Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2020
• 304 pagina's
• Uitgeverij: Ambo/Anthos

Flaptekst

Eerste zin

Ooit boezemde Paddington Station Dee angst in. Nu heeft ze het gewoon koud en wil ze thuis zijn.

Samenvatting

Deel I 
De Engelse directrice van een ziekenhuis, Dee,  wordt gebeld door de Poolse Ola met wie ze vijf jaar daarvóór in retraite is gegaan. Ola zegt dat de man met wie ze na de cursus is getrouwd, de Fransman Luc,  weer aan heftige depressies lijdt en ze stelt voor om nog een keer bij elkaar te komen in Friesland met de vier overgebleven deelnemers. Misschien kan hem dat verder  helpen.
De vorige cursusleidster Catherine en haar trainee Leilah zullen er dan niet bij zijn. Dee wil het wel regelen. Ook Sonja Cronje die eigenlijk geen zin in een reünie heeft, in Amsterdam woont met Kagysoo en haar twee kinderen, komt uiteindelijk  toch naar Friesland. Ze is zelf therapeute en behandelt vooral agenten met een PTSS-verleden. 
Deel 2
Ze verblijven in het zelfde hotelletje in Gaasterland. Ze zijn blij elkaar te zijn na de zelfdoding van Brad die destijds ook deelnaam aan de retraite. Luc die depressief is, bekent onderweg aan Ola dat hij nog wel eens contact heeft met Catherine. Sonja komt te laat op  de eerste dag. De sfeer is niet zo hartelijk. Luc wil eigenlijk niets. Ola is boos op hem, maar Dee trekt zich zijn lot wel aan. Dee was eerst boos op Catherine vanwege haar gestrande huwelijk, maar beseft later steeds meer dat ze Jeffs liefde anders ook wel kwijt zou zijn geraakt. Ze dacht eigenlijk alleen maar aan haar werk.

Er is eigenlijk geen dagprogramma en de sfeer blijft slecht.  Sonja blijft zich tijdens de sessies verzetten en ze wordt woedend als ze hoort dat Luc en Dee Catherine en Leilah  naar het hotel hebben laten komen. Ze dreigt met weggaan. Ze rijdt dan ook in een opwelling naar huis, maar als ze in Amsterdam  bij Kagysoo komt, is die helemaal niet blij met haar terugkeer. Ze moet van hem terug naar Friesland, anders gaat hij zelf naar de cursus. 
Deel 3
Catherine en Leilah komen aan in het hotel. Sonja blijft boos mokken. De eerste bijeenkomst met community building mislukt. Bij de bio-energetische oefeningen onthult Dee dat ze nu  wel snapt dat Jeff weg is . Ze bekent dat ze verlangt naar een man en een paar vrienden, omdat ze zich eenzaam voelt. 
Luc openbaart dat hij zich een vreemdeling in Parijs voelt. Hij wil het liefst terug naar de kust van Normandië. Ola voelt een ogenblik dat ze in dezelfde shit terecht gekomen is als vroeger in Gdansk, met haar broer en vader.
Sonja praat later met Dee over Catherine. Ze moet niets van haar hebben en bovendien heeft ze problemen, want ze krijgt geen contact meer met Kagysoo. Hoewel de tweede community building min of meer mislukt, gaan ze met elkaar wat drinken. Sonja adviseert Dee terloops dat ze niet moet daten met oude kerels, maar een jonge vent moet versieren.
Luc gaat 's morgens naakt zwemmen in het IJsselmeer en praat met Dee.  Die twee  vinden elkaar wel sympathiek. Bij Luc lijkt na zijn bekentenis een pak van zijn hart gevallen te zijn: hij heeft zelfs een paar keer seks op één dag met Ola. 
Omdat de groep  de derde dag geen zin heeft om moeilijke  sessies te doen, gaan ze op voorstel van Ola zeilen. Dat gaat vrij goed, totdat Sonja als laatste de boot verlaat waarin Catherine nog zit. Die krijgt daarna een klap van het grootzeil, slaat overboord en en lijkt te verdrinken. Sonja duikt haar na en de bewusteloze Cathy wordt in de boot gereanimeerd door Leilah.  In het ziekenhuis komt ze bij en blijkt gelukkig dat Leilah haar leven heeft gered. 
De volgende community building krijgt Sonja er van de drie anderen van langs. Ze had Catherine nooit alleen aan boord mogen laten.
Met Luc gaat het steeds beter: hij heeft weer seks met Ola. 
Deel 4
Catherine komt weer bij kennis en beseft dat ze gered is door Leilah. Na één dag mag ze weer naar huis. Maar Leilah ziet dat ze een flinke dreun heeft gekregen. Ze is de oude Catherine niet meer. 
Dee gaat nu ook naakt in het IJsselmeer zwemmen en op de oever staat een Friese man (Doede) naar haar te kijken. Hij wacht op haar tot ze haar kleren weer aan heeft. Een sympathiek gesprek volgt (de man mist een arm door kanker)  Toch komt het in dit deel tot actie. Eerst krijgt Dee  van dochter Rachel te horen dat Jeff, haar ex-man, een zware hartaanval heeft gekregen en weer in het ziekenhuis ligt. Ze staat in tweestrijd: moet ze hem opzoeken, ook als die nieuwe vlam van hem er is?

Tijdens de bio-energetische oefening gaat het mis met Catherine. Die heeft een hersenschudding aan het voorval met de zeilboot overgehouden en flipt. Gek genoeg wil ze wel alles vertellen aan Sonja, die immers therapeute is. Dan komt een verhaal waaruit  blijkt dat Catherine een rampzalige jeugd achter de rug heeft. Ze werd door haar vader, toen ze zes jaar was, gepest met enge dieren (slangen, ratten, spinnen) en hij had zelfs een poging gedaan haar moeder te wurgen. 's Nachts vluchten ze samen het huis uit, maar d'r vader weet met hulp van de politie  hen weer uit het huis van een tante te halen. Vier jaar lang is ze alleen met haar vader die haar geestelijk mishandelt en kleineert, ook al vanwege het te dikke uiterlijk. Daarna sterft hij. Alles wat ze aan Sonja opbiecht, maakt Catherine lichter. Er is zelfs nu een toenadering merkbaar tussen Sonja en haar.
Deel 5
Het is de dag van vertrek. Het hele stel is inmiddels gecharmeerd van naakt  zwemmen in het IJsselmeer.
Op de oever loopt weer Doede, maar Dee durft niet met hem aan te pappen, wat een gemiste kans lijkt.
Sonja wordt gevraagd door Catherine om de volgende cursus van haar over te nemen. Catherine moet zelf nog rust nemen. Ze houdt het in beraad.
Ola en Luc denken er serieus over na om hun leven te veranderen en naar Normandië te vertrekken.  

Personages

Catherine

Catherine is inmiddels ruim over de zeventig. Ze wordt door Luc te hulp geroepen als het niet wil lukken met de reünie. Ze stelt zich weer op zoals in de eerste retraite. De ommekeer komt als ze een ochtendje gaan zeilen. Catherine wordt slachtoffer van een klap met het grootzeil. Ze zat op dat moment alleen in de boot. Ze verdrinkt bijna, maar Sonja duikt haar op. Leilah reanimeert haar. Ze overleeft maar moet rust nemen vanwege een hersenschudding. Bij een bio-energetische oefening flipt ze en ze wil haar geheim alleen aan therapeute Sonja kwijt. Dan blijkt hoe verschrikkelijk haar jeugd is geweest. Maar het opbiechten van haar verhaal lucht haar ook op. Er komt zelfs een toenadering tussen haar en Sonja. Ze vraagt haar bij haar in dienst te treden als therapeute.

Luc

Luc is depressief. Zijn vrouw Ola roept de deelnemers van vijf jaar terug bij elkaar in de hoop hem te genezen. Dat lukt inderdaad, want als hij tijdens de bio-energetische oefening bekent dat hij zich niet thuis voelt in Parijs en veel liever naar Normandië teruggaat, lijkt ook hij opgelucht. Ola voelt er aanvankelijk weinig voor, maar begrijpt hem later wel wel. Ze ziet de verbetering bij Luc: hij wil zelfs weer seks met haar en het ziet ernaar uit dat ze beiden met hun kind naar Normandië zullen verhuizen en op een ander niveau hun leven zullen inrichten.

Sonja

Sonja (43) is de meest cynische van de vier reünie-deelnemers. Ze wil eigenlijk niet naar de reünie, maar haar man Kagysoo stimuleert haar wel te gaan. Ze gedraagt zich recalcitrant en als ze hoort dat Luc en Dee Catherine hebben uitgenodigd, vertrekt ze naar Amsterdam. Haar man stuurt haar terug en ze gaat met tegenzin. Bij het zeiltochtje wil ze datgene wat Catherine over haar en Kagysoo zegt niet aanhoren en ze verlaat de zeilboot. Catherine valt daarna in het water, maar Sonja duikt haar toch op. Wanneer Catherine weer in het hotel terug is, wil die graag haar verhaal tegen Sonja vertellen. Dan blijkt hoe verschrikkelijk de jeugd van Catherine is geweest. Sonja die zelf therapeute is, begrijpt haar nu veel beter. De verstandhouding wordt beter, maar ze beraadt zich op het voorstel van Catherine om bij haar in dienst te treden.

Dee

Dee (65) die in deel I ontzettend boos was op Catherine, heeft in de loop van de tijd ontdekt dat ze het zelf niet goed heeft aangepakt. Ze besteedde veel te veel tijd aan haar werk en veel te weinig aan haar gezin. Haar huwelijk zou dus sowieso wel stuk gegaan zijn. Ze lijkt best aantrekkelijk, maar ze kan geen nieuwe relaties aanknopen. De mannen die op haar vallen zijn oud en die vindt zij weer niet aantrekkelijk. In Friesland ontmoet ze een eenarmige, sympathieke man Doede. Volgens de anderen die hem ook zien als ze gezamenlijk gaan zwemmen, de ideale partner voor Dee. Die is er echter niet klaar voor. Ze torst ook nog het dilemma mee dat ze niet weet wat ze moet doen als ze van haar oudste dochter hoort dat Jeff weer een zware hartaanval heeft gehad. Moet ze hem gaan opzoeken met de kans dat ze dan zijn tweede vrouw ook onder ogen moet komen.

Quotes

"Luc schaamt zich voor alles. Op deze manier heeft Ola twee kinderen. Ze willen het geen van beiden, het gebeurt vanzelf. Hij is geen vader, hij is geen man. Wat blijft erover?" Bladzijde 15

""Ik ben blij dat je eerlijk was. De toverkol deed ons geloven dat we voor eeuwig verlost waren van onze kwalen. Luc is het levende bewijs dat ze niks anders dan een charlatan was." "Wat klink je bitter, Ola", zegt Dee. "Ik bén bitter. En moe."" Bladzijde 47

"(Leilah) Het duurt even voordat haar hersens verwerken wat ze ziet. Het ene moment zwaait Catherine nog naar haar, het volgende moment maait de mast van het grootzeil haar van haar plek en is de boot leeg. Een gijp als een mokerslag. Leilah gilt: "Cathy". Achter zich hoort ze Sonja vloeken." Bladzijde 192

"Ze (Sonja) kijkt afwisselend naar Luc en Dee. "Een reünie is geen retraite. Ik wilde niks meer met Catherine te maken hebben. Jullie hebben haar achter mijn rug om ingeschakeld. Ik was onder geen beding gekomen als ik geweten had dat zij zou komen."" Bladzijde 235

"(Catherine) Na al die jaren prikt het nog steeds in haar hart. "Die nacht van onze vlucht heeft mijn vader haar gewurgd tijdens de seks. Ze raakte buiten bewustzijn. Toen ze weer bijkwam sliep hij en wist ze dat hij haar op enig moment zou doden.In zekere zin deed hij dat alsnog."" Bladzijde 280

Thematiek

Het wel en wee van psychotherapie

'De sessies' is een vervolg op "In retraite' en eigenlijk is het thema ook hetzelfde , nl. het wel en wee van een groep mensen die problemen hebben en met elkaar proberen die problemen op te lossen. Omdat één van hen (Luc) weer in depressieve buien verzeild is geraakt, vraagt zijn vrouw Ola om vijf jaar na de eerste retraite weer bij elkaar te komen. Ze zullen het dan zonder begeleiding van de cursusleidster moeten rooien. Alleen hebben twee deelnemers (Luc en Dee) achter de rug van de anderen contact gezocht met Catherine. Ze kunnen haar hulp inroepen wanneer het nodig is. Wanneer dat daadwerkelijk gebeurt, zijn de poppen aan het dansen, vooral bij Sonja. Die lijkt wraak op haar te nemen als ze Catherine alleen in de zeilboot achterlaat en die een tik krijgt van het zeil. Ze verdrinkt bijna en daarna gaat alles in een stroomversnelling. Sonja die zelf traumatherapeute is, helpt haar grote tegenstandster op weg naar de bevrijding van haar jeugd. Die is niet zo leuk geweest met een tirannieke vader die haar geestelijke mishandelde. en haar bang maakte voor enge dieren. Uiteindelijk komt alles alles weer op zijn pootjes terecht.

Motieven

Depressiviteit

Luc is ook in dit deel depressief geworden en er zit weinig verbetering in zijn labiele gesteldheid.Zijn therapeut ziet alleen nog een elektroschok als oplossing. Ola hoopt dat ze hem door middel van een reünie met de andere deelnemers van vijf jaar terug kan helpen. Dat lijkt inderdaad te lukken . Als Luc heeft verteld dat hij liever teruggaat naar Normandië, knapt hij snel op. Hij heeft zelfs zin in seks en dat ook nog meer keren op één dag.

Liefdesverdriet

Dee moet haar scheiding van vijf jaar geleden nog steeds verwerken. Gaandeweg beseft ze dat ze eigenlijk niet op de goede manier met haar gezin is omgegaan. Ze besteedde veel tijd aan haar werk en daarom liep de relatie tussen haar en Jeff stuk. Misschien was de cursus van Catherine een katalysator, maar ze mag Catherine daarvan niet de schuld in de schoenen schuiven. Toch kan ze nog geen nieuwe relatie aangaan. De Friese ' éénarmige wandelaar' is mogelijk een geschikte kandidaat, maar ze grijpt de uitgestoken hand niet beet. Ze schrikt ook erg als Jeff een tweede hartaanval krijgt en ze van haar dochter hoort dat hij op IC ligt. Wat moet ze straks doen: hem toch bezoeken, ook als zijn tweede vrouw in zijn kamer is.

Kinderleed

Tijdens de bio-energetische situatie tussen Sonja en Catherine kan ze eindelijk kwijt wat haar voor verschrikkelijks in haar jeugd is overgekomen. een krankzinnige vader die haar bang maakte voor enge dieren, die haar moeder wilde doden en die haar zelf jarenlang kleineerde. Dat heeft haar zelfvertrouwen geen goed gedaan. De eetstoornis waaraan ze lijdt, (Catherine wordt als erg dik omschreven) kan ook daaraan worden toegeschreven.

Familiebetrekkingen

In de meeste relaties spelen familiezaken een rol. Dee kan alleen aan har werk denken en niet aan haar man. Met haar ene dochter kan ze opschieten, met de andere niet. Ola heeft problemen in Polen gehad met de situatie van haar vader en broer. Ze kon eerst haar nieuwe schoonzus niet uitstaan, maar die blijkt het goed voor te hebben met broer en schoonvader. De depressiviteit van Luc lijkt ook door te werken in het gedrag van hun zoontje Yves die kleuterpubergedrag vertoont. Sonja torst het zware verleden mee van de dood van haar broertje. Die is door haar man Kagysoo na een aanval van Pieter op hem gedood. Dat is een situatie waar ze maar slecht mee uit de voeten kan. Met haar kinderen gaat het overigens goed. Leilah heeft problemen gehad met haar man Gerald, die het ook niet leuk vindt dat ze zo onder invloed van Catherine staat. Het leven van Catherine werd sterk beïnvloed door een tirannieke vader die haar bovendien de angst voor enge dieren (slangen, spinnen) heeft aangeleerd.

Inzicht in je (mislukte) leven

Min of meer voor alle personages geldt dat ze tijdens de reünie tot het inzicht komen dat ze in hun leven de verkeerde weg zijn ingeslagen. Dee, Olga, Luc en Sonja zijn niet gelukkig in hun baan waaraan ze veel te veel tijd hebben besteed. Het inzicht geldt zelfs voor Catherine, die nadat ze alles uit haar jeugd heeft opgebiecht beseft dat ze de rest van haar leven gebukt is gegaan onder de kwellingen van haar vader. Min of meer allemaal zijn ze van plan een nieuwe kans te benutten.

Schuld

Het motief van de schuld/het schuldgevoel hangt steeds boven de personages. Dee voelt zich schuldig aan het mislukken van het huwelijk met Jeff. Ze heeft het te druk met haar werk als directrice van een ziekenhuis. Olga voelt zich schuldig over de situatie van haar Poolse vader en broer, maar ook aan de situatie met Luc. haar zoontje Yves kan zich mede daardoor niet goed gedragen op de kinderopvang. Luc voelt zich echt schuldig: hij is een nietsnut, omdat hij vaak depressief is en in Parijs niet gelukkig is. Hij verlangt naar Normandië. Sonja heeft een duister verleden met haar familie in Zuid-Afrika. Die situatie met haar familie, o.a. omdat ze met een zwarte man is getrouwd, is nooit goed opgelost. De dood van haar broertje Pieter die uit noodweer door Kagysoo is gedood, helpt daar zeker niet bij. Dat maakt Catherine haar in een therapeutisch poging tot gesprek duidelijk. Catherine voelt zich schuldig omdat ze haar moeder in de steek heeft gelaten toen die haar tirannieke echtgenoot ontvluchtte,

Titelverklaring

De deelnemers van de retraitecursus van Catherine Richards komen vijf jaar later weer bij elkaar in een aantal sessies om vooral Luc te helpen in zijn depressies.

Structuur & perspectief

De roman is nu onderverdeeld in vijf delen. Die delen worden op hun beurt weer onderverdeeld in relatief korte hoofdstukken met steeds een andere vertellersfiguur (net als dat het geval was in deel I "De retraite") Afwisselend voeren Dee, Luc, Ola en Sonja het woord, allen  in de zij/hij-vorm. In deel 3 komen Catherine en Leilah ook weer op het Friese toneel en dan worden zij ook vertellers in de zij-vorm. Alle vertellers spreken in de o.t.t. behalve natuurlijk de passages waarin ze ove rhet verleden vertellen.
De meeste hoofdstukken zijn het gehele verhaal door vrijwel even lang: 4 à 5 bladzijden, maar er is één hoofdstuk dat er qua lengte uitschiet. De onthulling van Catherine over haar jeugd wordt verteld in maar liefst 16 bladzijden. 

Je kunt wel zien dat Carla de Jong gerijpt is in al die jaren. Veel hoofdstukken eindigen met een cliffhanger, waardoor er spanning wordt opgeroepen.

Decor

Toneel van de sessies is weer het hotel in een dorp in het het Friese Gaasterland. De deelnemers krijgen zelfs dezelfde kamers toegewezen. Londen, Amsterdam en Parijs spelen nu alleen op de achtergrond een rol. 

De tijd is vijf jaar nadat ze al een eerste keer in retraite zijn gegaan. Op verzoek van de Poolse Ola is er een reünie gekomen, omdat de Franse Luc, de man met wie ze een kind (Yves)  heeft, weer erg depressief geworden is en mogelijk alleen door elektroschokken kan worden genezen. 

De vertelde tijd is ongeveer een week in juni. Van welk jaar wordt niet duidelijk, maar er wordt wel gesproken over de Brexit. Dat zou kunnen wijzen op 2018, 2019. Maar dat zou dan niet kloppen met de tijd van de eerste roman over het onderwerp, die al in 2009 verscheen. 
Op zich is dat gegeven ook niet zo interessant. 

Stijl

De stijl van deze roman verschilt niet veel van het 'eerste deel'. Dat is natuurlijk niet zo vreemd als je een 'sequel' over dezelfde personen met dezelfde verhaallijn  schrijft. Sonja en Ola schrijven in een wat 'pissige stijl'. Luc is depressief en sloom. Dee is goedmoediger en beseft dat ze in haar leven niet alles goed heeft aangepakt. 
Verschil met alle vertellers is dat in De Sessies ook Leilah in de zij-vorm vertelt. Er is nu dus geen enkele ik-verteller. 

Slotzin

"Rijd voorzichtig er wordt slecht weer verwacht." Ze zal hem alles vertellen en naar he luisteren, dat vooral. Haar wagen start als een zonnetje. Het grind spat tegen haar velgen en ze duwt het gaspedaal dieper in.

Bijzonderheden

"De sessies" is het vervolg op het in 2009 geschreven debuut "In retraite". Volgens de uitgever zou het boek op zichzelf gelezen kunnen worden. Er worden noodzakelijke gegevens herhaald, maar het is toch bijna 'een must' dat je als lezer de inhoud van De Jongs debuutromen kent.

Beoordeling

"De sessies" is echt een vervolg op "In retraite." Het tweede deel is qua handeling en actie spannender dan het eerste. Het verteltempo ligt hoog, de strucuur met het meervoudig perspectief is helder. Hoewel het een prettig leesbare psychologische roman is (o.a. vanwege de betere bladspiegel dan in deel I  en de heldere structuur in de opbouw van de handeling) zijn beide boeken m.i. niet de beste romans van Carla de Jong.  
Persoonlijk ben ik namelijk meer gecharmeerd van  haar romans "Geheim Leven'(  2019), De Johansons (2017) of  Nooit meer regen (2015) Al is dat natuurlijk een kwestie van smaak. Ik ben er niet helemaal van overtuigd geraakt dat er na elf jaar een vervolg op "In retraite" moest worden geschreven. de lezer wordt min of meer 'gedwongen' ook het debuut van de schrijfster te lezen. 
Onnodig is eigenlijk te vermelden dat Carla de Jong in haar oeuvre bewezen heeft een vakkundig schrijfster te zijn. 

Recensies

"De sessies borduurt voort op dit verhaal. Borduurt voort… dat klinkt boring. Alsof Carla de Jong een beetje aanpunnikt omdat ze niks beters te doen heeft. Geenszins het geval! Opnieuw levert ze een spannend verhaal af. Een paar jaar na de retraite met rampzalige gevolgen komen de overgebleven vrienden weer bijeen en besluiten ondanks alles om hun omstreden coach weer in de arm te nemen. Er ontstaat een conflict met gevolgen die niet met een paar sessies te verhelpen zijn. Een spannend boek over misbruik, macht, onzekerheid en een zoektocht die veel lezers bekend voor zal komen." https://leesbeest.nl/carla-de-jong