Les 1a: Samenleving en bewegingscultuur: een inleiding
1. inleiding
De bijzondere positie van het vak lichamelijke opvoeding. In 1998 wordt besloten om lichamelijke opvoeding als examenvak in te voeren. Het is niet alleen een doe- vak. Het is belangrijk om te weten hoe het met je conditie staat, en je moet weten hoe je die onderhoudt of verbetert.
Het maatschappelijk belang van sport.
1878: nieuw vak: de vrije en orde- oefeningen der gijmnastiek. Een van de voorvechters was de Groningse schoolmeester R.G. Rijkes. Boek met oefeningen.
2.Over de ontwikkeling van sport, Griekse en Romeinse periode
Olympische spelen werden voor het eerst in 776 v.C. gehouden en wel ter ere van de god Zeus. De winnaars werden vrijgesteld van het betalen van belasting.
In de oude Griekse cultuur speelt sport dus een belangrijke rol. “mens sana in corpore sano: een gezonde geest in een gezond lichaam. Griekse goden worden als mooie goden afgebeeld.
Alleen mannen waren deelnemers aan de spelen. In 394 werden de Spelen door de christen- keizer Theodosius verboden omdat het een ‘heidens’ evenement was.
Pas in 1896 worden ze opnieuw ingevoerd. (Franse Baron Pierre De Coubertin) In 1928 werden er voor het eerst vrouwen toegelaten op enkele atletieknummers.
In de Romeinse cultuur zijn we een opvallende verschuiving: de verschuiving van sport als pure prestatie naar sport als onderdeel van vechtkunst. Beroemd en berucht zijn de gevechten van de gladiatoren, waarbij het element volksvermaak een belangrijke rol speelt. Romeinen streefden naar gebiedsuitbreiding, dus zo gek is dat niet.
3. Van de Middeleeuwen tot ca. 1900
* Er ontstaat opnieuw interesse in lichamelijke vorming v na sport. Dit komt o.a. tot uiting in leerboeken die worden geschreven.
* Onder invloed van de kerk zien we dat er steeds meer nadruk wordt gelegd op de geest.
Vanuit de leer van de kerk wordt aangegeven wat goed (iemand die geestelijk op zoek is) en slecht is. er wordt op de vergankelijkheid van het lichaam gewezen.
Lichaam is in deze cultuur van ondergeschikt belang en dus zijn activiteiten die op het lichaam gericht zijn, ook van ondergeschikt belang.
Niet verboden,invulling vrije tijd. Het grote verschil van deze periode met de periode na 1900 is, dat er nog geen organisaties zijn die zich toeleggen op het internationaal verspreiden van ‘hun’sport.
4. Vanaf ca. 1900: de opkomst van de gereglementeerde moderne sport
Meeste sporten die we nu kennen zijn aan het einde van 19e eeuw ingevoerd. Belangrijk hierbij was:
• Vaststaande regels werden ingevoerd:
• Organisaties werden opgericht die zich gingen toeleggen op het verspreiden van hun sport. (vooral Engelsen)
In Nederland begint de ‘moderne sport’ rond 1880. Sport is eerst een verschijnsel voor de elite. In het Nederlands voetbalelftal van 1918 waren er bijv. niet meer dan 3 spelers uit typische volksmilieus.
Verspreiding van sporten gaat zeer snel. Zeker na de WO I heeft sport een enorme vlucht genomen.
Niet meer weg te denken als maatschappelijk verschijnsel.
Verdiepingssotf: sociologische vragen rond de verspreiding van verschillende sporten
Wat zijn de redenen dat bepaalde sporten zich op een bepaalde wijze hebben verspreid? Belangrijek punten voor het beantwoorden van die vraag zijn:
• Zijn eigenschappen van een sport bepalend voor de verspreiding?(Tennis kost veel tijd en geld logisch dat het alleen door elite werd gedaan. Sociologen geloven niet dat dit een oorzaak is)
• Is de mate van zogenaamde identificatie van belang? Status is een belangrijk motief om tot een keuze te komen. Je onderscheid je door het kiezen van een sport. Nu minder in het belang dan 50 jr. geleden. Sociologen geloven er sterk in dat veranderingen in de klassenverhoudingen hebben geleid tot een populariteitstoename van statussporten.
• In hoeverre hangen sportvoorkeuren samen met internationale machtsverhoudingen? VS basketbal. Ook opkomst Japan als een rijk land en de belangstelling voor vechtsporten als karate en judo.
6. De waardering van bepaalde sporten in verschillende culturen
Niet alleen de waardering van een sport hangt van de cultuur af, ook de belangstelling voor bepaalde sporten verschilt aanmerkelijk tussen verschillende culturen.
Japan: vechtsport neemt belangrijke plaats in, in cultuur.
Sumoworstelen: Veel handelingen bij het sumoworstelen getuigen van de verstrengeling van geloof en sport- beleving. In de westerse cultuur is die verstrengeling niet aanwezig.
7. Maatschappelijke veranderingen van nu
Sport en lichamelijke activiteit ondervinden een steeds grotere waardering in onze moderne maatschappij. Invloed kerk neemt af, interesse lichamelijke neemt toe. Reclame/ media/ campagnes.
Een steeds rijkere bewegingscultuur
8. Redenen voor toename in belangstelling voor sport en lichamelijk actief zijn.
A. meer vrije tijd: aantal uren per week werken afgenomen, vakantiedagen toegenomen. Ze vinden het leuk zo hun vrije tijd in te vullen.
B. Een groeiend maatschappelijk gezondheidsbesef: dat besef komt landelijk tot uiting door het beleid van de regering en lokaal door het beleid van provincies en gemeenten. Met overheidssteun komen er steeds meer faciliteiten. Instellingen zoals de hartstichting. (factoren die bedrijgend zijn voor gezondheid zijn alcohol, roken, te veel en vet eten, weinig bewegen) kwaliteit van het leven.
C. de invloed vanuit de media en de commerciële instellingen: mensen staan hierdoor voortdurend onder invloed.
D. Bij meer beroepen komt het belang van lichamelijke opvoeding en sport tot uiting. Niet vreemd als je bedenkt dat steeds meer mensen lichamelijk actief zijn, er een grote belangstelling is voor een gezonden leefwijze (inbegrip van gezonde lichamelijke activiteit), en we gemiddeld langer leven en dat gezondheid hierbij een belangrijke rol speelt.
Het passief genieten van sport: hoogste kijkdichtheid bij de tv wordt bijna altijd bereikt bij belangrijke sportwedstrijden. Redenen.
* sport kan spannend zijn
* sport biedt voortdurend actie
* sport kan inspelen op groepsgedrag (nationale trots)
Verdiepingsstof
Onderwerp gedrag van toeschouwers is gelief bij psychologen en sociologen. Plezier van toeschouwers hangt af van:
• Positieve of negatieve gevoelens met betrekking tot tegenpartij.(verschil Ned-Du, Ned-Den)
• Of er veel op het spel staat. We identificeren ons kennelijk met de partij waar we voor zijn.
• Populariteit van een of aantal spelers. Behoefte aan idool, vaak bekende sporter.
• De mate waarin een sportevenement het “samen- gevoel” benadrukt. Vb: Elfstedentocht.
1. inleiding
De bijzondere positie van het vak lichamelijke opvoeding. In 1998 wordt besloten om lichamelijke opvoeding als examenvak in te voeren. Het is niet alleen een doe- vak. Het is belangrijk om te weten hoe het met je conditie staat, en je moet weten hoe je die onderhoudt of verbetert.
Het maatschappelijk belang van sport.
1878: nieuw vak: de vrije en orde- oefeningen der gijmnastiek. Een van de voorvechters was de Groningse schoolmeester R.G. Rijkes. Boek met oefeningen.
2.Over de ontwikkeling van sport, Griekse en Romeinse periode
Olympische spelen werden voor het eerst in 776 v.C. gehouden en wel ter ere van de god Zeus. De winnaars werden vrijgesteld van het betalen van belasting.
Alleen mannen waren deelnemers aan de spelen. In 394 werden de Spelen door de christen- keizer Theodosius verboden omdat het een ‘heidens’ evenement was.
Pas in 1896 worden ze opnieuw ingevoerd. (Franse Baron Pierre De Coubertin) In 1928 werden er voor het eerst vrouwen toegelaten op enkele atletieknummers.
In de Romeinse cultuur zijn we een opvallende verschuiving: de verschuiving van sport als pure prestatie naar sport als onderdeel van vechtkunst. Beroemd en berucht zijn de gevechten van de gladiatoren, waarbij het element volksvermaak een belangrijke rol speelt. Romeinen streefden naar gebiedsuitbreiding, dus zo gek is dat niet.
3. Van de Middeleeuwen tot ca. 1900
* Er ontstaat opnieuw interesse in lichamelijke vorming v na sport. Dit komt o.a. tot uiting in leerboeken die worden geschreven.
* Onder invloed van de kerk zien we dat er steeds meer nadruk wordt gelegd op de geest.
Vanuit de leer van de kerk wordt aangegeven wat goed (iemand die geestelijk op zoek is) en slecht is. er wordt op de vergankelijkheid van het lichaam gewezen.
Lichaam is in deze cultuur van ondergeschikt belang en dus zijn activiteiten die op het lichaam gericht zijn, ook van ondergeschikt belang.
Niet verboden,invulling vrije tijd. Het grote verschil van deze periode met de periode na 1900 is, dat er nog geen organisaties zijn die zich toeleggen op het internationaal verspreiden van ‘hun’sport.
4. Vanaf ca. 1900: de opkomst van de gereglementeerde moderne sport
Meeste sporten die we nu kennen zijn aan het einde van 19e eeuw ingevoerd. Belangrijk hierbij was:
• Organisaties werden opgericht die zich gingen toeleggen op het verspreiden van hun sport. (vooral Engelsen)
In Nederland begint de ‘moderne sport’ rond 1880. Sport is eerst een verschijnsel voor de elite. In het Nederlands voetbalelftal van 1918 waren er bijv. niet meer dan 3 spelers uit typische volksmilieus.
Verspreiding van sporten gaat zeer snel. Zeker na de WO I heeft sport een enorme vlucht genomen.
Niet meer weg te denken als maatschappelijk verschijnsel.
Verdiepingssotf: sociologische vragen rond de verspreiding van verschillende sporten
Wat zijn de redenen dat bepaalde sporten zich op een bepaalde wijze hebben verspreid? Belangrijek punten voor het beantwoorden van die vraag zijn:
• Zijn eigenschappen van een sport bepalend voor de verspreiding?(Tennis kost veel tijd en geld logisch dat het alleen door elite werd gedaan. Sociologen geloven niet dat dit een oorzaak is)
• Is de mate van zogenaamde identificatie van belang? Status is een belangrijk motief om tot een keuze te komen. Je onderscheid je door het kiezen van een sport. Nu minder in het belang dan 50 jr. geleden. Sociologen geloven er sterk in dat veranderingen in de klassenverhoudingen hebben geleid tot een populariteitstoename van statussporten.
• In hoeverre hangen sportvoorkeuren samen met internationale machtsverhoudingen? VS basketbal. Ook opkomst Japan als een rijk land en de belangstelling voor vechtsporten als karate en judo.
Niet alleen de waardering van een sport hangt van de cultuur af, ook de belangstelling voor bepaalde sporten verschilt aanmerkelijk tussen verschillende culturen.
Japan: vechtsport neemt belangrijke plaats in, in cultuur.
Sumoworstelen: Veel handelingen bij het sumoworstelen getuigen van de verstrengeling van geloof en sport- beleving. In de westerse cultuur is die verstrengeling niet aanwezig.
7. Maatschappelijke veranderingen van nu
Sport en lichamelijke activiteit ondervinden een steeds grotere waardering in onze moderne maatschappij. Invloed kerk neemt af, interesse lichamelijke neemt toe. Reclame/ media/ campagnes.
Een steeds rijkere bewegingscultuur
8. Redenen voor toename in belangstelling voor sport en lichamelijk actief zijn.
A. meer vrije tijd: aantal uren per week werken afgenomen, vakantiedagen toegenomen. Ze vinden het leuk zo hun vrije tijd in te vullen.
B. Een groeiend maatschappelijk gezondheidsbesef: dat besef komt landelijk tot uiting door het beleid van de regering en lokaal door het beleid van provincies en gemeenten. Met overheidssteun komen er steeds meer faciliteiten. Instellingen zoals de hartstichting. (factoren die bedrijgend zijn voor gezondheid zijn alcohol, roken, te veel en vet eten, weinig bewegen) kwaliteit van het leven.
C. de invloed vanuit de media en de commerciële instellingen: mensen staan hierdoor voortdurend onder invloed.
Het passief genieten van sport: hoogste kijkdichtheid bij de tv wordt bijna altijd bereikt bij belangrijke sportwedstrijden. Redenen.
* sport kan spannend zijn
* sport biedt voortdurend actie
* sport kan inspelen op groepsgedrag (nationale trots)
Verdiepingsstof
Onderwerp gedrag van toeschouwers is gelief bij psychologen en sociologen. Plezier van toeschouwers hangt af van:
• Positieve of negatieve gevoelens met betrekking tot tegenpartij.(verschil Ned-Du, Ned-Den)
• Of er veel op het spel staat. We identificeren ons kennelijk met de partij waar we voor zijn.
• Populariteit van een of aantal spelers. Behoefte aan idool, vaak bekende sporter.
• De mate waarin een sportevenement het “samen- gevoel” benadrukt. Vb: Elfstedentocht.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
D.
D.
kon uitgebreider....
10 jaar geleden
Antwoorden