CKV samenvatting H3 en H13 - Contrast

Hoofdstuk 3 Schoonheid en Lelijkheid

Aantekeningen:

• Schoonheid: iets wat prettig is om naar te kijken / als mooi wordt ervaren
• Lelijkheid: iets dat als afstotelijk of aantrekkelijk ervaren wordt

Schoonheidsidealen:

• Persoonlijk
• Cultuurgebonden
• Tijd waarin je leeft

Wanneer is kunst mooi?

• Regels van een bepaalde periode
• Gulden snede

Wanneer is kunst niet mooi

• Avant garde
• Kunst die tegen de regels ingaan

Verschil naakt en bloot

• Naakt
  • Godin
  • Kijkt je niet aan, langs je heen kijken
  • Schaamte
  • Bedekking zoeken
• Bloot
  • Vrouwen / prostituee
  • Kijken je aan
  • Geen bedekking
  • Schoonheidsidealen niet belangrijk

Avant garde = tegen de stroom in

De belangrijke begrippen van dit hoofdstuk uitgelegd:

• Lineair perspectief: Een techniek om diepte te creëren op een plat vlak door lijnen naar een verdwijnpunt te laten lopen.
• Gulden snede: Een wiskundige verhouding (ongeveer 1:1.618) die vaak wordt gebruikt in kunst en architectuur vanwege zijn esthetische aantrekkingskracht.
• Renaissance: Een tijd in Europa (14e tot 17e eeuw) waarin kunst, wetenschap en literatuur weer helemaal opbloeiden, geïnspireerd door oude Griekse en Romeinse ideeën.
• Tragedie: Een soort verhaal of toneelstuk dat meestal slecht afloopt voor de hoofdpersonen en vaak gaat over verdrietige of serieuze onderwerpen.
• Volksmuziek: Traditionele muziek die typisch is voor een bepaald land of gemeenschap en die vaak mondeling wordt doorgegeven.
• Spitzen: Balletschoenen met harde punten waarmee dansers op hun tenen kunnen dansen in klassiek ballet.
• Avant-Garde: Een stijl in kunst en cultuur die nieuwe en experimentele ideeën gebruikt, vaak anders dan wat normaal is.

strandfoto als kunst

wie en wat hoort er in het museum thuis? Hier zien we een gewoon tienermeisje op een Pools strand. Haar lichaam licht op tegen de grijze zee achter haar en ze ziet er wat slungelig uit; een beetje onzeker. Haar badpak is uit de mode en  zit niet goed om haar lichaam. Haar huid is bleek en ze staat een beetje scheef. Eigenlijk is ze een doodnormaal meisje…

De nederlandse fotograaf Rineke Dijkstra zoekt op uiteenlopende stranden naar tieners die zich voor de camera willen vastleggen. Ze staan frontaal in beeld en kijken recht in de camera. Hun openheid maakt hun kwetsbaar. Zo vormen de modellen van Dijkstra een tegenwicht voor de zelfverzekerde beroemdheden die we veel in advertenties en tijdschriften zien. Zelf zegt Dijkstra: ‘Ik hou van een specifiek soort gezichten, heel klassiek en daardoor tijdloos – het meisje in het groene badpak in Kolobrzeg bijvoorbeeld. Zij heeft een bepaalde schoonheid die andere mensen misschien niet opvalt, maar ze heeft een soort ingetogenheid die ik juist zo mooi vind.’

Als we nu weer naar het meisje op de foto kijken, valt nog iets anders op: ze lijkt wel de Venus op de schelp uit het schilderij van Botticelli! Zo verwijst de foto van dit doodgewone meisje onbedoeld naar een klassiek schoonheidsideaal.

H13 Architectuur

Aantekeningen:

Architectuur is:

• Kunst van het ontwerpen van de gebouwde omgeving
• Gebouwen, interieurs, landschappen en steden

Belangrijk bij architectuur

• Schoonheid
• Stevigheid
• Bruikbaarheid
• Maar ook externe factoren zoals geld, klimaat en omgeving

De belangrijke begrippen van dit hoofdstuk uitgelegd:

• Ornamenten: Decoratieve elementen toegevoegd aan gebouwen voor visuele aantrekkelijkheid.
• Façades: De voorkant of buitenkant van een gebouw, vaak het meest opvallend en versierd.
• Organische vormen: Ontwerpen geïnspireerd door de natuur met vloeiende, gebogen lijnen.
• Skeletgebouw: Constructie waarbij het frame van staal of beton de primaire lasten draagt, vaak gebruikt in moderne hoogbouw.

Het modernisme

Het modernisme pleit vanaf circa 1920 voor een functionele en zakelijke architectuur met moderne industriële bouwmaterialen zoals beton en staal. Form Follows Function is hun regel, dus een gebouw zonder decoraties, wat ook bij Less is More hoort. Een voorbeeld hiervan is de van Nellefabriek.

Het structuralisme

Dit is een reactie op het modernisme. Het zet kleinschaligheid en de menselijke maat voorop. Het kent geen strakke vormen, maar geschakelde blokken met veel variatie. Kleine onderdelen maken samen een structuur. Een voorbeeld hiervan zijn de Kubuswoningen

Het postmodernisme

Dit reageert ook op strakke, functionele ontwerpen van modernisme. kenmerken hiervan zijn uitbundige kleuren, vrije vormen, speelse details en gebruik van stijlen uit het verleden, veel kleuren en stijlen dus. Niets voor niets dat ze dit Less is a bore noemen. Een voorbeeld hiervan is het Groninger Museum.

Het neotraditionalisme

Er ontstaat eind 20^e eeuw een tegenreactie op de modernistische architectuur. Het Neotraditionalisme (retro-architectuur) keert terug naar bouwstijlen uit het verleden. Kenmerken zijn kleinschaligheid en een dorps karakter, zoals pleintjes, torentjes, binnenhofjes, die gemaakt zijn van traditionele materialen (bakstenen en dakpannen). Een voorbeeld is een nieuwbouwwijk brandevoort bij Helmond.

Het supermodernisme

Deze stroming bouwt weer strak en industrieel, maar gebruikt dankzij computers ook opvallende vormen. Het moet een statement maken (opvallen).Dit levert grootschalige, sensationele gebouwen op die willen zeggen: Look at me!! Een voorbeeld is het hoofdkantoor van ING.

Er zijn 6 kenmerken hoe gebouwen zich onderscheiden: functie, vorm, omgeving, materiaal, constructie en visie.

Functie

Wat is de functie? Aan de vorm van een gebouw moet je kunnen herkennen wat de functie is. bijvoorbeeld een kerk heeft een klokkentoren en een gerechtsgebouw een statige, klassieke entree met zuilen.

Vorm

Klassieke gebouwen hebben vaak symmetrische vormen, een statige gevel, een centrale entree en ornamenten, dit zijn versieringen, die de status verhogen. Het modernisme breekt met deze traditie. Ze bouwen niet langer façades (pronkgevels), maar laten eerlijk zien hoe ze te werk gaan. De functie bepaald de vorm, de constructie is met blote oog zichtbaar. Vaak zijn dit strakke vierkante dozen. Nieuwe technologie maakt mogelijk om complexere, organische vormen te ontwerpen. Ballonachtige rondingen word blob-architectuur genoemd. Blob komt van binary large object wat binair (tweedelig) groot object betekent.

Omgeving

Soms sluit het goed aan op de omgeving. Een nieuw gebouw gaat als het ware op in het ritme van de gevels van de omringde gebouwen, bijvoorbeeld omdat de hoogte, vorm, materialen en kleuren hetzelfde zijn. Architecten kunnen ook bewust kiezen voor contrast, door het gebouw juist te laten afwijken.

Materiaal

Gebruikte materialen dragen mee aan de uitstraling van een gebouw. Voor bankgebouwen worden vaak luxe materialen gebruikt, zoals marmer. Eeuwenlang bepalen metselwerk en bakstenen het uiterlijk. In de 19^e eeuw geven gewapend beton, staal en glas  nieuwe mogelijkheden. Hierdoor kunnen grotere en lichtere gebouwen ontworpen worden.

Constructie

Constructie betekent letterlijk het samenvoegen van verschillende delen. Draagconstructie zorgt ervoor dat een gebouw blijft staan. De muren, vloeren en fundering dragen samen het gewicht. In moderne architectuur is er vaak sprake van skeletbouw. Een skelet van stalen of betonnen kolommen draagt het evenwicht.

Visie

Architecten bouwen vanuit visie. Ze hebben ideeën hoe het er uit moet zien, hoe moet functioneren, dus werken of samen leven. De visies van architecten hebben invloed op ons dagelijkse leven.