Vietnam (samenvatting hoofdstuk 1 + lijsten)

Samenvatting door Hilda
5e klas vwo | 2556 woorden
18 november 2012
10 keer beoordeeld

10 keer beoordeeld

Taal

Nederlands

Vak

Geschiedenis

Methode

Sprekend verleden

Onderwerpen

Rusland, Koude Oorlog, Verenigde Staten, Vietnamoorlog, China, Socialisme, Sovjet-Unie, Vietnam

ADVERTENTIE

Twijfel je nog over jouw studiekeuze?

Of heb je hulp nodig bij het inschrijven? Bezoek dan onze Extra Open Avond op 7 juni. Kom een kijkje nemen en voel hoe het is om te studeren bij Hogeschool Inholland. Wij staan voor je klaar!

Meld je aan!

Hoofdstuk 1: koude oorlog en dekolonisatie in Azië en in Vietnam in het bijzonder.

1.1

Na de 2^e wereldoorlog kwam er een mondiale machtsstrijd tussen de Verenigde Staten en de Sovjet unie.

De verenigde staten was kapitalistisch
De SU had een communistische partijdictatuur.

De factoren die hierbij een rol speelden:

De SU had de Oost-Europese landen in de oorlog bevrijd, de VS de West-Europese.
Na de inval van Duitsland in de SU wou Stalin een “buffer” creëren aan de westgrens van zijn land. De Oost-Europese satellietstaten (ondergeschikte staten) zorgden hiervoor en werden communistisch
De West-Europese landen werden kapitalistisch
De bevrijdde gebieden bleven behoren tot de invloedsferen van de 2 grootmachten
Minder contact mogelijk door het ‘ijzeren gordijn’

Deze machtsstrijd monde uit tot de koude oorlog. Mede door het toenemend wederzijds wantrouwen (de VS dacht dat Rusland op de wereldmacht uit was en de SU begreep het idee van democratie niet) en het toenemend aantal conflicten (blokkade van Berlijn, overname Tsjecho-Slowakije). Door deze ontwikkelingen nam de wapenwedloop toe. Vooral de ontwikkeling van kenwapens was zeer populair. De mutual assured destructin (mogelijkheid elkaar te vernietigen) was bereikt.

In Europa werd tijdens deze periode de vrede bewaard door:

De wederzijdse afschrikking: bang om zelf vernietigd te worden.
Stalins opvolger (Chroesjtsjov) begon met een politiek van vreedzame co-existentie.

1.2

Zowel de VS en de SU hadden een negatief beeld van elkaar. Ook wel een vijandbeeld. Met dit vijandsbeeld verklaarden ze hun – af en toe – agressieve optreden in andere landen

Volgens de VS was de SU uit op de wereldmacht. Dit leidde tot een contaimentpolitiek. Dit werd als eerst toegepast in Europa met het Marshallplan en bij de oorlog in Griekenland. Maar als snel trad de VS ook in de rest van de wereld zo op doordat:

De communistische bewegingen in veel landen een grote rol hadden in de dekolonisatie in Azië
In China namen de communisten de macht over.

Het vijandsbeeld was voor de VS vooral bedreigend omdat ze de SU en China als een groot rood front zagen in het oosten. Na de breuk met de SU kwam China in een internationaal isolement terecht. Oorzaken v/d breuk:

De SU trad steeds minder hard op tegen de VS, terwijl China de VS nog steeds als grootste vijand.
China wilde de leidende rol van de SU overnemen
In China waren de boeren de belangrijkste drijfveer voor het communisme, in Rusland waren dat de arbeiders.

Door dit beeld van de VS zag de SU dit als bevestiging voor westers imperialisme. Ze zagen dit als excuus om macht te krijgen over de gedekoloniseerde gebieden (vooral in Azië)

1.3

Dit wil je ook lezen:

Online oplichting

In de kolonies groeide in de jaren ’20 en ’30 het verzet tegen de overheersing. Dit werd aangesterkt door de bevrijding (en bezetting) van sommige kolonies in de 2^e wereldoorlog. Deze gebeurtenissen zorgden voor meer nationalisme. Hierdoor is het dat relatief veel kolonies na de 2^e wereldoorlog onafhankelijk zijn geworden.

De kolonies in zuidoost Azië raakten in de ban van de koude oorlog toen de SU probeerde in te grijpen. Dit deden ze zodat deze kolonies banden zouden krijgen met de SU en uiteindelijk communistisch zouden worden. Amerika greep hierna weer in om dit proces te voorkomen. Een oorzaak van deze steun van de VS is ook dat de VS eerder de anticommunisten beweging in China steunde, toen dit mislukte ging heel hun focus uit naar de andere landen in zuidoost Azië.

De verspreiding van het communisme werd door de VS gezien als een olievlek. President Eissenhouwer omschreef dit voor het eerst in de Dominotheorie. Middelen om het communisme in te dammen waren:

Het geven van economische hulp (Marshallplan na de 2^e wereldoorlog in Europa)
Politieke steun/marionettenregering.
Militaire steun of militaire interventie

1.4

In de 2^e helft van de 19^e eeuw koloniseerde Frankrijk Vietnam, Laos en Cambodja. De gevolgen voor Vietnam waren vooral positief:

Er kwamen redelijk wat verbeteringen in de infrastructuur
In het zuiden bouwden de fransen dijken, wat de vruchtbaarheid van de grond ten goede kwam
Ook bescheiden verbetering in het onderwijs en in de gezondheidszorg
Er ontstond een kleine Vietnamese elite
Bij de nieuwe vruchtbare landbouwgrond ontstond een groter verschil tussen de grootgrondbezitters en de armere boeren. (het zuiden van Vietnam)

In het noorden van Vietnam was minder vruchtbare grond, en was het leven moeilijker. Hier ontstond ook het meest verzet tijdens de kolonialen tijd van de Fransen.

1.5

In 1919 bij de vrede van Versailles diende Ho Chi Min een onafhankelijkheidsverklaring in, deze werd teleurstellend afgewezen en hierna verbleef hij van 1917-1924 in Europa. Van 1924-1945 verbleef hij in China waar hij zich verdiepte in het communisme. In 1930 wist hij 3 Vietnamese communistische partijen samen te brengen in één partij: de Indochinese Communistische Partij. Er was in de jaren ’20 al meerdere pogingen gedaan tot verzet in Vietnam, geen van deze pogingen lukte en werden hard neergeslagen door de Fransen. Omdat deze opstanden niet lukten kregen de communisten in Vietnam de leiding over het verzet.

Na de nederlaag van Frankrijk tegen Duitsland nam in Indochina het Japanse leger de leiding over. In maart 1945 werd het Franse leger definitief aan de kant gezet. Ho Chi Minh was in 1941 naar Vietnam gekomen en had daar de Vietminh (afkorting van Revolutionaire Bond voor de Onafhankelijkheid van Vietnam) gesticht. Hiermee ging hij (samen met de geallieerden) de strijd aan tegen de japanners

Na de capitulatie van Japan ontstond er een machtsvacuüm (de chinezen en Britten waren nog niet ter plaatse) hier maakt Ho Chi Minh gebruik van en riep de Democratische Republiek Vietnam (DRV) uit. Deze stond alleen niet sterk omdat: ze alleen in het noorden steun hadden v/h volk, de DRV internationaal niet erkend werd, de Fransen hun macht terug wilden en Ho Chi Minh de steun van Amerika verwachtte.

De fransen probeerden na de 2^e wereldoorlog hun macht te herstellen:

In het zuiden riepen ze een Vietnamese staat uit. (o.l.v. Bao Dai, Marionette)
In het noorden van 1946-1954 guerrillastrijd. (verloren bij Dien Bien Phoe, met 50000-16000)

Omdat de VS de DRV niet erkende zocht Ho Chi Minh steun bij de communisten (de SU en China). Hiervan kreeg hij militaire steun. Amerika steunde Ho Chi Minh niet omdat ze Frankrijk dachten nodig te hebben in de koude oorlog.

1.6

Na het verlies van Frankrijk bij Dien Bien Phoe kwamen er de akkoorden van Geneve. Alleen moeilijk om een akkoord te sluiten omdat:

Noord Vietnam het noorden en zuiden wou verenigen
De VS wou voorkomen dat Zuid-Vietnam ook communistisch werd

De bepalingen werden als volgt:

Vietnam werd tijdelijk verdeeld in 2 stukken (17^e breedtegraad)
De Vietminh moest gebieden in het zuiden opgeven
Het noorden werd een communistische staat
Het zuiden werd (door Amerika gesteund) een autoritair regime.

Er trokken bijna een miljoen noord-Vietnamezen naar het zuiden. En maar 15000 naar het noorden. De gevolgen waren het ongunstig voor de Vietminh deze gingen er toch mee akkoord omdat ze verwachtte de aankomende verkiezingen te winnen. Maar de VS en Zuid-Vietnam ging hier niet mee akkoord en gaven als reden dat er geen vrije verkiezingen konden zijn in een communistische staat.

Noord-Vietnam drong niet op vrije verkiezingen aan omdat:

Dit wil je ook lezen:

Linda (27) werkt in de zorg: â€˜Hier kun je het verschil makenâ€™

De SU niet bereid was ter wille van Vietnam de zaken met de VS op scherp te stellen
China had geen haast om Vietnam weer te herenigen, het was bang dat Vietnam ook Laos en Cambodja. Dit gebeurde ook in 1979. (het was wel maar een tijdelijke verovering)

Begrip	Omschrijving
Hoofdstuk 1
Kapitalistisch	Vorm van produceren in Westerse landen, die niet in handen is van de staat en streeft naar zo veel mogelijk winst
Koude Oorlog	periode van 1945-1990 met veel spanningen tussen de VS en de SU (vooral oorlog met woorden)
Wapenwedloop	de opvoering van wapenbezit door grote mogendheden. Vond plaats in de koude oorlog
Vreedzame co-existentie	in vrede naast elkaar bestaan
Vijandbeeld	Het beeld dat je van je tegenstander hebt, wordt meestal gekarakteriseerd
Communistische wereldrevolutie	Het onderwerpen van het kapitalisme in de hele wereld, met als doel de wereldmacht
containment' - politiek	indammingspolitiek
imperialisme	het proces waarbij landen andere landen/delen van landen willen beheersen
nationalisme	politiek streven naar eigen land, of meer macht voor eigen land
dominotheorie	het idee achter de containment politiek: communisme breidde zich als een olievlek uit/
marionetten regering	een schijnregering die niet zelf beslissingen neemt, maar luistert naar een externe instantie/land
Vietminh	Vietnamese communisten/nationalisten samengebracht in het verzet tegen het Franse koloniale bewind
Geneefse akkoorden	akkoorden n.a.v. de wapenstilstand tussen het Franse koloniale bewind en de Vietminh

Hoofdstuk 2
Ho Chi Minh route	route die Noord en Zuid Vietnam via de buurlanden Laos en Cambodja bereikte. Werd gebruikt voor militaire doeleinden
versterkte dorpen	een dorp achter muren en prikkeldraad die voor bescherming zorgen
Vietcong	ondergrondse communistische beweging tijdens de Vietnam oorlog (tegen de Amerikanen)
beperkte oorlog	Militair geweld staat voor afbaking van een bepaald terrein, niet veel onnodige slachtoffers
operatie 'Rolling Thunder'	Codenaam voor militaire actie om Noord-Vietnam te bombarderen
guerrilla-oorlog	Oorlog waarin verzet komt tegen een overheerser, niet grote veldslagen maar kleine korte aanvallen
agent Orange	codenaam voor het ontbladeringsmiddel dat door de Amerikanen werd ingezet in de Vietnamoorlog
napalm-brandbommen	Een brandbom: veel door de Amerikanen gebruikt om Vietnam te bombarderen.

Hoofdstuk 3
My lai	“zuiveringsactie” van het Amerikaanse leger op een dorpje in Vietnam

Hoofdstuk 4
Protest generatie	Generatie van na de 2^e wereldoorlog. Deze hadden geen oorlog meegemaakt en kwamen tegen de Vietnamoorlog in opstand
Pentagon	Ministerie van defensie (VS)
Pentagon papers	Serie verhalen (gepubliceerd in the New York times) die geheimen over de Vietnamoorlog onder de aandacht brachten
Vietnamsyndroom	Syndroom dat veel oud Vietnam soldaten hadden toen ze weer terugkeerden naar het thuisfront. Ze werden namelijk niet ontvangen als helden, maar als oorlogsmisdadigers

Wie?	Wat?
Stalin	Leider van de Sovjet-Unie4
Chroestjov	opvolger Stalin (leider SU) begon met: vreedzame co-existentie
Mao Zedong	Leider communistisch China

Zuid Vietnam
Bao Dai	Leider Franse staat in Vietnam (marionettenregering -
Ngo Dihn Diem	minister president zuid-Vietnam (marionettenregering VS)

Noord Vietnam
Ho Chi Minh	oprichter Vietminh/vietcong leider tegen verzet VS in Vietnam
Vo Nguyen giap	minister van defensie van noord-Vietnam + generaal + leider Vietminh

Amerika
President Truman	Leider VS, begon met containment politiek
President Eissenhouwer	Leider VS, formuleerde dominotheorie
John F. Kennedy	President VS (vermoord)
Lyndon B. Johnson	Opvolger Kennedy (president VS), zette operatie Rolling Thunder in beweging
Richard Nixon	opvolger Johnson (had zich niet herkiesbaar gesteld) peace with honour, kerstbombardementen
John Forest Duller	minister buitenlandse zaken o.l.v. Eissenhouwer
Martin Luther King	Dominee die strijde voor gelijke rechten (voor zwarten), werd vermoord
Walter Cronknite	Bekende nieuwslezer die openlijke kritiek uitte op de Vietnamoorlog
Joan Boez	Protestzanger
Bob Dylan	Protestzanger
J. William Fullbright	democratische senator die protest bood tegen de Vietnamoorlog

My Lai
John Kerry	Vietnam-veteraan die een bekentenis gaf over de oorlogsmisdaden rond My Lai
Herbert Carter	Soldaat die weigerde op de burgers in My Lai te schieten
Ernest medina	Kapitein die de "zuiveringsactie" bij My Lai leidde
Ron Ridenhour	Soldaat die in een brief vertelde over de gebeurtenissen bij My Lai
Huhg Thompson Jr.	Helikopterpiloot bij my lai die Vietnamese burgers beschermde door zijn helikopter tussen de soldaten en de burgers in te zetten
Jaartal	Gebeurtenis
tweede helft 19e eeuw	Vietnam, Laos en Cambodja gekoloniseerd door Frankrijk
1910	aanleg spoorlijn Hanoi-China (werd in de jaren '60 heel belangrijk voor vervoer wapens)
1917-1924	Ho Chi Minh verblijft in Europa
1919	Teleurstellende vredesconferentie voor de Vietnamezen
jaren '20 + '30	Groeiende nationalistische gevoelens in Koloniën
1924-1945	Ho Chi Minh verblijft in China en verspreid daar onder Vietnamezen het Communisme
1927	Populaire nationalistische Vietnamese partij opgericht
1930	één communistische Vietnamese partij
1930	Opstand van nationalistische partij mislukte > ho chi Minh meer macht
jun-40	Franse nederlaag tegen Duitsland
1941	Inval Duitsland in de SU
1941	oprichting Vietminh
1945-1954	geleidelijke invoering communisme Vietnam
mrt-45	Japanners ontwapenen Fransen in Vietnam
Augusts 1945	Machtsvacuüm na verlies Jappen in bezette koloniën
aug-45	Japan capituleerde > Machtsvacuüm > DRV uitgeroepen
sep-45	DRV (democratische republiek Vietnam) uitgeroepen
1945	eerste kernbom VS
1946-1954	opstand Vietnamezen tegen Frans bewind
1946	in het zuiden van Vietnam het Franse koloniale bewind hersteld
1947	Marshallplan
1947	Steun van VS voor niet-communisten in Griekenland
1948-1949	Blokkade van Berlijn
1948	Communistische machtsovername Tsjechië-Slowakije
1949	Eerste Kernwapens SU
1949	Communisten nemen macht over in China
1949	Ho, Chi Minh krijgt steun van SU en China
1949	Communisten aan de macht in China o.l.v. Mao zedong
Jaren '50 + '60	de VS gebruikte haar invloed in Zuidoost Azië om belangen te behartigen.
tot eind '50	VS lag voor op SU m.b.t. kernwapens
1950	oprichting Franse staat in Vietnam
1951	Indochinese arbeidspartij werd Vietnamese arbeiderspartij
1953-1961	Eisenhouwen president in de VS
vanaf 1954	Radicale invoering communisme Vietnam
1954	In zuid-Vietnam wordt Ngo Dinh Diem aangesteld als minister-president
1954-1975	1,1 miljoen noord-Vietnamese soldaten gesneuveld en 2 miljoen burgerslachtoffers
apr-54	Dominotheorie geformuleerd door Eissenhouwer (VS)
mei-54	nederlaag Frankrijk Dien Bien Phoe > einde bewind > Geneefse akkoorden
1955-eind 1956	campagne voor landhervorming in Vietnam: klassenstrijd tussen boeren/landheren
1956	fransen weg uit Vietnam
1958	campagne tot collectivisering van de landbouw in Vietnam
1959	communisten delen gratis grond uit in zuid-Vietnam
vanaf 1959	Infiltratie noord Vietnam naar het zuiden
1960	openlijke breuk tussen China en SU
1960	NLF opgericht
1961-1962	65.000.000 naar Vietnam van de VS
1961	eerste vijfjarenplan Vietnam (zware industrie)
1962	Ho Chi Minh route bereikbaar voor vrachtwagens
1963	Lyndon B, Johnson opvolger vermoorde Kennedy
aug-63	200.000 mensen demonstreren onder leiding van Martin Luther King tegen de ongelijkheid
1963-1973	5000 soldaten deseerden in Vietnam, 500000 (van de 7000000) onttrokken zich - soms tijdelijk - aan dienstplicht.
1-nov-63	einde bewind Diem (z.-Vietnam)
22-nov-63	Dood John F. Kennedy
na de verkiezingen 1964	Johnson kon op de steun van de meerderheid van het congres rekenen
aug-64	Tonkin Incident
eind 1964	begin grotere infiltraties zuid Vietnam
1965	180000 Amerikaans soldaten in Vietnam
7-feb-65	eerste Amerikaanse doden in Vietnam
mrt-65	begin bombardementen op noord Vietnam (door de VS)
apr-65	eerste demonstratie Washington tegen Vietnamoorlog
16-mrt-68	"zuiveringsoperatie" Amerikaanse leger in het dorp "my lai"
na 1968	drugsgebruik onder Amerikaanse soldaten neemt toe
30-jan-68	begin tet-offensief
1968	in Nederland het medische comité zuid-Vietnam actief
1968	500000 manschappen in Vietnam
nov-68	Nixon gekozen als president
nov-69	tweede mars Washington (protest Vietnamoorlog)
1969	900.000.000 naar Vietnam van VS
4-mei-70	dood 4 demonstranten op universiteit
1971	getuigenis John Kerry over My Lai
feb-72	bezoek Nixon aan China
mei-72	bezoek Nixon aan Rusland
kerst 1972	kersbombardementen noord-Vietnam
8-jun-72	my lai
27-jan-73	Parijse akkoorden getekend
apr-75	offensief noord-Vietnam tegen zuid-Vietnam
mei-75	Congres perkt de bevoegdheden van de president m.b.t. oorlogsvoering in.
1979	Vietnam verovert tijdelijk Cambodja
jaren '80	als verwerking van de nationale trauma worden veel films over Vietnam gemaakt
1982	in Washington een nationaal monument onthuld