IJsland

Hoofdstuk 1

Economie

In IJsland wonen niet zo heel veel mensen vergeleken bij Nederland. IJsland heeft ruim 283.000 inwoners waarvan de helft in en om Reykjavik wonen. Het internationale vliegveld Keflavik ligt op het schiereiland Reykjanes op een afstand van 50 kilometer van Reykjavik.
Keflavik ligt op 3 uur vliegen vanaf Nederland. IJsland is het meest dunbevolkte land van Europa met een gemiddelde van 2,4 inwoners per vierkante kilometer (Noorwegen is tweede met 11 inwoners per vierkante kilometer.) Nederland is het meest dichtbevolkte land in Europa met 450 inwoners per vierkante kilometer. Het binnenland van IJsland is onbewoonbaar en ‘s winters onbegaanbaar. De meeste dorpen en stadjes liggen in de kuststreek.

IJsland is een eiland dat ligt in de Atlantische oceaan.Het is het enige land op aarde, dat blijft groeien, want dankzij de vulkanen wordt het eiland steeds groter. De IJslanders zijn nakomelingen van de Vikingen, vermengd met Schotse en Ierse immigranten.

Zonder visserij zou de IJslandse economie droog staan: twee derde van de export van het land bestaat uit visproducten. Veel mensen gaan in hun vakantie naar ijsland.De douane telde in 1995 ruim 189.000 bezoekers uit de gehele wereld.

Het IJslands is een Oude Noordse taal. Als je een IJslander een brief geeft die 739 jaar geleden is geschreven en vraagt of hij hem zou willen lezen zou dat kunnen, maar er zijn veel woorden vernieuwd en doordat de IJslanders nu moderne woorden gebruiken is het ook moeilijk lezen. IJslanders gebruiken geen woorden uit het buitenland. En ze mogen hun kinderen ook geen buitenlandse namen geven.
Ja já Vandaag í dag zondag sunnudagur
Nee nei Morgen á morgun maandag mánudagur
Goedendag góðan dag Jeugdherberg farfuglaheimili dinsdag þriðjudagur
Goedenavond gott kvöld Camping tjaldstæði woensdag miðvikudagur
Goedenacht góða nótt Paspoort vegabréf donderdag fimmtudagur
Hoi hæ, halló Open opið vrijdag föstudagur
Tot ziens bless Gesloten lokað zaterdag laugardagur
Misschien kannski Verboden bönnuð, bannað
Soms stundum Toilet snyrting, salerni, klósett januari janúar
Alstublieft gerðu það Bus station umferðamiðstöð februari febrúar
Niet ekki Vliegveld flugvöllur maart mars
Pardon fyrirgefðu, afsakaðu Veerboot ferja april apríl
Neem mij niet kwalijk afsakið mei maí
Sorry fyrirgefðu juni júní
Dank u takk fyrir juli júlí
Gezondheid! skál!

Sinds het einde van de 18e eeuw is er geen analfabetisme op IJsland en tegenwoordig behoort IJsland tot de meest geschoolde en computergeschoolde landen ter wereld. Ook het gebruik van het internet op IJsland is het hoogste ter wereld. Internationaal gezien zijn verder het percentage werkende, het aantal uren dat men werkt en het aantal sporters hoog. Waar de meeste Europeanen met 65 jaar ophouden te werken gaat de IJslander nog tot zijn 70e door. Het inkomen per hoofd van de bevolking is één van de hoogste in de wereld.

Vlag 1.1
Net als Finland, Zweden, Noorwegen, Denemarken, de Åland eilanden en de Fär Öer eilanden heeft IJsland het Scandinavisch kruis in haar vlag. Op een donkerblauwe achtergrond ligt een wit “Scandinavisch” kruis met een 1/3-2/3 vlakverdeling. Op het witte kruis ligt een rood kruis. De kleuren zijn identiek aan die van de vlag van Noorwegen echter heeft de Noorse vlag een andere opstelling

Energie 1.2

De natuurlijke warmwaterbronnen voorzien een groot deel van de IJslandse bevolking van goedkope en milieuvriendelijke verwarming en niet van vervuilende kern energie. Ook de rivieren worden gebruikt voor het opwekken van goedkope energie. Het voltage in IJsland is 220 volt, 50Hz.

Gezondheid 1.3

Op de Japanners na worden de IJslanders van alle wereldburgers het oudst.
Mannen worden gemiddeld 77 en vrouwen 81.

Hoofdstuk 2

Geschiedenis

De eerste mensen waarvan bekend is dat zij IJsland bezochten waren Ierse monniken, of kluizenaars, die in de 8e eeuw kwamen en weer vertrokken toen de heidense Noormannen op IJsland arriveerden. Zij woonden op IJsland van 870 tot 930 na Christus. Door de sagen zijn de IJslanders ook de enige Europeanen die over een beschrijving van de oorsprong van hun samenleving beschikken.
In 930 vormden de IJslanders één van ‘s werelds eerste regeringen. De “Althing” (Staten Generaal) kwamen elke zomer twee weken bijeen in Thingvellir waar ook een groot deel van de bevolking naar toe ging. Hier ontstond het zogenaamde IJslandse Gemenebest zoals het in de klassieke IJslandse sagen is omschreven. De republiek bleef tot 1262 in stand, in dat jaar werd IJsland door Noorwegen veroverd. In 1380 werd Noorwegen zelf door Denemarken ingelijfd waardoor ook IJsland onder Deens bestuur kwam te staan.
Tot halverwege de 19e eeuw werd onder leiding van Jón Sigurdsson (1811-1879) gevochten voor een grotere autonomie (zelfbestuur). Zijn geboortedatum, 17 juni, wordt nu gevierd als IJslands nationale dag.
In 1904 had IJsland geen zelfbestuur en in 1918 werd het een zelfstandig land maar het bleef verbonden met Denemarken en viel daardoor onder de verantwoordelijkheid van de Deense kroon. In 1940, bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd IJsland bezet door Britse troepen en in 1941 werd de verdediging van IJsland overgenomen door de Amerikanen. Bij Keflavik is nog steeds een Amerikaanse basis gevestigd.
Op 17 juni 1944 werd te Thingvellir officieel de Republiek IJsland uitgeroepen. Het land wordt geregeerd door de Althing (Staten Generaal) waarvoor de leden iedere 4 jaar worden gekozen. Ook voor het presidentschap vinden iedere 4 jaar verkiezingen plaats. De huidige president Ólafur Ragnar Grímsson werd in 1996 gekozen. Hij volgde Vigdís Finnbogadóttir op. Het staatshoofd speelt geen rol in de dagelijkse politiek.

Hoofdstuk 3

Flora&Fauna

IJsland is het land van de ruisende watervallen, actieve gletsjervulkanen, woeste gebieden en door de warme golfstroom heerst er een mild klimaat.

Vulkanen 3.1

IJsland is een van de actiefste vulkaangebieden van de wereld.Van ongeveer 200 vulkanen van na de ijstijd zijn sinds de kolonisatie van IJsland rond 900 ten minste 30 vulkanen in totaal 150 maal tot uitbarsting gekomen. De uitbarstingen volgen elkaar om de zes jaar op.Veel van deze uitbarstingen waren erg gevaarlijk en vernietigden alles wat in hun omgeving leefde. Van al het vulkanische materiaal dat de afgelopen vijfhonderd jaar wereldwijd is uitgestoten, ligt ongeveer de helft op IJsland. De beroemdste vulkaan op IJsland is de Hekla, die sinds het jaar 1104 al minstens 20 maal is uitgebarsten. De laatste keer dat de vulkaan uitbarstte was in februari 2000. De vulkaan is ongeveer 7.000 jaar oud en 1.491 meter hoog. Een onderzeese vulkaan deed in 1963 voor de zuidkust van IJsland het eiland Surtsey ontstaan. Tien jaar later (1973) werd de stad heimaey op de vestmannaeyjar bijna helemaal onder vulkaanas begraven.De vatnajokull had in oktober 1996 zijn laatste uitbarsting.Bijna alle bekenden vulkaanvormen komen in ijsland voor.Kenmerkend zijn spleetuitbarstingen.

Watervallen 3.2

De rivieren van IJsland worden rijkelijk door neerslag en smeltwater van de gletsjers gevoed en banen zich dan ook vol energie een weg naar de zee. Veel rivieren hebben diepe kloven uitgeslepen, bijna alle storten zich over talrijke trappen in het landschap omlaag.De machtige Gullfoss vormt eerst twee cascades, met een hoogteverschil 32 meter voor het water in een smalle kloof verdwijnt. Daarbij verstuift het water in een nevel van fijne druppeltjes, waar in de zon een vaak prachtige regenboog doet verschijnen. Over het water ligt dan een gouden glans. Vandaar de naam Gullfoss, Gouden waterval. In het noorden, in de buurt van Akureyri, is de godafoss (waterval van de goden).De Dettifoss is met een hoogte van 44 m niet de hoogste waterval van ijsland. De Skogafoss, Aan de zuidkust van IJsland stort zich meer dan 60 m naar beneden.

Gletsjers 3.3

Sommige IJslandse gletsjers komen tot de zee. Door het getij tilt het water telkens de onderkant van de gletsjers op en breken geregeld stukken af. De afgebroken stukken ijs dobberen rustig naar de zee.
De gletsjers, die één van de meest belangrijke kenmerken van het IJslandse landschap vormen, beslaan 11.800 km2 oftewel 11,5% van het totale land. Alle soorten gletsjers komen op IJsland voor, van kleine ronde tot machtig grote die overeenkomsten vertonen met het ijs dat men in het binnenland van Groenland kan vinden. De allergrootste gletsjer is Vatnajökull in het zuidoosten van IJsland. De Vatnajökull is net zo groot als alle gletsjers op het vasteland van Europa samen.

Heet water bronnen 3.4

Van alle landen ter wereld heeft IJsland de meeste heetwaterbronnen. Deze bronnen komen overal in IJsland voor maar zijn in het oostelijke gedeelte van het land zeldzaam. Sommige heetwaterbronnen zijn zo actief dat zij spontaan vanuit de grond omhoog spuiten. De beroemdste heetwaterbron van IJsland is de Geysir in Haulkadalur. Onze warm watergeiser dankt zijn naam aan deze heetwaterbron. De oude Geysir spuit echter niet meer maar de Strokkur spuit iedere 5 minuten zo’n 30 meter heet water de lucht in. De “Blue Lagoon”, een turkooizen geothermische lagune op Reykjanes, ten zuidenwesten van Reykjavik, is één van de populairste toeristische trekpleisters van IJsland.

Vissen en Zeedieren 3.5

De IJslandse rivieren wemelen van zalm, terwijl forel en bergforel in overvloed aanwezig zijn in meren en beken. Twee andere soorten zoetwatervis zijn ook aanwezig: paling en de driedoornige stekelbaars. Geen van deze 5 soorten zijn van oorsprong zoetwatervissen, maar zij vertegenwoordigen enigszins de zeesoorten, die zichzelf hebben ingesteld op het leven in zoet water. Het plankton in de IJslandse wateren zorgt voor optimale omstandigheden voor een rijke zeefauna. Er zijn ongeveer 150 soorten zoutwatervissen, hoewel er van maar 66 soorten met zekerheid bekend is dat ze zich in de IJslandse wateren voortplanten. De belangrijkste grondvissoorten vormen de basis voor de visindustrie: kabeljauw, schelvis, koolvis, roodbaars, Groenlandse heilbot, leng, schol, zeewolf en tandvis. De aan de oppervlakte levende vissen worden gedomineerd door haring en lodde, terwijl de belangrijkste schelpdieren bestaan uit garnalen, kammossel, Noorse zeekreeft en IJslandse mossel. Onlangs zijn de oceaansoorten rond en voorbij de 200-mijls visserijgrens bestudeerd en gevangen, waaronder roodbaars (waarvan nu bekend is dat ze in enorme hoeveelheden voorkomen), orange roughy, grenadier en grote zilverspiering.
Ook omdat de IJslandse restaurants vele vissoorten op de uitstekende menukaart hebben staan.

Hoofdstuk 4

Walvisvangst