Hoofdstuk 2

H2: Europa, verenigd of versnipperd?

§5 Europa, variatie in de natuur
Je kunt europa aan 3 natuurkenmerken herkennen:
1. Europa is een shiereiland van Azie, en heeft een er gelede(= met ongerelmatige vorm) kust.
2. Europa is een klein werelddeel.
3. Europa heeft veel relief: van laagland tot hooggebergte.
Europa heeft alle landschappen van de gematigde zone en poolstreken. Grote delen van Europa hebben een gematigd klimaat, je kunt er dus goed wonen (het is niet te koud, niet te warm, niet te nat, niet te droog), maar toch zijn er grote verschillen.

§6 Europa: bevolking en cultuur
Europa is de derde bevolkingsconcentratie in de wereld. Europa heeft een grote bevolkingsdichtheid, maar niet heel Europa is dichtbevolkt.
Het aantal inwoners groeit door sociale bevolkingsgroei en natuurlijke bevolkingsgroei. Een aantal landen in Europa heeft een sterfteoverschot. Veel mensen moeten door conflicten migreren, maar ook arbeidsmigratie is een reden om te verhuizen. De regels om Europa binnen te komen zijn zo streng dat men ook wel spreekt van fort Europa.
In Europa hebben niet alle volken een eigen staat, wat kan leiden tot problemen. Bijvoorbeeld als een volk hun eigen taal niet mogen spreken. Of hun eigen godsdienst niet mogen beoefenen.
Op 2 manieren word geprobeerd vrede te houden:
1. Er werken 25 staten samen als Europese Uni. De EU wil welvaart, democratie en veiligheid. Het streven om
Europa tot een meer eenheid te komen, noem je Europese integratie.
2. Regionale autonomie is de grotere zelfstandigheid binnen een staat.

§7 Ongelijkheid in Europa
De Europese kernregio is door verschillende factoren ontstaan:
1. Het gebied heeft gunstige natuurlijke omstandigheden (bijv.: vruchtbare boden, goede natuurlijke havens).
2. Er werd veel geld geinvesteerd in ontwikkeling van de techniek. De snelle opkomst van de industrie heet de
Industriele Revolutie.
3. Door enorme verstedelijking zijn grote consumenten- en arbeidsmarkten ontstaan. Er zijn genoeg werknemers
en klanten om de producten te verkopen.
West-Europa is een van de rijkste regio’s, en om aan de top te blijven heb je een aantal dingen nodig. Bestaansmiddelen, infrastructuur en handelsmogelijkheden worden steeds vernieuwd. Eerst speelde zware industrie een hoofdrol, nu gaat het om ‘kennisintensieve’ industrie.
Europa heeft rijke en arme gebieden. Arme regio’s in de EU hebben daarom veel duurzame ontwikkelingshulp gekregen. Het meeste geld gaat naar achtergebleven regio’s, waar er minder dan 75% van het Europese gemiddelde wordt verdiend.
Een aantal landen hebben veel hulp gekregen van de EU, waaronder Spanje. Ze zijn erg vooruit gegaan, maar is dat ook zo als je inzoomt op de regio’s van een land? Toen Spanje in 1986 bij de EU kwam waren vooral de droge, dunbevolkte gebieden achtergebleven. Nadat ze waren toegetreden werd er veel geld geinvesteerd in vooral de verbetering van de infrastructuur. Wel zijn er verschillen in regionale ontwikkeling. Sommige regio’s zijn hypermodern, maar in andere is maar kleine vooruitgang.

§8 De ontwikkeling van Oost-Europa
economische verschillen met West-Europa
Oost West
Slechte producten Goede producten
Hoge werkloosheid Lage werkloosheid
Dit komt door het verschil in plan- en vrijemarktseconomie.

Slovenie, Estland, Letland, Litouwen, Polen, Tsjechie, Slowakije en Hongarije traden in 2004 toe in de EU. Omdat zij liggen dicht bij de Westerse markt. En zij voldeden aan de volgende 4 eisen: democratie, mensenrechten naleven, vrijemarktseconomie hebben en een goed bestuur.
Regionaal is er verschil tussen Oost-Europese landen, in inkomens en grootte. De inkomens komt door het verschil in economie. En als de landen klein zijn van grootte kunnen zij zich makkelijker aanpassen dan een land dat groot is van grootte.
De West-Europese landen moeten de nieuwe lidstaten steun geven om hun een succes te laten zijn.

Basisnummers

B29: Soorten Klimaten:
- Poolklimaat: Het hele jaar koud, neerslag valt er meestal in de vorm van sneeuw.
- Tropisch klimaat: Het hele jaar warm, valt veel regen.
- Zeeklimaat: In de zomers nooit erg warm en in de winters nooit erg koud, het hele jaar regen.
- Landklimaat: Winters zijn koud en de zomers zijn warm, er valt het hele jaar door regen, maar nooit heel veel.
- Droog (aride) klimaat: Valt heel weinig neerslag.

B32 Temperatuurfactoren
- Breedteligging: hoe hoger de breedte, hoe kouder
- Hoogteligging: hoe hoger op een berg, hoe kouder (elke 1000m 6˚C kouder)
- Land-zeeverdeling: langzaam of snel warmer?
- Wind- en zeestromen:aanvoer van kou of van warmte van elders
- Ligging van gebergten:wel of niet beschut ?

B45: Het ontstaan van neerslag
Neerslag heeft te maken met opstijgende lucht. Lucht die opstijgt, koelt af en koude lucht kan minder water bevatten dan warme lucht. Dus dan kan het dus gaan regenen.

B51: Klimaatsysteem Köppen
Zone A: tropische vegetatie, de isotherm is 18˚C in de koudste maand.
Zone B: woestijn vegetatie
Zone C: gebied met loofbomen, de isotherm is -3˚C in de koudste maand.
Zone D: gebied met naaldbomen, de isotherm is +10˚C in de warmste maand.
Zone E: gebied met toendra’s of eeuwig ijs
Aan de klimaten A, C en D worden extra letters toegevoegd:
f = fehlt, de droge tijd ontbreekt (er valt neerslag in alle jaargetijden)
s = Sommer, de droge tijd valt in de zomer
w = Winter, de droge tijd valt in de winter

B56: Reliëf
- Hooggebergte: meeste toppen hoger dan 1500m. (VS)
- Middelgebergte: meeste toppen zijn tussen de 500m en de 1500m in. (Duitsland)
- Heuvelland: meeste toppen tussen de 200m en de 500m. (Zuid-Limburg)
- Laagland: meeste toppen lager dan 200m. (Zuid-Holland)

B71: Natuurlijke zones op aarde
- Landijs en drijfijs, temperatuur nooit boven de 0˚C. Er groeit niets.
- Toendra, de zomertemperatuur is lager dan 10˚C er groeien in de zomer grassen, mossen en lage struiken.
- Naaldbossen (taiga) niet kouder in de zomermaanden dan 10˚C maan niet hoger dan 15˚C. Er groeien naaldbomen
- Loofbossen, als de temperatuur in de zomermaanden hoger dan 15˚C dan kunnen er loofbomen groeien.
- Tropisch regenwoud, Het bos is heterogeen. Het is er altijd warm. Het is er nooit winter.
- Savanne, er valt een aantal maanden per jaar geen regen. Overgangsgebied tussen gras en bomen
- Woestijn(steppe), bestaat uit doornige struiken en grassoorten. Er valt haast geen neerslag.
- Woestijn, zanderige bodem, er groeit niets. Er is geen neerslag.