Dossier actua
0. Inleiding
Voor de Verenigde Naties hadden de jaren negentig het decennium moeten worden van de bestrijding van natuurrampen. Maar in 1999 maakten we een opeenvolging van milieurampen met haast bijbelse omvang mee. Terwijl de dodencijfers in de Venezolaanse milieuramp blijven stijgen, voorspellen deskundigen nog ergere catastrofen.
Wat te doen om in een rampenstatistiek terecht te komen? Verhuis naar een krottenwijk op een onstabiele heuveltop in de buurt van een tropische kust. Hok daar met zoveel mogelijk mensen bijeen. En wacht tot de wereld wat opwarmt. Meer verdamping betekent meer regen, wat betekent dat de heuvel steeds drassiger wordt. Op een dag zal de aarde in modder veranderen en de sloppen zullen heuvelafwaarts glijden. Letterlijk.
Als de helling voldoende steil is, kan een bodemverschuiving snelheden halen tot 300 kilometer per uur. Niets houdt zoiets tegen. Wegen worden weggeveegd. Ziekenhuizen en medische centra met de grond gelijk gemaakt.
Voor reddingswerkers is het vrijwel onmogelijk het gebied binnen te dringen. Overlevenden raken er dan weer nauwelijks weg. Er is geen eten, geen zuiver water. De ontelbare doden bevinden zich in de modderlaag onder je voeten. Cholera en koortsepidemieën duiken vlug op. De verzwakte overlevenden zijn een makkelijke prooi. Het dodencijfer stijgt snel.
Het is net gebeurd in Venezuela, en het zal elders opnieuw gebeuren. Binnenkort.
Peter Walker is directeur rampbestrijding van het Rode Kruis-Comité in Genève. Hij heeft het al te vaak gezien.
,,Ten eerste: je huis is verdwenen in de modderstroom. Ten tweede: de akker waarop je werkte, is weggeveegd. Ten derde: de bodemverschuiving heeft ook andere stukken grond die voor landbouw in aanmerking komen, bedekt met een dikke laag slijk en puin.''
Hij denkt terug aan de orkaan Mitch. Die richtte in 1998 in Centraal-Amerika een ware ravage aan. Ook daar hadden de armsten onderdak gezocht in sloppen op steile hellingen. Zware slagregens veroorzaakten aardverschuivingen. Ruim tienduizend mensen kwamen om. ,,We praten over drie meter zand, puin en lijken die bovenop de akkers terechtkwam. De mensen hebben alles van de bodem opnieuw moeten opbouwen.''
De catastrofe in Caracas komt in de ultieme dagen van een decennium dat door de Verenigde Naties is omschreven als de tien jaren van verbeterde rampenbestrijding. Volgens de wereldorganisatie zijn mensen zich in de jongste periode meer bewust geworden van de natuurlijke gevaren die hen bedreigen. Ze nemen dan ook meer voorzorgsmaatregelen tegen mogelijke rampen.
Het optimisme in VN-rangen is niet volledig terecht. Meer rampen eisten meer slachtoffers. In de jaren negentig steeg de wereldbevolking met tienduizend mensen per uur. Zo'n 240.000 potentiële slachtoffers per dag. Net geen negentig miljoen per jaar, bijna een miljard in het voorbije decennium. Die bevolkingsaangroei situeert zich voornamelijk in de ontwikkelingslanden. Wanhopig op zoek naar werk, trekken velen naar de grote steden. Ze vestigen zich op gronden en in vervallen gebouwen die niemand anders wil.
Ook in de politieke geesten heeft een verschuiving plaatsgevonden. Het idee dat een staat moet instaan voor het welzijn van al z'n burgers is in de afgelopen tien jaar steeds meer afgekalfd. Daarnaast zijn er de klimatologische veranderingen. De planeet warmt op. Zeven van de tien heetste jaren van de eeuw deden zich voor in de jaren negentig. De andere drie waren eind de jaren tachtig. Een warmere oceaan veroorzaakt krachtiger cyclonen en orkanen. Er is een grotere verdamping en sterkere winden slaan deze watermassa's met toenemende kracht tegen bergwanden. Het laatste jaar was niet alleen het warmste van de eeuw, maar spant ook de kroon inzake slachtoffers van natuurrampen. Volgens het Rode Kruis kwamen meer dan 57.000 mensen om het leven. Zo'n 335 miljoen mensen verloren hun huis of hebben en houden, hun kinderen of hun hoop. De economische balans van de woedende natuurfenomenen wordt geschat op een slordige tweeduizend miljard frank.
,,Als er in de jaren negentig al een bewustzijn is gegroeid, dan is dat het besef dat rampen tegenwoordig meer mensen doden dan oorlogen'', zegt Walker. ,,De statistieken van 1998 zijn onthutsende lectuur. Dit jaar is nog erger. We hebben meer een beroep moeten doen op donateurs dan in om het even welk eerder jaar. Een deel van dat geld is gegaan naar de heropbouw van Kosovo. Maar in termen van natuurgeweld heeft 1999 een gruwzame staat van dienst.'' Zowat alle professionele rampenverantwoordelijken vrezen dat er ons nog ergere dingen te wachten staan.
Intussen zijn er overstromingen in Vietnam, Jemen en Congo. Vorige maand doodde een vloedgolf mensen op de Vanuatu-eilanden. Tevoren waren er de aardbevingen in Turkije en in Griekenland. Een verschrikkelijke cycloon wierp in oktober een enorme massa water op de kust van Orissa, in India. Drie opeenvolgende orkanen geselden de Amerikaanse oostkust. Rampendeskundigen hebben in 1999 ruim 75 catastrofes geregistreerd, gaande van overstromingen, droogtes, wervelstormen, aardbevingen en grondverschuivingen tot vulkaanuitbarstingen en bosbranden. Volgens hen is dat nog maar een begin. Er staan de wereldbevolking nog ergere tragedies te wachten dan Venezuela.
1. Droogte
MEXICO STAD - 31/7/2001
Door de aanhoudende droogte dit jaar worstelen meer dan 600.000 mensen in Centraal-Amerika met gebrek aan voedsel. Het is de ergste natuurramp in de regio sinds orkaan Mitch er drie jaar geleden ravages aanrichtte. Dat meldt het Wereldvoedselprogramma (WFP) van de Verenigde Naties.
HONDURAS - 31/7/2001
Honduras is het zwaarst geteisterd, maar ook Nicaragua en El Salvador zijn ernstig getroffen. Vorige week heeft de Hondurese regering in het grootste deel van het land een nationale noodtoestand voor voedsel afgekondigd. Ze zei dat duizenden kleine boeren hun oogst verloren door gebrek aan regen. WFP-verantwoordelijken die een rondreis maakten door het Hondurese platteland zeiden dat tot 185.000 mensen met ondervoeding worden bedreigd.
NICARAGUA – 31/7/2001
In Nicaragua heeft de regering laten weten dat meer dan de helft van de oogst van maïs, een hoofdschotel op het lokale menu, dit jaar verloren is. Dat verlies komt bovenop de armzalige oogst van vorig jaar. Dat heeft veel families gedwongen om minder te eten. In sommige gevallen moesten ze hun geblakerde velden verlaten om naar stadsgebieden te trekken.
2. Overstromingen
Het werkstuk gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
1 seconde geleden
A.
A.
JULLIE DOEN JULLIE WERK GOED
18 jaar geleden
AntwoordenH.
H.
het is een informatieve spreekbeurt en ik begrijp niet dat het cijfer gemiddeld een 4.9 is het zou zeker een 10 moeten zijn
7 jaar geleden
Antwoorden