Anorexia en boulima nervosa

§4 Wat zijn de gevolgen van Boulimia Nervosa?

Lichamelijke gevolgen

Vrouwen kunnen menstruatiestoornissen krijgen. De menstruatie is dan heel erg onregelmatig of ze worden helemaal niet ongesteld. Verstoring van het honger en verzadigingsmechanisme. Ze weten niet wanneer ze honger hebben of vol zitten. Door vaak te braken komen de slokdarm en mondholte veel in contact met het maagzuur. Hierdoor wordt het glazuur van het gebit aangetast en kunnen de speekselklieren opzetten. Door het braken kan ook heesheid en keelpijn ontstaan. Door het gebruik van vochtafdrijvende en laxeermiddelen wordt het vochtgehalte verstoord. Dit kan een lage bloeddruk veroorzaken, waardoor ze last krijgen van duizeligheid, zwakte, en licht gevoel in het hoofd en flauwvallen. Door braken of het gebruik van laxeermiddelen kan een tekort aan kalium ontstaan, gevolgen daarvan zijn dat de nieren en lever beschadigd kunnen worden, spierkrampen, hartritmestoornissen en hartstilstand. Er kan een tekort aan vitaminen en mineralen ontstaan. Ook kunnen ze bloedarmoede krijgen. Bij mensen met Boulimia nervosa die regelmatig veel eten, kan de maag uitrekken. In het ergste geval kan de maagwand scheuren door het plotseling uitzetten van de maag. Dit komt niet vaak voor. En ze kunnen verslaafd raken aan laxeermiddelen.

Sociale gevolgen

Mensen met Boulimia nervosa stellen, net als mensen met anorexia nervosa, hoge eisen aan zichzelf. Ze kunnen hun eetgedrag niet in de hand houden, en ze denken dat dat ligt aan gebrek aan wilskracht en zelfbeheersing. Ze voelen zich hierdoor schuldig en krijgen een hekel aan zichzelf. Als ze het dan ook niet lukt om op het gewenste gewicht te komen of te blijven, kunnen ze gaan walgen van zichzelf. Veel lijden een dubbelleven, omdat ze hun eetbuien, het braken en het gebruik van laxeermiddelen geheim houden, zelfs voor hun beste vriend(in). Daarnaast leven ze in het openbaar net zo als alle andere mensen. Ze voelen zich vaak eenzaam, maar ze zoeken pas hulp als de wanhoop te groot is om mee verder te leven. Als ze zover zijn dat ze hun probleem aan anderen kunnen vertellen, voelen ze zich nog vaak eenzaam. Want het is moeilijk om aan anderen duidelijk te maken wat het betekent om met zo’n dwang te moeten leven. Mensen met Boulimia nervosa zijn in hun gedachten bijna alleen maar bezig met eten en piekeren vaak over een uiterlijk en gewicht. Hierdoor kunnen ze zich slecht op andere dingen concentreren, zoals een studie, werk en relaties.

Het maken van afspraken is lastig omdat ze niet weten wanneer ze een eetbui krijgen. Als ze laxeermiddelen gebruiken hebben ze vaak last van darmkrampen, waardoor ze afspraken weer moeten afzeggen. Het eten en de laxeermiddelen kosten veel geld, daardoor komen ze behoorlijk vaak in financiële problemen. Dit maakt het ook weer moeilijker om met anderen om te gaan, want zonder geld kun je niet veel ondernemen. Uitgaan kost geld. Als de financiële problemen echt groot worden, komt het wel eens voor de ze voedsel gaan stelen uit de winkel. Hier voelen ze zich dan weer schuldig over.

§5 Andere eetstoornissen.

De twee bekendste eetstoornissen zijn Anorexia en Boulimia Nervosa. Toch zijn er ook nog andere eetstoornissen.

Een voorbeeld is ‘Binge Eating Disorder’ (BED), ook vaak eetbuienstoornis genoemd. Op sociaal en psychisch gebied kun je deze ziekte vergelijken met Anorexia en Boulimia Nervosa, maar lichamelijk zijn er verschillen. Deze patiënten hebben regelmatig last van eetbuien en nemen geen of weinig maatregelen om gewichtstoename te voorkomen. Vaak hebben deze mensen dan ook last van overgewicht, dat is dus het tegenovergestelde als bij Anorexia of Boulimia Nervosa. Het lijkt nu alsof de ziektes heel verschillend zijn, maar dat is niet zo. Anorexia, Boulimia en eetstoornissen hebben veel overeenkomsten. Verschillende patiënten hebben dezelfde kenmerken en de stoornissen kunnen bij dezelfde persoon optreden. Ook gebeurt regelmatig dat een Anorexia-patiënt, na een tijdje Boulimia ontwikkelt. Ook zijn de oorzaken vaak hetzelfde (zie §7). Soms heeft iemand een aantal, maar niet alle kenmerken van Anorexia, Boulimia of bed. Er kan een combinatie van eetstoornissen zijn of het wisselt elkaar af. In dat geval wordt er gesproken van een eetstoornis NAO (niet anderszins omschreven).

§6 Eetstoornissen bij mannen

Bij Anorexia en Boulimia Nervosa wordt vaak gedacht aan vrouwen en dan vooral tienermeisjes. Toch komen eetstoornissen ook voor bij mannen. De eetstoornissen komen ong. 10 tot 20 keer minder voor bij mannen dan bij vrouwen. Er zijn veel verschillen tussen eetstoornissen bij mannen en eetstoornissen bij vrouwen:

- andere bezorgdheid
mannen letten vooral op een gespierde borstkas, armen en schouders, en een slanke stevige buik. Vrouwen kijken meer naar smallere heupen en dijen. - de eetstoornis verbergen
Mannen verbergen hun ongewone eetgedrag nog meer dan vrouwen. - latere leeftijd
mannen ontwikkelen een eetstoornis, gemiddeld, later dan vrouwen (mannen: 19.6 jaar, vrouwen: 16.7 jaar) - angst voor medische problemen
Mannen met eetstoornissen diëten vaker uit angst voor toekomstige medische problemen als gevolg van overgewicht. - geen voortplantingsprobleem
Bij mannen met eetstoornissen is er geen voortplantings-probleem. Bij vrouwen met anorexia wel.

§7 oorzaken van eetstoornissen

Dit wil je ook lezen:

Linda (27) werkt in de zorg: ‘Hier kun je het verschil maken’

Je kunt niet één oorzaak noemen voor het ontstaan van eetstoornissen. Het is een combinatie van meerdere oorzaken. Omdat de eetstoornissen het vaakst bij vrouwen en meisjes voorkomen worden er vooral cultuur-maatschappelijke en sociale oorzaken genoemd. Maar omdat ook mannen en jongens eetstoornissen hebben kun je niet zeggen dat het alleen daardoor komt. Meestal spelen er dus meerdere oorzaken. Toch kun je wel een paar belangrijke noemen:

Cultuur-maatschappelijk oorzaak: Je kunt ‘de veranderde rol van vrouwen in de westerse samenleving’ aanwijzen voor de toename van het aantal vrouwen met eetproblemen. Aan de ene kant moet de vrouw de zorgende, zachtaardige en aantrekkelijke echtgenote en moeder zijn, aan de andere kant moet de vrouw tegenwoordig ook ‘mannelijke’ activiteiten doen zoals een studie en een baan. Deze twee verwachtingen zijn nogal tegenstrijdig en kunnen leiden tot het onmogelijke: ‘perfect’ willen zijn. Om dit probleem te verhelpen gaan de vrouwen hun eetgedrag en lichaam veranderen. Een belangrijke rol bij het ontstaan van Anorexia en Boulimia Nervosa speelt het slankheidideaal. Overal in de media zie je modellen met het zogenaamd ideaal vorm: steeds minder heupen en billen. Het gewicht van de modellen daalt nog steeds en vaak ligt het gewicht van een model onder de grens voor Anorexia Nervosa.

Cultuur-maatschappelijk oorzaak: Je kunt ‘de veranderde rol van vrouwen in de westerse samenleving’ aanwijzen voor de toename van het aantal vrouwen met eetproblemen. Aan de ene kant moet de vrouw de zorgende, zachtaardige en aantrekkelijke echtgenote en moeder zijn, aan de andere kant moet de vrouw tegenwoordig ook ‘mannelijke’ activiteiten doen zoals een studie en een baan. Deze twee verwachtingen zijn nogal tegenstrijdig en kunnen leiden tot het onmogelijke: ‘perfect’ willen zijn. Om dit probleem te verhelpen gaan de vrouwen hun eetgedrag en lichaam veranderen. Een belangrijke rol bij het ontstaan van Anorexia en Boulimia Nervosa speelt het slankheidideaal. Overal in de media zie je modellen met het zogenaamd ideaal vorm: steeds minder heupen en billen. Het gewicht van de modellen daalt nog steeds en vaak ligt het gewicht van een model onder de grens voor Anorexia Nervosa.

Sociale oorzaak: De media zijn niet de enigen die het westerse slankheidideaal aanmoedigen, dat kan ook sociaal gebeuren. Als een ouder ongezond lijnt kan een kind dat overnemen. Ook opmerkingen over gewicht en uiterlijk uit je omgeving kunnen mensen zich erg aantrekken en gaan dan onnodig lijnen wat kan leiden tot Anorexia, BED of Boulimia. Hoe belangrijker de persoon is, die de opmerking maakt, hoe erger je je het aantrekt en hoe groter het schadelijk effect is. Het hoeven niet eens persoonlijke reacties te zijn. Als uiterlijk een belangrijke rol speelt, zoals bij de modellenwereld en sport, lopen vrouwen gauw het risico te ver te gaan om aan de norm te voldoen. Het kan ook zijn dat mensen binnen het gezin niet hebben geleerd om te gaan met emoties, en die gaan ze verwerken door middel van eten, waardoor er eetstoornissen ontstaan.

Psychologische oorzaak: De vorige oorzaken zijn erg belangrijk, maar er is nog een oorzaak: de psychologische. Vaak heeft de patiënt niet een hoge eigendunk. De mensen zijn erg kwetsbaar en ze trekken zich alles veel meer aan dan anderen. Ze willen alles erg goed doen, maar vinden zelf dat dat niet lukt. Ze trekken dan conclusies als: ‘Alleen als ik 10 kilo afval, vinden mensen me aardig.’ En alles wat ze doen, goed of minder goed, alles wordt in verband gebracht met gewicht. In de puberteit vinden er grote lichamelijke en geestelijke veranderingen plaats wat een groot risico kan zijn. In die periode zijn vooral meisjes erg onzeker en denken door controle over hun lichaam te hebben, dat ook over het leven te hebben.

Lichamelijke oorzaak: Tot nu toe zijn er geen aanwijzingen dat er lichamelijke oorzaken zijn. Wel is lijnen waarschijnlijk een belangrijke factor, zeker als het gebeurt zonder dat de persoon een overgewicht heeft. Ze stoppen met eten van belangrijk voedsel, maar gaan dan automatisch aan eten denken. Soms worden de mensen dan nog strenger voor zichzelf, omdat ze bang zijn dat ze toegeven aan het eten en dus de controle verliezen. Ook kan het uithongeren eetbuien veroorzaken waardoor je een steeds chaotischer eetpatroon krijgt.

§8 behandeling van eetstoornissen

Eetstoornissen zijn vaak ernstig, en het genezen daarvan duurt lang. Hoe langer de ziekte duurt, hoe moeilijker de behandeling. Ook willen patiënten vaak niet toegeven dat ze een eetstoornis hebben. Als ze dat wel hebben gedaan, is het belangrijk dat ze serieus worden genomen en een goede hulpverlener gaat op het eetgedrag in, maar ook op de achterliggende problemen. De huisarts is ook belangrijk omdat dat de eerste persoon is waarmee de patiënt in aanraking komt. De huisarts wijst de patiënt door naar geestelijke gezondheidszorg. Er zijn meerdere soorten behandeling mogelijk, o.a.: individuele gesprekstherapie, groeps- en gezinstherapie. De keuze ligt aan de patiënt en de situatie. Er kunnen ook medicijnen worden voorgeschreven. Voor Anorexia zijn er nog geen medicijnen maar vaak worden kalmeringsmiddelen gebruikt. Voor Boulimia worden soms antidepressiva voorgeschreven. Omdat ze niet helpen voor de achterliggende problemen mogen ze alleen worden gebruikt in combinatie met therapie. In sommige ernstige gevallen moeten de patiënten worden opgenomen in een ziekenhuis. Als de patiënt dan nog niet aankomt, wordt om hun leven te redden sondevoeding toegediend.