Feitelijke gegevens
- 28e druk, 1999
- 317 pagina's
- Uitgeverij: Nijgh & van Ditmar
Flaptekst
Eerste zin
Hier, in de benauwde kamer, klinkt het gejank van de honden een flink aantal decibellen luider dan buiten.Samenvatting
De Koningin van Paramaribo is een roman over het leven van de prostituee Maxi Linder (Wilhelmina Rijburg). Je leest verhalen over haar leven vanuit het perspectief van de mensen die haar zijn tegengekomen. Zo wordt haar leven beschreven vanaf haar geboorte tot aan de dood.
In het begin van het boek ligt Maxi Linder op sterven en wordt ze gevonden door haar overbuurvrouw Eduardina, die haar iedere dag komt bezoeken. Vervolgens wordt je meegenomen naar het begin van Maxi’s leven, namelijk haar geboorte. Amalia, de moeder van Maxi Linder (dan nog Wilhelmina Rijburg), hoopt op een gelukkig leven voor haar kind. Ze houdt haar altijd weg bij de prostituées in de stad wanneer deze voorbij komen lopen, maar zodra Maxi een puber wordt, wordt ze steeds onhandelbaarder. Dit komt mede doordat haar vader afwezig is tijdens de opvoeding. Nelis is een goede vriend van de familie en tevens de overbuurman en hij treedt op als een soort vaderfiguur voor Maxi. Wanneer Maxi ouder wordt en vrouwelijke vormen krijgt, kan Nelis zich niet meer beheersen en verkracht haar. Deze verkrachting heeft veel invloed op haar verdere levensloop: ze wil zich nooit meer zo machteloos voelen bij mannen en komt uiteindelijk in de prostitutie terecht. Ze schaamt zich er niet voor en is altijd heel open over wat ze doet om haar geld te verdienen, in tegenstelling tot de andere prostituées in Paramaribo. Ze zorgt ervoor dat haar klanten altijd rijke mannen zijn, zodat ze zelf ook snel rijk wordt en het gevoel heeft dat ze niet met het uitschot van de stad slaapt. Behalve berucht, is Maxi Linder ook beroemd en geliefd. Zo helpt ze bijvoorbeeld de familie van Emanuel door ze geld te geven voor de opvoeding en studie van Emanuel en neemt ze Stanley, die veel in aanraking komt met de politie, in bescherming.
Maxi Linder heeft veel klanten en macht speelt hierbij een grote rol. Zo is Marius al jarenlang verliefd op Maxi, maar wijst zij hem al snel af, als ze erachter komt dat hij weinig geld heeft. Wanneer Marius in de positie komt waarin hij macht over Maxi zou hebben, lukt het hem niet om die macht echt te krijgen. Hij probeert haar te verkrachten maar dit mislukt. Ook de Amerikaanse soldaat Howard probeert macht over Maxi te krijgen en mishandelt haar. Maxi laat het daar niet bij zitten en zorgt ervoor dat hij in de gevangenis belandt.
Maxi Linder heeft de macht over mannen verkregen, maar haar reputatie zit haar ook vaak tegen. Bijvoorbeeld in haar relatie met Robert. Ze hebben in het openbaar een relatie met elkaar, wat een grote schande is voor de familie van Robert. De moeder van Robert zorgt er dan ook voor dat Maxi Linder wordt gearresteerd, zodat Robert op hetzelfde moment gedwongen op de boot naar Europa wordt gezet, zodat de relatie geen stand kan houden en de schande voorbij is.
De geschiedenis van Paramaribo komt ook naar voren in de roman, bijvoorbeeld door de aanwezigheid van de Amerikaanse soldaten ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Al met al is het een bijzondere roman over een bijzondere vrouw, vertelt door de mensen die haar gekend hebben.
Personages
Wilhelmina Rijburg
Wilhelmina Rijburg draagt de bijnaam Maxi Linder of Koningin van Paramaribo en is de hoofdpersonage van het boek. Ze is zelf niet aan het woord, maar haar leven staat centraal in de roman. Ze is een excentrieke dame die niet bang is voor wie ze is en wat ze doet.
Amalia
Amalia is de moeder van Wilhelmina. Ze wil niet dat Wilhelmina in aanraking komt met prostituees als ze nog jong is, dus haalt ze haar naar binnen als zij langslopen. Wanneer Wilhelmina in de puberteit komt, krijgt Amalia het moeilijk met de opvoeding, omdat de vader van Wilhelmina veel weg is.
Oom Nelis
Nelis is de overbuurman van Amalia en Wilhelmina. Doordat de vader van Wilhelmina veel weg is tijdens de opvoeding, is Nelis een soort vaderfiguur voor haar. Tot hij haar op een dag verkracht en het leven van Wilhelmina voorgoed verandert.
Marius
Marius is een man die al vanaf het begin verliefd is op Wilhelmina. Zij moet echter niks van hem weten, omdat hij geen geld heeft. Later krijgt hij als bewaker in een interneringskamp voor prostituees meer macht over haar en probeert haar te verkrachten, maar dit mislukt.
Izaak
Izaak is een Joodse klant van Wilhelmina. Hij gaat vanaf het eerste bezoek elke week bij haar langs en heeft ook gevoelens voor haar.
Howard
Howard is een Amerikaanse soldaat die Wilhelmina mishandelt en haar goud afpakt. Wilhelmina laat het hier niet bij zitten en zorgt ervoor dat hij negen maanden naar de gevangenis moet.
Esselien
Esselien is de moeder van Robert, met wie Wilhelmina in het openbaar iets heeft. Dit is een grote schande, door het werk van Wilhelmina, en Esselien kan het niet toelaten. Uiteindelijk zorgt ze ervoor dat Robert gedwongen op de boot naar Nederland wordt gezet, terwijl Wilhelmina gearresteerd is en vastzit.
Emanuel
Emanuel is een van de jongens van wie Wilhelmina de studie in Nederland heeft betaald. Toen Wilhelmina ze deze financiële hulp aanbood, was zijn moeder heel blij en haar eeuwig dankbaar. Dit verandert later als Wilhelmina probeert de vriendschap te hernieuwen: ze moeten niks meer van haar weten.
Stanley
Wilhelmina neemt Stanley in bescherming. Hij is altijd in aanraking met de politie geweest en Wilhelmina en hij delen de winst van het bedelen en straatroven. Deze opgebouwde band wordt verbroken wanneer Stanley Wilhelmina berooft van haar gouden ketting. Stanley wordt veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf.
Eduardina
Eduardina is de overbuurvrouw van Wilhelmina, wanneer zij bijna sterft. Eduardina brengt haar iedere morgen een kop thee en zij vindt Wilhelmina wanneer ze bijna sterft.
Quotes
"'Op een gegeven moment wilde haar vader er niets meer over horen. Als hij in de stad was zag ik aan zijn ogen hoezeer hij leed. Ik had eigenlijk toen al kunnen zien dat hij het leven diep vanbinnen vaarwel had gezegd. Godzijdank! Hij heeft niet lang genoeg geleefd om te zien wat voor leven ze nu leidt. Kort voor haar zestiende verjaardag kwam hij te overlijden.'" Bladzijde 64-65
"Maxi's ogen waren zorgvuldig en beheerst opgemaakt en de lipstick op haar volle mond had de kleur van rijpe kersen. Op een paar rode opengewerkte lakschoenen en een uit drie rijen bladgouden rozen bestaand collier was ze naakt. Ze had haar knieën tot aan haar borsten opgetrokken. Maar er was nog iets. Izaaks ogen werden zo groot als schotels toen hij de brandende sigaar tussen haar benen zag. Als gehypnotiseerd staarde hij naar haar schaamstreek." Bladzijde 109
"Doordat de mensen zich steeds meer verdrongen om een glimp van de vrouwen op te vangen, ging Marius vanwege zijn geringe lengte op zijn tenen staan om te kijken hoe het Maxi verging. Ze stak, zelfs met gebogen hoofd, een kop boven de andere vrouwen uit. Haar lippen waren gezwollen, en op haar kin kleefde geronnen bloed. Hij had met haar te doen, ook al moest hij toegeven dat haar arrestatie hem niet slecht uitkwam. In het kamp zou hij het voor het zeggen hebben. Als ze bepaalde privileges zou willen, dan zou ze daar wel wat voor terug moeten doen. Hij verheugde zich er bij voorbaat op dat zijn verlangens eindelijk vervuld zouden worden." Bladzijde 184
Thematiek
Kolonialisme: nederlandse antillen en surinameDe roman speelt zich af van 1902 tot 1981, een tijd waarin Suriname bezet werd door buitenlandse soldaten. Dit is ook terug te zien in de roman, bijvoorbeeld de Amerikaanse soldaat Howard, die uiteindelijk Maxi Linder mishandelt en in de gevangenis belandt.
ProstitutieDe hoofdpersonage is een prostituee in Paramaribo en dit is een groot thema binnen de roman. Er wordt veel gesproken over de wereld van de prostitutie en alle vooroordelen die hierbij komen kijken.
Motieven
Rijkdom
Maxi Linder heeft alleen maar klanten die veel geld hebben. Rijkdom is erg belangrijk voor haar en veel gebeurtenissen zijn hierop gebaseerd. Bijvoorbeeld dat Stanley haar berooft van haar gouden ketting.
REACTIES
1 seconde geleden