4.1 Kenmerken van reacties
Hoe herken je een chemische reactie?:
Als je stoffen mengt kun je de stoffen ook weer scheiden.
Beginstof de stof waarmee je begint
Reactieproduct de stof/stoffen waarmee je eindigt
Chemische reactie hierbij verdwijnen de beginstoffen en ontstaan er nieuwe reactie producten met andere stofeigenschappen
Kenmerken van een reactie zijn:
- Beginstoffen veranderen in reactieproducten, de stofeigenschappen zijn veranderd
- Er is altijd een energie effect
- De totale massa van de beginstoffen is gelijk aan de totale massa van de reactieproducten
- Er is altijd een bepaalde reactietemperatuur nodig om een reactie te laten verlopen
Exotherm en endotherm:
Exotherme reactie er komt energie vrij bij de reactie (komt energie vrij)
Endotherme reactie de reactie verloopt alleen als je energie toevoegt (kost energie)
Energie effect er komt energie vrij of je moet energie toevoeren
De wet van behoud van massa:
Bij een chemische reactie de totale massa van de beginstoffen gelijk aan de totale massa van de reactieproducten.
Wet van Lavoisier oftewel de wet van behoud van massa, er gaat geen atoom verloren en er komt ook niks bij
Reactietemperatuur:
Reactietemperatuur de minimale temperatuur die er nodig is voor een chemische reactie, anders verloopt de reactie niet
Reactiesnelheid:
Niet alle chemische reacties verlopen even snel, er zijn vijf factoren die hier invloed op hebben:
- Beginstof - soort stof, elke stof reageert anders
- Verdelingsgraad - hoe groter het contactoppervlak, hoe meer (effectieve) botsingen, hoe hoger de reactiesnelheid
- Concentratie - hoe hoger de concentratie, hoe meer (effectieve) botsingen, hoe hoger de reactie snelheid
- Temperatuur - hoe hoger de temperatuur, hoe sneller de deeltjes bewegen en meer kans op effectieve botsingen
- Katalysator - versnelt de reactie, gebruikt maar niet verbruikt, verlaagt de activeringsenergie
4.2 Reactievergelijkingen
Reactieschema:
Reactieschema geeft een reactie weer
De reactievergelijking:
Reactievergelijking opstellen:
- Eerst in woorden
- Formule opstellen
- Oplossen
Atoomsoorten:
Metaalatomen Niet-metaalatomen
Aluminium Al Argon Ar(g)
Barium Ba Broom Br
Cadmium Cd Chloor Cl
Calcium Ca Fluor F
Chroom Cr Fosfor (phosphorus) P(s)
Goud (aurum) Au Helium He(g)
Kalium K Jood (jodium) I
Koper (cuprum) Cu Koolstof (carboneum) C(s)
Kwik (hydrargyrum) Hg Neon Ne(g)
Lood (plumbum) Pb Silicium Si(s)
Magnesium Mg Stikstof (nitrogenium) N
Mangaan Mn Waterstof (hydrogenium) H
Natrium Na Zuurstof (oxygenium) O
Nikkel Ni Zwavel (sulphur) S(s)
Platina Pt Krypton Kr(g)
Radium Ra Seleen Se(s)
Tin (stannum) Sn Arseen As(s)
Titaan Ti
Uraan U
Wolfraam W
IJzer (ferrum) Fe
Zilver (argentum) Ag
Zink Zn
Lithium Li
Formules van elementen:
Twee-atomaire moleculen de formule van een elementen
Twee-atomaire moleculen: Herman Broods Fan Club Is Niet Ok.
|
Naam: |
Formule: |
|
Waterstof |
H? |
|
Stikstof |
N? |
|
Zuurstof |
O? |
|
Fluor |
F? |
|
Chloor |
Cl? |
|
Broom |
Br? |
|
Jood |
I? |
Formules:
water H2O (l) waterstofchloride HCl (g)
methaan CH4 (g) zwavelzuur H2SO4 (l)
ethaan C2H6 (g) salpeterzuur HNO3 (l)
propaan C3H8 (g) azijnzuur CH3COOH (l)
butaan C4H10 (g) oxaalzuur H2C2O4 (s)
koolstofmonoxide CO (g) fosforzuur H3PO4 (s)
koolstofdioxide CO2 (g) waterstofperoxide H2O2 (l)
zwaveldioxide SO2 (g) sacharose C12H22O11 (s)
zwaveltrioxide SO3 (g) ammonia NH3 (aq)
stikstofmonoxide NO (g) ammoniak NH3 (g)
stikstofdioxide NO2 (g)
fasen
(s) = solid vast (l) = liquid vloeibaar
(g) = gas gas (aq) = aqua in water opgelost
4.3 Rekenen met reacties
Massaverhouding:
Massaverhouding de verhouding van de moleculen waardoor ze reageren oftewel een chemische reactie plaats vindt
5.1 Verbranding
Branddriehoek
Verbrandings eisen:
- Brandbare stof
- Voldoende zuurstof
- Ontbrandingstemperatuur
Bestrijden van een brand:
- Water > verlaagt de temperatuur, want het verdampt en het verdrijft de zuurstof
- Brandstof weghalen > geen begin stof meer
- Belangrijk om 1 of meer stoffen van de branddriehoek weg te halen.
Verbranden van elementen
Oxide is een verbinding die uit twee atoomsoorten: zuurstof en de atoom van het element dat is verbrand
Verbranden van verbindingen
Verbinding verschillende soorten atomen in moleculen
Volledige verbranding dan ontstaat er genoeg koolstof, omdat er genoeg zuurstof is
Onvolledige verbranding er ontstaat niet genoeg
Explosieve verbrandingsreacties
Explosie een explosieve verbrandingsreactie: door de ontstane warmte zetten de gassen snel en sterk uit. het uitzetten van de gassen heet een explosie
- brandstof en zuurstof moeten in de juiste verhouding gemengd zijn
- er moet een exotherme reactie optreden waarbij gasvormige reactieproducten ontstaan.
5.2 Ontleding van stoffen
Kenmerken van een ontledingsreactie
Ontledingsreactie er is 1 beginstof (verbinding) en die wordt ontleed in twee of meer reactieproducten
Energie-effecten van ontledingsreacties
Endotherme reactie een reactie die continu energie nodig heeft
Typen ontledingsreacties
Thermolysereactie een ontleding door middel van warmte
Elektrolysereactie een ontleding door middel van elektriciteit
Fotolyse een ontleding door middel van licht
5.3 Overmaat en ondermaat
Overmaat en ondermaat
Overmaat de beginstof die overblijft na aflopen van de reactie, volledige verbranding
Ondermaat er is te weinig zuurstof, onvolledige verbranding
Rekenen met overmaat en ondermaat:
- Reken eerst uit welke van deze twee stoffen in overmaat aanwezig is.
- Bereken hoeveel je nodig hebt van de andere stof, te weinig? Dan is die in ondermaat
- Reken uit hoeveel te weinig
5.4 Energie en reactiesnelheid
Het energie-effect van een reactie
Exotherm de beginstoffen geven een deel van hun chemische energie aan de omgeving af, in bijvoorbeeld licht, warmte of elektrische energie
Endotherm je moet voortdurend energie toevoeren, de energie wordt chemische energie
Activeringsenergie de energie die standaard moet toevoeren om een reactie op gang te brengen
Energiediagram hierin kan je het energie-effect van een chemische reactie weergeven
Botsende-deeltjesmodel
Botsende-deeltjesmodel de kleinste deeltjes van een stof bewegen, ze kunnen botsen, een reactie kan plaatsvinden als ze hard genoeg botsen en in de juiste richting gaan
Effectieve botsing als ze hard genoeg botsen en in de juiste richting botsen. Hoe groter het aantal botsingen, des te groter ook het effectieve botsingen en des te sneller verloopt de reactie
Effectieve botsingen vergroten:
- Concentratie > meer deeltjes, meer botsingen, meer effectieve botsingen en hogere reactiesnelheid
- Verdelingsgraad > meer raakoppervlak, meer botsingen, meer effectieve botsingen en hogere reactiesnelheid
- Temperatuur > deeltjes bewegen sneller, meer botsingen, meer effectieve botsingen en hogere reactiesnelheid
Powerpoint H4/5
Indeling stoffen
Metalen alleen metaal in formule, vast bij kamertemperatuur
Moleculaire stoffen niet-metaalatomen, vast, vloeibaar of gasvormig bij kamertemperatuur: systeem naamgeving, komt ervoor te staan
- mono
- di
- tri
- tetra
- penta
- hexa
- hepta
- octa
- nona
- deca
NO2 > stikstofdioxide
Zouten metaal en niet-metaal-atomen in een verbinding, vast bij kamertemperatuur
CO
Wanneer ontstaat het?
- Te weinig O2
- Te hoge temperatuur
Gevaar CO, hecht beter aan rode bloedcellen dan O2, dan krijgen de rode bloedcellen geen O2 meer
Reagens
Reagens kan 1 bepaalde stof aantonen door een zichtbare verandering
Explosie
2 manieren:
- Veel gasvormige producten, veel warmte, nog meer ruimte
- Juiste verhouding zuurstof en brandstof, een exotherme reactie, met meer gas en warmte en uitzetting
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
N.
N.
Dank je wel voor het redden van mijn toetsweek👍. Heb je misschien ook hoofdstuk 1,2,3 en 6?
2 jaar geleden
Antwoorden