er alleen voor en moest allerlei eenvoudige karweitjes doen voor weinig geld. Daarom groeide Boogers in armoede op in het Naamloze gat zoals hij Vlaardingen in zijn romans steeds noemt. Daarbij kwam ook nog een portie kinderleed. Omdat er geen geld was, mocht er eigenlijk niets. Hij werd een straatjongen, maar werd door de kickboksschoolleraar behoed voor een slechte afloop. Hij ging niet in de drugs en in de criminaliteit. Hij vond zijn morele steun in de filmacteur Bruce Lee (De substituut-vader)
Fysieke beperking
De beloftevolle kickbokstoekomst voor Alex verdween als sneeuw voor de zon, toen hij op zijn zestiende een brommerongeluk kreeg, waarbij hij zijn rugwervels brak. Daardoor mocht hij van de artsen nooit meer aan vechtsport doen. Frappant is de vergelijking met zijn grote voorbeeld Bruce Lee die op een bepaald moment in zijn leven ook te horen kreeg dat hij niet meer mocht vechten vanwege een blessure.
Kunstwereld
Er zijn drie verhaalelementen aan dit motief verbonden: Bruce Lee maakte van zijn sport een kunst. Hij werd met een aantal vechtfilms beroemd in de filmwereld. Boogers werd na jaren toch schrijver. Caja Boogers wil na zijn vwo de kunstacademie bezoeken: hij is erg goed in tekenen.
Motto
Er zijn enkele motto's in deze roman. Het begint met een heel lang motto van Charles Bukowski "The laughing Heart." met de betekenis "Grijp de kansen in je leven. Ga niet bij de pakken neerzitten. Je moet er zelf wat van maken."
Daarna komt een algemeen motto:
A boxer, like a writer, must stand alone. (A.J. Liebling)
Dit motto is eigenlijk de leidraad voor het hele verhaal van dit boek.
Vervolgens begint elk van de vijf delen met een eigen motto dat meestal een fiolosofisch karakter heeft.
"It is dificult to understand the universe if you only study one planet." (Myamoto Mishasi)
Titelverklaring
Natuurlijk kun je de titel van het boek verklaren uit het gegeven dat Alex Boogers (vooral hij) en zijn zoon Caja bewondering hebben voor Bruce Lee. Die is in de moeilijke jeugd van Boogers (zijn vader was afwezig) een groot voorbeeld geweest om in je leven altijd door te vechten. Zo zou Bruce Lee ook een voorbeeld voor anderen kunnen zijn. Op de laatste bladzijde bezoeken vader en zoon Los Angelos. Op de 'Walk of Fame' zien ze andere bewonderaars van de filmacteur. Dat zijn eigenlijk ook "de zonen van Bruce Lee".
"Bruce geloofde in de mensheid als één familie, ondanks de onderlinge verschillen, en die familie zien we hier in al haar facetten, speels en vrolijk, op de boulevard, bij zijn hard bevochten ster: zijn dochters, zijn zonen." (blz. 324)
Structuur & perspectief
Qua vorm is deze roman een briefroman, want Alex Boogers schrijft eigenlijk een heel lange brief aan zijn zoon Caja met wie hij een reis naar de Verenigde Staten maakt. Hij wil de plaatsen bezoeken die voor zijn grote held Bruce Lee betekenis hadden. (geboorte, loopbaan, plaats van het graf)
Na een lange inleiding waarin hij de aanleiding voor zijn reis (blz. 9-44) beschrijft, komenn er vijf delen waar ze naar toe gaan.
De getitelde delen hebben allerlei episodes en passages die gescheiden zijn door witregels.
I Hongkong
II Seattle
III San Francisco
IV Onderweg
V Los Angeles
Nawoord
In de briefroman aan je zoon, is er natuurlijk een ik-verteller. Verteller en schrijver vallen natuurlijk hier samen.
Toch zegt de schrijver in zijn nawoord dat er toch ook wel sprake is van fictie. Elke schrijver liegt immers altijd (een beetje) de waarheid.
Decor
De decors zijn natuurlijk gemakkelijk aan te wijzen.
De delen van het boek geven de plaatsen aan waar Vader en zoon Boogers naar toe reizen. Maar ook zijn geboortestad Vlaardingen (Het Naamloze Gat) speelt op de achtergrond een rol.
De andere decors zijn dus van de steden: HongKong, Seattle, San Francisco en Los Angelos.
De verhaallijnen qua tijd:
A. vanaf 1970: de jeugd van Alex Boogers (vooral in dit boek na 1983)
B. zomer 2016: de reis naar Hongkong met zijn drieën
C. zomer 2018: "vader en zoon reizen naar de Verenigde Staten
Stijl
De kracht van Alex Boogers' stijl is dat hij enorm goede verhalenverteller is. In deze sportbiografie heeft hij ervoor gekozen om het levensverhaal van Bruce Lee te vertellen. Het moet een krachtige wens geweest om één keer een boek over Lee te schrijven, de man die zo'n invloed heeft gehad op zijn eigen leven. Het is inderdaad een reisverhaal geworden, waardoorheen het verhaal van Boogers' eigen leven is gevlochten. Hij trekt voortdurend parallellen tiussen zijn eigen jeugd en die van zijn grote voorbeeld.
Hij schrijft daarbij 'eerlijk' en laat ook zijn kwetsbaarheid (zijn angst om zijn zoon niet tegen alles te kunnen beschemen) zien. De dialogen zijn goed, hoewel verslaggevend van aard. De "ik" zegt iets en de zoon antwoordt. "Boogers noemt Caja steeds "je", en "jongen."
In dit reisverslag schrijft Boogers m.i. ook zakelijker dan in zijn pychologische romans. Het aantal door hem gebruikte metaforen is aanmerkelijk minder. Toch zijn er prachtige zinnen te bewonderen. Wel herhaalt hij in verschillende delen van het boek informatie over Bruce Lee.
De zin die op mij het meest indruk maakte, was: "Ik was een koekoekskuiken. Ik wilde hier met je staan, zodat je ziet dat ik het heb gered omdat hij er is geweest. Ik wilde een zoon kunnen zijn, misschien wel uiteindelijk om een vader te kunnen worden. Een vader, om het heel basaal te zeggen, die er is. Dat wilde ik zijn." (blz. 136) Daar ligt een wereld van tragiek opgesloten in pakweg 50 woorden. Dan kun je schrijven.
Slotzin
“Maak de wereld zoals jij die ziet, jongen. Sluit je niet af, stel je niet verdedigend op, toon wie je bent. Je kwetsbaarheid is je grootste kracht. Het is de kunst van het gevecht zónder het gevecht , weet je nog? Schilder wat je ziet. Wees nooit angstig of verbitterd of onverschillig. Laat je werk spreken. Reik uit. Sta naakt.”Bijzonderheden
In een talkshow op NPO1 werd Boogers bij het verschijnen van zijn nieuwe boek geïnterviewd; Kijk op: https://www.youtube.com/watch?v=n8cUNqQbp7Q
Beoordeling
Ik ben een groot fan van de schrijver Alex Boogers. Ik ben ook nog eens geboren in hetzelfde Naamloze gat Vlaardingen. Maar ik heb een hekel aan kickboksen. De gevechten tussen Rico en Badr zijn aan mij werkelijk niet besteed.Dus heb ik daar ook nooit naar gekeken. Wel (tussen haakjes) naar Cassius Clay/ Mohammed Ali in mijn jeugd.
Ik zag er daarom behoorlijk tegenop om een sportbiografie van een kickbokser Bruce Lee te gaan lezen. Het lukte de eerste keer dan ook niet. Halverwege Hongkong (blz. 60 ongeveer) heb ik het boek een paar weken weggelegd. Een filmscène van Bruce Lee had ik nog nooit gezien.
Toch heb ik het een tweede keer geprobeerd: waar de coronatijd en "social distance" al niet goed voor is.
Op mijn gemak in het zonnetje las ik de overeenkomsten in de levens van Bruce Lee en van Alex Boogers. Van de laatste kende ik het wel voor een groot gedeelte want op de debuutroman na heb ik alles gelezen en voor scholieren.com gerecenseerd van Boogers. Boogers verweeft het leven van Lee met dat van hem. Dat maakt het allemaal aanvaardbaar voor een niet-kickboksfan om door te lezen. En het lukte, binnen twee dagen was ik erin geslaagd om de roadnovel naar het Amerika van Bruce Lee te lezen. Het verhaal boeide ineens wel, al moet ik zeggen dat ik sommige details van het leven van Lee heb "gescand". Boogers vertelt sommige feiten namelijk wel enkele keren in het verhaal. Ook zijn zoon Caja is dat opgevallen. ("Ja, dat heb je al eens verteld, pa.")
Maar het verhaal van Boogers zelf blijft boeien en een mooie compenserende/substituerende vader-zoonrelatie is universeel interessant. Daar ligt voor mij dan ook zeker de meerwaarde van deze briefroman, de sportbiografie, filosofische roman of hoe je het ook wilt noemen. Coming of age- roman, ook prima.
Boogers blijft voor mij een interessante schrijver om te volgen. Toch hoop ik dat hij gauw weer met een exemplaar van het 'normale' genre komt. In de stukken fictie, vind ik hem als rasverteller het best.
Recensies
"Ja, op momenten hebben ze het over Lee, zeker nu in de Verenigde Staten, ‘maar dan blijft veel onbesproken. Dan denk ik: hij zit er nu niet op te wachten.’ Wanneer hij wil, zal Caja het boek van zijn vader lezen. ‘Komt wel’, zegt Boogers. Het heeft geen haast. ‘Als het zover is, dan hoop ik dat hij eruit zal halen waarom ik de man ben geworden die ik ben. Maar niet alleen dat. Ik hoop dat hij iets gaat leren over het leven.’" https://www.volkskrant.nl...~b3271e21/
"De zonen van Bruce Lee is niet in een genre te vatten. Het is een reisverhaal, een coming of age-roman, een biografie, een autobiografie en een briefroman, maar bovenal is het een goed geschreven verhaal over de relatie tussen een vader en een zoon en de lange levensweg die leidt tot wie je bent als ouder." http://www.boekenkrant.co...bruce-lee/
"Het meeslepende verhaal leest als een trein, heeft een mooi ritme, een prettige cadans. Boogers observeert goed en benut de kracht van taal. Als hij als kind met zijn vriendje Laynel, die van Surinaamse afkomst is, de sportschool binnenloopt en uitgelegd krijgt wat de kleur van de verschillende banden is zegt Laynel: “Zwart betekent hier iets.” De zonen van Bruce Lee is een openhartige, eerlijke, diepgaande roman. “Het schrijverschap en het vaderschap hebben mij gedefinieerd”, schrijft Boogers. Bij het vaderschap hoort ook het loslaten of zoals hij het mooi omschrijft: “Maak de wereld zoals jij die ziet, jongen. Sluit je niet af, stel je niet verdedigend op, toon wie je bent. Je kwetsbaarheid is je grootste kracht. Het is de kunst van het gevecht zónder het gevecht, weet je nog? Schilder wat je ziet. Wees nooit angstig of verbitterd of onverschillig. Laat je werk spreken. Reik uit. Sta naakt.”" https://deleesclubvanalle...bruce-lee/
"De briefvorm pakt overigens wel goed uit. Door zijn zoon telkens aan te spreken (‘Jongen’) weet Boogers een intieme sfeer in de tekst te brengen en te houden. In een schijnbaar vanzelf opwellende stroom gedachten voert Boogers de lezer mee. Het boek leest daardoor als een trein, ondanks de herhalingen. Is dat een predicaat van aanbeveling? Voor sommigen wellicht en misschien is het iets dat erg goed past bij het genre sportboek. Toch is sneltreinvaart niet voor elke lezer bevredigend. Wie psychologische gelaagdheid zoekt, moet elders zijn. ‘De zonen van Bruce Lee’ is een smartlap, geen fijnzinnig strijkkwartet." https://www.trouw.nl/rece...~b7616c96/
"De kracht van het boek moeten we zoeken in de relaties tussen de fragmenten over Lee’s leven en dat van de auteur zelf. Bruce heeft zijn leven gevormd. Hoe filosofeert Boogers over Bruce Lee en hoe diep gaat hij er, ook in verband met de levenslessen voor zijn zoon Caja, op in? Helaas zijn deze verbindingen niet vaak genoeg expliciet te ontdekken; meer ervan hadden het verhaal nog meer aan kracht doen winnen. Bruce Lee en Alex Boogers hebben we door het boek goed leren kennen en dat is pure winst. Ondanks de fictionele fragmenten en de vormgeving zal dit boek toch doorgaan voor een biografie, mede door de opgenomen foto’s bij dit reisvers" https://www.boekenbijlage...bruce-lee/
Geschreven door Cees

Ik heb verreweg het grootste deel van mijn leven voor de klas gestaan. Eerst vijf jaar op een basisschool, daarna veertig jaar op diverse scholen voor voortgezet onderwijs: havo en vwo, onder- en bovenbouw. Leraar Nederlands zijn vond ik veel leuker dan directielid spelen. De laatste jaren was ik conrector. In 2004 begon ik aan mijn eerste boekverslag voor scholieren.com. Dat is dus ruim twintig jaar geleden.
Ik vond het destijds mijn 'missie' om de vaak verouderde en 'afgezaagde' literatuurlijsten voor Nederlands te vernieuwen en mijn leerlingen kennis te laten maken met onbekende en / of jonge schrijvers. Lezen kan namelijk gewoon leuk zijn. Het is de taak van een docent om het lezen te stimuleren.
Docenten kunnen je met het aanprijzen van aantrekkelijke en/of spannende boeken enthousiast maken. Passages die interessant zijn, kun je voorlezen in de klas. Kort vertellen waarover een boek gaat, kan ook een stimulans voor je keuze zijn. En vergeet niet dat je van je medeleerlingen ook kunt horen welk boek ze (erg) leuk gevonden hebben. Dat is vaak de beste manieren om te weten te komen of een boek aantrekkelijk is. Hoewel smaken altijd blijven verschillen..
Ik heb tot nu ( 1 juli 2025) 1530 boekverslagen gemaakt, waarvan vrijwel de meeste Zeker-Weten-Goed-verslagen zijn. Er staan de laatste jaren aan het einde van het verslag vragen over de inhoud en de structuur, zodat je kunt controleren of je je het boek in grote lijnen begrepen hebt.
Bij Scholieren.com probeer ik zo veel mogelijk boeken van nieuwe schrijvers te bespreken. Elke maand ontvang ik boeken van diverse uitgeverijen die hun schrijvers uit 'hun fonds' onder de aandacht van de lezer willen brengen.
Ik hoop altijd dat de 'leraar Nederlands' het zijn leerlingen toestaat om de wat minder bekende of zelfs beginnende schrijvers op de leeslijst te accepteren.
Lezen kan leuk zijn, maar boekverslagen maken doe je meestal niet voor je lol. Ikzelf vond dat vroeger namelijk helemaal niet leuk. Ik kocht in die tijd daarom ook alle uittrekselboeken van alle talen. (Bijvoorbeeld Literama (Ne), Aperçu (Fa), Survey (En), Der Rote Faden (Du). En als ik heel eerlijk ben, heb ik ook wel eens uit tijdgebrek alleen met een boekverslag een mondeling tentamen gedaan. Maar dan voelde je je toch niet altijd op je gemak. Nu maak ik zelf al jaren boekverslagen voor scholieren.com.
Nog een welgemeend advies: wees verstandig en lees altijd het boek. Dan kan een boekverslag op scholieren.com een prima geheugensteun voor je mondeling zijn.
En geloof me, docenten kunnen vanwege tijdgebrek echt niet alle boeken lezen die jaarlijks verschijnen; zij raadplegen daarom ook wel de boekverslagen die scholieren.com aanlevert. Daar is natuurlijk helemaal niks mee.
Waarschuwing van mijn kant : Pas op met het opvragen van verslagen via Chatgpt. Ik heb verslagen gelezen waarin pertinente onjuistheden staan.
REACTIES
1 seconde geleden