De god denkbaar denkbaar de god door Willem Frederik Hermans

Zeker Weten Goed
Foto van Rashid
Boekcover De god denkbaar denkbaar de god
Shadow
Zeker Weten Goed

Boek
Auteur
Willem Frederik Hermans
Genre
Psychologische roman
Filosofische roman
Eerste uitgave
1956
Pagina's
156
Niveaus
havo,
vwo
Geschikt voor
bovenbouw havo/vwo
Punten
3 uit 5
Oorspronkelijke taal
Nederlands
Literaire thema's
Godsdienst,
Zin van het bestaan

Boekcover De god denkbaar denkbaar de god
Shadow
De god denkbaar denkbaar de god door Willem Frederik Hermans
Shadow

Oefenen voor je mondelingen?

Komen je mondelingen er aan en wil je oefenen? Probeer onze Boekenquiz. We stellen je open vragen over de gelezen boeken.

Feitelijke gegevens

  • 2e druk, 1968
  • 151 pagina's
  • Uitgeverij: G.A. Van Oorschot

Flaptekst

Een boek als De God Denkbaar, Denkbaar de God hebt u misschien nog nooit gelezen. Het is een van de meest fantastische fantasieën, die sinds lange tijd in West-Europa of Amerika verschenen. Het is een verhaal, of nauwelijks een verhaal, van een figuur die Denkbaar heet, omdat hij denkbaar is. Hij wordt vervolgd, overwint en verwerft grote macht. Velen en misschien hijzelf denken dat hij god is. Maar almachtig is hij niet, al probeert hij het te worden op een even wonderlijke als alledaagse manier. Tenslotte moet hij wijken voor een ander wezen, dat aanbeden wordt en ook wel niet almachtig zal blijken. Dit alles gebeurt op de aarde. Meestal niet de aarde zoals wij die dagelijks zien, maar toch wel degelijk onze aarde. Hoe verder men in dit boek komt, hoe meer men merken zal, hoezeer deze fantasieën ons aangaan en hoeveel verwantschap zij hebben met wat velen voor waarheden en zekerheden houden. Wanneer u dingen herkennen zult als van onze aarde, zult u misschien boos worden (dat mag), U zult lachen (dat is vaak onvermijdelijk en gewenst), maar U zult ook de tragiek voelen van Denkbaar, die voor zijn ondergang of verdwijning door zijn eigen volgelingen wordt verraden. Deze volgelingen hebben ons ook speciale verrassingen te bieden. Hierin zijn zij overigens geen uitzonderingen op de overige figuren uit dit boek, dat één grote verrassing is.

Eerste zin

Denkbaar legde met zijn rechterhand de stukken van overtuiging een voor een op tafel.

Samenvatting

Denkbaar is belangrijke documenten kwijt. Hij heeft de documenten nodig, maar is boos omdat hij ze kwijt is. Hij springt uit het raam, landt perfect op zijn voeten en wordt nog bozer. De koffiemachine in zijn huis gebruikt stoom, maar espresso zonder stoom is beter.

Een oude dakloze man vertelt dat de papieren achter een hoog raam liggen. Hij krijgt hulp van een blinde politieagente en samen gaan ze naar een kerk om te zoeken. Daar vinden ze een telefoonnummer en Denkbaar gaat naar een telefooncel om te bellen. Daar wordt hij gepakt door een politieman die hun schoenen aan elkaar lijmt. Hij weet zich uiteindelijk los te krijgen door de politieman dood te slaan. Hij gaat met de politievrouw naar haar kamer en tatoeëert haar. Denkbaar is klaar met tatoeëren en ontvlucht een recherche om een café in te gaan en iets op te schrijven. Hij vindt dat het papier niet goed genoeg is daar, maar besluit er toch zijn geheime boodschap op te schrijven. Hij gebruikt hiervoor een klein stukje stenen stengel om de bladen te bestempelen.

Denkbaar maakt een dode ambtenaar weer levend en die ambtenaar wordt zijn eerste bekeerling. Dan komt er een meisje die enkel een geraamte is, die wil dat Denkbaar haar borstjes plukt. Denkbaar wordt weer aangehouden door twee agenten, Kassaar en Lausig. Als straf moest Denkbaar naar het hondenasiel waar hij honden zonder halsband moest afmaken. Op een gegeven moment kwamen er steeds woestere dieren en na een tijdje ontsnapt Denkbaar samen met een beer. De beer overlijdt uiteindelijk omdat hij niet wil eten

Denkbaar gaat een trein in en ontmoet een meisje dat hem graag wil volgen omdat zij vindt dat hij een groot tovenaar is. Kassaar  wil graag zijn verhaal aan Denkbaar vertellen. Denkbaar denkt de geheime papieren te hebben gevonden, maar in de kamer van het hotel waar ze horen te zijn is niets te vinden. Een typiste op de rug van een walvis typt Kassaars verhaal en Denkbaar is onder de indruk en leest het. Kassaar woonde met zijn zus, broer en ouders en zij waren enorm rijk. Zijn moeder vertrok en zijn vader besteedde zijn tijd en geld om haar te zoeken. Denkbaar heeft echter geen tijd meer om verder te lezen, want hij krijg steeds meer aanhangers die geloven dat hij een god is. Er gingen steeds minder mensen dood en iedereen werd zorgeloos. Denkbaar had echter nog steeds niet de geheime papieren. Ze moeten volgens hem in het hotel zijn. Denkbaar houdt een klaagzang en huilt, waarna de tattoo-geleerde Monique Santiago tegen hem inpraat en Denkbaar weer begint te huilen. Denkbaar huilt uiteindelijk drie keer, maar niet meer om de geheime papieren. Denkbaar heeft met zijn tranen alle fossielen tot leven gewekt. Hij rijdt op een stegosaurus in een parade naar zijn tempel.

Een van zijn belangrijkste aanhangers werd O. Dapper Dapper. Hij bedenkt een plan om een pop die gemaakt is als kopie van de getattoeerde politievrouw te verkopen voor de geheime documenten. Dit mislukt, dus ze proberen de diplomaat met de geheime documenten in contact te brengen met de politievrouw en de sleutel tot de code in haar tattoos te ruilen voor de documenten. Ze organiseren een feest en de diplomaat gaat uiteindelijk mee met de politievrouw, in de gaten gehouden door O. Dapper Dapper. Denkbaar leest de geschiedenis van Kassaar verder. Kassaar voelt zich verlaten door iedereen en besluit in zijn mond te gaan wonen. Het verhaal van Kassaar eindigt abrupt. Denkbaar besluit de diplomaat te confronteren en om de ontcijfereing van de code op de vrouw te vragen. Dit lukt de diplomaat niet en O Dapper Dapper slaat hem dood omdat hij de geheimen ook niet geeft. Denkbaar wekt hem gelijk weer tot leven. Denkbaar verwijderde de ledematen en het hoofd van de diplomaat en hij sprong in het rond naar buiten, enkel als torso. Denkbaar en O Dapper Dapper sloopten de hele ambassade maar de geheime papieren vonden ze niet.

Denkbaar wordt door Hrdlgckjmnstr, de walvis met de typiste op de rug, om de tuin geleid. De walvis is niet bekeerd omdat zijn naam alleen uit medeklinkers bestaat en hij laat Denkbaar geloven dat er een aanval vanuit de zuidpoool komt. Kassaar  schrijft dat hij O Dapper Dapper niet vertrouwt, maar Denkbaar leest de woorden niet. Een oude man die bijna sterft zegt dat Denkbaar geen god is. De man verdrinkt in bouillon en Denkbaar hoort hem niet meer. Denkbaar vermoordt duizenden mensen omdat hij ze opstandig acht. Hij lijdt nederlaag na nederlaag omdat er een nieuwe god opstaat, Afschuwelijke Baby. Afschuwelijke Baby was heel groot en had nagellak in plaats van bloed. Hij liet de politieagente villen en haar huid als ballon boven de aanbidders van Denkbaar zweven. Allemaal bondgenoten van Denkbaar liepen over naar Afschuwelijke Baby, tot hij er nog vier over had: Kassaar, Lausig, O Dapper Dapper en Monique Santiago.

Denkbaar is stervende. Hij zegt dat hij verslagen is omdat hij nooit de geheime papieren in zijn bezit heeft gehad. Hij braakt een stenen stengel op waarmee hij alle papieren had gestempeld. Hij wil dat de vier apostelen de ballon van de politievrouw ermee kapot schieten. Kassaar vermoordt Monique Santiago. Kassaar wordt vermoord door een dinosaurus. O Dapper Dapper blijkt een verrader te zijn omdat Denkbaar nooit de geheimen geweten heeft. Lausig e O Dapper Dapper schieten de ballonvrouw kapot met een kiezel. Ze keren terug bij Denkbaar, die merkt dat ze de stengel niet hebben afgeschoten dus ze moeten terug. O Dapper Dapper vermoordt Lausig. Hij gaat nog eens terug, maar Denkbaar heeft hem weer door. Uiteindelijk schiet hij de stengel af, waardoor de geheime documenten naar beneden vallen. O Dapper Dapper leest één strook en wordt achternagezeten door een vleermuis. Tijdens zijn vlucht vindt hij alle geheime documenten, maar op alles staat hetzelfde:  Doorhalen wat niet verlangd wordt: het bedrag in cijfers.

O Dapper Dapper raakt de vleermuis kwijt en gaat terug naar Denkbaar. Die is echter verdwenen.

Personages

Denkbaar

Denkbaar is het hoofdpersonage en het enige personage waar je echt iets over weet. Hij is op zoek naar de geheime documenten, want hij weet alles behalve wat er in die documenten staat. Mensen achten hem een god en aanbidden hem, totdat Afschuwelijke Baby verschijnt.

Kassaar

Kassaar is van de supergeheime dienst. Hij wordt een trouwe volgeling van Denkbaar, nadat hij hem eerst wil arresteren. Kassaar groeide extreem rijk op, maar had weinig vrijheid. Je krijgt een inzicht in zijn geschiedenis doordat het geschreven wordt door de typiste op de walvis.

O Dapper Dapper

Een Volendamse jongeman die de trouwste volgeling van Denkbaar lijkt. Hij blijkt echter samen te werken met Afschuwelijke Baby omdat Denkbaar volgens hem geen god kan zijn omdat hij de geheime papieren niet bezit.

Quotes

"Mijn leven is vallen zonder opstaan en mijn dood is vrijheid, maar nooit ben ik dood" Bladzijde 18
"Want als de mens gegeven is god te vinden, wat kunnen de goden dan zelf nog vinden?" Bladzijde 83
"En ik ben god, want mijn hoogmoed is na de val gekomen." Bladzijde 138

Thematiek

Geloof(sproblemen)

In deze roman draait het om het geloven in een god. De god Denkbaar in wie zoveel mensen geloven, blijkt uiteindelijk geen god te kunnen zijn omdat er zaken zijn die hij niet weet. Een god staat boven de mensheid en weet alles. De opkomst van Afschuwelijke Baby en zijn samenspel met O Dapper Dapper laat zien dat zodra mensen de god in twijfel gaan trekken, er totale chaos ontstaat en de mensen weer iemand nieuws kiezen om te aanbidden

Motieven

De geheime documenten

De geheime documenten zijn het belangrijkste motief. Het symboliseert dat Denkbaar, hoe hard hij ook probeert, nooit boven de mensen zal staan omdat hij nooit alle kennis zal hebben.

De stenen stengel

De stenen stengel die Denkbaar uit het zwarte café heeft gepakt, wordt door hem gebruikt om brieven te stempelen en later ingeslikt. Zodra Denkbaar bijna heengaat, wil hij graag dat het wordt gebruikt om de huid van de politievrouw de lucht uit te schieten en zo zijn creatie neer te halen.

De tattoo op de politievrouw

De tattoo die Denkbaar heeft gezet op de politievrouw staat symbool voor de wijsheid van Denkbaar. Hij heeft een tattoo gemaakt die code bevat die niemand kan kraken, maar alsnog weet hij niet alles.

Titelverklaring

De titel slaat op het hoofdpersonage, Denkbaar. Hij, en veel anderen, achten hem een god. De titel is een cirkel, hij eindigt waar hij begint. Dit slaat op het feit dat Denkbaar aan het einde van de roman weer eindigt waar hij is begonnen: in de aarde.

Structuur & perspectief

Er zijn 16 niet-genummerde hoofdstukken. Deze verschillen enorm in grootte. Het perspectief is de alwetende verteller.

Decor

Het verhaal vindt plaats op de aarde, maar niet de aarde zoals wij hem kennen. Er wordt niet specifiek genoemd waar op aarde het verhaal zich afspeelt, en ook niet wanneer en hoeveel tijd er verstrijkt. Dit is dan ook bijzaak in deze stroming.

 

Stijl

Doordat er niet zozeer een grote verhaallijn is, focust Hermans zich voornamelijk op de tekst. Zinnen zijn soms wel 2,5 pagina's lang en worden mooi en groot gemaakt.

Slotzin

Ùit angst dat het zou wegwaaien, stulpte hij zijn karpoets er overheen en zo gauw hij dit gedaan had, ging hij er vandoor, zijn kaken opgeklemd, zijn klompen in de hand om vlugger te kunnen lopen.

Bijzonderheden

Hermans omschreef dit werk als zijn beste roman.

Beoordeling

Ik zou dit boek niemand aanraden. Je mist niks in je leven als je dit boek niet leest en het is echt zwoegen om er doorheen te komen omdat het aaneenrijging is van bizarre situaties. Als je het boek uiteindelijk uithebt, kun je er wel wat thematiek in vinden, maar het is het harde werken om bij dat einde te komen, niet waard.

Recensies

"Wie een verhaal van A naar B verwacht zonder dubbele bodems of taaldrijfzand, zonder filosofische denkdraaikolken en zonder onverhoedse gedaanteverwisselingen heeft een geest die niet avontuurlijk genoeg is voor De God Denkbaar Denkbaar de God." https://www.groene.nl/art...an-geloven
"De God Denkbaar is niet meer dan een verregaande variant van een gelijkblijvend model. Het is een boek zonder toekomst. Wie wil kan het dus op ideologische gronden veroordelen. Maar waar je niet omheen kunt: het is het eerste boek dat surrealistische procédés van jaren her in Nederland toepast en dan niet zomaar, vrijblijvend, maar ingepast in een systeem." https://tijdschriftraster...k-hermans/
Je hebt nog 2 Zeker weten goed verslagen over.

Wil je onbeperkt toegang tot alle Zeker Weten Goed verslagen? Meld je dan aan bij Scholieren.com.

25.730 scholieren gingen je al voor!

Boekenquiz 8 vragen

Nieuw! Open vragen worden nagekeken door AI
Wat was het beroep van de vrouw die getatoeëerd werd door Denkbaar?
Welk dier werd door Denkbaar bevrijd in het asiel?
Hoe heette de zus van Kassaar?
Wie kwam met het idee om de diplomaat in de luren te leggen?
Waarom was de walvis geen aanbidder van Denkbaar?
Met wie werkte O Dapper Dapper al die tijd samen?
Op welk dinosaurs reed Denkbaar naar zijn tempel?
Mirella Blom was een professor

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.