Genre: Roman (zakelijk) Plaatsnaam: Amsterdam
Jaar van verschijning: 1938
Uitgever: Nijgh & Van Ditmar
De verfilming van dit boek werd in 1998 bekroond met een Oscar. In 1957 ontving Bordewijk voor zijn gehele oeuvre de Constatijn Huygensprijs. Beschrijvingsopdracht
1. Motivatie
Ik heb dit boek gekozen, omdat… … mijn docent het me heeft aangeraden … Ik de film heb gezien en wil weten hoe het boek dan is, omdat deze meestal beter is. … Ik de titel intrigerend vind. … Karakter als verfilming een oscar heeft gekregen. 2. Samenvatting van de inhoud. NEEN
Rond Kerstmis, op de Rotterdamse kraamzaal, werd Jacob Willem Katadreuffe met de keizersnede geboren. Hij is het kind van de achttienjarige dienstbode Joba (Jacoba) Katadreuffe en van de deurwaarder Dreverhaven. Joba was bij Dreverhaven in dienst geweest waar ze zich tot elkaar voelde aangetrokken. Drevenhaven had in een overmoedige en kwade bui zich meester gemaakt over Joba, en zij liet het allemaal over haar heen komen. Toen Joba vertelde dat ze zwanger was, ging zij weg bij hem. Ze was namelijk niet met hem getrouwd. Nadat ze bevallen was wilde ze wel het kind erkennen maar de vader niet. JEUGD
Het kwam Joba wel goed uit dat ze moest verhuizen, ze was het al van plan geweest en ook met de financiën ging het steeds beter. Joba Katadreuffe breidde truien en dergelijke om aan geld te komen. Zij haalde dit wol dan op de markt van de Goudse Singel. Zij verkocht dit dan in een winkel, waar ze er dan ongeveer vijftien gulden voor kreeg. Inmiddels had de jonge Katadreuffe de lagere school doorlopen, maar hij moest geen ambacht gaan leren. Zijn moeder vond dat hij moest leren zich door het harde leven moest slaan. Hij was loopjongen bij verschillende patroons, toen op een capsulefabriek werkzaam, maar daar werken was slecht voor zijn gezondheid. Zijn loon werd door zijn moeder alleen voor hemzelf gebruikt, voor kleren en later zelfs als wat zakgeld. Ze had het geld niet nodig en had bovendien een andere kamergebruiker, een zekere Jan Maan. Jan Maan was een machinemedewerker die behoorlijk wat geld verdiende. Tussen zijn achttiende en negentiende jaar was Katadreuffe meer dan zes maanden zonder werk. Hij zat het meeste van de tijd in zijn kabinetje te lezen in boeken die hij van zijn zakgeld tweedehans had gekocht. Dat waren geen romannetjes maar boeken over plant -en dierkunde en dergelijke, maar het liefste zat hij te lezen in een Duits lexicon (woordenboek, encyclopedie.)Op deze manier leerde Katadreuffe zich de beginselen van de Duitse taal aan. Tot zijn eenentwintigste was hij toen gaan werken in een boekenhandel als magazijnknecht. In die tijd wist Katadreuffe ook allang wie zijn vader was en hoe hij heette. Hij vroeg wel is eens waarom zij niet bij elkaar waren en waarom ze niet getrouwd zijn, maar daar antwoordde ze alleen op dat ze dat niet wilde en dat het haar eigen zaken waren. EEN FAILLISIMENT
Katadreuffe wilde iets voor zich zelf beginnen en nam via Jan Maan een sigarenzaakje in Den Haag over voor 300 gulden. Deze hele zaak werd een mislukking, want hij had geen enkel verstand van zaken doen. Toen hij de huurbaas niet meer kon betalen vertrok hij weer terug naar Rotterdam, terug naar zijn oude kabinet. Na ongeveer 14 dagen kwam er een briefje binnen van de rechtbank. Een advocaat, een zekere Mr. Schuwagt, vroeg namens de Maatschappij voor Volkscrediet zijn faillissement aan. Hij kreeg bezoek van zijn curator, Mr. de Gankelaar, die een deurwaarder meenam om al zijn bezittingen te noteren. Deze deurwaarder was zijn vader; Dreverhaven. GEVEL EN KANTOOR
Een paar dagen later werd Katadreuffe verzocht om naar het kantoor te komen met al zijn boeken en een lijst met zijn schuldeisers met de aard van de schuld. Aangekomen in het kantoor van De Gankelaar, ziet Katadreuffe zijn vader lopen. EEN VRIEND
De enige goede vriend van Katadreuffe was Jan Maan. Met hem besprak hij alles. Jan Maan is een zeer gemotiveerde communist. Ze zaten ‘s avonds veel in zijn kabinet te roken. Katadreuffe vertelde aan hem en aan zijn moeder dat hij dacht dat zijn faillissement opgeheven zou worden, vanwege gebrek aan baten, zijn boeken waren op 15gulden getaxeerd. HET WETEN TOT T
Op weg naar het kantoor dacht Katadreuffe na over zijn vader, hij was de eerste keer erg onder de indruk geraakt, het had hem benauwd. Aangekomen bij de Gankelaar had hij een gesprek over zijn faillissement, of deze opgeheven zou worden of niet. Tijdens het gesprek vroeg Katadreuffe aan hem of hij niet op het kantoor zou kunnen komen werken. De Gankelaar vroeg daarop verschillende vragen, om te zien of hij iets zou kunnen betekenen op het kantoor. Katadreuffe kon komen werken op het kantoor, maar alleen als Meneer Stroomkoning de baas, het toegezegd had. EEN BEGIN
Katadreuffe kon komen inwonen bij de conciërge van het kantoor, Dhr Graanoogst. Hij kon een kamertje boven op zolder krijgen. In dit kamertje staat tijdens de winter een stookkacheltje tijdens de zomer was het juist heerlijk koel. DE EERST MAANDEN
Katadreuffe overtrof zichzelf, en ook de verwachtingen van De Gankelaar. Hij leerde zichzelf snel typen en stenograferen. Hij kreeg steeds meer kleinere taken te doen als er iemand uitviel door ziekte bijvoorbeeld. DE EERSTE MAANDEN
Rentenstein, ook een medewerken van het kantoor, had contact met zijn vader. Katadreuffe vroeg zich af of hij zou doorgeven aan Dreverhaven wie de nieuw komelingen waren op kantoor, maar verder hield hij zich niet met Rentenstein bezig. Katadreuffe ging op zoek naar zijn eigen dossier waarin zijn faillissement stond beschreven. Hij vond het dossier met daarin een aantekening van zijn vader. Hij nam het dossier mee naar zijn zolderkamer, niemand zou het toch missen. HET EERSTE JAAR
Met Joba gig het de laatste tijd minder goed, maar hij wist niet waarom. Maar Joba had tering en dat zette zich steeds verder uit. Zij kon ook moeilijker aan geld komen. Ze verkocht steeds minder van haar zelfgemaakt werk. Tegen Katadreuffe zij ze nooit wat over zijn werk. Katadreuffe ergert zich hier mateloos aan, omdat hij wel een motiverend woordje gebruiken kon. Maar Joba wist heel goed dat het goed et haar zon ging, zij hield er gewoon niet zo van om dat tegen hem te zeggen. Katadreuffe vertelde aan Jan Maan dat hij een radio had gekocht en dat hij opzoek was naar een instituut waar men schriftelijk voor het staatsexamen opleidde. Katadreuffe verteld hem dat hij advocaat wil worden. DREVERHAVEN
De rede dat Katadreuffe naar zijn vader was gegaan is het volgende: Katadreuffe kreeg een briefje binnen met daarop een nieuwe aanvraag van zijn faillissement. Hij moet op woensdagochtend voor de rechtbank verschijnen, omdat de Maatschappij voor Volkskrediet door Mr.Schuwagt zijn faillissement had aangevraagd. Nu ontkwam Katadreuffe niet meer aan het faillissement, want hij had nu wel voldoende baten. Hij had nog vijf dagen de tijd. Later kwam Katadreuffe erachter dat de Maatschappij voor Volkskrediet zijn vader was. Hierom werd hij nog kwader dan hij al was om het faillissement. Nu dan was hij bij zijn vader aangekomen. Katadreuffe keek naar zijn vader en hij keek recht in zijn ogen terug met een kwabbige kop. Dreverhaven vroeg of hij kwam om zijn schulden te betalen, maar Katadreuffe vertelde hem dat hij woedend is dat eigen vader hem zijn faillissement aanvroeg. Dreverhaven reageerde door te zeggen dat hij voor hem niets meer is dan een debiteur. Waarop Katadreuffe nog kwader wordt. Dreverhaven geeft hierop Katadreuffe een dolkmes om hem te sarren en Katadreuffe vertrekt. TEN TWEEDEN MALE
Katadreuffe zoekt Stroomkoning op om hem te laten weten van zijn nieuwe faillissement. Stroomkoning geeft hem hierop extra salaris, zonde dat de curator het weet zoadat hij zijn studie kan blijven volgen. Maar bij een faillissement worden ook alle bezittingen verkocht en het lijkt er op of Katadreuffe zijn boekenkwijt gaat raken, maar De Gankelaar koopt zijn boeken op voor hem. Maar hierdoor krijgt Katadreuffe wel onbewust een schuld bij De Gankelaar. ZAKEN EN LIEFDE
De volgende dag kreeg Katadreuffe van veel personeel op het kantoor steun. De dienstbode van Graanoogst, Lieske, is verliefd op Katadreuffe, maar Katadreuffe moet hier niets van hebben hij vindt het zelfs erg irritant. Aan het einde van de dag zitten Katadreuffe en Lorna te George aan hun bureau vlak bij elkaar. Juffrouw Te George hoorde bij Stroomkoning en is zijn secretaresse. Ze raken aan de praat en Katadreuffe nodigt haar ’s avonds na sluitingstijd uit in zijn sombere kamer. Het gesprek loopt niet vloeiend maar toch ongedwongen. KLEURLOZE TIJD
Katadreuffe merkte dat zijn vriend, Jan Maan, een toch niet zo zachte, vriendelijke aard had; misschien ook, omdat hij ouder werd, maar hij wijzigde zich van zijn aard
Jan Maan werd steeds communistischer en ging dan ook volop mee naar allerlei films over Lening, die volgens hem de beste leider ooit is. Wever, zijn tweede curator, ontbiedt Katadreuffe op zijn kantoor en geeft een flinke som geld van het tweede faillissement terug aan Katadreuffe. Katadreuffe begrijpt dat die som geld het salaris is van Wever en dat hij dat aan hem cadeau wil doen. Katadreuffe wordt kwaad. Wanneer Wever dit voorval aan De Gankelaar vertelt durft deze Katadreuffe niet meer van de boeken te vertellen die hij bij het faillissement had overgenomen. KATADREUFFE EN DREVERHAVEN
Katadreuffe besluit het staatsexamen voor advocaat te gaan halen, maar aangezien hij werkt moet hij privaatlessen nemen en leent daarvoor weer bij de Maatschappij voor Volkskrediet. Hij leent nu een bedrag van 2000 gulden. Met dit bedrag betaalt hij gelijk zijn lessen voorruit zodat als er weer een faillissement zou komen dat hij wel gewoon zijn lessen kan blijven volgen. Hij werkt erg hard en ook aan zijn studie en vindt daarnaast op zondagmiddag nog tijd om met Jan Maan naar communistische films en het strand te gaan. DE WEG NAAR LEIDEN
Terwijl Katadreuffe aan het studeren is, krijgt hij ook de kans om een aantal prodeo - zaken over te nemen van de advocaten Burgeiks. In de lente begon Katadreuffe tekenen van vermoeidheid te vertonen, dit probeerde hij op te lossen door tijdens de paasweek extra uurtjes vrij te nemen. Het meisje Lieske, die zo verliefd op Katadreuffe was, was vertrokken. Iedereen had gezien dat zij verliefd was behalve hij, hij wilde het niet zien. ZAKEN, LIEFDE, FRAUDE
Stroomkoning vertelt Katadreuffe dat Rentenstein de boel belazerd had. Hij zou onder andere samen met Dreverhaven flink aan de drank zijn en ook veel aan het gokken zijn. Het geld dat hij daarvoor gebruikt kwam uit de kas van de zaak, waar hij over ging. Tijdens zo’n vrijgenomen zondag ging Katadreuffe met Jan Maan naar het strand. Hier ontmoette hij Lorna te George bij een opgezette tent. Maar terwijl hij met haar aan de praat raakt komt er een man uit de tent gekropen, meneer Van Rijn. Katadreuffe wordt kwaad, maat ziet niet in dat dit van jaloezie is, van verliefdheid dus. DE WEG NAAR LEIDEN
Er kwam weer een briefje voor Katadreuffe van Mr. Schuwagt. De Maatschappij voor Volkskrediet beviel hem binnen drie dagen zijn schuld te voldoen. Zijn vader had dus weer een faillissement aangevraagd. Katadreuffe weet met zijn tegenwoordig juridische kennis dat een faillissement onmogelijk is, hij had namelijk maar één echte schuld bij één schuldeiser, zijn vader. Carlion, een van de juristen aan het kantoor, helpt Katadreuffe met het kort geding. Maar Katadreuffe had een schuld boven het hoofd gezien, namelijk zijn schuld aan De Gankelaar die destijds zijn boeken had opgekocht. Katadreuffe die niet van plan is om te liegen erkent de schuld. Katadreuffe wordt niet failliet verklaard. Wanneer Katadreuffe Dreverhaven tegenkomt in een steeg blijft Katadreuffe kalm, hij heeft Dreverhaven overwonnen bij de rechtszaak. Dreverhaven probeert Katadreuffe weer op stang te jagen door hem weer de dolkmes te geven, Katadreuffe gooit de mes in de put. ZORGEN
Katadreuffe doet zijn examen in Den Haag en slaagt. Teruggekomen in Rotterdam krijgt hij van Lorna te George en de rest van het personeel een nieuwe Duitse lexicon. Na het feest neemt Juffrouw te George afscheid, hij beseft dat het afscheid niet zomaar een afscheid is, maar een afscheid voor altijd. De volgende dag komt er een brief binnen voor Stroomkoning. Het is de ontslagbrief van Lorna te George. DE WEG DOOR LEIDEN
Stroomkoning accepteert het ontslag niet en gaat bij haar langs. Bij haar thuis verteld ze dat ze verlooft is en niet meer terug komt. Katadreuffe moet een nieuwe secretaresse zoeken. Naast Te George verliest het kantoor ook twee advocaten, Piaat sterft en De Gankelaar vertrekt naar Indië. Katadreuffe is helemaal aan het einde van zijn Latijn, en moet een maand wegblijven van kantoor. Katadreuffe blijft geen maand maar veertien dagen weg. Hij ging naar zijn moeder en zijn vriend Jan Maan. Daar kwam ook een oude vriend van zijn moeder weer langs; Harm Knol Hein. Hij vroeg haar weer ten huwelijk en zij weigerde weer. DREVERHAVEN
Ook Dreverhaven kwam weer bij Joba thuis. Hij vroeg haar ook weer ten huwelijk, en ook dit keer weer weigerde ze, hoewel ze zich toch nog tot hem aangetrokken voelde. Bij dit bezoek verteld Dreverhaven Joba dat hij gelooft dat Katadreuffe nog heel ver zou komen. Dreverhaven heeft met zijn bank en lampenwinkels ook moeilijkheden. Hij verkoopt zijn lampenwinkels en in een moment van razernij zet hij al zijn huurders op straat. ZAKEN EN FEEST
De jonge Countryside komt weer naar Rotterdam en interesseert zich voornamelijk voor Katadreuffe die hard met zijn doctoraal examen bezig is en bijna vloeiend Engels spreekt. Met z’n allen gingen ze feest vieren en daarna de discotheek in. Katadreuffe voelt zich erg ongemakkelijk, omdat hij niet bedreven is in het dansen en drinken. DE HEUVEL
Tegen de zomer slaagde Katadreuffe in zijn doctoraal examen. Toen Katadreuffe in het park was op de heuvel kwam hij juffrouw te George weer tegen. Zij was inmiddels als getrouwd met een ene meneer Telger. Katadreuffe verteld haar dat hij nooit met een ander zal trouwen. Nadat Te George vertrokken is verteld hij over haar aan zijn moeder. Zij zegt dat hij een ezel is en Katadreuffe beseft nu dat hij wel erg op haar gesteld is. DREVERHAVEN EN KATADREUFFE
Nu weer wilde Dreverhaven roet in het eten gooien door bezwaar aan te teken tegen de beëdiging van Katadreuffe tot advocaat. Katadreuffe wint weer en wordt daadwerkelijk ook benoemd tot advocaat. Katadreuffe wilde nog langs bij zijn vader om nu definitief vaarwel te zeggen. Hij weigert de hand van zijn vader aan te nemen. Katadreuffe begrijpt het niet als Dreverhaven zegt dat hij hem juist heeft geholpen om een goede advocaat te worden, door juist zo tegen hem op te treden. Thuis vindt Katadreuffe het testament van zijn moeder, op het bankboekje staat een enorm hoog bedrag. Het is het geld wat hij zijn moeder elke maand toeschoof. Hij ziet dat er maar vier mensen in zijn leven waren en dat deze allemaal uit droefheid bestonden; Jan Maan, Lorna te George, Zijn moeder en…zijn gevoelend voor zijn vader. 3. Een uitgewerkte persoonlijke reactie
Onderwerp: Wat is volgens jou het onderwerp van de tekst? Een jongen, die ondanks tegenwerking van zijn vader, zijn doel heeft bereikt; advocaat worden. Vind je het onderwerp boeiend, interessant? Waarom wel/niet? Ik vind het onderwerp wel interessant. In het boek wordt goed en duidelijk beschreven hoe Katadreuffe uiteindelijk zijn doel heeft bereikt. Het is interessant om zo’n karakter in het verhaal te zien ontwikkelen en geestelijk groeien. Heb je wel eens een boek gelezen of gezien met hetzelfde onderwerp? Ik heb ook de film Karakter gezien, wat ik ook een erg goede film vond. Gebeurtenissen: Beschrijf de gebeurtenis in het boek die de meeste indruk op je heeft gemaakt en maak duidelijk waarom. De meeste indruk heeft het laatste stuk gemaakt. Daarin staat Katadreuffe helemaal verbijstert als zijn vader zegt dat hij hem juist heeft geholpen met het bereiken van zijn doel. Zijn vader wil hem een hand geven, maar die weigert hij. Blijven de gebeurtenissen je boeien of moest je soms ‘worstelen’ om verder te komen? In de wat spannendere hoofdstukken was het geen probleem om erdoorheen te komen, maar er waren ook hoofdstukken bij die erg saai waren. Er werden personages uitgelegd die mij niet erg interesseerden. Vind je de gebeurtenissen spannend, boeiend, ontroerend, humoristisch, geloofwaardig, ongeloofwaardig, waarschijnlijk, onwaarschijnlijk, herkenbaar, onaanvaardbaar, schokkend of verrassend? Ik vind de gebeurtenissen in het boek geloofwaardig, er worden geen dingen verteld die niet waar zouden kunnen zijn. En ik vind de manier waarop Dreverhaven de dolkmes op tafel legde verrassend en een beetje schokkend. Personages: Vind je dat je je goed kunt verplaatsen in een van de personages? In welk personage? Vind je het belangrijk bij een boek dat je je goed in een personage kunt verplaatsen? Waarom? De schrijver heeft meerdere personages uitvoerig beschreven, maar daarvan kan ik me het beste in Katadreuffe zelf verplaatsen. Dit omdat je van hem ook gevoelens te weten komt. Welke personages vind je sympathiek en welke niet? Waarom? Ik vind Katadreuffe wel sympathiek, maar dat meer omdat je van hem het meeste te weten komt, zijn goede en zijn slechte kanten
Tijd
4) Geef het sujet van het boek. Zonder enig woord van zijn moeder, en met tegenwerking van zijn vader, bereikte Katadreuffe toch zijn doel; advocaat worden. 5) Geef de fabel van het boek. 1. De moeder van Katadreuffe liet hem zijn eigen boontjes doppen in de harde realiteit. 2. De vader van Katadreuffe werkte hem tegen om advocaat te worden. 3. Katadreuffe werd uiteindelijk toch advocaat. 6) Is de volgorde van de gebeurtenissen dus chronologisch / niet chronologisch? Ja, het bovenste sujet en fabel is chronologisch. 7) Wordt het verhaal continu of niet-continu verteld? Geef twee voorbeelden uit de tekst waaruit dit blijkt. Het verhaal is niet-continu; Voorbeelden: Blz. 87 regel 6 t/m 18: ’Eens toch brachten zij... … Zo was het. Blz. 19 regel 28 t/m blz. 20 regel 3: ’Deze was een... … voor de commensaal. 8) Wat is de belangrijkste flashback? De belangrijkste flashbacks vind ik de herinneringen aan de eerste keer dat Katadreufe zijn vader ziet op kantoor. Katadreuffe krijgt dezelfde flashback meerdere malen. 9) Zoek een vooruitwijzing op. Blz. 31 regel 17: Het was een beslissend ogenblik van zijn leven, later zou hij beseffen… 10) Zoek een terugverwijzing op. Blz. 300 regel 12: Dan fluisterde… … Of meegewerkt?… 11) Hoe lang duurt de vertelde tijd? Waarom denk je dat? De vertelde tijd duurt ongeveer 30 jaar, omdat er wordt gezegd: "Omstreeks kerstmis", "Katadreuffe was eerst een paar maanden meerderjarig", en aan het einde: "Opnieuw na 25 jaar…" De eerste 21 jaar worden versneld verteld, terwijl de 6/7 jaar die daarna volgen heel uitvoerig verteld worden. 12) Hoe lang duurt de verteltijd?Aantal bladzijden/hoe lang duurt het lezen daarvan? Het boek heeft 302 bladzijden, waar ik toch een aantal dagen over gedaan heb, met telkens ongeveer een uurtje lezen. 13) In welke historische tijd speelt het verhaal? Dit boek speelt zich af in de jaren 30, dat zie ja aan bepaalde gebeurtenissen uit het boek. Bijvoorbeeld hoe de straten uit Rotterdam worden geschetst. Personages
14) Noem alle personages. Geef een karakterisering van de 6 belangrijkste. 1. Jacob Willem Katadreuffe: streber, ambitieus, op zich zelf, gericht. 2. Joba Katadreuffe: eigenzinnig, op zich zelf, vaag
3. A.B. Dreverhaven: hard, koelbloedig, direct
4. Jan Maan: communist, vrijheid, ambitieus
5. Lorna te George: voorzichtig, indirect
6. Stroomkoning: onwetend, vrijgevig, streng
7. De Gankelaar
8. Rentenstein
9. Harm Knol Hein
10. Mr. Schuwagt
11. Graanoogst
12. Lieske
13. Van Rijn
14. Countryside
15. Telger
15) Beschrijf de relaties tussen de 6 belangrijkste personages. 1. Jacob Willem Katadreuffe: Zoon van Joba en Dreverhaven. 2. Joba Katadreuffe: Moeder van Jacob Katadreuffe
3. A.B. Dreverhaven: vader van Jacob Katadreuffe
4. Jan Maan: vriend van Katadreuffe en inwoner bij Joba Katadreuffe
5. Lorna te George: stille liefde van Jacob Katadreuffe, secretaresse van Stroomkoning. 6. Stroomkoning: werkgever van Katadreuffe en Lorna te George. 16) Beschrijf de rollen van deze personages. 1. Jacob Willem Katadreuffe: hoofdpersoon
3. A.B. Dreverhaven: hoofdpersoon à tegenstander
4. Jan Maan: helper
5. Lorna te George: tegenstander, zij trouwt een ander
6. Stroomkoning: helper
17) Bereikt de hoofdpersoon zijn doel? Waarom wel/ waarom niet? Katadreuffe bereikt uiteindelijk wel zijn doel, om advocaat te worden. Evaluatie
18) Wat is je beargumenteerde eindoordeel over het boek? Mijn eindoordeel is dat ik het een goed boek vind, een echte aanrader. Goed aan het boek vind ik dat de hoofdpersonages goed beschreven zijn. Minder vind ik de hoofdstukken waarbij heel langdradig maar één ding verteld wordt.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
C.
C.
je hebt een goed boekverslag gemaakt
dank je ik kan het goed gebruiken
22 jaar geleden
AntwoordenC.
C.
Echt een stuk fijner, dat het per hoofdstuk beschreven is!! Is namelijk altijd de bedoeling bij ons.
22 jaar geleden
Antwoorden