Hoe god verdween uit Jorwerd door Geert Mak

Geert Mak is geboren op 4 december 1946.
Het boek wat ik voor dit verslag heb gelezen, hoe god verdween uit jorwerd is uitgegeven bij de uitgeverij Atlas – Amsterdam/Antwerpen.
Dit was de 17e druk.

Het boek Hoe God verdween uit Jorwerd beschrijft de verandering van een dorp door de komst van b.v. melkmachines, tractoren. Hierdoor konden de boeren later opstaan, meer vee houden en minder lange werkdagen maken. Jorwerd is een dorp dat zichzelf prima kan redden en de mensen in het dorp zijn erg hecht en vriendelijk voor elkaar. Langzaamaan dwingt de overheid de boeren met machines te gaan werken en te moderniseren. De overheid dwingt de boeren tot verdere investeringen. Er komt een melkquotum en mestquotum, ook moeten er melkmachines en gekoelde melktanken aangeschaft worden. Dit kunnen veel boeren niet betalen en er zit niets anders op om te stoppen en het vee te verkopen. De plaatselijke winkels gaan failliet door de komst van de Milo in de grote stad. Deze winkel heeft een ontzettend groot assortiment en dus veel meer keus dan de winkels in het dorp. De kruidenier, de bakker, de smid en de schilder gaan langzaamaan failliet. Door import en gebrek aan vertrouwen wordt de hechtheid tussen de mensen steeds zwakker. Alleen bij de dorpsactiviteiten is er nog een kleine hechte band zichtbaar. De kleine dorpen worden steeds kleiner en de grote dorpen steeds groter.

Geert Mak heeft onder andere deze 4 boeken geschreven.

-In Europa.
-De eeuw van mijn vader.
-De engel van Amsterdam.
-Het ontsnapte land.

Mak scheelde meer dan negen jaar met zijn broer Hans boven hem; de vier andere kinderen waren zelfs tussen 1925 en 1933 geboren. Mak ontvluchtte na zijn middelbare school het Friese Hardegarijp, waar de familie terecht was gekomen, en studeerde in de jaren zestig staatsrecht en rechtssociologie aan de Vrije Universiteit. De keuze voor een Christelijke universiteit lag - gezien het beroep van zijn vader - nogal voor de hand. Hij was dominee. Babyboomer Mak raakte meer onder de indruk van de protestbewegingen van de jaren zestig, dan van het gereformeerde universitaire bolwerk. Hij heeft als journalist bij de ‘Groene Amsterdammer’ gewerkt, begin jaren 90 werd Mak fulltime schrijver.

“ Ik wilde een boek schrijven voor stadsmensen” , zegt Geert Mak. Voor diegenen die met verhalen komen aanzetten over hun dorpje in Spanje, waar ze net een maand vakantie hebben gevierd. Ik wilde een reisverhaal schrijven over een dorpje om de hoek.
vijf maanden lang woonde hij in de provincie, om het verhaal van de stille revolutie op het plattenland te beschrijven.
Iedereen denkt dat dorpsleven het verlengde is van het stadsleven, maar dat is niet zo.
Hij noemt als voorbeeld de sterke familiecultuur: ‘Op het platteland is het gezin de productie-eenheid, en boeren zitten tot vandaag te tobben wie hun bedrijf overneemt”.
Ook de rol van kleding viel hem op.
In de stad moet de eerste indruk goed zijn. In het dorp ben je in de eerste plaats een dorpsgenoot en kun je in een hobbezak lopen!
Geert mak heeft heel sterk het gevoel dat er grenzen zijn aan de vooruitgang. In de landbouw zie je dat het sterkst, de kleine boer gaat naar de bliksem en de grote boer wordt steenrijk, en werkt zich over de kop.

Geert mak schrijft voornamelijk geschiedkundige werken, over Amsterdam, Jorwerd, Europa.

Er is in dit boek geen hoofdpersoon, Sommige personen krijgen in dit boek meer de kans om dingen te beschrijven over het dorp Jorwerd dan anderen dat krijgen. Het boerenwerk is vroeger altijd heel zwaar geweest. Je leert de personen in zoverre kennen dat je begrijpt waarom ze zijn zoals ze zijn. Je leert ze niet echt heel persoonlijk kennen, en zoals Geert Mak zou zeggen: ‘oude mensen zijn lopende geschiedenis boeken’ , ga maar eens naar een bejaarden-tehuis en vraag mensen dit boek te lezen, dat komen er allerlei herinneringen boven. Zoals de schillenboer met zijn paard en wagen, de voddenman, de melkman met zijn rammelende flessen de ijscoman bij wie je kon aangeven hoe dik je de plak ijs tussen je wafeltjes wou, het kleine winkeltje achter school waar je in de pauzes drop kon kopen voor 1 cent. Het boek hoe god verdween uit Jorwerd is vooral leuk voor oudere mensen, die onder het lezen oude herinneringen naar boven halen, ik zelf vond het verhaal erg langdradig en dan dacht je: dit is een aanloop voor een spannender stukje, en dat stukje kwam maar niet.

Dit verhaal wordt voornamelijk beschreven door t de ogen van Jorwerders. Of door Geert Mak zelf, de overgang tussen sommige stukken komt heel plotseling en is erg verwarrend. Hij vertelt dingen soms ook een paar keer, en dan denk je: maar dit had ik net toch ook al gelezen?
In dit verhaal speelt de plaats Jorwerd een niet zo’n hele grote rol, deze verandering had hij ook kunnen weergeven in een ander klein boerendorpje in Nederland, maar dan zou het toch niet helemaal hetzelfde zijn geweest als dat het nu is.
Om dit boek te kunnen schrijven heeft Mak zelf ook een tijdje in Jorwerd gewoond.
Hier is hij ook begonnen om dit boek te schrijven.
Het boek had niet in een andere tijd kunnen spelen want het gaat over de industriele revolutie, de aanschaf van machines en de invoering van b.v. melk- en mest quotum.

Mak wil met dit boek uitdrukken dat de agrarische samenleving nog niet zo slecht was en zijn beste tijd heeft gehad en dat we moeten kijken naar een andere sociale invulling.

Het was een redelijk dik boek met kleine letters.
Dus ik moest me er echt doorheen sleuren, ik had een regel dat ik een klokje voor m’n neus had gezet en elk uur minimaal 30 blz. moest lezen, dit heeft me door het boek gesleept.