Filosofie Essay
1094 woorden
Wat is het verschil tussen de mens en de dier? Ik vind dit een interessante vraag. De meeste mensen vinden dat er een duidelijk verschil is tussen mens en dier, ik snap dit wel, want welk ander wezen is zo ver ontwikkeld dan de mens? Maar als je verder dan deze theorie kijkt, zie je steeds meer vergelijkingen tussen mens en dier. Mijn essay gaat dan ook over de vraag: ‘Is de mens fundamenteel verschillend van andere dieren?’
Aristoteles typeerde de mens als ‘een dier dat kan denken’. De mens heeft volgens hem dus het bijzondere kenmerk dat hij kan denken (het intellectuele). Daartegenover staat het dier, die hebben het vermogen om te voelen (het sensitieve) en planten die het vermogen hebben om te leven (het vegetatieve). Volgens Aristoteles is er dus een duidelijk verschil tussen mens en dier, mensen kunnen denken en dieren niet.
Plato gaat er van uit dat de mens bestaat uit een onsterfelijke ziel en een sterfelijk lichaam. Het lichaam staat voor het dierlijke van de mens. De menselijke ziel is een onveranderlijke kern. Het bestaat uit drie delen: de rede (het denken), het gemoed (het gevoel/wil) en de begeerte (het streven naar lichamelijk genot). Dieren hebben geen rationeel deel (wat mensen wel hebben), ze kunnen niet op hetzelfde niveau denken als mensen. Ook volgens Plato bezit de mens dus een essentie, namelijk de ziel, die ons verschillend maakt van andere dieren.
Het Christelijk denken gelooft natuurlijk in dat God de wereld heeft geschapen. Volgens het scheppingsverhaal zijn de mensen de enige wezens die op God lijken, ze zijn geschapen ‘als evenbeeld van God’. Dat mensen op God lijken, betekent dat er tussen God en de mensen een verband ligt. God is volgens het Christelijk geloof dus uit op een relatie met de mens.[1] Dit is ook de essentie, volgens het Christelijk denken, die ons anders maakt dan andere dieren.
Ik ben het zeker eens met Aristoteles. Zijn typering dat de mens een dier is dat kan denken, vind ik heel goed omschreven. Ik denk zelf dat de mens ook een dier is, maar dat er wel een onderscheid tussen mens en dier bestaat. Mensen kunnen denken, dieren niet. Dit is een belangrijk verschil tussen mens en dier. Ik denk wel dat de mens een ziel en een lichaam heeft, maar niet zoals Plato dat omschrijft. Ik geloof niet dat de ziel uit een ideeënwereld komt. In mijn ogen horen de ziel en het lichaam bij elkaar, ze zijn een soort van verbonden. Ook geloof ik niet in God, dus ik ben het ook niet eens met het Christelijk denken. Ik geloof eerder in de evolutietheorie.
Nietzsche’s filosofie beschrijft het beeld van de mens als redelijk wezen. Net zoals alle andere levende wezens is de mens volgens hem niet meer dan ‘wil tot macht’, gericht op heersen en overleven. Mensen zijn slecht uitgeruste dieren, ze missen een warme vacht, snelheid en kracht. De mens is een wezen met een gebrek. Mensen moeten zichzelf vormgeven en uitvinden, dieren niet, hun leven verloopt in een vast patroon. De mens is losgeraakt van de natuur en moet zelf uitvinden wie hij is.
De theorie van Darwin legt uit hoe planten, dieren en de mens zijn ontstaan uit een voorouder en zich dankzij natuurlijke selectie aan hun omgeving hebben aangepast.[2] Vooral dat laatste is in tegenstelling met Nietzsche’s filosofie. Nietzsche denkt, zoals hierboven al is beschreven, dat de mens is losgeraakt van de natuur en zelf moet uitvinden wie hij is. Volgens Darwin heeft de mens zich aan hun omgeving aangepast door natuurlijke selectie, Darwin noemde dit idee ‘het voortbestaan van de best passende’. Nietzsche’s filosofie is hier een reactie op, omdat hij vond dat mensen slecht uitgeruste dieren waren (geen vacht, snelheid, kracht). Terwijl Darwin juist vond dat mensen zich hebben aangepast aan hun omgeving, de sterkste overleeft.
Nietzsche stelt een gradueel verschil tussen mens en dier voor, omdat hij de mens echt onderscheid van de dier. Stel je stelt dat een arend beter kan vliegen dan een mus, zo ziet Nietzsche de mens en de dier ook voor zich. Hij vind dat de dier beter kan ‘leven’ dan de mens, of dat de mens een ‘slecht’ dier is.
De Franse filosoof Jean Paul Sartre maakte een onderscheid tussen het zijn van de natuur en het zijn van de mensen. Sartre noemt het zijn van de natuur ‘op zich’, de natuur is niet bewust van zichzelf en valt met zichzelf samen. Mensen zijn ‘voor zich’, hiermee bedoelde hij dat alleen mensen bewust zijn van hun bestaan. Mensen hebben geen aangeboren karakter, doel, plan of kern. Bij dieren is dit vaak wel het geval. Mensen zijn vrij, omdat men keuzes moet maken en zijn leven een betekenis moet geven, in tegenstelling tot dieren die niet kunnen afwijken van hun aangeboren gedrag.
Dit is een belangrijke theorie om het verschil tussen mens en dier te bewijzen. Door deze theorie zie je écht het verschil tussen mens en dier, mensen zijn vrij, vrij van alle bepalingen. Dieren kunnen eigenlijk niks zelf bepalen en zijn ook niet bewust van zichzelf.
Ik denk dat er volgens deze theorie een fundamenteel verschil tussen mens en dier bestaat, omdat je volgens Sartre de mens en de dier niet kan vergelijken. Hij maakt echt een onderscheid tussen de natuur en de mens.
Het verschil tussen mens en dier. Toen ik voor de eerste keer deze vraag las, dacht ik in eerste instantie, je kan mensen toch niet vergelijken met andere dieren? Naarmate ik verder onderzoek deed, kwam ik erachter dat er nog zoveel achter deze vraag zit. Volgens Aristoteles, Plato en het Christelijk denken bezit de mens een essentie die je niet kunt vergelijken met andere dieren. Zo denkt Aristoteles dat mensen denken, Plato denkt dat de mens een ziel bevat en het Christelijk denken gelooft dat er een verband tussen God en de mens zit. Daarnaast onderscheiden Nietzsche en Sarte de mens en dier van elkaar. Nietzsche vind de mens een wezen met gebrek en Sarte vind dat de mens veel vrijer dan de dier is.
Kortom er zijn zoveel argumenten op de vraag: ‘Is de mens fundamenteel verschillend van andere dieren?’. Mijn antwoord daarop is ja. Het is natuurlijk zo dat de mens heel dichtbij de aap staat, maar de mens heeft zoveel andere eigenschappen dan dieren. De mens denkt, is bewust van zichzelf en is vrij om te doen wat hij wilt, dieren hebben die vrijheid niet.
[1] ‘Waarom heeft God ons mensen gemaakt?’, 2 juli 2015, via: https://www.pthu.nl/Bijbelblog/!/27703/waarom-heeft-god-ons-mensen-gemaakt
[2] ‘Darwins Evolutietheorie’, Elles Lalieu, 29 oktober 2009, via: https://www.nemokennislink.nl/publicaties/darwins-evolutietheorie/
REACTIES
1 seconde geleden