Anorexia Nervosa

Wat is Anorexia Nervosa?

Anorexia Nervosa is een eetziekte. De naam Anorexia Nervosa of de afkorting Anorexia betekent letterlijk gebrek aan eetlust door nerveuze zaken. Eigenlijk klopt dit niet want ze hebben wel honger maar eten gewoon niet. Ze zouden het beter een lijnziekte kunnen noemen. Anorexia patiënten zijn namelijk gewoon verslaafd aan lijnen, waardoor ze steeds magerder worden. Alles wat te maken heeft met eten, gewicht en lichaamsomvang is voor Anorexia patiënten een obsessie. Als ze zich wegen vinden ze zicht te zwaar. Staan ze voor de spiegel, dan vinden ze zich te dik en willen ze afvallen. Als anorexia patiënten wat eten, eten ze niet alleen weinig maar ook elke dag hetzelfde. Sommige mensen houden dit niet vol en hebben soms eetbuien, waarbij ze in een korte tijd veel naar binnenwerken maar ook meteen weer uitbraken. Dan spreek je niet van Anorexia Nervosa maar van Boulumia Nervosa. Om nog meer af te vallen doen anorexia patiënten ook veel aan sport. Sommige beoefenen bijvoorbeeld twee uur per dag aerobics, joggen dagelijks 10 kilometer of doen iedere avond 500 buikspieroefeningen. Anorexia patiënten merken bij andere mensen wel dat ze mager zijn, maar toch blijven ze ontkennen dat ze zelf te mager zijn.Tegen zichzelf en tegen anderen. Ze proberen hun eetgedrag en de lichamelijke gevolgen daarvan voor anderen verborgen te houden, ze zijn bang voor mensen die ze zullen dwingen om aan te komen. Anorexia- patiënten kunnen daarom lang volhouden dat er niets met hen aan de hand is. Het lukt ze meestal ook om het lang te ontkennen.

Mensen met anorexia nervosa zijn steeds bang om dik te worden en weigeren iets te eten. Mensen met anorexia stellen hun ideale gewicht steeds verder bij: het wordt steeds lager, ze raken verslaafd aan het lijnen.

Ook als de patiënten erg vermagerd zijn blijven ze zichzelf te dik vinden. Na een tijd verliezen ze hun gevoel voor honger. Ze letten voortdurend op de calorieën die ze binnen krijgen, De momenten waar samen gegeten wordt proberen ze te omzeilen; ze zeggen tegen iedereen dat er niets aan de hand is. Patiënten voelen zich meestal sterk en veilig omdat ze zich het eten kunnen weigeren en alles onder controle lijken te hebben. Vaak zijn ze ook erg actief, ze sporten veel. Een voorbeeld hier van is Leontien van Moorsel die ook anorexia heeft gehad, zij won de tour de france terwijl ze nog maar 43 kilo woog.

Vaak eten anorexia-patiënten iedere dag dezelfde dingen volgens hun eigen schema. Als de patiënten op een of andere manier zich op een moment niet aan het strikte schema kunnen houden roept dat paniek op. Sommige patiënten kunnen dit schema niet volhouden en hebben soms last van eetbuien, waarbij ze in weinig tijd veel eten naar binnen werken. Na zo'n eetbui voelen ze zich erg brak en willen het eten zo snel mogelijk weer kwijt. Dit doen ze dan vaak door te overgeven of door laxeermiddelen te gebruiken. Maar dat wordt dus Boulumia Nervosa genoemd.

Jaarlijks krijgt ongeveer 5% van de meisjes tussen de 16 en 19 jaar anorexia. De duur van deze ziekte kan verschillen van een half jaar tot wel 30 jaar. De gemiddelde duur is 7.5 jaar. De weg naar genezing is dus vaak lang en dan het is ook niet eens zeker dat het helemaal overgaat. Ongeveer 40% van de patiënten geneest helemaal, 40% gedeeltelijk en 20% herstelt helemaal niet. Ongeveer 10% van de patiënten overlijdt aan de gevolgen van deze ziekte. Anorexia komt voornamelijk voor bij vrouwen, van iedereen 100 patiënten zijn er 95 vrouw en 5 man.

Het ontstaan van Anorexia

Een echte oorzaak van anorexia is niet bekend. Anorexia kan verschillende oorzaken hebben. Het kan bijvoorbeeld komen door erfelijkheid. Dus als je moeder het heeft gehad kan het zijn dat jij het ook krijgt. Het kan ook zijn dat je een afwijking van de Hypothalamus. Dit is een gedeelte van je hersenen waar onder andere je eetlust geregeld wordt. Ook kan het komen door psychische problemen. Dit kan bijvoorbeeld komen doordat je gepest wordt, je een slechte moeder-kind-relatie hebt of door de angst voor het volwassen worden. Anorexia Nervosa remt namelijk de groei naar volwassenheid af. Het kan ook sterk door het karakter worden beïnvloed. Het blijkt namelijk dat anorexia patiënten vaker bepaalde gedachten hebben, zoals erg negatief over zichzelf denken, ze vinden dan niets meer leuk in het leven.

De Gevolgen van Anorexia

Natuurlijk brengt de eetstoornis een heleboel gevolgen met zich mee een paar daarvan zijn

Lichamelijke gevolgen van Anorexia

- Bij vrouwen stopt de menstruatie, want de hormonen die voor de menstruatiecyclus zorgen nemen af tot het niveau van voor de puberteit. Het uitblijven van de menstruatie gaat gepaard met tijdelijke onvruchtbaarheid.
- De ademhaling en de hartslag worden trager. Ook de bloeddruk daalt. Dit komt doordat het lichaam bij dalend gewicht en verminderde voedselinname zoveel mogelijk overschakelt op besparing in de stofwisseling. Als gevolg hiervan voelen de patiënten zich dikwijls erg moe, duizelig, lusteloos, depressief.
- Doordat er weinig eten wordt verbrand, daalt de lichaamstemperatuur en hebben de patiënten last van koude, blauwe handen en voeten. Ook kan, als gevolg van de lage lichaamstemperatuur, een donsachtige beharing in het gezicht, op de armen, borst en rug ontstaan.

- De conditie van het gebit en de haren verslechtert. Er kan haaruitval optreden. De huid wordt droog en schilferig en verslapt.
- Door de beperking van de voedselinname kan verstopping optreden. Dit is voor enkele anorexia patiënten vaak een reden om in paniek te raken en haar toevlucht te nemen tot braken of laxeermiddelen.
- Bij extreme vermagering ontstaat vaak een vochtophoping (oedeem) in de onderbenen.
- Als patiënten sterk vermageren wordt spierweefsel afgebroken.
- Het honger- en verzadigingsmechanisme raakt volkomen verstoord. De patiënten voelen op den duur niet meer wanneer ze honger hebben of negeren het hongergevoel.
- Anorexia patiënten slapen vaak slecht. Meestal slapen zij moeilijk in of zijn al vroeg weer wakker. Vaak lossen zij dit probleem op door 's morgens vroeg al weer met werk, studie of andere activiteiten te beginnen.
- Door het ontoereikende of eenzijdige dieet kunnen tekorten aan bepaalde mineralen en vitamines ontstaan. Bij patiënten die laxeer- en/of plasmiddelen gebruiken en/of regelmatig braken kunnen ernstige stoornissen in de elektrolytenhuishouding ontstaan, in het bijzonder een tekort aan kalium. Dit kan leiden tot nier- en leverbeschadigingen, spierkrampen, hartritmestoornissen en zelfs eenhartstilstand.

Bijna alle lichamelijke symptomen verdwijnen wanneer de patiënten weer een stabiel, normaal gewicht hebben bereikt. Als de ziekte echter vele jaren duurt, kan onherstelbare schade aangericht worden. Zeker omdat anorexia patiënten zelf vaak de ernst van hun lichamelijke toestand ontkennen, is dit risico aanwezig. Bij vrouwen die langdurig niet menstrueren, kan op den duur botafbraak (osteoporose) ontstaan. Hierdoor neemt de kans op botbreuken toe. Al met al is het beslist niet overdreven om anorexia nervosa als een lichamelijk gevaarlijke ziekte te beschouwen.

Ook brengt het psychologische gevolgen met zich mee.

-Ze voelen zich dom en zijn vaak depressief

-Ze beoordelen zichzelf veel te streng qua uiterlijk.
-De angst om te falen is groot – daarom gaan ze ook door met het “niet eten” om zichzelf te laten bewijzen dat ze dat tenminste wel vol kunnen houden. Ze voelen zich daar echt geweldig door en ervaren het zelfs als een kick
-Ze zijn erg labiel

En dan nog de sociale gevolgen

De psychologische gevolgen gaan optreden door de sociale gevolgen; het steeds meer afzonderen van andere mensen en dat zij helemaal geobserveerd door hen ziekte zijn.
- Anorexia –patiënten kunnen gewaarwording en signalen die uit hun eigen lichaam komen niet meer waarnemen of interpreteren.
- Anorexia –patiënten voelen zich dom en zijn vaak depressief.
- Ze beoordelen zichzelf veel te streng.
- Hun gedrag is erg volgzaam ten opzichte van ouders en leraren. Er worden vaak zeer goeie schoolprestaties geleverd.
- Bij anorexia –patiënten is de angst om te falen groot. Waardoor ze een algehele onzekerheid hebben tegenover de eisen van het dagelijks leven.
- Emotioneel zijn anorexia –patiënten erg instabiel. Seksuele gevoelens hebben ze niet of nauwelijks.

Anorexia bij mannen

Over anorexia en eetstoornissen in het algemeen bij mannen is weinig bekend.

Eetstoornissen bij mannen komen tien tot twintig keer minder voor dan bij vrouwen. De oorzaak van dit verschil is feitelijk nog onbekend. Waarschijnlijk wordt bij vrouwen een soort ideaalbeeld opgelegd en bij mannen vaak niet.
De onderliggende oorzaken van anorexia bij mannen verschillen niet van die bij vrouwen. Er zijn dus geen aparte behandelingsmethoden voor mannen nodig.
Mannen met anorexia worden vaak anders bekeken, want anorexia staat bekend als een typisch vrouwen-probleem. Dit zorgt ervoor dat anorexia bij mannen vaak veel later wordt ontdekt. Schaamte over het gedrag speelt ook vaak een grote rol.

Zijn er nog andere eetstoornissen bekend?

Boulimia nervosa
Boulimia is een eetstoornis waarbij er sprake is van enorme eetbuien die worden afgewisseld met periodes van bijzonder weinig eten. Bij boulimia gaat het om de verslaving aan eten, niet om het stillen van de honger.

BED
Het Binge Eating Disorder verschilt niet veel van anorexia of boulimia. De lichamelijke kenmerken kunnen verschillen, de sociale en psychische kenmerken komen overeen. BED is meer dan alleen ‘frustraties wegeten’. Bij BED is er sprake van intense afkeer van het lichaam, overgewicht en patiënten denken dag en nacht aan eten, lichaam en gewicht.

NAO
Kenmerken van een eetstoornis kunnen overeenkomen met die van anorexia, boulimia en BED, maar patiënten hebben soms een combinatie of afwisseling van kenmerken van deze drie eetstoornissen. Daarom wordt er dan ook wel gesproken van een NAO: Niet Anderszins Omschreven.

Hoe word Anorexia behandeld

Ziektes als Anorexia zijn zeer ernstig. De lichamelijke en sociale gevolgen zijn zwaar. Het duurt vaak lang voordat je genezen bent. Als een eetstoornis langer duurt, wordt het moeilijker deze goed te behandelen. Voor veel patiënten is het moeilijk om de eerste stap naar de hulpverlening te zetten, omdat patiënten moeilijk toegeven dat zij hulp nodig hebben. De huisarts kan patiënten doorverwijzen naar een psychiater, het RIAGG, of een speciaal behandelcentrum voor eetstoornissen.

Daar kunnen ze behandeld worden. Er zijn verschillende behandelingen mogelijk. Soms gebruiken ze geneesmiddelen voor de behandeling van patiënten met eetstoornissen. Voor anorexia zijn er op dit moment geen echt goede medicijnen bekend. Soms worden kalmeringsmiddelen voorgeschreven om de spanningen of depressies te verminderen. Soms is het nodig om patiënten op te nemen in het ziekenhuis, sommigen worden doorverwezen naar een psychiatrisch ziekenhuis. Dit hangt er vanaf hoe ernstig de lichamelijke of geestelijke problemen zijn. Ze kunnen pas beginnen met een psychotherapeutische behandeling als ze in een redelijke lichamelijke conditie zijn. Erge ondervoeding kan de oorzaak van beschadiging van het gevoelsleven. Patiënten die erg vermagerd zijn voelen vaak niet veel of weten niet meer wat ze voelen. Ze voelen niet hoe ernstig hun situatie is, of voelen zich onmachtig en hebben niets meer onder controle. Er zijn in Nederland een aantal speciale behandelcentra, maar deze hebben altijd wachtlijsten. Naast deze centra zijn er in Nederland hulpverleningsinstanties. In het land is men nu ook begonnen met het opzetten van nazorgprojecten. Deze geven (ex)-patiënten de kans om als ze klaar zijn met hun behandeling nog ervaringen uit te wisselen en elkaar te steunen.De Stichting Anorexia en Boulimia Nervosa beschikt over meer behandelings mogelijkheden in Nederland.

De behandelingsmogelijkheden zijn
- psychotherapie: De patiënt moet hier praten over zijn/haar gevoelens en moet samen met de psychiater tot de oorzaak van zijn/haar eetstoornis komen.

- gedragstherapie: Deze therapie is gericht op het bevorderen van het gewichtsherstel. Met behulp van beloning en straf kan het gewenste gedrag worden beïnvloed.

- cognitieve therapie: Het doel van deze therapie is om een zo normaal mogelijk eetpatroon voor de patient te creëren en het veranderen van foute opvattingen

- gezinstherapie: Als je ervan uitgaat dat het gezin grote invloed heeft op de eetstoornis, probeert men met deze therapie het gezinsklimaat te veranderen door het voorstellen van open en gezondere communicatiepatronen.

- groepstherapie: Bij deze therapie praat je met lotgenoten over je problemen.

- klinische psychotherapie: Tijdens deze therapie worden patiënten intensief behandeld in een therapeutische gemeenschap.

- zelfhulpgroepen: Dit is een groepstherapie, waarbij doormiddel van wederzijds hulp en steun de gemeenschappelijke problemen overwonnen proberen te worden. Deze groep wordt geleid door iemand die de ziekte zelf heeft doorgemaakt.

- exposure: Patiënten worden blootgesteld aan verboden voedsel. Ze mogen dit opeten maar niet uitbraken.

- cue exposure: Hier worden de patiënten ook blootgesteld aan verboden voedsel. Ze mogen het voedsel ruiken en aanraken maar niet opeten.


Conclusie

Je kunt duidelijk zien dat het aantal anorexia -gevallen niet alleen toeneemt in Nederland maar ook in de rest van de Wereld. Vooral Japan dat steeds meer invloed krijgt van de westerse cultuur, neemt het aantal toe. Dit geeft weer dat Anorexia een wereldwijd probleem is, waar we eigenlijk met z’n allen iets aan moeten doen, voordat de ziekte nog meer gaat toenemen.
Er zouden bijvoorbeeld meer opvangcentra (die vooral in anorexia gespecialiseerd moeten worden) moeten komen en meer voorlichting. Aangezien de oorzaak in de loop van de jaren nog niet helemaal duidelijk is, zou hiervoor meer onderzoek moeten plaatsvinden, over de definitieve oorzaak, zo zou het misschien gemakkelijker worden om de ziekte te bestrijden en voorkomen.
Anorexia Nervosa is een ziekte die niet altijd goed afloopt, het aantal dodelijke anorexia -gevallen neemt ook toe, net als het aantal anorexia –patiënten per jaar. Dit zal in de toekomst meer worden als er niet snel iets gebeurt.